ایسنا/ براساس گزارشات بدست آمده، اداره کل میراث فرهنگی اصفهان مجوز احداث خیابان بخشداری با عرض 16 متر را صادر کرد.
این اداره کل و البته وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور در حالی با احداث خیابان بخشداری با عرض 16 متر موافقت کرده که اولاً با همه مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تا این تاریخ مغایر است و دوم اینکه اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و وزارتخانه مرتبط در 4 سال گذشته به نقض احداث چنین خیابانی با عرض بیش از 12 متر پرداخته بود.
حال چگونه است که این اداره و وزارتخانه در چند روز اخیر به ناگاه مجوز احداث خیابانی با عرض 16 متر و دو طرف تجاری را صادر می کنند؟! آن هم احداث خیابانی که تنها با تخریب بافت تاریخی خمینی شهر در این محدوده امکان پذیر خواهد بود و یا نباید اجرا شود و یا در صورتی که چاره ای جز احداث ندارد، تنها با عرض 8 تا 12 متر و بدون بدنه تجاری باید اجرایی شود.
پیش تر احداث خیابان بخشداری با عرض 20 متر در کمیسیون ماده 5 استان اصفهان مطرح شده اما مورد تأیید قرار نگرفته بود، صرفاً در کمیسیون ماده 5 مورخ 1402/04/25 بود که پیشنهاد عرض 16 متر مطرح شد و هیچ کس حاضر به پذیرش مسئولیت تأیید عرض 16 متر نشد و نهایتاً همه چیز به علیرضا ایزدی، مدیر کل اسبق میراث فرهنگی استان برای اعلام نظر نهایی سپرده شد. مدت کوتاهی پس از آن جلسه، علیرضا ایزدی بدون امضا کردن گذر 16 متری مسئولیت این تصمیم را به حمیدرضا محققیان سپرد و رفت.
در اینجا بود که محققیان نیز به امید گرفتن تأییدی روشن، تصمیم گیری نهایی را به وزارتخانه متبوع خود سپرد. فاطمه داوری، مدیر کل حفظ و احیای بناها، باف ها و محوطه های تاریخی کشور نیز این مسئولیت را در مرحله نخست نپذیرفت و در نامه ارسالی خود هیچ عرضی را تأیید نکرده و تأکید بر رعایت مفاد مصوبۀ 1401/04/29 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران نمود و در پایان اخذ تصمیم گیری نهایی را به شورای فنی میراث فرهنگی استان اصفهان واگذار کرد.
چرا هیچ کس تا یک هفته پیش مسئولیت این خیابان را با عرض 16 متر نمی پذیرفت؟ اگر این عرض مبنای کارشناسی داشت پس چرا علیرضا ایزدی، حمیدرضا محققیان یا فاطمه داوری برای عدم پذیرش آن دو سال مقاومت کردند؟
اما در چند روز اخیر نامه تأیید عرض 16 متر برای گذر بخشداری از سوی حمیدرضا محققیان، سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با تأیید فاطمه داوری، مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافتها و محوطه های تاریخی کشور و علی دارابی، قائم مقام وزارت میراث فرهنگی برای گذراندن مراحل نهایی ابلاغ به اداره کل راه و شهرسازی ارسال شد. نامه ای که پس از تأیید خیابان های موسوم به مرکزی و شهدای خوزان توسط میراث فرهنگی در سال 1387 بی سابقه بوده است و بدین صورت مثلث خیابان کشی در هسته های تاریخی سه روستای ورنوسفادران، خوزان و فروشان در خمینی شهر پس از 30 سال تحقق یافت.
پرسش این است که چه اتفاقی رخ می دهد که نهادی که بیش از 4 سال نسبت به تعریض گذر بخشداری خمینی شهر با بیش از 12 متر نظر مخالف داشته، در مدت چند روز نظر خود را تغییر داده و موافقتش را با تعریض 16 متر اعلام کند؟!
