زخم پا در افراد دیابتی بسیار شایع است و در بیشتر موارد به خاطر توزیع فشار شدید در پا ایجاد می گردد. پوست نواحی پا که با فشار زیادی همراه است، آسیب می بیند و در صورت پارگی پوست، لایه های زیرین تحت تماس با آلودگی ها قرار می گیرند و باعث ایجاد عفونت در بافت ها و استخوان ها می شوند.
افراد دیابتی در معرض زخم پای دیابتی و درد ناحیه پا قرار دارند. با این حال مراقبت از پا می تواند به پیشگیری از مشکلات مختلف کمک کند. روش های درمان زخم های دیابتی در پا و درد پا در دیابت گوناگون است و بستگی به علل ایجاد آن دارد. بهتر است در صورت بروز هر مشکلی ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که مسئله جدی شما را تهدید نمی کند. زیرا وجود هر گونه آلودگی در زخم احتمال قطع عضو یا اندام را می تواند به دنبال داشته باشد. در ادامه مطلب به راه های پیشگیری از زخم پای دیابتی اشاره خواهیم کرد.
منظور از زخم پای دیابتی چیست؟
طبق گزارشات انجمن بالینی امراض پا در امریکا «زخم پای دیابتی نوعی زخم یا زخم باز است که تقریبا ۱۵ درصد از بیماران دیابتی را درگیر می کند و معمولا در پایین پا ایجاد می شود». در بسیاری از بیماران دیابتی، سطوح بالای قند خون کنترل نشده می تواند به اعصاب آسیب برساند. آسیب عصبی معمولا در پا و کف پاها اتفاق می افتد که منجر به از دست دادن حس (نوروپاتی دیابتی)، گردش خون ضعیف و بهبودی آهسته زخم خواهد شد. به همین خاطر حتی یک بریدگی یا تاول کوچک می تواند به زخمی عمیق تبدیل شود که درمان آن دشوار باشد.
علائم زخم پای دیابتی در کودکان
یکی از نخستین نشانه های زخم پای دیابتی در کودکان ورم غیر طبیعی، سوزش، قرمزی و بوی بد است. بافت سیاه (تیره) اطراف زخم که به دلیل عدم خونرسانی کافی در محل ایجاد می گردد، از علائم قابل مشاهده زخم پای دیابتی است که نشان دهنده مرگ بافت سلولی اطراف زخم به خاطر عفونت است. در چنین مواردی درد، بوی نامطبوع و بی حسی می تواند وجود داشته باشد. به صورت کلی نشانه های دیابت همیشه هم قابل مشاهده نیست. گاهی اوقات تا زمانی که عفونت ایجاد نشده، زخم دیده نمی شود.
اقداماتی در جهت پیشگیری
در صورتی که کودک شما هنوز به بی حسی در پاها یا گردش خون ضعیف دچار نشده است، می تواند همه کارهای خود را به تنهایی انجام دهد. توصیه هایی که در ادامه آمده است، از زخم پای دیابتی در کودکان پیشگیری می کند:
- کودک باید سبک زندگی سالمی داشته باشد و از غذاهای مغذی و نرمش های روزانه غافل نشود. سطح قند خون فرزند خود را ثابت نگه دارید. در این میان محدود کردن مصرف قند بر عملکرد انسولین در بدن تأثیرگذار است. بهتر است با انجام آزمایشات مرتب قند خون، از میزان آن مطلع شوید. در نهایت می توانید از عوارض ناشی از این مشکل پیشگیری کنید.
- پای کودک خود را هر روز معاینه کنید. گاهی اوقات، اولین نشانه نوروپاتی دیابتی بریدگی یا خراشیدگی روی پوست است که به آسانی بهبود نمی یابد. بهتر است هر زخم یا جراحتی را به موقع درمان کنید و رعایت بهداشت را در اولویت کار خود قرار دهید.
- پوشیدن کفش مناسب برای کودک بسیار اهمیت دارد. کودکان همیشه باید کفشی با اندازه مناسب انتخاب کنند. این بدان معنا است که کفش آن ها نه بزرگ و نه کوچک باشد. همین مسئله باعث مشکلاتی مانند تاول، میخچه یا پینه خواهد شد. هم چنین، خطر زمین خوردن کودک را افزایش خواهد داد.
- کودکانی که دچار بی حسی و کرختی در پا یا گردش خون ضعیف شده اند، خوب است همیشه کفش به پا داشته باشند و دست کم روزی یک بار تحت معاینه قرار بگیرند.
- کودک خود را سالانه به کلینیک زخم پای دیابتی ببرید تا به سلامت و مراقبت از او کمک کنید.
عوارض دیابت در کودکان
- زمانی که مشکلات پا به وجود می آیند، این مشکلات به درمان فوری نیاز دارند تا مانع از بروز عوارض جدی شوند. حتی مشکلاتی که جزئی به نظر می رسند؛ مثل تاول، پینه، ترک خوردگی یا لایه برداری پوست و پای ورزشکار، می بایست توسط پزشک بررسی شوند. این مشکلات معمولا در نتیجه کاهش حساسیت در پاها به وجود می آیند و اگر علت آن شناسایی و درمان نشود، ممکن است مقدمه ای بر عفونت های جدی تر یا زخم های پا باشند.
- بعد از ایجاد زخم پا، تا زمانی که تحمل وزن روی ناحیه زخم ادامه داشته باشد، اتفاقی نمی افتد. مگر این که زخم پای شما عفونی شده باشد. در این شرایط ممکن است پزشک برای کمک به بهبود زخم، پای شما را گچ بگیرد. حفظ وزن و برداشتن فشار از پای زخمی بسیار مهم است.
- حتی زمانی که در خانه هستید، مراقب باشید که از پای خود مراقبت کنید. از کفش های بالشتک دار، درج های ارتز، تکیه گاه با عصا و در موارد شدید صندلی چرخدار استفاده کنید. عفونت پا می تواند با آنتی بیوتیک درمان شود.
- اگر زخم یا عفونت شدید شود و بافت پا از بین برود ( اصطلاحا قانقاریا گفته می شود)، ممکن است یک یا چند انگشت پا، تمام پا و گاهی اوقات بخشی از پا برداشته شود (آمپوتاسیون پا).
- ناهنجاری های استخوان و مفاصل می توانند بر روی پا ایجاد شوند؛ مثل ناهنجاری های مفصل انگشتان پا یا پای شارکو. گاهی اوقات ممکن است برای برداشتن استخوانی که از فرم خود خارج شده است، به جراحی نیاز باشد.
- همه افراد مبتلا به دیابت باید به طور مرتب پای خود را از نظر مشکلات مربوط به زخم بررسی کنند. معاینات منظم پا توسط متخصصان زخم بسیار اهمیت دارد.
