اکثر کودکان به نوشیدن آب تمایل دارند و این طبیعی است که کودکان و نوجوانان مایعات زیادی استفاده کرده و طبیعتا دفع ادرار زیادی داشته باشند. البته احتیاج کودکان به آب در شرایط مختلف، متفاوت می باشد و به فعالیتی که دارند، شرایط آب و هوایی و غذایی که مصرف کرده اند بستگی دارند. ولی باید بدانید، استفاده بیش از اندازه و عطش زیاد در کودکان احتمال دارد علت یک بیماری باشد. در این مطلب در مورد تشنگی زیاد کودکان صحبت می کنیم.
دلایل تشنگی زیاد در کودکان
بخش زیادی از بدن ما را آب تشکیل می دهد. به صورت کلی حدود ۶۵ درصد از بدن کودکان تا سنینی بلوغ از آب تشکیل شده است. استفاده آب برای دفع مواد زائد و حفظ عملکرد سلول های بدن امری واجب می باشد. با تعریق، تنفس، ادرار و مدفوع میزان بسیار زیادی آب از بدن خارج می شود. بنابراین تنها راه جبران آب های دفع شده، نوشیدن آب می باشد. در واقعیت آب بهترین مایع در راستای کنترل درست وزن گیری می باشد. و درجه حرارت بدن را تنظیم می کند. در یبن گروه های سنی مختلف دو گروه خردسالان و سالمندان در رابطه با نوشیدن آب زیاد به توجه احتیاج دارند.
با بالا رفتن سن حس تشنگی رو به زوال می رود. و افراد خودشان باید برای تامین آب مورد نیاز بدن اقدام نمایند. کودکان نیز ممکن است به دنبال فعالیت های مکرر و بازیگوشانه توجهی به احساس تشنگی نداشته باشند. در مواردی کودکان از روی عادت به نوشیدن مایعات زیاد تمایل دارند و به دنبال آن دفع ادرار زیادی داشته باشند. در حقیقت تشنگی بیش از اندازه است که حاکی از نوعی بیماری یا اختلال در بدن دارد. کودک روزانه نیاز به نوشیدن ۸ لیوان آب احتیاج دارد.
میزان نیاز بدن کودکان به آب در شرایط های گوناگون متغیر است و به عواملی نظیر نوع فعالیت، نوع غذاهای مصرفی و شرایط آب و هوایی وابسته می باشد. حدود ۸۰ درصد از شیر مادر را آب تشکیل می دهد. بنابراین نوزادان تا ۶ ماهگی به موجب تغذیه از شیر مادر نیازی به مصرف آب ندارند. این نیاز به مصرف آب زمانی لازم می باشد که کودک علاوه بر شیر مادر از غذاهای کمکی استفاده نماید. لازم است که این نکته را بیان کنیم که با وجود متغیر بودن نیاز های انسان ها به آب، کودکان به صورت متوسط روزانه به ۶ الی ۸ لیوان آب احتیاج است.
کمبود آب در بدن
مشکل کم آبی در بدن با عنوان دهیدراسیون شناخته می شود. این کلمه به معنی ناهماهنگی در میزان ورودی و خروجی آب از بدن است. عارضه ی کم آبی معمولا در کودکان و بزرگسالان ۶۵ به بالا اتفاق می افتد. به بیانی دیگر دهیدراسیون عارضه ای است که به موجب آن مایعات زیادی از بدن دفع می شوند بنابراین کودک خواهان خوردن آب می شود. علت اصلی شکل گیری کم آبی در خردسالان وجود عفونت های ویروسی، انگی و باکتریایی می باشد. نکته مهم اینکه اختلال دهیدراسیون با ظهور تب، اسهال و استفراغ بروز پیدا می کند. کمبود آب در بدن با عنوان اختلال دهیدراسیون معروف است.
دیابت
اخیرا دیابت نوع اول در بین کودکان زیر ۲۰ سال رشد گسترده ای دارد. یکی از نشانه های وجود این عارضه، تشنگی زیاد کودکان است که در دو دسته ی شیرین و بی مزه قرار می گیرد.
