کورتاژ نوعی عمل سریع است که تنها ۱۰ الی ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. در این عمل داروها و دستگاه‌های مخصوص موجب بازشدن دهانه رحم می‌شوند و درنهایت بخش‌های داخلی رحم با دستگاهی به نام کورت برداشته می‌شوند. البته این بخش‌ها تمام قسمت‌های داخلی رحم را دربرنمی‌گیرند و تنها شامل نمونه‌ای از دیواره رحم و باقی‌مانده بافت‌ها می‌شود. در ادامه به بررسی کامل مفهوم عمل کورتاژ می‌پردازیم و درنهایت مراقبت‌های پس از آن را بیان می‌کنیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
کورتاژ چیست؟
بطورکلی کورتاژ نوعی عمل است که در آن دهانه رحم را کمی باز می‌کنند و با یک سری ابزار بخش‌هایی از آن را خراش می‌دهند. برخلاف تصور بسیاری از افراد کورتاژ را می‌توان علاوه بر درمان برای تشخیص نیز بکار برد. البته در کورتاژ تشخیصی تنها لایه سطحی اندومتر برداشته می‌شود و هیچ نیازی به خراش لایه‌های عمیق‌تر درون رحم نمی‌باشد.
انواع کورتاژ
در حال حاضر از کورتاژ جهت تشخیص یا درمان بیماری‌های مختلف رحم بهره گرفته می‌شود. درنتیجه کورتاژ را به دو گروه کورتاژ تشخیصی و درمانی تقسیم و گروه‌بندی می‌کنند که در ادامه به بررسی دقیق و کامل هریک می‌پردازیم.
کورتاژ تشخیصی
همانطور که از نام این نوع کورتاژ مشخص است با هدف نمونه‌برداری از آندومتر انجام می‌گیرد. انجام این نوع کورتاژ اهداف مختلفی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به خونریزی غیرعادی، خونریزی پس از یائسگی و وجود سلول‌های غیرطبیعی در آندومتر اشاره کرد. خوب است بدانید که جهت انجام کورتاژ تشخیصی پزشک از آندومتر بیمار یک نمونه برمی‌دارد و سپس به آزمایشگاه می‌فرستد تا به این ترتیب اختلالاتی نظیر؛ پولیپ رحم و سرطان رحم تشخیص داده شود. این نوع کورتاژ هیچ کاربرد درمانی ندارد.
کورتاژ درمانی
کورتاژ درمانی با هدف درمان بیماری‌های مختلف انجام می‌گیرد و در آن پزشک محتویات رحم را به‌عنوان نمونه برمی‌دارد. این نکته را در نظر داشته باشید که کورتاژ درمانی را باید حتماً توسط فوق تخصص زنان و زایمان یا فوق تخصص مامایی انجام داد. در حال حاضر از این نوع کورتاژ با اهداف مختلفی کمک گرفته می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها عبارت است از:
- پاک‌سازی و برداشتن بافت‌های سقط جنین
- بیرون‌کشیدن تومورهای خوش‌خیم
- درمان خونریزی‌های مختلف ازجمله خونریزی‌هایی که با هورمون درمانی بهبود نمی‌یابند.
- و…
مطلب مشابه: این مواد غذایی می توانند باعث “سقط جنین” بشوند
قبل از انجام کورتاژ چه کنیم؟
قبل از انجام کورتاژ به پزشک خود مراجعه کنید تا معاینات لازم انجام شود. مربوطه در رابطه با تاریخچه پزشکی شما سوال می‌پرسد و درنهایت یک فرم رضایت در اختیار شما قرار می‌دهد تا آن را امضا کنید. پیشنهاد ما به شما این است که قبل از انجام کورتاژ حتماً در رابطه با احتمال بارداری خود، داروهای مصرفی و داروهایی که به آن‌ها حساسیت دارید با پزشک مشورت نمایید. در مرحله بعد شما داروی بیهوشی دریافت می‌کنید. بیهوشی عمل کورتاژ انواع مختلفی دارد که نوع آن با توجه به پروسه درمان هر فرد انتخاب می‌شود. برای مثال با دریافت بیهوشی عمومی، بیمار در طول عمل بیدار نخواهد شد. اما اگر بیهوشی ناحیه‌ای یا اسپاینال دریافت کند تنها احساس کمر به پایین خود را از دست خواهد داد. بیهوشی موضعی نیز یکی‌دیگر از انواع بیهوشی عمل کورتاژ است که بیمار در طول عمل بیدار خواهد شد اما در دهانه رحم خود هیچ احساسی ندارد.