نهاد میراث فرهنگی و اعلام نظر تخصصی این نهاد که این روزها تکیه کلام سایر اعضای کمیسیون ماده 5 است، اعتبار خود را یک بار در سال 1387 با تأیید خط بدنه دو گذر با عرض های 36 متر و دیگری 28 متر (مرکزی و شهدای خوزان) در قلب بافت تاریخی خمینی شهر به بوته آزمایش گذاشت و منجر به تخریب 6.5 هکتار از بافت تاریخی آن شهر شد که نهایتاً با اعتراض فعالان میراث فرهنگی و توسط شورای عالی شهرسازی و معماری ایران متوقف شد. پس چگونه میتوان به این تصمیم در حالی اعتماد کرد که هیچ بخش تخصصی آن وزارتخانه دلایل فنی و کارکردهای چنین گذری با عرض 16 متر و دو بدنه تجاری آن را به طور کامل و شفاف تبیین نمی کنند!
احداث خیابانی با عرض 16 متر می خواهد کدام خیابان های شریانی را به هم متصل کند؟ اگر قرار است پیاده راه شود چرا باید عرض 16 متر داشته باشد؟ اگر کارکرد ترافیکی دارد چرا دو طرف آن باید تجاری باشد؟!
این پرسش ها ساده اند، اما در این دو سال گذشته هیچ پاسخ مشخصی به آنها داده نشد.
در یک سال گذشته و با توجه به مصوبات شواری عالی شهرسازی و معماری، مستندنگاری حداقل بیش از هزار خانه تاریخی در شهر خمینی شهر انجام شده که تنها در یک قلم 51 اثر آن جهت ثبت ملی توسط میراث فرهنگی اعلام شد. این اعداد زمانی جالب می شود که بدانیم بناهای ثبت شده در این شهر تا این زمان کمتر از 60 عدد بوده است!
با این وجود موافقان و امضاکنندگان عرض 16 متری گذر بخشداری خمینی شهر موضوع حفظ بناهای تاریخی را هم فقط در مورد بناهای ثبت شده می دانند و این موضوع را عنوان می کنند که «اینجا بافت تاریخی نیست و ما به بناهای تاریخی داخل اینجا تعرض نمی کنیم!» این در حالی است که با چنین نگرشی، همه جای خمینی شهر را باید خیابان کشید! درست مانند اتفاقی که برای احداث خیابان مرکزی این شهر رخ داد و با احداث آن، بازار اصلی خمینی شهر (ورنوسفادان) نابود شد؛ در قیاس با شهر اصفهان درست مانند این می ماند که یک خیابان از وسط میدان نقش جهان و از بازار قیصریه عبور داده شود.
تعریض گذر بخشداری خمینی شهر به بیش از 12 متر و تغییر کاربری پلاکهای دو طرف آن به تجاری به دلایل مختلف دارای مشکلات فنی و حقوقی فراوان است؛ ضمن اینکه اعلام نظر اخیر اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان و تأیید تعریض گذر بخشداری خمینی شهر به 16 متر ضمن مغایرت با نظرات پیشین این اداره در 5 سال گذشته با همه مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری مغایرت اساسی دارد.
از جمله با مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به تاریخ 26 مرداد 1401 به دلیل عدم رعایت «رویکرد حفظ و احیاء» در اصلاح معابر طرح جامع خمینی شهر مغایرت دارد. این تعریض با مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به تاریخ 10 خرداد 1396 در خصوص «عدم تعریض معابر بافت تاریخی» و نیز با مصوبه این شورا دستورالعمل نحوه تعیین مغایرتهای اساسی مورخ 1394/06/30 مغایر است. ضمن اینکه مصوبه ای دیگر از شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به تاریخ 1399/09/22 در خصوص «آیین نامه طراحی معابر شهری» و با عنوان «خیابان تاریخی» و همچنین مغایرت با «چارچوب طرح های ویژه حفاظت و احیاء محدوده تاریخی فرهنگی»، پیوست مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مورخ 1399/08/05 از مغایرت های اساسی آن است.
