در واقع، والدین اغلب بـه کودکان در آموزش تمرکز و بـه عبارتی بالا بردن تمرکز در درس خواندن کمک می کنند، زیرا این نوع آموزش برای کودکان بـه خصوص در سنین مدرسه، مفید و ضروری اسـت. ما دراین قسمت از مجله تالاب لیستی از کارهایی کـه باعث افزایش تمرکز کودکان با 19 راه حل ساده و زیرکانه می شود را منتشر کرده ایم.
نشانه عدم تمرکز در کودکان چیست؟
عدم تمرکز در کودکان طبق معمول نشانه‌هایي دارد کـه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کودک شـما بیقرار اسـت
- نمی تواند وسایلش را مرتب کند و یا مرتب نگه دارد
- خیلی راحت حواسش پرت می شود
- نمیتواند دستورالعمل‌ها را دنبال کند
- با تکالیف مدرسه مشکل دارد
- بد خلق، تحریک پذیر یا پرخاشگر اسـت
- نمی تواند دوستانش را حفظ کند
چه چیزی باعث مشکلات تمرکز در کودکان میشود؟
عدم تمرکز در کودکان میتواند تمام ابعاد زندگی آن ها از جمله درس خواندن را تحت تاثیر قرار دهد، تا حدودی می توان این موضوع را طبیعی دانست اما در مواردی نباید راحت از کنار این قضیه عبور کرد، در ادامه بیشتر در رابطه با این موارد صحبت خواهیم کرد. مشکل عدم تمرکز در کودکان طبق معمول بـه دلایل زیر ایجاد می شود:
مطالب مشابه: بهترین روش درس خواندن در امتحانات + آماده شدن برای امتحانات
1. تکالیف و وظایف دشوار
اگر وظایف، تکالیف و مسئولیت‌هایي کـه بـه عهده کودک شـما گذاشته میشود برایش سخت و دشوار باشد، نمیتواند روی آن ها تمرکز داشته باشد.
2. وجود حواس پرتی در اطراف کودک
بـه طور طبیعی کودکان روحیه کنجکاوی دارند، بـه همین دلیل خیلی دوست ندارند دریک مکان بمانند و تمرکز کنند. وسایلی هم چون رادیو، تلویزیون، گوشی موبایل و انواع اسباب بازی‌ها بـه اسانی میتواند حواس انها را پرت کند.
3. تلاش برای جلب توجه والدین
اکثر کودکان برای جلب توجه والدین خود رفتار منفی از خودشان نشان میدهند چون طبق معمول والدین با رفتار منفی توجهشان جلب می شود. یکی از دلایل نداشتن تمرکز در کودکان نیز همین موضوع اسـت، آن ها روی جلب توجه تمرکز می کنند و نمیتوانند روی چیز دیگری تمرکز کنند.
4. رژیم غذایی نامناسب
برخی از کودکان تمایلی بـه خوردن صبحانه ندارند و همین کار میتواند دلیلی برای کاهش تمرکز انها در طول روز باشد.
5. خواب ناکافی
همه ی کودکان باید حداقل چیزی حدود 8 تا 12 ساعت خواب شبانه عمیق داشته باشند. کودکانی کـه خواب عمیقی ندارند یا ساعات خوابشان کم اسـت، نمی توانند بـه خوبی روی کارهایی کـه انجام میدهند تمرکز داشته باشند.
6. مشکلات خانوادگی
مشکلات خانوادگی همه ی کودکان را آزار می دهد و باعث استرس انها می شود. زمانی کـه کودک مدام در معرض چنین مشکلاتی باشد توانایی تمرکز کردن او کاهش پیدا خواهد کرد.
7. عدم وجود انگیزه و علاقه
یک کودک بیشتر از ان کـه منطقی بـه مسائل نگاه کند، نگاهی احساسی دارد. بـه همین دلیل اگر برای انجام کاری علاقه و انگیزه لازم را نداشته باشد، نمیتواند روی ان تمرکز کند.
8. نداشتن تحرک کافی
کودکان در سن رشد قراردارند و داشتن تحرک بدنی برای آن ها لازم و ضروری اسـت. کودکانی کـه تحرک کافی ندارند بـه مرور زمان بیحال و تنبل شده و قدرت تمرکز در آن ها کاهش پیدا خواهد کرد.
9. اندوه
از دست دادن یکی از اعضای خانواده چه بر اثر طلاق و چه بر اثر مرگ، میتواند تاثیر منفی زیادی روی تمرکز در کودکان بگذارد. باید با کودک خود صحبت کنید ودر صورت نیاز از یک مشاور کمک بگیرید.