دیگر دستورالعمل‌های پیش از انجام کورتاژ عبارتند از:
مصرف داروهای غیرضروری را کنار بگذارید!
چند روز پیش از عمل کورتاژ داروهایی نظیر؛ آسپرین، داروهای سرماخوردگی، ملین‌ها و مکمل‌های گیاهی را کنار بگذارید. البته مصرف الکل و تنباکو را نیز باید متوقف کنید. بطورکلی در رابطه با تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، پزشک خود را در جریان قرار دهید تا خطرات جانبی حین عمل و پس از عمل تا حد بسیار زیادی کاهش یابد.
بیماری‌های مزمن خود را پنهان نکنید
پیش از انجام کورتاژ حتماً در رابطه با بیماری‌های مزمن خود نظیر؛ فشارخون بالا و کنترل‌نشده با پزشک صحبت کنید تا به این ترتیب خطری شما را در حین عمل تهدید نکند. از بیان بیماری‌های مزمن خود احساس ترس و خجالت نکنید و فراموش نکنید پزشک شما باید آن‌ها را بشناسد.
محدودیت خوردن و آشامیدن
همانطور که بدون شک می‌دانید بهره‌گیری از داروهای بیهوشی، در خوردن و آشامیدن محدودیت ایجاد می‌کند. لازم به ذکر است که اگر قرار است از بیهوشی عمومی استفاده کنید، ۱۲ ساعت پیش از این امر نباید چیزی بخورید یا بنوشید. اما اگر از بی‌حسی موضعی یا ناحیه‌ای استفاده می‌کنید تنها کافی است که ۸ ساعت پیش از عمل چیزی نخورید یا ننوشید.
آزمایش‌های اولیه
دو روز قبل از عمل یا حتی روز عمل پزشک ازبیمار می‌خواهد که آزمایش‌های معمول نظیر؛ آزمایش خون، ادرار و دیگر آزمایش‌ها را بطورکامل انجام دهد تا به این ترتیب اطمینان حاصل شود که هیچ بیماری در فرد وجود ندارد.
مطلب مشابه: رابطه جنسی زمان بارداری باعث سقط جنین می شود؟
چگونگی انجام کورتاژ
عمل کورتاژ از چندین مرحله تشکیل می‌شود که به ترتیب انجام عبارتند از:
۱_هنگام مراجعه به پزشک جهت کورتاژ شما باید بر روی تخت معاینه دراز بکشید و پاهای خود را بر روی رکاب‌های مشخص‌شده قرار دهید. خوب است بدانید که به کمک این رکاب‌ها پاها در وضعیت خوب و مناسبی قرار می‌گیرند و پزشک می‌تواند ساده‌تر و سریع‌تر به محل موردنظر دسترسی یابد.
۲_حال پزشک یک سوند ادراری را به درون مریض وارد می‌کند.
۳_در این مرحله باید دیواره‌های واژن از هم جدا شوند تا دهانه رحم مشاهده شود. به همین جهت پزشکان از یک ابزار به نام اسپکولوم کمک می‌گیرند.
۴_در گام چهارم دهانه رحم به کمک یک محلول ضدعفونی‌کننده بطورکامل تمیز می‌شود.
۵_عمل کورتاژ یک عمل نسبتاً پردرد به شمار می‌آید. به همین جهت پزشک داروی بی‌حسی را پیش از شروع عمل به محل موردنظر تزریق می‌کند. این نکته را در نظر داشته باشید که در این مرحله می‌توان از داروی بیهوشی نیز کمک گرفت. البته باید یک متخصص بیهوشی بصورت منظم ضربان قلب، فشارخون، تنفس و سطح اکسیژن بیمار را اندازه‌گیری کند.
۶_در گام ششم به کمک نوعی پنس جراحی که تناکولوم نامیده می‌شود، سوند رحمی را با هدف تشخیص طول رحم به درون آن وارد می‌کنند.
