همان طور که می دانید نحوه برخورد با کودکان سرسخت واقعا کار دشواری است. در واقع همین موضوع به یک چالش خیلی بزرگ برای والدین تبدیل شده است. این بچه ها به جای این که به حرف والدین شان گوش کنند، دلشان می خواهد همه کارها را با روش مخصوص به خودشان انجام دهند. متأسفانه والدین در تربیت این کودکان دچار سردرگمی می شوند و دقیقا نمی دانند که به چه صورت با این کودکان برخورد کنند. در ادامه مطلب علاوه بر این که به ویژگی های کودک سرسخت اشاره می کنیم، در خصوص نحوه برخورد درست با این کودکان راهکارهایی را ارائه خواهیم داد.
تربیت کودک سرسخت با چه چالش هایی همراه است؟
بدیهی است که برخورد با کودکان سرسخت از عهده بسیاری از والدین خارج است. این والدین به شدت دنبال این هستند که کودکان لجباز خود را تربیت کنند. در حالی که این کودکان برای رسیدن به خواسته های خود از هیچ تلاشی فروگذار نمی کنند و به هیچ وجه نظرات شان را تغییر نمی دهند. معمولا این کودکان خیلی پر جنب و جوش هستند. به همین خاطر والدین آن ها از تلاش برای تربیت کودک شان ناامید و سرخورده می شوند. یادتان باشد که این لجبازی و سرسختی در ذات کودک وجود دارد و از همان آغاز تولد همراه او بوده است. به همین خاطر است که به سختی می توانند نظرات شان را تغییر دهند. فراموش نکنید که کودکان سرسخت با سایر کودکان تفاوت دارند. اگر آن ها چیزی را بخواهند، در برابر موانع بیرونی مقاومت زیادی از خودشان نشان می دهند.
با وجود این که این سرسختی در ذات کودک است، اما نقش عوامل محیطی را نیز نمی توان نادیده گرفت. متأسفانه بسیاری از والدین برای تربیت این کودکان از شیوه های فرزندپروری نادرستی استفاده می کنند و نتیجه آن جنگ بر سر قدرت است. همان طور که گفتیم والدین این کودکان از این حجم لجاجت دچار ناامیدی می شوند و خود را تسلیم خواسته های فرزندشان می کنند. کودک هم به این نتیجه می رسد که از شیوه های مشابهی برای رسیدن به خواسته هایش استفاده کند.
نگاهی به ویژگی های کودک سرسخت
کودکان سرسخت کودکانی هستند که همیشه می خواهند تصمیم گیرنده نهایی خودشان باشند و خودشان به تنهایی مسائل را حل کنند. این کودکان از همان سنین پایین به دنبال داشتن استقلال هستند. این استقلال از انتخاب لباس ها و وسایل شخصی گرفته تا مهم ترین مسائل زندگی شان به چشم می خورد. این کودکان جسارت زیادی برای رسیدن به خواسته هایشان به خرج می دهند و مهارت های رهبری را به وضوح می توان در آن ها مشاهده کرد. با این حال مجموعه این عوامل می تواند به خودسری و لجبازی کودکان منجر شود. برخی از ویژگی های کودک سرسخت عبارتند از:
- سرکشی
- بی اعتنایی
- ریاست طلبی
- دلیل خواستن
- حق طلب بودن
- علاقه به بحث کردن
- بی حوصله بودن
- نشان دادن عصبانیت
- مدافع سرسخت قوانین خودشان
- تأخیر در انجام کارها
در ادامه به توضیح مهم ترین ویژگی های کودک سرسخت خواهیم پرداخت:
تأخیر در انجام برخی کارها
می توان گفت هر دو ویژگی تأخیر و عجله در این کودکان به وضوح دیده می شود. این کودکان کارهایی را که دوست دارند با سرعت زیادی انجام می دهند. در مقابل برای انجام کارهایی که علاقه ای به انجام شان ندارند، سستی نشان می دهند. توصیه می شود در مورد رفتارهایی که به منزله شکستن قوانین است، با کودک تان حرف بزنید.
