بهترین فیلم‌های فراموش شده ژانر علمی تخیلی در سینما

برخی از فیلم‌های ژانر علمی تخیلی علی‌رغم جذابیت‌هایی که داشته‌اند اما به طرز ناامید کننده‌ای توسط مخاطبین سینما نادیده گرفته شده و فراموش گشته‌اند.

ژانر علمی تخیلی همیشه از اهمیت ویژه‌ای برای سینماگران برخوردار می‌باشد. ژانری مملو از جلوه‌های ویژه پرهزینه و چشم‌نواز که عموماً بر روی موضوعاتی دست می‌گذارد کهجزو آمال و آرزوهای بشریت از دیرباز تاکنون بوده و به واسطه آثار این ژانر، شاهد به تصویر کشیدن آینده‌ای هستیم که شاید روزی انسان‌ها موفق به تجربه آن باشند.

با این حال متاسفانه به طرز ناامید کننده‌ای برخی از فیلم‌های ساخته شده در این ژانر آن‌طور که می‌بایست توسط مخاطبین تحویل گرفته نشده و با وجود این که از المان‌های جذاب و هیجان‌انگیزی بهره می‌برند اما پس از اکران با بازخوردهای بسیار منفی روبرو گشته و سریعاً از یادها فراموش شده‌اند. نمونه بارز این مسئله را می‌توان در قبال شاهکار سینمایی ریدلی اسکات یعنی Blade Runner (بلید رانر) مشاهده کرد که پتانسیل واقعی آن چندین دهه بعد توسط سینماگران کشف شد تا در نهایت دنباله‌ای حول محور آن ساخته شود.

اگرچه که فیلمی همچون Blade Runner در نهایت آن بازخوردی که لیاقتش داشت را دریافت نمود اما در مقاله امروز به سراغ آثاری رفته‌ایم که هر سال بیش از پیش توسط سینماگران فراموش شده و بعید به نظر می‌رسد که نسل جوان نیز فرصتی برای درخشش این پروژه‌ها در نظر بگیرند. مسئله‌ای که سبب شده تا در مقاله امروز به سراغ معرفی ۱۰ فیلم برتر فراموش شده در ژانر علمی تخیلی برویم.

فیلم The Last Man on Earth (آخرین مرد روی زمین) به کارگردانی سیدنی سالکو و اوبالدو بی. راگونا در سال ۱۹۶۴

ریچارد متیسون را می‌توان یکی از بزرگان رمان‌های علمی تخیلی به شمار آورد که با نگارش داستان “من یک افسانه هستم” نه تنها یکی از بهترین آثار علمی تخیلی قرن ۲۰م را به ارمغان آورد، بلکه زمینه‌ساز آخرالزمان زامبی‌ها شد که امروزه هر مدیومی را به خود اختصاص داده‌اند.

با این حال علی‌رغم آن که فیلم‌های The Omega Man (مرد امگایی) و I Am Legend در سال‌های ۱۹۷۱ و ۲۰۰۷ حسابی توجهات را به سمت خود معطوف کردند اما هیچکدام به اندازه The Last Man on Earth به رمان ریچارد متیسون وفادار نبوده است. اثری که روایت‌گر تنها انسان باقی مانده در دنیایی می‌باشد که همه ساکنینش به خون‌آشام‌های درنده بدل گشته و عملاً زمین را به کابوسی غیرقابل زندگی تبدیل کرده‌اند. The Last Man on Earth با روایت داستانی آخرالزمانی و وحشتناک در بستری از شهر رم ایتالیا قطعاً یکی از نادیده گرفته شده‌ترین فیلم‌های تاریخ ژانر علمی تخیلی سینما محسوب می‌شود که پایان آن شما را تا مدت‌ها در بهت و حیرت فرو خواهد برد.

فیلم First Men in the Moon (نخستین انسان‌ها در ماه) ساخته نیتن اچ. جوران در سال ۱۹۶۴

نیتن اچ. جوران به شکلی ماهرانه و جذاب رمان اچ. جی. ولز را منبع الهام ساخت فیلمی قرار داد که شاید می‌توانست پیشگام جلوه‌های بصری در زمان خود لقب بگیرد.

