بیوگرافی حمید سمندریان و سرگذشت زندگی هنری وی

حمید سمندریان از جمله کارگردانان تئاتر است که در سایر زمینه های هنری ترجمه و نیز تدریس فعالیت می کند، او از کارگردانان مطرح و شناخته شده ایرانی است که چند سال است به دلیل بیماری از دنیا رفته است. همسر وی هما روستا نیز در قید حیات نیستند و فرزند ایشان به اسم کاوه هم از فعالان حوزه هنر و بازیگری نبوده و مشغول به فعالیت رد رشته کامپیوتر است. در ادامه بیشتر و مفصل تر به بیوگرافی حمید سمندریان (از شروع تا شهرت، آثار، زندگی شخصی، بیماری و فوت به همراه عکس۹ می پردازیم که دعوت می کنیم ما را همراهی کنید.

بیوگرافی حمید سمندریان پدر تئاتر ایران

آقای سمندریان در نهم ماه اردیبهشت سال ۱۳۱۰ در تهران به دنیا آمده است، او کارگردان تئاتر می باشد که آثار شاخصی نیز در این زمینه ارائه داده است، همچنین ایشان در زمینه تدریس و مترجمی فعال هستند که آثار درخشانی هم در این زمینه عرضه نموده اند. او کارش را ابتدا در سال ۱۳۴۲ با حضور در نمایش های مختلف آغاز نمود و سپس وقتی بیست و سه ساله بود گروه تئاتری را بنیان نهاد و بدین وسیله موفق شد آثار درخشانی را برجای گذاشته و هنرمندانی موفق را پرورش داده و وارد دنیای هنر نماید. همانطور که گفته شد سمندریان فعالیتش را در همان دوران مقطع متوسطه به وسیله شرکت در دوره های هنرپیشگی استادهای برجسته ای مانند شباویز، حسین خیرخواه، نصرت کریمی و .. آغاز نمود. او در همین زمان که به آموختن بازیگری مشغول بود به موسیقی نیز روی آورد و نواختن ویولن را شروع نمود، اما به دلیل اینکه علاقه اصلی و توجه اش به بازیگری و تئاتر بود، با راهنمایی مربی و مدرس خود برای همیشه دنیای موسیقی را ترک گفت. از ایشان تندیسی به منظور بزرگداشت وقدردانی اززحماتش ساخته شده است.

رفتن به خارج از کشور

حمید سمندریان بعد از اینکه تحصیلاتش را رد مقطع متوسطه به پایان رساند، برای حضور در دانشگاه صنعتی برلین آلمان برای رشته مهندسی شوفاژ سانترال به این کشور رفت، و پس از آن نیز به کنسرواتور عالی موسیقی و هنرهای نمایشی هامبورگ راهی شد و اما در کشور آلمان برخلاف اینکه باید در دوره های مهندسی تاسیسات حضور می یافت، در دوره های آموزشی کارگردان و هنرپیشه اتریشی شرکت نمود و در همانجا در سایر کلاس های آموزشی استادان برجسته شرکت نمود.

شناخته شدن در عرصه هنر با نمایش دوزخ

در ۱۳۳۹ با بازی در نمایشی به اسم دوزخ به قلم ژان پل سارتر توانست در عرصه هنر شناخته شود و پس از اتمام کلاس های تئاتر به خاطر دعوت بنیاد هنرهای نمایشی دراماتیک اداره کل هنرهای زیبای ایران به ایران برگشت و برخلاف میلش که در پی حضور در تئاتر و بازی در نمایش بود، کارگردانی تله تئاتر خود به اسم «جراحی پلاستیک» را به عنوان اولین پیشنهاد کاری اش انجام داد. پس از آن هم عهده دار کارگردانی سایر تله تئاتر های «غروب روزهای پاییز»، «خمره»، «پلوفت»، «ساعت شش در خیابان آتن»، «به سوی دمشق» شد.

ایجاد گروه تئاتر و هنرستان و دانشکده تئاتر

در ۱۳۴۲ وقتی سی و دو سال سن داشت، گروه تئاتری ایجاد نمود که در آن چهره های هنری مطرحی همچون سعید پورصمیمی، جمشید مشایخی، پرویز پورحسینی، پری صابری، ثریا قاسمی، اسماعیل محرابی، مهدی فخیم زاده، محمد حفاظی و … حضور داشتند که آقای سمندریان در آن سمت کارگردانی، حسابداری را نیز برعهده داشت.

پس از آن ایشان به کمک مهدی فروغ هنرستان آزاد هنرهای دراماتیک زیر نظر هنرهای زیبای کل کشور را بنیان نهاد؛ بعد به پیشنهاد مهندس هوشنگ و مهدی برکشلی و مهدی نامدار دانشکده تئاتر دانشگاه تهران را بنیان نهاد. در ۱۳۴۸ بود که به عنوان مدرس در دانشکده هنرهای زیبا فعالیتش را شروع نمود.

از ممنوع الکاری تا بازگشت دوباره

پس از انقلاب یعنی در سال ۵۷ برخی از استادها به علت گمان به گرایش داشتن به نگرش کمونیسم و در رابطه با حمید سمندریان به علت ترجمه کتاب دایره کچی قفقازی ممنوع الکار گردید، پس او به ناچار یک رستوران افتتاح نمود. پس از چندی به واسطه ی یکی از شاگردان قبلی خویش به اسم بهروز غریب پور با رفع سوء ظن و اتهامات موفق شد مجددا به فعالیتش در دانشکده هنرهای زیبا ادامه دهد.

