آموزش احساسات به کودکان امری دشوار می باشد و تلاش زیادی نیاز دارد، چرا که این مسئله امری انتزاعی است. برای توصیف احساساتی چون غمگین بودن، ترسیدن یا هیجان داشتن ممکن است، با چالش رو به رو شوید. احساسات بر تصمیم گیری های ما دخالت دارند و این موضوع اهمیت آموزش احساسات را برای فرزندان دو چندان می کند. کودکانی که موفق شوند، احساسات خود را درک کنند، از پرخاشگری برای بیان احساس خود استفاده نمی کنند و برای حل مسائل از نظر ذهنی قوی تر و مجهزتر می باشند.
اگر هیجانات کودکان تخلیه نشود و احساسات مختلف به جای بیان شدن بر روی هم انباشته شوند، ممکن است در آینده به شکل ناخوشایندی خود را نشان بدهند. آموزش ابراز احساسات و بیان احساسات در زندگی کودکان نقشی موثر دارد، که باید توسط والدین و آموزش دهنده ها مورد توجه قرار گیرد. کودکانی که می توانند احساس خود را درک کنند و بگویند: “من عصبانی هستم” کمتر احتمال دارد، تلاش کنند طرف مقابل را بزنند، همچنین کودکانی که می توانند بیان کنند “این احساسات من را آزار می‌دهد” برای حل مشکل به صورت مسالمت آمیز آماده تر هستند. به طور کلی کودکانی که احساسات خود را درک می کنند، بهتر با احساسات مختلف خود کنار می آیند و اطمینان ایجاد می شود، که از عهده چالش های زندگی بر می آیند و انتخاب های بهتری خواهند داشت.
آموزش احساسات به کودکان
کودکان در سنین مختلف باید، احساسات مختلفی را یاد داشته باشند. لازم است تا کودکان پیش دبستانی نام احساسات ساده مانند شادی، ناراحتی،عصبانیت و ترس را بلد باشند. کودکان بزرگتر باید با احساسات پیچیده تری چون ناامید شدن و خسته شدن را بشناسند. بهترین راه برای آموزش احساسات استفاده از کارتون و کتاب های مناسب با سن کودکان می باشد.
بخشی از یک کتاب کودک را برای فرزند خود بخوانید و درباره احساس شخصیت های داستان در موقعیت های مختلف از کودک خود سوال بپرسید، یا در هنگام خواندن با حالات چهره احساسات شخصیت ها را نشان دهید. گفتگو درباره احساسات شخصیت های کارتونی می تواند، به درک بهتر کودکان از این موضوع بسیار کمک کند. در ادامه با شیوه آموزش ابراز احساسات به کودک و لزوم انجام این کار بیشتر آشنا خواهید شد.
جایگزین کردن کلمات با رفتار
از کودک خود بخواهید، برای بیان احساسش از کلمات استفاده کند و احساسات را با رفتار نشان ندهد، این امر می تواند در ابتدا برای کودکان پیچیده جلوه کند، اما به مرور می توانند مهارت کنترل احساسات خود را تقویت کنند و به جای پرخاشگری یا لجبازی احساس خود را نسبت به مسئله پیش آمده بیان کنند، تا در رفع مشکل به او کمک کنید.
برای آموزش احساسات به کودکان باید استفاده از لغات برای بیان احساسات را به او آموزش دهید. از مثال های ساده برای مفهوم خود استفاده کنید. در مکالمات روزمره با کودک خود از احساسی که داشته و عوامل مختلفی که بر این احساسات تاثیر داشتند، سوال بپرسید تا فکر کردن به این موضوع و صحبت درباره احساسات برایش آسانتر شود.
نشان دادن همدلی
در مواقعی که فرزندان با احساسات آسیب دیده به سراغ والدین خود می روند، خانواده ها به شکلی غریزی به دنبال رفع موضوع می باشند، تا آسیب دیگری متوجه فرزندشان نباشد، باید گفت موثرترین پاسخ در این مواقع همدردی با احساس آن ها می باشد، نه رفع موضوع پیش آمده.
برای مثال « از این که دوستت حین بازی باعث افتادن تو شده ناراحت هستی و من ناراحت بودن تو رو درک می کنم.» این نوع همدلی ها به کودک کمک می کند تا متوجه شوند، احساساتشان درک می شود و مورد قضاوت قرار نمی گیرند. در این گفتگو تلاش کنید، تا کودک خود را به استفاده از واژگان عاطفی به جای عکس العمل فوری تشویق کنید.