فیلم زیبا و تماشایی First Men in the Moon در آینده‌ای دور جریان دارد؛ جایی که دولت وقت آمریکا با تصور این که نخستین انسان‌ها را راهی کره ماه خواهد کرد، گروهی از فضانوردان زبده خود را به آن جا فرستاده تا بلکه زمینه را برای ایجاد کلونی بشریت مهیا نمایند. با این حال قدم گذاشتن این فضانوردان آن‌ها را با واقعیاتی شوکه‌کننده مواجه می‌کند که خبر از ساکنینی غیرمنتظره بر روی سطح کره ماه دارد. از به تصویر کشیدن کره ماه گرفته تا نبرد با کرم‌های عظیم‌الجثه و بسیار کریه، First Men in the Moon یکی از تماشایی‌ترین آثار علمی تخیلی سینما به شمار می‌رود که پتانسیل‌های آن هیچگاه توسط مخاطبیش درک نشده است.

فیلم A Boy and His Dog (پسرک و سگش) ساخته ال. کیو. جونز در سال ۱۹۷۵

وقتی که پای منبع الهام آثاری همچون سه گانه Mad Max (مکس دیوانه) و Dawn of the Dead (طلوع مردگان) به میان می‌آید، قطعاً باید با فیلم ارزشمند و جذابی طرف باشیم؛ فیلمی که سلیقه عجیب مخاطبین را به خودی خود زیر سوال خواهد برد!

فیلم A Boy and His Dog محصول سال ۱۹۷۵ که اقتباسی از رمان مرد بزرگ ژانر علمی تخیلی یعنی هارلن الیسون محسوب می‌شود، در سال ۲۰۲۴ و پس از جنگی هسته‌ای جریان دارد که زمین را به بیابانی غیرقابل سکونت تبدیل کرده و در این بین با پسری ۱۸ ساله و سگش آشنا می‌شویم که در تلاش است تا بتواند در چنین جهنمی، به زندگی پرداخته و ذره‌ای آرامش را تجربه نماید. A Boy and His Dog در کنار دنیای تیره و تاریکی که به تصویر می‌کشد، حاوی مفاهیم ارزشمندی بوده و به مسائلی همچون انسانیت، تنهایی و جامعه‌پذیری می‌پردازد که ارزش تماشای آن را دو چندان کرده است.

فیلم Invaders from Mars (مهاجمین از مریخ) ساخته توبی هوپر در سال ۱۹۸۶

در بازسازی اثری ناشناخته متعلق به سال ۱۹۵۳، توبی هوپر با فیلم Invaders from Mars یکی از جذاب‌ترین آثار با محوریت تقابل بین بشریت و فرازمینی را به تصویر کشیده که از ایده خلاقانه و منحصر به فردی بهره می‌برد.

در این فیلم شاهد پدر و پسر رویاپردازی هستیم که پدر داستان به نام جرج، فرزند ۱۲ ساله خود را مجاب می‌کند تا در ذهن خود مسائل فضانوردی را متصور شود. با این حال زمانی که سر و کله یک سفینه عجیب و غریب پیدا شده که منجر به بروز رفتارهای ترسناک والدین این کودک می‌شود، پای فرازمینی‌ها به داستان باز شده و شاهد سلسله‌ای از وقایع غیرقابل پیش‌بینی ولی هیجان‌انگیز هستیم که هر بیننده‌ای را پس از گذشت چندین دهه به وجد خواهد آورد. عجب است که اثری همچون Invaders from Mars با مجموعه‌ای از المان‌های مخاطب‌پسند، امروزه به فیلمی فراموش شده تبدیل گشته است.

فیلم Gattaca (گاتاکا) ساخته اندرو نیکول در سال ۱۹۹۷

ایثن هاک دوست داشتنی را می‌توان مرد آثار علمی تخیلی نادیده گرفته شده خطاب کرد که با فیلم‌هایی نظیر Predestination (تقدیر) و Gattaca می‌تواند عاشقان این ژانر را به وجد بیاورد.

