درمان کراتین بالا، علائم و هر چه که باید بدانید

سطوح بالای کراتینین می تواند نشان دهنده طیف وسیعی از بیماری های زمینه ای، از جمله عفونت کلیه و نارسایی کلیه باشد. بر اساس تشخیص پزشکان سطوح بالای کراتینین برای مردان بالای 1.2 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) و برای زنان 1.0 میلی گرم در دسی لیتر در نظر گرفته می‌شود. ما در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته ایم که کراتینین چیست و چه چیزی می تواند باعث افزایش سطح آن شود. همچنین ما در مورد علائم کراتینین بالا، علائم هشدار دهنده و روش های درمان کراتین بالا توضیح داده ایم.

سطوح نرمال و بالای کراتین چیست؟

سطح نرمال کراتینین از نظر پزشکان و بیمارستان‌ها متفاوت است. با این حال بر اساس مجله پزشکی بریتانیا، برای مردان سطح کراتنین 0.7-1.2 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dl) برای مردان و 0.5-1.0 میلی گرم در دسی لیتر برای زنان نورمال پنداشته می‌شود.

اگر کراتینین بالاتر از این سطوح باشد، پزشکان آن را کراتین بالا می‌نامند. با این حال، وضعیت سطح کراتین به توده عضلانی فرد و برخی عوامل دیگر مانند سن، جنس و سطح هیدراتاسیون نیز بستگی دارد.

کراتینین چیست؟

کراتینین محصول جانبی عملکرد طبیعی عضلات است. در واقع کراتینین یک متابولیت کراتین فسفات است که ماهیچه ها از آن به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند.

هر چه توده عضلانی یک فرد بیشتر باشد، سطح کراتینین نیز بالاتر است. به همین دلیل، میزان کراتینین در مردان نسبت به زنان بیشتر است. راه اصلی که در آن بدن کراتینین را از خون خارج می کند، فیلتراسیون از طریق کلیه‌ها و سپس دفع آن از طریق ادرار است.

پزشکان چگونه سطح کراتینین را آزمایش می کنند؟

پزشکان برای آزمایش سطح کراتینین نمونه خون می‌گیرند. سپس از فرمولی برای تخمین کلیرانس کراتینین استفاده می‌کنند. در برخی موارد هم ممکن است درخواست کنند که فرد ادرار خود را در مدت 24 ساعت جمع آوری کرده و به آزمایشگاه بیاورد.

سپس پزشک می‌تواند سطح کراتینین ادرار را با سطح خون مقایسه کند. در نهایت نتایج آزماش نشان می‌دهد که کلیه‌ها چقدر کراتینین از بدن خارج می‌کنند و آیا کلیه ها به خوبی کار می‌کنند یا خیر.

دلایل سطح بالای کراتین

سطوح بالای کراتینین معمولاً نشان می‌دهد که کلیه‌ها آنطور که باید کار نمی‌کنند. علل احتمالی این اختلال عبارتند از:

عفونت کلیه

گلومرولونفریت، یک التهاب ساختارهای کلیه است که خون را فیلتر می‌کند. همچنین کراتین بالا باعث سنگ کلیه می‌شود و مجاری ادراری را مسدود می‌کند.

نارسایی کلیه

خارج از عملکرد کلیه، چندین عامل دیگر نیز می‌توانند به طور موقت باعث افزایش سطح کراتینین بیش از حد طبیعی‌اش شوند. این عوامل می‌توانند شامل بارداری، کم آبی بدن و مصرف مقادیر زیادی پروتئین – از طریق منابع غذایی یا مکمل‌های غذایی شوند. ورزش با شدت بالا همچنین می‌تواند نشانگرهای زیستی خاصی از جمله کراتینین را افزایش دهند.

هنگام آزمایش کراتین باید با پزشک در مورد موارد خاصی مثل دارو، ناشتا بودن یا استفاده از رژیم غذایی غنی از پروتئین صحبت کنید. برخی از داروها می‌توانند باعث افزایش موقت سطح کراتینین سرم یا آسیب به کلیه ها شوند.

برخی از بیماری‌ها نیز می‌توانند به این اندام ها آسیب برسانند و منجر به افزایش سطح کراتین شوند. این بیماری‌ها عبارتند از:

• دیابت
• فشار خون بالا
• بیماری قلبی عروقی

علائم سطوح بالای کراتین

افراد با سطح کراتینین بالا بسته به علت ممکن است علائم مختلفی داشته باشند که ما به شرح برخی از آن ها پرداخته ایم.

سمیت دارویی

مصرف آنتی بیوتیک ها، داروهای قلبی عروقی، دیورتیک‌ها و برخی دیگر از داروها می‌توانند باعث آسیب به کلیه‌ها شده و بر عملکردها آن‌ها تاثیر بگذارند.

