خارش بدن یک تحریک موضعی یا عمومی است که در اثر تحریک رشته های عصبی، حس درد در پوست بدن ایجاد می شود و در اثر این تحریک شخص از روی غریزه می خواهد محل آزرده را بخاراند تا از شر این احساس نامطبوع خلاص شود. بیماری هایی مانند گال، شپشک، کهیر، جوش های صفراوی موجود در پوست بدن و عرق جوش همگی از دلایل خارش پوست هستند. در این بخش درباره دلایل خارش پوست اطلاعاتی را تقدیم می کنیم.
10 دلیل خارش پوست
خارش های خفیف زودگذر پدیده های طبیعی هستند در صورتی که اگر خارش پوست بدن طولانی و ناراحت کننده باشد یک پدیده مرضی به شمار می آید. در زیر به برخی از دلایل خارش پوست اشاره می کنیم:
1- بیماری هایی مانند گال، شپشک، کهیر، جوش های صفراوی موجود در پوست بدن و عرق همگی از دلایل خارش پوست هستند.
2- گاهی خارش بدن علامت یک بیماری مخصوص است مانند مرض قند، بعضی ناراحتی های کبدی و نامنظم کار کردن غده تیروئید.
3- حساسیت یا آلرژی نسبت به بعضی پارچه ها که به صورت زیر پوش به تن پوشیده می شوند.
4- حساسیت نسبت به گزش حشرات مانند پشه و یا زنبور عسل و …
5- حساسیت نسبت به بعضی غذاها مانند حساسیت نسبت به فلفل سبز و فلفل قرمز.
6- حساسیت یا آلرژی نسبت به بعضی داروها مانند سالیسیلات و پنی سیلین
7- خارش پوست بدن در زن ها در هنگام بارداری و یا در هنگام یائسگی
8- گاهی خارش بدن منشا روانی دارد
9- گاهی خارش بدن در اثر برخورد سرما به پوست بدن است مانند کهیر ناشی از سرما
10- گاهی تغییر ناگهانی محیط یعنی به سرعت گرم شدن یا به سرعت سرد شدن محیط ایجاد خارش در پوست بدن می کند
اطلاعات بیشتر دلایل خارش پوست
√ از مهم ترین علل خارش، هپاتیت و بیماری کبدی همراه با زردی و گاهی بدون آن است
√ دیابت نیز جزء علل داخلی خارش پوست مطرح می شود، اما اغلب افراد مبتلا به دیابت، خارش ندارند. اگر بیمار مبتلا به دیابت، فاقد بیماری پوستی خارش دار باشد و با خارش مراجعه کند، ابتدا باید به دنبال علتی غیر از دیابت گشت.
√ برخی بدخیمی های داخلی می توانند با خارش پوست همراه باشند، لذا اگر فردی با خارش معمولی مزمن مراجعه کرد باید یک معاینه کامل و آزمایشات لازم برای بررسی بدخیم های داخلی و نیز آزمایشاتی جهت بررسی عملکرد تیروئید، کبد و کلیه و نیز بررسی های هپاتیت و حتی کم خونی فقر آهن، بر اساس صلاحدید پزشک مد نظر باشد.
√ بیماری های کبدی مختلف می توانند با خارش پوست همراه باشند و بطور کلی 20 تا 50 درصد بیماران مبتلا به یرقان (زردی) خارش دارند. خارش در این افراد احتمالاً منشأ مغزی دارد، زیرا مشاهده شده است که در سیستم اعصاب مرکزی، سطح پپتیدا اوپیوئید (مخدر) افزایش یافته و گیرنده های آنها کاهش یافته است. در این افراد، سطح اسیدهای صفراوی سرم با شدت خارش هماهنگی ندارد.
√ سیروز صفراوی اولیه نیز یکی از بیماریهای کبدی است که بیشتر در خانم های بالای 30 سال رخ داده و می تواند با خارش شدیدی همراه باشد.
