:
یارانه نقدی در ایران برنامه‌ای است که توسط دولت به منظور حمایت از بخش‌های ضعیف جامعه و کاهش اثرات منفی افزایش قیمت‌ها و تورم اجرا می‌شود. یارانه نقدی با هدف کمک به خانوارهای کم درآمد و کمک به تأمین هزینه‌های اساسی مانند خرید مواد غذایی، مسکن و سوخت صورت می‌گیرد.برنامه یارانه نقدی در ایران با نام "کارت‌های هوشمند" یا "کارت‌های عدالت" شناخته می‌شود. این کارت‌ها به خانوارهایی که شرایط لازم را دارند، صادر می‌شوند و با استفاده از آنها، خانوارها می‌توانند از محل یارانه‌های نقدی صرفاً برای خرید کالاهای اساسی استفاده کنند.مبلغ و شرایط دریافت یارانه نقدی در ایران توسط دولت تعیین می‌شود و ممکن است در طول سال‌ها تغییراتی را تجربه کند.
معاون اقتصادی و رفاه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه برنامه دولت در کالابرگ فعلا حمایت در قالب سبد غذایی است اما ممکن است در آینده از سبد سلامت مانند شوینده‌ها هم حمایت کند، گفت: احتمال دارد در آینده اعتبار مازاد برای دهک‌های ۴ تا ۹ هم اجرا شود.
علیرضا عسگریان در حاشیه دیدار وزیران کار ایران و قطر در محل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پاسخ به سؤال خبرنگاران مبنی بر آخرین وضعیت کالابرگ الکترونیکی در کشور، اظهار داشت: طرح هدفمندی یارانه‌ها برای دولت بسیار مهم است که یکی از موارد آن کالابرگ بسته‌های اساسی و هدفمندی یارانه‌ها و ارائه بسته‌های یارانه‌ای شامل بسته نان، دارو، سوخت، یارانه حوزه آب، بسته سلامت و اخیرا کالابرگ شامل سبد غذایی است.
وی گفت: بر اساس تکلیف قانون بودجه ۱۴۰۱ بعد از اجرای حذف ارز ترجیحی مقرر شد اگر تورمی در مورد ۱۱ قلم کالای اساسی و تعزیراتی برای مردم حادث می‌شود، دولت آن را با اعتبار یارانه‌ای پوشش دهد و بلافاصله بعد از آن دهک‌بندی آحاد جامعه صورت گرفت که سه دهک اول جامعه یارانه ماهانه ۴۰۰ هزار تومان و دهک‌های بعدی تا دهک نهم، ۳۰۰ هزار تومان دریافت می‌کردند، درحالی‌که یارانه قبلی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان در ماه بود و یک باره یارانه‌ها به‌طور میانگی ۹ برابر افزایش پیدا کرد.
معاون رفاه وزیر کار اظهار داشت: عدد یارانه معیشتی که به مردم پرداخت می‌شود، ماهانه ۲۷ هزار میلیارد تومان شد و درواقع دولت تلاش کرد تورم بر روی کالاهای اساسی را پوشش بدهد و در حال حاضر هم با اجرای کالابرگ آن را پوشش می‌دهد، به‌گونه‌ای که برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی خانوار در اردیبهشت سال گذشته ۴۳۶ هزار تومان لازم بود، اما در اردیبهشت امسال برای تهیه همان ۱۱ قلم ۸۳۶ هزار تومان مورد نیاز است؛ یعنی حدود ۴۰۰ هزار تومان افزایش قیمت پیدا کرده است.
عسگریان اظهار داشت: دولت برای جبران تورم کالاهای اساسی برای سه دهک پایین جامعه، ماهانه ۴۰۰ هزار تومان به هر نفر می‌پردازد، علاوه بر آن در اجرای کالابرگ الکترونیکی ۲۰ درصد هم اعتبار جدید تعریف کرده است؛ یعنی برای هر نفر ۴۸۰ هزار تومان در ماه می‌شود که این رقم در مقایسه با یارانه ۴۵ هزار تومانی گذشته حدود ۱۰ تا ۱۱ برابر شده است.