دیابت شیرین یا ملیتوس
بدن انسان در طی دوره هایی غذاهای موجود در معده را به گلوکز تبدیل می کرد و به واسطه ی آن انرژی مورد احتیاج خود را فراهم می کند. گلوکز در نوبه ی خود نوعی قند می باشد و مقدار قند خون موجود در بدن به واسطه ی انسولین تنظیم می شود. در بین اجزاهای مختلف بدن، لوزالمعده انسولین را ترشح می کند. بنابراین هنگامی که سلول های بتای جزایر لانگرهانس در لوزالمعده از بین می رود، بدن توانایی فراهم انسولین را از دست می دهد و مقدار گلوکز خون را بیشتر می کند. در طی این دوره بیماری دیابت به وجود می آید. کودکان مبتلا به دیابت به جهت تامین سلول های بتا در راستای تنظیم سازی قند خون، انسولین تزریق می کنند.
دیابت بی مزه یا اینسیپیدوس
بدن کودک با وجود عارضه ی دیابت نمی تواند ادرار غلیظ را دفع نماید. به همین سبب با دفع ادرار حجم آب زیادی نیز از بدن او خارج می شود. در شکل گیری دیابت بی مزه کاهش تکثیر هورمون های ضد ادرار نقش دارند. در حقیقت این نوع هورمون سیگنال هایی را در خصوص آب مورد نیاز به کلیه ارسال می کند. بنابراین با شکل گیری دیابت و کمبود این هورمون، تکرار ادرار صورت می گیرد و باعث تشنگی کودک می شود. از دیگر نشانه های دیابت در کودکان نشانه هایی نظیر ادرارهای مکرر، خستگی بی مورد، کاهش وزن و شب ادراری در کودک است. البته برخی مواقع کودکان از سر لجبازی به دلیل حساسیت های مادر خواستار خوردن آب می شوند. شما به عنوان مادر برای جلب اطمینان خاطر می توانید برای گرفتن آزمایش از کودک اقدام نمایید.
نارسایی احتقانی قلب
نارسایی احتقانی قلب نوعی اختلال در پمپاژسازی خون توسط قلب است که با نشانه های عطش های مکرر ظهور پیدا می کند. این عارضه با کاهش توانایی های قلب در بازه ی زمانی طولانی صورت می گیرد در خصوص کودکان نادر می باشد. با این وجود در مواردی بعضی از کودکان به نارسایی قلبی دچار می شوند. انجام هر نوع فعالیتی بر این کوکان ممنوع می باشد چون با کوچک ترین حرکت به علت کارکرد ضعیف قلب، خون و اکسیژن مورد احتیاج بدن برای اعضای مختلف بدن فراهم نمی گردد. در جریان مداوا نارسایی های قلب داروهایی تجویزی ادرار آور هستند. این داروها با مقصود دفع مایع و مواد زائد از بدن طراحی می شوند. بنابراین بابت احساس تشنگی کودک پس از مصرف این قبیل دارو ها نگران نباشید و اجازه ی خوردن آب به او بدهید.
بیماری های کلیوی
یکی از علت های تشنگی زیاد در کودکان بیماری های کلیوی می باشد. کلیه ها به صورت طبیعی نوعی سیستم فیلتر هستند که در موارد بیماری ادرار های رقیقی را ایجاد می کنند. در شرایطی که مقدار آب ورودی به بدن و حجم دفع آن یکسان نباشد، احتمال وجود بیماری های کلیوی وجود دارد. در حقیقت فرد مبتلا به اختلال کلیه، عطش و تشنگی بسیار زیادی دارد و در زمان بول کردن احساس سوزش می کند. به گونه ای دیگر کلیه های آسیب دیده توانایی نگهداری و جذب مایعات را ندارند. با تکرار ادرار برای جلوگیری از کم آبی سیگنال هایی را به مغز ارسال می کنند که کودک را به نوشیدن آب تشویق می کند.