فیلم Gattaca در آینده‌ای نئونوآر جریان دارد؛ جایی که انسان‌ها نه براساس قابلیت و توانایی‌هایشان، بلکه طبق رده بندی ژنتیکی دسته‌بندی شده و در جامعه با آن‌ها رفتار می‌شود. کسانی که با مهندسی ژنتیک اصلاح مثبتی در وجودشان شکل بگیرد، “معتبر” خطاب شده و می‌توانند به درجات بالای اجتماعی و فرهنگی دست یابند و در سمت مقابل نیز کسانی که “نامعتبر” خطاب شوند، فرصت و شانسی برای تجربه زندگی ایده‌آل دریافت نخواهند کرد. Gattaca با به تصویر کشیدن جامعه‌ای شکننده و در شرف فروپاشی، موضوع فاصله طبقاتی را با ایده‌های جذاب و منحصر به فرد ادغام کرده و یکی از بهترین فیلم‌های ژانر علمی تخیلی را پدید آورده است.

فیلم Dark City (شهر تاریک) ساخته الکس پرویاس در سال ۱۹۹۸

مسئله‌ای که سبب شده تا فیلم Dark City در زمان خود عملاً نادیده گرفته شود، بدشانسی آن در هم‌ دوره‌ای با اکران فیلم تایتانیک می‌باشد. فیلمی که در زمان اکران خود تمام توجهات سینماگران جهان را به سمت خود معطوف نمود و دیگر جایی برای دیده شدن باقی پروژه‌ها باقی نمانده بود.

اگرچه که در زمان اکران فیلم Dark City شاهد مشکلات متعددی در فرم روایی داستان بودیم اما نسخه کارگردان آن که بعدها عرضه شد، تا حدودی در رفع این مشکلات تاثیرگذار عمل نمود و اثری تماشایی را به ارمغان آورد که شاهد تاثیرات آن بر فیلمی همچون ماتریکس می‌باشیم که نشان از اهمیت ساخته الکس پرویاس دارد. فیلم Dark City دنیای تیره و تاریک و شوکه‌کننده‌ی را به تصویر می‌کشد که شاید اگر فرصتی در اختیار آن قرار می‌گرفت، می‌توانست به فرنچایزی مشهور و پرطرفدار بدل گردد که متاسفانه سینماگران چنین اجازه‌ای به آن ندادند.

فیلم A Scanner Darkly (یک پوینده تاریک) ساخته ریچارد لینکتیر در سال ۲۰۰۶

به لطف رمان‌های مهشور فیلیپ کی. دیک شاهد تولید اقتباس‌های جذاب و علمی تخیلی همچون Blade Runner و Total Recall (یادآوری کامل) در طی دهه‌های گذشته بوده‌ایم.

با این حال شاید که اقتباسی سینمایی از رمان A Scanner Darkly وفادارترین ساخته از داستان‌های فیلیپ کی. دیک باشد که توسط ریچارد لینکلیتر تدارک دیده شده است. اقتباسی که از تکنولوژی منحصر به فرد روتوسکوپی به صورت انیمیشن بهره گرفت تا داستان عجیب و غریب و دیوانه‌وار خود را روایت کند. داستانی که مرز بین خیال و واقعیت برای یک مامور پلیس را درنوردیده و آینده‌ای را به تصویر می‌کشد که بسیاری از انسان‌ها به سبب اعتیاد به مواد مخدری توهم‌زا، عملاً تمام زندگی خود را در وهم و خیال سپری می‌کنند. عجیب است که فیلم A Scanner Darkly با وجود برخورداری از المان‌های جذاب ژانر علمی تخیلی اما آن‌طور که می‌بایست دیده و تحویل گرفته نشده است.

فیلم Sunshine (آفتاب) ساخته دنی بویل در سال ۲۰۰۷

تنها ۱ سال پیش از آن که دنی بویل فصل جوایز را به آتش بکشد، با فیلمی تحت عنوان Sunshine به استقبال طرفداران ژانر علمی تخیلی آمد که هرگز ارزش‌های آن توسط مخاطبینش درک نشده است.

این فیلم هیجان‌انگیز در سال ۲۰۵۷ جریان دارد؛ جایی که خورشید دیگر توان گرم کردن زمین را نداشته و به همین سبب نیز گروهی از فضانوردان داوطلب در ماموریتی غیرقابل بازگشت، راهی خورشید شده تا بلکه بتوانند فعل و انفعالات درون آن را با کمک یک کلاهک هسته‌ای قدرتمند، به حالت قبل بازگردانند و زمین و ساکنینش را از نابودی حتمی نجات دهند. دنی بویل با فیلم Sunshine سعی داشت تا داستان‌ آخرالزمانی و نجات بشریت را از جنبه جدیدی به معرض نمایش گذاشته و انصافاً هم در این امر ریسک قابل توجه و ارزشمندی را بر گردن گرفت و محصول جذابی را به ارمغان آورد. با این حال مخاطبین در آن زمان و سال‌های بعد ساخته وی را بایکوت کرده و خود را از تماشای یکی بهترین فیلم‌های علمی تخیلی سینما با حضور بازیگران تراز اولی همچون کیلین مورفی، کریس ایوانز و میشل یئو محروم نمودند.