وی افزود: در گذشته سه دهک پایین جامعه ۸.۵ میلیون نفر افراد تحت پوشش مددجوی کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی بودند، درحالی‌که الان ۳ دهکی که مشمول کالابرگ می‌شوند به ۲۴ میلیون نفر افزایش یافته‌اند، در هر دهک حدود ۸.۷ میلیون نفر معادل حدود ۲.۸ تا ۲.۹ میلیون خانوار هستند که در حال حاضر تحت پوشش اعتبار مازاد ۲۰ درصد در کالابرگ قرار دارند.
معاون رفاه وزیر کار در توضیح این مسئله گفت: وقتی کسی به مغازه‌هایی که کارتخوان‌های آنها را تجهیز کرده‌ایم، مراجعه می‌کند، می‌تواند دسترسی به این مغازه‌ها را از طریق برنامه کاربردی «شما» نصب کند و به راحتی مغازه‌های طرف قرارداد را پیدا کند؛ مغازه‌هایی که در کنار کارتخوان، بارکدخوان هم دارند. در حال حاضر ۷۰ هزار مغازه در سراسر کشور شامل ۱۱ هزار شعبه از ۸ فروشگاه زنجیره‌ای طرف قرارداد کالابرگ الکترونیکی هستند.
عسگریان گفت: البته اعتبار ۲۰ درصد مازاد برای سه دهک به شرطی است که هر کس به انداز ۳۲۰ هزار تومان یعنی معادل ۸۰ درصد از یارانه خود را از ۱۱ قلم کالای موردنظر شامل شیر، ماست، پنیر، قند و شکر، روغن، مرغ، گوشت منجمد، حبوبات و ماکارونی خریداری کرده باشد.
وی اضافه کرد: قیمت اقلام ۱۱ گانه کالاهای اساسی تعزیراتی است و اگر کسی این کالاها را به قیمت بالاتر بفروشد، مردم می‌توانند به تعزیرات شکایت کنند و همه این کالاها بارکدخوان دارند.
معاون رفاه وزیر کار اظهار داشت: در خرید ۱۱ قلم کالای کالابرگی مهم نیست که مردم از چه برندی خریداری کرده باشند، مبنای ما کالاهای اساسی است؛ به عنوان مثال مبنای ما در شیر کم چرب محاسبه می‌شود و اگر کسی نوع دیگری از شیر خریداری کرده باشد، فقط همان قیمت مبنا را محاسبه می‌کنیم.
عسگریان افزود: یکی دیگر از کالاهای کالابرگ گوشت منجمد و نه گوشت گرم است. در مورد مرغ هم قیمت آن تعزیراتی است و نوسانات این کالاها تحت کنترل تعزیرات قرار دارد و دولت تلاش می‌کند اگر تورمی در این کالاها ایجاد شود، به وسیله اعتبار یارانه‌ای کالابرگ آن را جبران کند.
وی تأکید کرد: یارانه افراد ثابت است، اما اعتباری که به آن تعلق می‌گیرد، الان برای سه دهک پایین ۲۰ درصد است، ممکن است به تناسب تورم در آینده این اعتبار ۲۵ درصد یا ۳۰ درصد شود، اما فعلا این اعتبار همان ۲۰ درصد است.
معاون رفاه وزیر کار اظهار داشت: احتمال دارد در آینده اعتبار مازاد برای دهک‌های ۴ تا ۹ هم اجرا شود، ولی فعلا برای سه دهک اجرا می‌شود.
به گفته عسگریان مبنای تعلق اعتبار برای حمایت از خانوارهای محروم و کم درآمد است و مسئله بعدی این است که دولت می‌خواهد سبد غذایی موردنیاز خانوارها که در حال حاضر با ۴۸۰ هزار تومان در ماه تهیه می‌شود، برای سلامت خانوار حتما در اختیار آنها قرار بگیرد و بر این اساس این شرط را قرار داده است که اگر کسی به میزان ۸۰ درصد از یارانه ۴۰۰ هزار تومانی خود از ۱۱ قلم خریداری کرد، آنگاه ۲۰ درصد اعتبار مازاد یعنی ۸۰ هزار تومان برای آنها شارژ می‌شود.
