تاریخچه خط فارسی در ایران به سه دوره تقسیم بندی می باشد و باید بدانید که این سه دوره شامل پارسی باستان، پارسی میانه و پارسی نو می باشد. این دسته بندی ها مرتبط با چهار دوره تاریخی خاص در ایران می باشد. در ادامه شما را با این مورد بیش تر آشنا می کنیم و اطلاعاتی مفید در این زمینه به شما می دهیم.
آشنایی با تاریخچه خط فارسی
خط پارسی متعلق به دوره های هخامنشی، سلوکی، اشکانی، ساسانی و قبل از تعدی اعراب به ایران می باشد. تغییر خط ایرانی ها به شیوه معاصر امروزی خواهد بود. در واقع خط در جهان و در ایران دارای گذشته ای بسیار قدیمی می باشد و حدودا ۵۲۵ سال قبل از میلاد مسیح این مورد بوجود آمده است. پارسی میانه حدود ۳۰۰ سال پیش از مسیح در میان ایرانی ها رایج بوده است و تا ۸۰۰ سال بعد از میلاد مسیح نیز در میان ایرانی ها بوده است و بعد از این که عباسیان روی کار آمدند که دولت های دست نشانده اعراب بودند این خط رو به نابودی و زوال رفت.
دره های بعدی خط پارسی نو در میان حکومت ها رایج شد و این خط به ثبت رسید و این مورد همان خطی می باشد که امروزه ما از آن استفاده می کنیم. به صورت کلی در تاریخچه خط پیش از اسلام آمده است که این زبان به دو دسته پارسی باستان و پارسی میانه تقسیم بندی می شده است و بعد از اسلام پارسی نو در ایران رواج داشته است و تا کنون نیز این خط در ایران استفاده می شود.
کهن ترین خط های ایران
خطوط بسیار کهنی در ایران وجود داشته است و این خطوط به چهار دسته تقسیم شده اند و در ادامه این خطوط را با تمامی جزئیاتش و نحوه ایجاد شدنش برایتان بررسی می کنیم تا بتوانید تاریخچه خط فارسی آشنا شوید.
خط میخی
جالب است بدانید که هخامنشیان ۲۵۰۰ سال بر ایران حکومت کردند و آغاز تمدن در ایران با پیدایش فرمانروایی این حکومت متقارن می باشد. در واقع اولین خطوط ایجاد شده میخی بوده است و پیدایش این خط مرتبط با هخامنشیان می باشد. در زمان داریوش هخامنشی این خط ایجاد شده است و اسم این مدل خط از روش نوشته ها تعیین شده است زیرا شکل نوشتاری آن ها میخ مانند بوده و خطوط مورب، افقی و عمودی دارای شکل خاصی می باشند و باید بدانید که این نام از خطی آمده است که سومریان سه هزار سال قبل از میلاد آن را کشف کردند.
این دو خط در قرن نوزدهم میلادی به دلیل شباهت هایی که داشته به خط پارسی باستان مشهور می شود. در این خط تنها ۲ علامت وجود دارد و از چپ به راست نوشته می شود. در واقع این خط دارای سادگی های زیادی می باشد از این رو رمز گشایی آن ها سریع تر بوده است.محققان همچنین بیان کرده اند که خط میخی هخامنشی ها برای نوشتن در بنا ها و ساختمان ها بسیار باشکوه بوده است و برای سکه های آن دوره نیز استفاده شده است. به صورت کلی برای نوشتن این خط نیاز به حرکات سخت دست داشتند و این خط کمی دشوار بوده است ولی در زمان ها دور از این خط برای خط روزانه و عمومی استفاده نمی شد و تنها برای موارد خاص کاربرد داشت.
خط آرامی
باید بدانید که تاریخچه خط فارسی در ایران با این خط ادامه دار می شود و این خط دارای حروف الفبای فنیقی می باشد و به دست اقوام ساکن آسیای صغیر، مصر و قوم سامی که از سوریه بودند استفاده می شد. در واقع این خط زمانی که هخامنشیان بر سرزمین های آشور، بابل، آسیا، سوریه و مصر تسلط داشت با این خط آشنا شد و اقوام سامی ها تاجر بودند از این رو با مردم تماس زیادی داشتند و چون مهاجرت می کردند این خط گسترش پیدا کرده است.