10. عدم تطابق سبک یادگیری
بچهها با یک دیگر متفاوت هستند و هر کدام بـه نحوی یادگیری بهتری دارند. برخی کودکان در خواندن و نوشتن بهتر هستند و برخی باید بـه طور عملی همه ی چیز را ببینند و تجربه کنند. اگر از سبک آموزش مناسب فرزندتان استفاده کنید، تمرکز بیشتری برای یادگیری خواهد داشت.
11. مشکلات سازمانی
نامرتب بودن محیط اطراف کودک و دفتر و کتاب او میتواند باعث کاهش تمرکز کودک شود. چرا کـه هر بار وادار اسـت زمان زیادی را صرف جست‌وجو برای پیدا کردن موارد مورد نیازش انجام دهد و حواسش پرت می شود.
12. مشکلات یادگیری
گاهی اوقات دلیل مشکل عدم تمرکز در کودکان ریشه‌اي‌تر اسـت و مربوط بـه نارساخوانی «ADD» یا نقص توجه «ADHD» میشود. اگر متوجه شدید کـه باوجود شرایط ایده آل و مناسب بودن همه ی شرایط، بازهم فرزندتان مشکلی جدی در تمرکز و یادگیری دارد، حتماً با یک متخصص یا مشاور مشورت کنید.
چگونه تمرکز دانش‌آموزان و کودکان را افزایش دهیم؟
بعد از این‌که دلایل و نشانه‌هاي عدم تمرکز در دانش‌آموزان را شناسایی کردید و دامنه میزان حفظ تمرکز را در گروه سنی کلاس تدریسی خود، مشخص کردید، بـه این فکر کنید کـه چگونه می توانید محتوای درسی و فعالیت‌هاي کلاسی را بـه نحوی ارائه دهید کـه از وجود حداکثر تمرکز در کلاس، خاطرجمعی داشته باشید. این استراتژی‌ها می تواند بـه التیام تمرکز در کلاس کمک کند.
1. از امتیاز مراکز آموزشی خصوصی استفاده کنید
مراکز آموزشی خصوصی علاوه بر فراهم آوردن وسایل کمک آموزشی برای دانش‌آموزان و تدریس عمیق‌تر مفاهیم موجود در برنامه درسی، تاثیرات مثبت دیگری هم دارد. تحقیقات مستندی وجوددارد کـه نشان می دهد فعالیت‌هاي گروهی این مراکز جمع و جور و کوچک تر، بـه افزایش تمرکز دانش‌آموزان کمک می کند.
پژوهشگران موسسه کارنگی ملون «Carnegie Mellon» و کالج معلمان کلمبیا درسال 2016 مطالعه‌اي را منتشر کردند کـه نشان می‌داد دانش‌آموزان در فعالیت‌هاي گروهیِ کلاس‌هاي پرجمعیت، بیشتر از کارهای گروهی کوچک تر یا انفرادی تمرکزشان بهم می خورد و حواسشان بـه موضوعات پراکنده پرت می شود. تفاوتی کـه از مقایسه رفتار دانش‌آموزان در مدارس دولتی و خصوصی بـه اسانی مشاهده می شود.
2. درس‌های خود را مختصر و کوتاه کنید
ذهن بچهها طبق معمول بعد از حدود 10 دقیقه شروع بـه منحرف شدن از موضوع می کند. هنگامی کـه در حال برنامه‌ریزی برای ارائه درس هستید، ان را بـه بخش‌هاي کوچک‌تر تقسیم کنید تا تمرکز دانش‌آموزان خودرا التیام بخشید.
این بدان معنا نیست کـه الزاماً تدریس در مورد موضوع را متوقف کنید بلکه می توانید در آموزش خود تنوع دهید. مثلاً بدین‌گونه کـه از یک فعالیت گروهی بـه کار دو نفره یا از تمرین انفرادی بـه فعالیت در گروه‌هاي کوچک تغییر روش دهید.
3. در کلاس خود روتینی را برای استراحت مغز اضافه کنید
در راستای کوتاه نگه داشتن دروس، باید در طول روز وقفه‌هایي برای استراحت مغز گنجانده شود تا بـه بچهها این امکان را بدهد کـه از شر افکار متفرقه رها شوند و قدرت تمرکز خودرا بازگردانند. قاعده کلی این اسـت کـه حدود 3 تا 5 دقیقه زمان استراحت را درنظر گرفته و بـه ذهن انها فرصت دهید تا دوباره تنظیم شود.
4. فعالیت‌هایی را مختص بچه‌های سریع‌تر در نظر بگیرید
هیچ چیز نمیتواند بـه اندازه همکلاسی‌اي کـه زودتر از بقیه کارش را بـه پایان رسانده و حوصله‌اش سر رفته، حواس بقیه را پرت کند و بـه علت اصلی عدم تمرکز دانش‌آموزان بدل شود. فعالیت‌هایي را برای این دسته از شاگردان درنظر بگیرید و از انها بخواهید بلافاصله بعد از اتمام کارشان، بـه ان بپردازند تا هیچ زمانی برای پرت کردن حواس دیگر شاگردان پیدا نکنند.