نشان دادن عصبانیت
طبیعی است که عصبانیت در همه کودکان دیده می شود. اما برخی کودکان بسیار عصبانی و پرخاشگر هستند و این خشم به راحتی فروکش نمی کند. این ویژگی یکی از خصوصیات بارز و آشکار کودکان سرسخت است. زیرا این کودکان تحمل ناامیدی را ندارند و از هر راهی برای بروز خشم شان استفاده می کنند. در این شرایط وظیفه والدین این است که کودک خود را آرام کنند و به جای جملات کلیشه ای، سعی در درک کردن او داشته باشند. اگر این کودکان از سوی والدین خود درک شوند، دیگر تلاشی برای نشان دادن عصبانیت خود نخواهند کرد.
ریاست طلبی
اغلب کودکان سرسخت در خصوص انجام کارها افکاری در سر دارند و به دنبال این هستند که کارها را به روش خودشان جلو ببرند. مثلا خیلی راحت به همسالان خود دستور می دهند و حتی از دستور دادن به بزرگترها هم ابایی ندارند.
علاقه به بحث کردن
کودکان سرسخت وقتی با چیزی موافق نباشند، هرگز کوتاه نمی آیند. آن ها علاقه شدیدی به جنگ بر سر قدرت دارند. در این میان سرسختی و پافشاری کردن آن ها می تواند دیگران را خسته کند. یادتان باشد که این بچه ها به دنبال پیدا کردن نقاط ضعف و استثنائات هستند. پس جای تعجب ندارد اگر به شما یادآوری کند که یک بار به او اجازه داده اید که به جای صبحانه، بستنی بخورد.
سرکشی
فراموش نکنید که کودکان سرسخت لجبازتر از چیزی هستند که تصور می کنید. پس برای قانع کردن او به انجام کاری که دلش نمی خواهد، وقت خود را تلف نکنید. التماس کردن، غر زدن، عصبانی شدن و یا حتی منطقی صحبت کردن شما هیچ تأثیری در تغییر رفتار او نخواهد داشت. در حقیقت این کودکان توجهی به خواسته های شما ندارند.
بی حوصلگی
طبیعی است که کودکان سرسخت حوصله انتظار کشیدن برای انجام کارها را ندارند. مثلا آن ها علاقه ای به ماندن در مطب دکتر ندارند و دوست ندارند در صف انتظار خرید بمانند. این وظیفه والدین است که به کودک شان بیاموزند انتظار کشیدن بخش مهمی از زندگی است و او باید این موضوع مهم را یاد بگیرد. در این مواقع می توانید او را در چنین موقعیتی قرار دهید تا معنای انتظار را بفهمد و خود را برای چنین شرایطی آماده کند.
حق طلبی نابجا
اغلب کودکان هیچ تفاوتی میان خواسته و نیاز قائل نمی شوند. مثلا آن ها نمی دانند که بهتر است زیر باران بازی نکنند و از خوردن هات داگ به عنوان صبحانه اجتناب کنند. آن ها بر خواسته های خودشان پافشاری می کنند. جالب این جا است که آن ها برداشت خاص خودشان را از عدالت دارند. حتی زمانی که همه چیز مطابق میل آن ها باشد هم معتقدند به آنچه حق شان بوده نرسیده اند.
بی اعتنایی
کودکان سرسخت خیلی خوب می توانند نسبت به والدین شان بی اعتنا باشند. به همین خاطر است که هر چیزی را که خلاف خواسته هایشان باشد، فورا نادیده می گیرند.