در سال ۷۳ حمید سمندریان وقتی در دهه ۶۰ عمر خود به سر می برد، آموزشگاه هنرپیشگی سمندریان را ایجاد نمود. پس از درگذشت ایشان پسرش مسئولیت این کار را برعهده گرفت.

سایر فعالیت ها

حمید سمندریان که کارگردان تئاتر مطرح ایرانی است، تنها اشتغالش این نبوده و در سایر زمینه های دوبلوری و تدریس نیز فعالیت می کند. او همچنین سابقه کارگردانی تله تئاترهای متفاوتی را دارا است. ایشان که علاقه مند به تئاتر مدرن اروپا به ویژه تئاتر آلمان است. وی آثار هرمندان آلمانی را مطالعه و ترجمه می نمود که اتفاقا سابقه همکاری با آنها را نیز داشته است.

استاد در واقع متواضع بوده و با وجود هنرمندی بسیار باز هم در ویرایش ترجمه های خود از نظر اهل علم بهره می برد، وی جهت تنظیم شعرهای ۲ متن نمایشی خویش، دایره گچی قفقازی و ملاقات بانوی سالخورده را به کمک فروغ فرخزاد انجام داد.

کارگردانی رادیو : در سال ۴۱ بود که کارگردانی و ترجمه نمایشنامه غروب روزهای پاییزی و نیز کارگردانی سایر نمایشنامه های موفق را برعهده گرفت. در سال ۶۶ کارگردان نمایشنامه «فیزیکدان ها» و سال بعد کارگردان نمایش «آنتیگون» بود.

کارگردانی سینما: در سال ۶۸ کارگردانی فیلمی به اسم «تمام وسوسه های زمین» را عهده دار بود که این تجربه اولین و آخرین او در عرصه سینما بود. چرا که نتوانسته بود از حال و هوای تئاتر خارج شود.

همسر و فرزند

آقای سمندریان با یکی از شاگردهای خود به اسم هما روستا ازدواج نمود که نتیجه این ازدواج موفق یک پسر (کاوه) است. هما روستا از هنرپیشه های موفق و مطرح تئاتر و همچنین سینما است که حتی به خاطر بازی در بعضی از فیلم های سینمایی اش موفق به کسب جایزه سیمرغ بلورین برترین بازیگر زن گردید.

بیماری، فوت

این هنرمند در سال ۸۶ وقتی شش سال از هفتادمین دهه عمرش گذشته بود، اجرای نمایشی به اسم گالیله را از وصیت های هنری خویش دانست. عاقبت وی در مراسم تکریم خویش در انتهای ماه فروردین سال ۸۹ اعلام کرد که هفت سال بعد از توقیف تمرینات این نمایش آن را در زمستان ۸۹ در سالن سمندریان اجرا می نماید اما باز هم انجام نشد و برای همیشه به یک حسرت برای او باقی ماند.

ایشان به سرطان کبد دچار بودند و در نهایت در ساعت پنج صبح بیست و دوم ماه تیر سال ۹۱ در هشتادمین دهه عمرش در منزل خود فوت نمود.

معرفی آثار

ایشان که کارگردانی موفق و فوق العاده برجسته هستند، فعالیتشان را متمرکز بر روی تئاتر نموده اند. هرچند در سالیر فعالیت های مترجمی و تدریس این رشته نیز مشغول بوده اند.

کارگردانی تئاتر

• نمایش دوزخ در سال ۱۳۴۱
• نمایش اشباح در سال ۱۳۴۲
• نمایش مرده های بی کفن در سال ۱۳۴۲ – ۱۳۵۷
• نمایش باغ وحش شیشه ای در سال ۱۳۴۲
• نمایش طبیب اجباری در سال ۱۳۴۳
• نمایش لئوکادیا در سال ۱۳۴۳
• نمایش هرکول و طویله اوجیاس در سال ۱۳۴۴
• نمایش آندور! در سال ۱۳۴۶
• نمایش نگاهی از پل در سال ۱۳۴۸
• نمایش ملاقات بانوی سالخورده در سال ۱۳۵۱
• نمایش کرگدن در سال ۱۳۵۱
• نمایش بازی استریندبرگ در سال ۱۳۵۱
• نمایش مرغ دریایی در سال ۱۳۵۶
• نمایش ازدواج آقای می سی سی پی در سال ۱۳۶۸
• نمایش بازی استریندبرگ در سال ۱۳۷۶
• نمایش ملاقات بانوی سالخورده در سال ۱۳۶۸

ترجمه نمایش های رادیویی

• نمایش غروب روزهای آخر پاییز در سال ۱۳۴۱
• نمایش پنچری در سال ۱۳۴۱
• نمایش همزاد در سال ۱۳۴۱
• نمایش اقدامات وگا در سال ۱۳۴۱
• نمایش فیزیکدان ها در سال ۱۳۶۶
• نمایش آنتیگون در سال ۱۳۷۶

همانطور که در بیوگرافی حمید سمندریان مطالعه کردید، او از کارگردانان برجسته و شاخص تئاتر می باشد. با اینکه بنیانگذار تئاتر نوین ایران عبدالحسین نوشین است، اما به اعتقاد بسیاری تئاتر در دوران حمید سمندریان رنگ و روی رسمی و جدی به خود گرفت. به گونه ای که همه افرادی که پس از دهه ۱۳۴۰ محصلین رشته تئاتر در دانشکده های تئاتر تهران بوده اند، از شاگردهای استاد بوده اند و این نقش پررنگ او را نمی توان نادیده گرفت.