وی افزود: برنامه دولت فعلا حمایت سبد غذایی در کالابرگ است، ممکن است در آینده از سبد سلامت مانند شوینده‌ها و پوشک و موارد بهداشتی هم حمایت کند، اما سبد کنونی کالابرگ ۱۰۰ درصد غذایی است.
معاون رفاه وزیر کار تصریح کرد: هدف دولت از کالابرگ جلوگیری از فقر غذایی در جامعه است.
به گفته عسگریان؛ میزان استقبال از کالابرگ الکترونیکی نسبت به دوره قبل که فقط افراد کمیته امداد و بهزیستی بودند، ۳ برابر شده است و قبلاً تعداد افراد تحت پوشش ۸.۷ میلیون نفر بود، الان عدد به ۲۴ میلیون نفر رسیده است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر تراکنش‌های طرح کالابرگ الکترونیک روزانه به حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار تراکنش رسیده و امیدواریم به عدد روزانه ۱۰۰ هزار تراکنش برسیم. ما می‌خواهیم رفتار مردم به سمت مصرف کالاهای اساسی خانوار تغییر کند.
چطور بفهمیم در چه دهکی قرار داریم؟
چطور بفهمم دهک چندم هستم؟ این سوالی است که هر شهروند ایرانی شاید بارها از خود پرسیده باشد؟ چند سال است که بخشی از یارانه هایی که به سوخت، برخی مواد خوراکی، آب، برق و سایر اقلام از این دست اختصاص می یافت، در قالب طرح هدفمندسازی یارانه ها، به طور مستقیم و نقدی به حساب سرپرست خانوار ها واریز می شود. پس از آن دهک بندی جامعه برای پرداخت یارانه در دستور کار قرار گرفت. به این صورت که سه دهک پردرآمد جامعه از دریافت یارانه کنار گذاشته شدند و هفت دهک باقی‌مانده یعنی اقشار کم‌درآمد مشمول دریافت یارانه هستند. در پی این تصمیمات، سوال مهمی که برای اغلب خانواده ها به وجود آمد این بود که چطور بفهمیم دهک چندم هستیم؟ در ادامه این مطلب روش فهمیدم دهک خانوارها توضیح داده می شود.
سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام کرده است هموطنان می‌توانند برای اطلاع از دهک‌بندی خود از دو کانال اقدام کنند؛ راه نخست، شماره گویای ۰۹۲۰۰۰۰۶۳۶۹ است که بعد از تماس، با وارد کردند کد ملی سرپرست خانوار و همچنین وارد کردن یک شماره تلفن همراه که به نام سرپرست است، دهکی که در آن قرار دارند اعلام می‌شود.
راه دیگر مراجعه به سامانه hemayat.mcls.gov.ir است که وضعیت دهک‌بندی را مشخص و اعلام می‌کند.
استعلام دهک بندی یارانه
مرحله اول:ابتدا به سایت “سامانه مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه ها به نشانی hemayat.mcls.gov.ir مراجعه فرمائید و در بالای صفحه بر روی دکمه ورود/ثبت نام کلیک کنید.
مرحله دوم:سپس به صفحه ای همانند تصویر زیر هدایت می شوید که می بایست اطلاعات خواسته شده اعم از:
– شماره ملی سرپرست خانوار
– شماره حساب واریز یارانه
– مشخص کردن تعداد خانوار
– شماره ملی یکی از اعضای خانوار تحت پوشش
– تصویر امنیتی
را وارد و در انتها بر روی دکمه ورود کلیک کنید.
مرحله سوم:در این قسمت وضعیت یارانه شما مشخص می شود که شامل دریافت یارانه نقدی هست یا خیر (مشمول/غیرمشمول)، در تصویر زیر برای یکی از اعضای خانور نمایش داده شده که مشمول دریافت یارانه می باشد.