۷_در دهانه رحم به کمک میله‌هایی که هریک قطر بزرگتری نسبت به قبلی دارند، اتساع برقرار می‌کنند. این نکته را در نظر داشته باشید که اتساع زمانی پایان می‌پذیرد که بتوان کورت را به سادگی و بدون هیچ فشاری به رحم وارد کرد. خوب است بدانید که می‌توان اتساع یا بازکردن دهانه رحم را یک روز پیش از انجام عمل نیز انجام داد.
۸_در این گام با واردشدن کورت بافت‌های رحم خراش برمی‌دارند و درنهایت پزشک ابزار را بیرون می‌آورد. اگر کورتاژ با هدف تشخیص انجام گیرد، بخشی از بافت‌های رحم به کمک ساکشن در این مرحله برداشته و درنهایت به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
مراقبت‌های پس از عمل کورتاژ
پس از انجام کورتاژ و مرخص‌شدن از بیمارستان بدون شک دردهایی در زیر رحم و شکم خود درست مشابه با دردهای قاعدگی احساس می‌کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که این دردها کاملاً عادی می‌باشند و پس از گذشت ۲ الی۳ روز بطورکامل از بین می‌روند. مطابق با نظر پزشکان و متخصصان در دوران نقاهت عمل کورتاژ باید برخی مراقبت‌ها را انجام داد که بطورکلی مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از:
- داروهای تجویزشده خود را بصورت منظم مصرف نمایید تا به این ترتیب علاوه بر کاهش درد احتمال بروز عفونت نیز کاهش یابد.
- تا زمانی که دوره نقاهت شما تمام نشده است، رانندگی را کنار بگذارید.
- دو، سه روز ابتدایی عمل کورتاژ از دوش واژینال تا حد امکان استفاده نکنید.
- فعالیت‌های سنگین ورزشی و روزمره را به مدت یک هفته کنار بگذارید.
- بهتر است که از برقراری رابطه جنسی تا زمان بهبودی کامل خودداری نمایید.
- تا تمام‌شدن دوران نقاهت استخر نروید و تا حدامکان در وان نیز قرار نگیرید.
- هیچ رژیم و محدودیت غذایی وجود ندارد. اما اگر حالت تهوع دارید، غذاهای کم چرب میل نمایید.
- و…
مطلب مشابه: انواع “سقط جنین” و عوارض و خطرات سقط جنین
در چه شرایطی کورتاژ توصیه نمی‌شود؟
در حال حاضر پزشکان متخصص در برخی موارد کورتاژ را انجام نمی‌دهند که عبارتند از:
عفونت لگن
اگر در اندام‌های تناسلی عفونت وجود داشته باشد، با ورود ابزار جراحی باکتری‌ها از ناحیه واژن به داخل رحم منتقل می‌شوند. به همین جهت پزشکان توصیه می‌کنند برای کورتاژ کمی صبر کنید تا عفونت رحم بطورکامل برطرف شود.
اختلالات لخته‌شدن خون
اگر بدن افراد توانایی کافی برای لخته‌شدن خون بصورت طبیعی نداشته باشد، بطورمعمول عمل کورتاژ را برای وی انجام نمی‌دهند.
بیماری‌های جدی
برخی بیماری‌ها ازجمله بیماری‌های قلبی و ریوی با بیهوشی عمومی و حتی بی‌حسی‌های موضعی سازگاری ندارند.
عوارض کورتاژ
کورتاژ یک عمل بسیار کم‌خطر است که تا به امروز هیچ عارضه جدی برای آن ثبت نشده است. اما بطورکلی شایع‌ترین و اصلی‌ترین عوارض کورتاژ عبارت است از:
عفونت
پیش از هرچیزی این نکته را در نظر داشته باشید که عفونت یک همراه همیشگی برای خانم‌ها می‌باشد و تنها در کورتاژ رخ نمی‌دهد. عفونت ناشی از کورتاژ با علائمی نظیر؛ تب، ترشحات واژینال بیش از حد، درد و گرفتگی در ناحیه رحم و دیگر علائم مشابه همراه می‌باشد. این عفونت با مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک نیز به سادگی درمان می‌شود.
سوراخ‌شدن دهانه رحم
سوراخ‌شدن دهانه رحم یکی از عوارض نادر کورتاژ به شمار می‌آید. اما با این وجود احتمال بروز آن در زنانی که عفونت رحمی دارند، زنان سالخورده که در پس از یائسگی قرار دارند و زنانی که سقط جنین داشته‌اند تا حد بسیاری وجود دارد.