√ از بیماری های داخلی، نوعی پرخونی به نام پلی سیتمی ورا وجود دارد که در آن بیش از یک‌سوم افراد از خارش رنج می برند. خارش این افراد بیشتر با تغییرات حرارت و به خصوص دقایقی بعد از استحمام است. علت خارش در این بیماری مشخص نیست، ولی آسپیرین موجب تخفیف فوری خارش در آنها می شود (تحت نظر پزشک).
√ از بحث بیماریهای داخلی که بگذریم، بیماری های پوستی متعددی وجود دارند که خارش پوست در آنها وجود داشته یا علامت و شکایت اصلی است. به عنوان مثال مشخصه اصلی بیماری هایی مانند اگزمای سرشتی، گال و درماتیت هرپتی فرم، خارش فراوان است.
√کانال گوش خارجی، پل و سوراخ بینی و ناحیه اطراف مقعد و ناحیه تناسلی نواحی مستعد خارش پوست محسوب می شوند.
√ برخی خارش پوست ها در حیطه بیماری های پوست و مو بسیار مرتبط با مسایل روحی و روانی هستند که به همین علت به آنها درماتیت های عصبی (نورودرماتیت) می گویند. در این بیماریها، فرد تمایل بسیار زیادی به خاراندن برخی نواحی در دسترس پوست مثل ناحیه پشت گردن، پلک فوقانی، ناحیه تناسلی و پشت پا یا جلوی ساق پا دارد.
√ خارش پوست زیاد در این بیماران، موجب پیدایش پوست ضخیم شبیه به بیماری پسوریازیس (داءالصدف) می گردد. در درمان این افراد باید به مسائل روحی توجه شود و درمان جسمی کافی نمی باشد.
√ بسیاری از مواد مخدر نیز باعث خارش می شوند و در لیست مواد خارش زا، باید این مواد را نیز در نظر داشت.
√ در برخی موارد مثل کهیر، علت اصلی خارش پوستماده هیستامین است. کهیر می تواند به دلیل مصرف یک دارو مانند آنتی بیوتیک ها یا غذاهای خاص مثل ماهی و ادویه جات و یا به دلیل برخی عفونت ها مثل عفونت های تنفسی فوقانی باشد. البته علل متعدد دیگری هم برای کهیر وجود دارند، مثلاً ممکن است نور آفتاب یا تماس با آب یا تماس با سرما یا ارتعاش موجب کهیر شود.
√ گاهی حساسیت های پوستی موجب خارش های شدید می شود؛ مثلا کسی به اسپری ضدعرق و مام زیر بغل دچار حساسیت است.
بیشتر بخوانید:
خارش کف دست و پا نشانه‌ی چیست؟
نکاتی در مورد خارش پوست
خارش پوست پس از حمام آیا ممکن است به علت بیماری خاصی باشد؟ از بیماریهای داخلی که باعث خارش پوست میشود، نوعی پُرخونی به نام «پلی سیتمی ورا» وجود دارد که در آن، بیش از یک سوم افراد از خارش رنج می‌‌برند. خارش این افراد بیشتر همراه با تغییر حرارت و به خصوص دقایقی بعد از استحمام است. علتش هم مشخص نیست و کمی آسپرین موجب تخفیف فوری خارش در آنها میشود. اما از بحث بیماری های داخلی که بگذریم، بیماریهای پوستی متعددی وجود دارند که خارش از شکایات اصلی مبتلایان آن است؛ مثل اگزمای سرشتی، گال و درماتیت هرپسی فرم.
چه چیزهایی خارش پوست را بدتر میکند؟
بیشتر خارش‌ها با گرما تشدید می‌‌‌شوند. همچنین استرس، اضطراب و ترس نیز میتواند خارش پوست را تشدید کند. اکثر خارش‌ها، شب هنگام، زمانی که فرد از کار و فعالیت روزانه فارغ میشود، تشدید می‌‌‌شوند. کانال گوش خارجی، سوراخ بینی و ناحیه اطراف مقعد و ناحیه تناسلی، از نواحی مستعد خارش هستند.