این علائم می‌توانند شامل موارد زیر شوند:

• احتباس مایع
• احساس ضعف یا خستگی
• گیجی
• حالت تهوع
• تنگی نفس
• ضربان قلب نامنظم
• درد قفسه سینه

عفونت کلیه (پیلونفریت)

عفونت کلیه درمان نشده می تواند به کلیه‌ها آسیب برساند که در موارد شدید حتی می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود.

اگر به عفونت کلیه مبتلا شده باشید، حتما این علائم را مشاهده خواهید کرد:

• تب یا لرز
• درد در پشت، پهلو یا کشاله ران
• ادرار کدر، تیره، خونی یا بدبو
• ادرار مکرر و دردناک
• تهوع و استفراغ

گلومرولونفریت

لوپوس، سندرم Goodpasture و سایر عفونت‌ها می توانند باعث بروز گلومرولونفریت شوند که می‌تواند منجر به آسیب و نارسایی کلیه شود.

علائم احتمالی آن عبارتند از:

• فشار خون بالا
• کاهش ادرار
• درد پهلو
• خون یا پروتئین در ادرار
• ادرار حباب دار یا کف آلود به دلیل سطوح بالای پروتئین
• تورم مچ پا و صورت

دیابت

در افراد مبتلا به دیابت، سطح قند خون می‌تواند بسیار بالا باشد و منجر به بروز مشکلات زیادی بر سلامت شما شود که یکی از آن ها بروز بیماری کلیوی است.

علائم دیابت نوع 1 ممکن است به طور ناگهانی ظاهر شود، اما علائم دیابت نوع 2 به تدریج خودش را نشان می‌دهد.

در هر دو نوع دیابت، علائم مشابه زیر را دارد:

• افزایش تشنگی و اشتها
• تکرر ادرار
• خستگی
• تاری دید
• زخم هایی که دیر التیام می یابند
• بی حس شدن یا سوزن سوزن شدن دست ها و پاها

فشار خون بالا

فشار خون بالا نشان می‌دهد که نیروی خون در برابر دیواره رگ‌ها بسیار زیاد است. این اختلال می‌تواند به رگ‌های خونی آسیب برساند. بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا هیچ علامتی را ندارند اما با مراجعه به پزشک می‌توانند به راحتی آن را تشخیص دهند.

بیماری قلبی

آترواسکلروز، نارسایی احتقانی قلب و سایر بیماری ها که بر قلب تأثیر می گذارد نیز می‌توانند بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارند. علائم بیماری قلبی به نوع خاص این بیماری بستگی دارد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد قفسه سینه (آنژین صدری)
• تنگی نفس
• حالت تهوع
• خستگی و ضعف
• ضربان قلب نامنظم
• تورم در پاها

انسداد مجاری ادراری

اگر مجاری ادراری توسط سنگ کلیه، تومورها یا بزرگ شدن پروستات مسدود شود، ادرار می تواند در کلیه ها جمع شود و منجر به هیدرونفروز شود. علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد در پشت یا پهلو
• تهوع و استفراغ
• ادرار دردناک
• خون در ادرار
• تب

نارسایی کلیه

نارسایی کلیه به این معنی است که کلیه‌ها از کار افتاده اند. این بیماری که به سرعت علائم آن ظاهر می‌شود حاد و مزمن است و باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. علائم هشدار دهنده نارسایی حاد کلیه عبارتند از:

• تورم پاها و مچ پا
• ادرار خیلی زیاد یا خیلی کم
• مشکلات تنفسی
• تهوع و استفراغ
• ضربان قلب نامنظم
• گیجی
• ضعف

اگر نارسایی کلیه مزمن باشد علائم زیر را مشاهده خواهید کرد:

• اختلالات خواب
• خارش پوست
• کمبود اشتها
• گرفتگی عضلات

چه زمانی با پزشک تماس بگیرید!

اگر علائم غیر طبیعی در بدن خود مشاهده می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید. در صورت مشاهده علائم بیماری کلیوی، دیابت یا مشکلات قلبی حتما با پزشک خود صحبت کنید تا از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کنید.

درمان کراتین بالا

اگر مبتلا به کراتین بالا هستید، ضمن مراجعه به پزشک می‌توانید از درمان های خانگی نیز استفاده کنید:

از مکمل های حاوی کراتین استفاده نکنید

کراتین یک ترکیب طبیعی است که در کبد ساخته می شود، به عضلات منتقل می شود و در آنجا به عنوان انرژی استفاده می‌شود. هنگامی که کراتین به عنوان انرژی استفاده می شود، به کراتینین، یک محصول جانبی متابولیک، تجزیه می‌شود.