فیلم Timecrimes (جرائم زمانی) ساخته ناچو ویگالوندو در سال ۲۰۰۷

ناچو ویگالوندو یکی از پیشگامان ژانر علمی تخیلی در سینمای کشور اسپانیا محسوب می‌شود که در سال ۲۰۰۷ یکی از دیوانه‌وارترین آثار این ژانر را تولید نمود تا ثابت نماید که فیلم خوب، نیازی به بودجه چند صد میلیون دلاری نخواهد داشت.

فیلم تماشایی و شوکه‌کننده Timecrimes حول محور مرد میانسالی به نام هکتور جریان دارد که زندگی آرامی را در کنار همسرش سپری می‌کند. با این حال مرگ یک دختر جوان در نزدیکی محل زندگی آن‌ها و پیدا شدن سر و کله مردی نقابدار که سعی در کشتن هکتور دارد، موجب برملا شدن وقایعی هولناک و شوکه‌کننده می‌شود که می‌تواند مخاطبینش را با جنبه‌های متفاوت و ناگفته‌ای از مفاهیم علمی تخیلی روبرو نماید و در نتیجه، پارادوکس‌های زمانی شگفت‌انگیزی را به ارمغان می‌آورد که می‌تواند ذهن هر بیننده‌ای را به چالش بکشد. Timecrimes جزو آن دسته از آثاری به شمار می‌رود که دیدگاه شما در ابتدای فیلم با آن چه که در انتهای فیلم تجربه می‌کنید، زمین تا آسمان تفاوت داشته و صراحتاً باید به حال سینمایی که چنین فیلم ارزشمندی در آن نادیده گرفته می‌شود، تاسف خورد.

فیلم Oblivion (فراموشی) ساخته جوزف کوشینسکی در سال ۲۰۱۳

در نهایت می‌رسیم به فیلم شماره یک این مقاله که از بزرگترین ستاره حال حاضر سینمای هالیوود یعنی تام کروز بهره می‌برد. فیلمی به کارگردانی جوزف کوشینسکی که از روایتی تماشایی، جلوه‌های بصری چشم‌نواز و موسیقی شدیداً حماسی بهره برده است.

فیلم Oblivion در آینده‌ای بسیار دور جریان دارد که انسان‌ها به سبب جنگی نابودگر، تا مرز انقراض پیش رفته و زمین نیز دیگر جای چندان مناسبی برای زندگی به شمار نمی‌رود و در این بین شاهد ماموری به نام جک هارپر هستیم که می‌بایست با وقایعی شوکه‌کننده مواجه شده و دلیل نابودی زمین را متوجه شود. روایت داستان از پرده دوم وارد فاز آخرالزمانی و نبرد برای بقایی می‌شود که به سبب هنرنمایی تماشایی تام کروز، تقابل جالب توجهی را با موجودات بیگانه پدید آورده که در کمتر فیلمی طی سال‌های گذشته شاهد بوده‌ایم. عجیب است که آثاری نظیر Oblivion و Edge of Tomorrow (لبه فردا) که هر یک شاهکاری در ژانر علمی تخیلی محسوب می‌شوند، آن بازخوردی که می‌بایست را توسط مخاطبین دریافت نکرده و فراموشی این پروژه‌های ارزشمند را رقم زده‌اند!

به نظر شما دلیل نادیده گرفته شدن این فیلم‌های ارزشمند توسط مخاطبین چه چیزی می‌باشد؟ مخاطبینی که مسبب فروش سرسام‌آور آثار ابرقهرمانی پوچ و بی‌ارزشی شده‌اند که عملاً حرفی برای گفتن در مقابل هیچ کدام از پروژه‌های این مقاله‌ را نخواهند داشت. آیا فیلم دیگری را در این ژانر سراغ دارید که توجه لازم را دریافت نکرده و به باد فراموشی سپرده شده باشد؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

منبع: CBR