در پایان هم بر روی نمایش شناسنامه اقتصادی خانوار جهت مشاهده دهک بندی یارانه خود کلیک کنید
مرحله چهارم:
و بالاخره در پایان نتیجه بررسی دهک بندی یارانه شما توسط دولت که با بررسی اطلاعات دارایی و مالی خانوار شماست، نمایش داده می شود.
جدول دهک‌بندی یارانه براساس داده‌های سال ۱۴۰۱
دسته‌بندی دهک خانوار
میزان درآمد براساس آمار رسمی
میزان درآمد تقریبی براساس تورم
دهک اول
یک میلیون و ۶۵۰ هزار تومان
سه میلیون و ۷۱۰ هزار تومان
دهک دوم
دو میلیون و ۳۳۵ هزار تومان
پنج میلیون و ۲۵۴ هزار تومان
دهک سوم
دو میلیون و ۷۶۰ هزار تومان
شش میلیون و ۲۱۰ هزار تومان
دهم چهارم
سه میلیون و ۲۶۵ هزار تومان
هفت میلیون و ۷۴۵ هزار تومان
دهک پنجم
سه میلیون و ۶۲۵ هزار تومان
هشت میلیون و ۱۵۶ هزار تومان
دهک ششم
چهار میلیون و ۱۳۰ هزار تومان
۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان
دهک هفتم
چهار میلیون و ۷۳۵ هزار تومان
۱۰ میلیون و ۶۵۴ هزار تومان
دهک هشتم
پنج میلیون و ۴۰۰ هزار تومان
۱۲ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان
دهک نهم
شش میلیون و ۷۲۰ هزار تومان
۱۵ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان
دهک دهم
۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان
۲۳ میلیون و ۶۳۰ هزار تومان
مقامات دولتی وعده داده‌اند به‌زودی پس از سه دهک اول یارانه‌بگیران، امکان استفاده از یارانه تشویقی برای مشمولان حاضر در سایر دهک‌های درآمدی فراهم خواهد شد.
نحوه اطلاع از دهک یارانه خانوار
نحوه اطلاع از دهک یارانه به‌صورت سیستمی است. سرپرست خانوار باید به سامانه حمایت در نشانی hemayat.mcls.gov.ir بروید و با ارائه یک‌سری اطلاعات مثل شماره‌ملی، شماره‌حساب، تعداد اعضای خانوار و شماره‌ملی یکی از اعضای خانوار، ابتدا وضعیت پرداخت یارانه خانوار را بررسی کند. با کلیک روی گزینه نمایش شناسنامه اقتصادی خانوار، نتیجه بررسی دهک‌بندی یارانه شما توسط دولت که براساس اطلاعات دارایی و مالی خانوار شما انجام شده است، نمایش داده می‌شود.
دهک‌بندی خانوار توسط دولت طبق داده‌های آماری انجام می‌شود و به‌همین دلیل ممکن است برای عموم مردم غریب باشد. مرکز آمار هرسال در گزارش بودجه خانوار، بر اساس مجموع درآمد و هزینه‌های سالانه، خانوارها را در ۱۰ گروه دسته‌بندی می‌کند. دهک اول کم‌درآمدترین گروه و دهک دهم پردرآمدترین گروه خانوارها را تشکیل می‌دهند. آخرین گزارش رسمی مرکز آمار در سال ۱۴۰۰ ارائه شده و به دهک‌بندی خانوارهای ایرانی در سال ۱۳۹۹ پرداخته است. انتشار آمار از آن سال به‌بعد متوقف شده تا مجبور شویم برای اطلاع از دهک یارانه و محاسبه تقریبی جایگاه خانوار خود بین دهک‌های درآمدی در سال ۱۴۰۲، دو تا تورم ۵۰ درصدی را به فرمول رسمی اضافه کنیم. پس از این راه ممکن نیست به نتیجه برسیم.