همانطور که می‌دانید کراتین علاوه بر شکل طبیعی خود به عنوان مکمل خوراکی نیز موجود است. برخی از ورزشکاران از این مکمل های تولید کننده کراتینین برای کمک به افزایش عملکرد بدن‌شان در طول تمرینات ورزشی استفاده می کنند.

با این حال هر کسی که مایل به کاهش سطح کراتینین برای بهبود عملکرد کلیه است، نباید مکمل کراتین مصرف کند.

مصرف پروتئین را کاهش دهید

تحقیقات نشان می دهد که خوردن مقادیر زیاد پروتئین می‌تواند سطح کراتینین را حداقل به طور موقت افزایش دهد. به ویژه، گوشت قرمز پخته شده می‌تواند بر کراتین تأثیر بگذارد.

افرادی که از رژیم های غذایی غنی از پروتئین یا گوشت قرمز استفاده می‌کنند، بهتر است مصرف لبنیات و گوشت قرمز را کاهش دهند.

اگر گوشت قرمز زیاد می خورید، بهتر است بیشتر از غذاهای حاوی سبزیجات استفاده کنید تا سطح کراتین خود را کاهش دهید.

فیبر بیشتری بخورید

بر اساس تحقیقات انجام شده برای کاهش کراتین بهتر است از غذاهای حاوی فیبر مصرف کنید. زیرا فیبر غذایی بر سطح کراتینین تاثیر می‌گذارد. افراد می‌توانند با مصرف فیبر به درمان بیماری مزمن کلیوی خود کمک کنند.

فیبر را می‌توان در بسیاری از غذاها از جمله میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات یافت.

در مورد مقدار مایعاتی که باید بنوشید با پزشک صحبت کنید

کم آبی می‌تواند سطح کراتینین را افزایش دهد. همچنین مصرف مایعات می‎‌تواند برای برخی از افرادی که بیماری کلیوی دارند نیز مشکل ساز باشد. به همین دلیل باید با پزشک در مورد مصرف روزانه مایعات صحبت کنید.

مصرف نمک‌تان را کاهش دهید

رژیم های غذایی حاوی نمک اضافی می‌توانند به فشار خون بالا منجر شوند. بنابراین سعی کنید مصرف غذاهای فرآوری شده حاوی سدیم و فسفر بالا را کاهش دهید.

سعی کنید به جای نمک از غذاهای کامل، فرآوری نشده، ادویه ها و گیاهان برای طعم دادن به غذاهایتان استفاده کنید.

از مصرف بیش از حد NSAID ها خودداری کنید

مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) آن هم به دفعات زیاد و با دوز بالا می‌تواند مضر بوده و تاثیر بدی بر بیماری‌تان بگذارد. بنابراین هیچ وقت بدون مشورت با پزشک دارو مصرف نکنید.

از سیگار خودداری کنید

سیگار می تواند به بدن به خصوص کلیه‌ها آسیب برساند. در واقع با سیگار کشیدن در معرض بیماری مزمن کلیوی قرار می‌گیرید. با ترک سیگار به راحتی سطح کراتین کاهش پیدا می‌کند.

سوالات متداول

در زیر چند سوال متداول در مورد سطوح بالای کراتین وجود دارد که به آن‌ها جواب داده شده است:

• شایع ترین علت کراتینین بالا چیست؟

سطوح بالای کراتینین می تواند نشانه ای از عملکرد غیر طبیعی کلیه باشد. با این حال، عوامل دیگر نیز وجود دارند که می توانند به طور موقت سطح کراتینین را افزایش دهند، از جمله کم آبی بدن و مصرف پروتئین بالا.

• اگر کراتین بالا باشد باید چه کار کنم؟

سطح بالای کراتینین معمولاً می‌تواند نشانه ای از آسیب کلیوی است. اگر علائم افزایش کراتین را تجربه کردید، با پزشک تماس بگیرید.

• چه سطحی از کراتینین هشدار دهنده است؟

سطح کراتینین بالای 1.2 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dl) برای مردان و 1.0 میلی گرم در دسی لیتر برای زنان بالا در نظر گرفته می شود. بنابراین باید مراقب این اعداد باشید و در صورت مشاهده آن در نتایج آزمایش خود، به پزشک مراجعه کنید.

کلام پایانی

اگر کلیه ها آن‌طور که باید کار نکنند، سطح کراتینین در خون افزایش می‌یابد. عوامل متعددی می توانند باعث افزایش سطح کراتین شوند. این عوامل از رژیم غذایی و داروها گرفته تا بیماری های زمینه ای را شامل می شود. سطوح بالای کراتین را می‌توان پس از شناختن عامل آن کاهش داد. بنابراین اگر علائم مرتبط با کراتینین بالا را تجربه می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید. درمان کراتین بالا می‌تواند از بروز هرگونه آسیب احتمالی به کلیه جلوگیری کند.