آموزش روش های جایگزین
ممکن است کودکان پس از بیان شفاهی موضوع باز هم احساس کنند، لازم است تا واکنشی مانند ضربه زدن به کسی از خود نشان دهند. لازم است تا کنار آمدن با احساسات را به آن ها آموزش دهیم، برای مثال اگر از نقاشی لذت می برد از او بخواهید با نقاشی به بیان احساسش بپردازد یا با او به پیاده روی بروید تا با دویدن و صحبت کردن بتواند، احساساتش را کنترل کند.
آموزش راهکار های آرامش بخش کمک می کند، تا کودکان متوجه شوند، جایگزین های زیادی برای واکنش نشان دادن وجود دارد و این روش های جایگزین این امکان را برای آن ها فراهم می کند، تا با احساسات خود به شکل موثرتری برخورد کنند.
آموزش احساسات با بازی
بازی در آموزش احساسات به کودکان تاثیر بسیار مطلوبی دارد و منجر می شود، تا کودکان علاقه بیشتری برای یادگیری از خود نشان دهند. بازی حدس زدن از جمله بازی های موثر در این زمینه می باشد، شکلک احساسات مختلف را بسازید و ار کودک خود بخواهید تا احساس صورتک را حدس بزند. از کودک خود بخواهید، انواع احساسات را در صورت خود ایجاد کند و جلوی آینه تمرین کند تا با حالت مختلف احساسات آشنا شود.
موانع بیان احساسات
برای بیان احساسات موانعی نیز وجود دارند، که باعث می شود، بر احساسات ما تاثیر داشته باشند و از بیان واضح احساسات جلوگیری شود. مهم ترین این موانع شامل مواد زیر می باشد.
غرور
کودکان مغرور در بیشتر موارد حق به جانب هستند، به همین دلیل بیان احساسات برای آن ها به مراتب سخت تر است. غرور باعث می شود تا کودکان نتوانند، ارتباط موثر و خوبی با دیگران برقرار کنند. تلاش کنید مهارت گوش دادن را به کودک خود بیاموزید، این امر کمک می کن تا نظرات دیگران را جدی بگیرند و به توصیه آن ها گوش دهند.
خشم
خشم تاثیر نامطلوبی در روابط کودکان با دیگران ایجاد می کند، خشم از موانعی می باشد، که بر منطق کودک تاثیر می گذارد. کودکان خشمگین احتمال کمتری برای موفقیت در حل مسائل دارند و در بیشتر مواقع راه حل های دیگران را برای رفع مشکل نمی پذیرند. خشم مانعی مهم در آموزش احساسات به کودکان محسوب می شود.
ترس
چنانچه کودکان از تنها ماندن و طرد شدن از سوی دیگران ترس داشته باشند، ممکن است ترجیح دهند، احساسات خود را بروز ندهند و با بدرفتاری ها کنار آیند، تا دیگران را عصبانی و ناامید نکنند. در این موارد احتمال دارد، ترس مانع از بیان احساسات در کودک شود.
اضطراب
احتمال دارد، کودکان به دلیل اضطراب از شرایط خاصی اجتناب کنند. مانند صحبت کردن در جمع یا صحبت با بزرگسالان. لازم به ذکر است که اضطراب تفکر خلاقانه کودک را تحت تاثیر قرار می دهد، همچنین افرادی که دارای اضطراب می باشند، مشکل اصلی خود را عدم تمرکز بر روی مسائل بیان می کنند.
الگو برداری در ابراز احساسات
برای آموزش احساسات به کودکان و بیان این احساسات الگوی خوبی باشید، زیرا کودکان در ابراز احساسات خود از بزرگتر ها الگو برداری می کنند. برای مثال در مواقعی که از کودک خود می خواهید، تا در مقابل لطف دیگران از آن ها تشکر کند، باید این خواسته خود را با لحنی بیان کنید، که سرد و خشک نباشد و بیانگر احساس خوب شما از لطف دیگران باشد.
احساسات ما بر دیگران تاثیر می گذارد، ابراز نادرست احساسات می تواند، ضایعه عاطفی به همراه داشته باشد. تظاهر به احساسات غیر واقعی می تواند، از جمله ضایعه های عاطفی به شمار آید. اصولا هنرمندان بیانگر ماهری در ابراز اساسات می باشند و همین وضوع باعث واکنش تماشاچیان می شود. برخی از ما به شکل ذاتی در بیان احساسات خود ماهر هستم و برخی دیگر نیاز به تمرین برای پیروی از این قاعده دارند. تفاوت های بسیاری در بیان احساسات افراد وجود دارد و دلیل آن این است، که بر اساس الگو های خود درباره این قوانین درس های متفاوتی آموختیم.