در واقع باستان شناسان بر این باور می باشند که چون زبان هخامنشیان برای استفاده روزانه سخت بود خط آرامی در کنار آن اضافه شد تا مردم راحت تر بتوانند روزمره های خود را یادداشت کنند. همچنین در زان هخامنشیان این زبان در نامه های رسمی، فرمان ها و نوشته های عادی در سر تا سر کشور رواج پیدا کرد. ایران زمانی بر بین النهرین پیروز شد از این رو علاوه بر خط میخی، خط های دیگری مانند آرامی نیز در کتیبه های به جا مانده در این زمان نیز دیده می شود و می توان گفت این خط بسیار رواج داشته است.
خط پهلوی
یکی از تاثیر گذار ترین موارد در خط فارسی جنگ ها و کشور گشایی ها بوده است. در واقع زمانی که ایران در زمان هخامنشیان به دست اسکندر مقدونی از بین رفت برای مدتی در ایران خط یونانی رایج شد. همچنین باید بدانید که در زمان سلسله سلوکیان و بعد ها اشکانیان نیز خط میخی و هخامنشی و آرامی در ایران استفاده نمی شد. از مهم ترین دستاورد های بلاش یکم از پادشاهان اشکانی آوردن خط پهلوی روی سکه ها بوده است. در واقع در این زمان برای اولین بار خط آرامی دوباره به ایران برگشت و خط پهلوی ریشه هایی در خط آرامی دارد.
خط پهلوی در بخش تاریخچه خط فارسی میانه قرار دارد و برای نوشتن باید از راست به چپ بنویسید. البته این خطوط را می توان به چهار بخش متفاوت مانند خط پهلوی اشکانی، خط پهلوی ساسانی پیوسته، خط پهلوی ساسانی کتیبه ای و خط پهلوی مسیحی تقسیم بندی کرد. در واقع این خطوط دارای تفاوت های ساده ای با یک دیگر می باشند و هر کدام در زمان های خود دارای کاربرد های متفاوتی بوده اند.
خط اوستایی
این خط از موبدان زرتشتی و شاگردان آن ها ایجاد شد زیرا این افراد خط مشخصی نداشتند و برای این که بتوانند مفاهیم و تعالیم را منتقل کنند باید آن ها را حفظ کرده و نسل به نسل این کار را انجام می دادند. در واقع خط پهلوی در خواندن ان ها را دچار مشکل می کرد و بیش ترین دلیل ایجاد این خط برای نوشتن کتاب مقدس اوستا بوده است. این خط برگرفته شده از خط پهلوی کتابی می باشد و دارای ویژگی های خاصی می باشد.
این خط دارای ۴۴ علامت بوده و مانند خط پارسی میانه از راست به چپ نوشته می شود. علامت های این زبان به صورت جدا از یک دیگر نوشته می شوند. در این زبان برای نوشتن از اعراب استفاده می شود تا افراد بتوانند به راحتی ان را بخوانند. یکی از مهم ترین و بهترین ویژگی های این الفبای ابداعی این است که حروف به همراه شکلی که نوشته می شود خوانده می شوند.
بر اساس بسیاری از شایعه ها بیان شده است که خط ایرانی از عربی می باشد و باید بدانید که این مورد کاملا غلط می باشد و پیشینه و تاریخچه زبان فارسی برگرفته از سیر و تحولی تدریجی می باشد و قبل از اسلام نیز خط در ایران وجود داشته است. حال که با این مورد آشنا شدید در ادامه می توانید اطلاعات دیگری در مورد تاریخچه واحد پول در ایران و تاریخچه پلاک خودرو در ایران را مشاهده نمایید و برای این کار کافی است تا از لینک های داده شده کمک گرفته و وارد صفحات مربوطه شده و در نهایت با گذاشتن مقدار کمی زمان می توانید اطلاعات عمومی خود را در این زمینه ها افزایش دهید.