آیا خارش پوست هم میتواند ریشه عصبی داشته باشد؟
بله، برخی خارش پوست ها در حیطه بیماری های پوست و مو ارتباط مستقیمی با مسائل روحی و روانی دارند و به همین علت به آنها درماتیت‌های عصبی (نورو درماتیت) می‌‌‌گویند. در این بیماری ها فرد تمایل شدیدی به خاراندن برخی نواحی در دسترس پوست دارد و از خاراندن این نواحی لذت می‌‌‌برد و یک سیکل معیوب از خارش و خاراندن ایجاد شده و پوست شبیه پسوریازیس میشود.
در درمان این افراد باید حتما به مسائل روحی توجه شود و درمان موضعی به تنهایی کافی نیست. در برخی موارد مثل کهیر، علت اصلی خارش، ماده هیستامین است. کهیر میتواند به دلیل مصرف یک دارو یا غذای خاص یا به دلیل برخی عفونت ها باشد. البته علل متعدد دیگری هم برای کهیر وجود دارد، مثلا ممکن است نور آفتاب، تماس با آب، تماس با سرما یا ارتعاش موجب کهیر شود. گاهی حساسیت پوستی به برخی مواد، موجب خارش های شدید میشود؛ مثلاَ برخی افراد با مصرف اسپری ضدعرق و خوشبو کننده زیر بغل، دچار حساسیت می‌‌‌شوند.
یک پیشنهاد:
خارش موضعی بدن + ویدئو بهترین راهکارهای برطرف کردن آن
درمان هر یک از دلایل خارش پوست بدن
♦ در حالت اول و دوم باید بیماری اصلی را درمان نمود تا خارش بدن نیز مرتفع گردد.
♦ در حالت سوم از دلایل خارش بدن باید تحریک مکانیکی یا پارچه محرک خارش پوست بدن را از بدن دور کرد .
♦ در حالت چهارم از دلایل خارش بدن باید بدن را از گزش حشرات دور نگه داشت مانند خوابیدن در پشه بند اما در صورت گزش و ایجاد خارش ناراحت کننده، می توان از کمپرس یخ یا بعضی مواد مانند آنتی هیستامین و ضماد سرکه و غیره استفاده نمود.
♦ در حالت پنجم و ششم باید غذا یا دارویی که نسبت به آن حساسیت داریم مصرف نکنیم.
♦ در حالت هفتم از دلایل خارش بدن اگر خارش بدن در هنگام بارداری باشد باید از داروهای ضمادی استفاده شود و از داروهای خوراکی حدالمقدور استفاده نگردد. به گزارش آسان طب اگر در هنگام یائسگی باشد باید از داروهای ضد خارش استفاده گردد.
♦ در حالت هشتم باید ناراحتی های روانی را مرتفع نمود.
♦ در حالت نهم باید اولا بدن را در سرمای ناگهانی قرار ندهند و اگر قرار گرفت و ناراحتی شدت داشت از داروی صد حساسیت استفاده کنند.
♦ در حالت دهم لازم است که دامنه تغییرات حرارت محیط را به حداقل برسانند.
دلایل خارش پوست به بخش های مختلفی تقسیم می شود که درمان آنها هم با توجه به علت آن متفاوت است. به عنوان مثال یکی از دلایل خارش پوست حساسیت است. حال خواه این حساسیت مربوط به غذا باشد یا آلرژی فصلی یا …. همچنین در بارداری ممکن است زنان حامله دچار خارش پوست شده باشند.
اگر خارش پوستتان شدید است به پزشک مراجعه کنید تا سریع تر علت را شناسایی کرده و به فکر درمان آن باشند.