نحوه رفتار با کودک سرسخت چگونه باید باشد؟
برخورد با کودکان سرسخت اصولی دارد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
۱. احساسات او را درک کنید
هیچ کدام از ما دلمان نمی خواهد که آسیبی به فرزندمان وارد شود. حتی بعد از این که صدمه ای متوجه آن ها شود، از آن ها می خواهیم قوی باشند و به هیچ عنوان گریه نکنند. همین موضوع باعث می شود که احساسات کودکان خدشه دار و به گونه ای سرکوب شود. مراقبت بیش از حد از بچه ها و دادن این احساس که باید قوی باشند، راهکار چندان مفیدی نیست. دفعه بعدی اگر با این صحنه مواجه شدید، کافی است کمی با او همدردی کنید.
۲. در هر شرایطی با او صحبت کنید
همه والدین می دانند که بچه ها واقعا قوی هستند. آن ها اگر اراده کنند که کاری را انجام نداده یا غذایی را نخورند، هیچ چیزی نمی تواند جلودار آن ها باشد. اگر زمانی دیگر هیچ راهی برای قانع کردن فرزندتان نداشتید، کافی است از در مذاکره با او وارد شوید.
۳. همکاری با کودک تان را نادیده نگیرید
کودکان سرسخت دوست دارند که در هر کاری همکاری داشته باشند و به گونه ای احساس مسئولیت پذیری می کنند. این جا است که باید متوجه باشید مشارکت با فرزندتان خیلی مهم است و حتما مؤثر واقع می شود.
۴. به صحبت های فرزندتان گوش دهید
برقراری ارتباط نیازمند ایجاد رابطه ای متقابل است. بدیهی است که اگر می خواهید کودک تان صحبت های شما را جدی بگیرد، باید به صحبت های او گوش دهید. چه بسا فرزندتان ایده های جالب و کارسازی داشته باشد. این بچه ها معمولا بر خواسته های خودشان پافشاری می کنند و اگر توجهی به آن ها نشود، خواسته هایشان را از هر طریقی عملی خواهند کرد. پس اجازه دهید نظراتشان را بیان کنند و در نهایت با منطق خود و هوشیاری فرزندتان تصمیم درست را بگیرید.
۵. در هر شرایطی مشوق کودک سرسخت خود باشید
بسیاری از زمان ها هستند که دوست دارید کاری در همان لحظه به درستی انجام شود. حالا که کودک تان تمایل دارد به تنهایی لباسش را بپوشد، برای غذا خوردن از کسی کمک نگیرد و به کمک کردن در تهیه غذا علاقمند است، خوب است که به او فرصت امتحان کردن را بدهید. اجازه دهید خراب کند و دوباره همه این مراحل را تکرار نماید. همین کار شما می تواند قدم بزرگی در تربیت فرزندی مسئولیت پذیر و توانمند باشد.
۶. آنچه در ذهن کودک تان می گذرد را درک کنید
هیچ گاه فرزند خود را مورد قضاوت قرار ندهید. بهتر است تنها از زاویه سرسختی و لجاجت به رفتارهای او نگاه کنید. احتمالا چیزهای دیگری در سر او وجود دارند که توانایی بیان کردن آن ها را ندارد.
۷. ویژگی های مثبت او را تقویت کنید
از آن جایی که فشارهای زندگی خیلی زیاد است، گاهی اوقات ممکن است فرصت رسیدگی به کودک دلبند خود را نداشته باشید. امکان دارد از نیازهای او بی خبر باشید و محبت چندانی به او نشان ندهید. در این میان ممکن است فرزندتان برای اثبات خودش به شما دست به رفتارهای منفی بزند. بهتر است رفتارهای مثبت کودک تان را در نظر بگیرید و به تحسین آن ها بپردازید. بدون شک فرزندتان نگرانی شما را پیش از آن که واکنش منفی از شما ببیند، درک خواهد کرد.
امیدواریم از مطالعه این مطلب نهایت استفاده را برده باشید. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات مقابله با لجبازی کودک و درمان لجبازی کودکان را نیز مطالعه فرمایید.