سندرم آشرمن
این سندرم یکی‌دیگر از عوارض کورتاژ است که در آن بافت اسکار رحمی ایجاد می‌شود. سندرم آشرمن درست زمانی رخ می‌دهد که بدن نسبت به خراشیدن از خود واکنش نشان دهد و می‌تواند موجب ناباروری و قطع دوره‌های قاعدگی در افراد شود.
آسیب به دهانه رحم
در برخی موارد حین انجام کورتاژ دهانه رحم دچار پارگی می‌شود که پزشک با قطع‌دادن ناحیه مربوطه و استعمال دارد خونریزی را قطع می‌کند. البته می‌توان جهت قطع خونریزی در این شرایط از بخیه نیز کمک گرفت. خوب است بدانید که نرم‌شدن دهانه رحم پیش از انجام کورتاژ می‌تواند تا حد بسیار زیادی از به دهانه رحم جلوگیری کند.
در صورت مشاهده چه علائمی پس از عمل کورتاژ باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر پس از عمل کورتاژ علائم و نشانه‌های زیر را در خود مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه نمایید:
- سرگیجه و تاری دید
- افزایش درد و گرفتگی
- تب بیش از حد
- و…
مطلب مشابه: بارداری پوچ و سقط به دلیل این نوع بارداری
کورتاژ و چرخه قاعدگی
حال که با مفهوم کورتاژ بطورکامل آشنا شده‌اید، بدون شک با خود می‌گویید آیا این عمل می‌تواند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارد؟ بطورکلی این نکته را در نظر داشته باشید که کورتاژ با هدف از بین بردن پوشش داخلی رحم انجام می‌گیرد، به همین جهت تا زمانی که این پوشش ترمیم شود ممکن است قاعدگی شما دیرتر یا زودتر آغاز شود. البته تا یک بازه زمانی مشخص هنگام قاعدگی از تامپون استفاده نکنید.
خونریزی پس از کورتاژ
همانطور که گفتیم خونریزی پس از کورتاژ تا چند روز طبیعی و کاملاً نرمال می‌باشد و این خونریزی شدت چندانی ندارد. اما این نکته را در نظر داشته باشید که اگر در طول دوساعت دو یا چند نواربهداشتی یا تامپون با خون خیس شد و خونریزی ادامه‌دار بود، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.
هزینه کورتاژ
بطورکلی هزینه کورتاژ به پارامترهای مختلفی بستگی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کلینیکی که در آن کورتاژ انجام می‌شود، پزشک مربوطه، نوع کورتاژ و… اشاره کرد. درنهایت پیشنهاد ما به شما این است که عمل کودتا را تحت نظر یک متخصص زنان و زایمان انجام دهید تا به این ترتیب از عوارض جانبی آن در امان بمانید و نگران هزینه‌های آن نباشید.
جمع‌بندی
در مطالب فوق به بررسی کامل و دقیق عمل کورتاژ پرداختیم. همانطور که گفتیم کورتاژ نوعی عمل سریع است که تنها ۱۰ الی ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. در این عمل داروها و دستگاه‌های مخصوص موجب بازشدن دهانه رحم می‌شوند و درنهایت بخش‌های داخلی رحم با دستگاهی به نام کورت برداشته می‌شوند. البته این بخش‌ها تمام قسمت‌های داخلی رحم را دربرنمی‌گیرند و تنها شامل نمونه‌ای از دیواره رحم و باقی‌مانده بافت‌ها می‌شود.
در حال حاضر از کورتاژ جهت تشخیص یا درمان بیماری‌های مختلف رحم بهره گرفته می‌شود. درنتیجه کورتاژ را به دو گروه کورتاژ تشخیصی و درمانی تقسیم و گروه‌بندی می‌کنند. درنهایت فراموش نکنید که کورتاژ یک عمل بسیار کم‌خطر است که تا به امروز هیچ عارضه جدی برای آن ثبت نشده است.
البته به این شرط که آن را تحت نظر بهترین پزشکان متخصص انجام دهید. هزینه انجام کورتاژ به پارامترهای مختلفی وابسته است و ثابت نمی‌باشد. از مهم‌ترین و اصلی‌ترین این پارامترها می‌توان به کلینیک کورتاژ، پزشک مربوطه و… اشاره کرد.
مطلب مشابه: سقط جنین | علل درمان و پیشگیری از سقط جنین