5. از دانش‌آموزان تنبیه شده غافل نشوید
هرچند کـه تعلیق یا تنبیه گوشه کلاس ایستادن در خیلی از مدارس انجام نمی شود اما اگر در جایی کـه شـما آموزش می دهید این موضوع، امری عادی اسـت، می تواند بـه ضرر شـما در متمرکز نگه داشتن کلاس تمام شود. انجام کاری را بـه کودک محول کنید. مثلاً، بـه نظر می رسد انجام فعالیت بدنی یک عامل کلیدی در التیام همه ی چیز – از حافظه گرفته تا حتی تمرکز – اسـت!
6. بازی‌های پرتحرک انجام دهید
همان طور کـه در مورد قبلی بـه ان اشاره کردیم، گنجاندن فعالیت بدنی در کلاس درس می تواند در التیام تمرکز تاثیر‌گذار باشد. از بازی‌هاي پرتحرک جمعی در حین تمرین یا مرور درس استفاده کنید. بدین‌گونه، هم از مزایای فعالیت بدنی بهره خواهید برد و هم شادی مضاعفی در فضای کلاس بـه وجود خواهد آمد. برای مثال، بازی‌هایي مثل پانتومیم، بشین‌پاشو و غیره.
7. از دانش‌آموزان خود بخواهید به فعالیت‌های درسی امتیاز دهند
بازخوردهای دانش‌آموزان برای کمک بـه شـما در موثرتر کردن آموزش بسیار مفید خواهد بود. شـما متوجه خواهید شد کـه هر فعالیتی کـه انجام داده‌اید چقدر انها را درگیر کرده و یا چقدر جذاب نبوده اسـت. از این‌که از دانش‌آموزان خود بپرسید کارهای کلاسی را چقدر جالب می دانند، نترسید. همچنین بپرسید در حین انجام ان کار آیا – کم و یا زیاد – غرق در افکار خودشان شده‌اند؟
8. دکور محیط درس را ساده نگه دارید
خانم کری گادوین، استاد دانشگاه ایالتی کنت اسـت. او بـه دلیل تحقیقاتش در محافل آموزشی در مورد این‌که چگونه دکوراسیون کلاس می تواند بر توانایی تمرکز دانش‌آموزان تاثیر بگذارد، شناخته شده اسـت. البته کـه همه ی ما عاشق دکوراسیون زیبا هستیم، اما تحقیقات ایشان درسال 2016 نشان دهنده این واقعیت اسـت کـه تزئینات زیاد و سنگین در کلاس درس میتواند مانع یادگیری شود.
9. اجازه دهید دانش‌آموزان آدامس بجوند
می دانیم کـه حتی بـه زبان آوردن این موضوع، میتواند خشم سرایداران مدرسه را نسبت بـه شـما برانگیزد! اما خوب اسـت بدانید تحقیقات نشان داده اسـت کـه جویدن آدامس بـه حفظ مدت زمان بیشتری از تمرکز کمک می کند، بـه ویژه در هنگام انجام کارهایی کـه نیازمند حافظه بصری هستند. البته بسیاری از معلمان ترجیح می دهند آدامس جویدن را فقط در زمان امتحانات مجاز اعلام کنند کـه دانش‌آموزان قدرت تمرکز بیشتری در حین آزمون داشته باشند.
مطالب مشابه: 6 توصیه مفید برای موفق شدن در امتحانات
10. به بچهها اجازه دهید از اسباب‌بازی‌های فیجت استفاده کنند
اگر چه استفاده از این نوع اسباب‌بازی ضد استرس در بسیاری از کلاس‌ها ممنوع شده اسـت اما شواهد رو بـه رشدی وجوددارد کـه نشان می دهد فیجت‌ها یا همان اسباب‌بازی‌هاي حباب‌دار، چرخاننده‌ها، کلیک‌کننده‌ها و غیره می توانند در متمرکز نگه داشتین بچهها روی فعالیت‌هاي کلاس مفید بوده و از عدم تمرکز دانش آموزان بکاهند.
11. یک روال روزانه ذهن آگاهی ایجاد کنید
تمرکز برای اکثر ما بـه طور طبیعی بـه وجود نمی آید بلکه باید ان را تمرین کرد. استفاده از ذهن‌آگاهی در کلاس درس مزایای گوناگونی دارد و از جمله انها میتوان توانایی تمرین تمرکز را نام برد. مجموعه‌اي از فعالیت‌هاي کوتاه و آسان ذهن‌آگاهی برای بچهها وجوددارد کـه میتوان انها را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
برنامه‌ریزی کنید کـه یک تمرین ذهن‌آگاهی 5 تا 10 دقیقه‌اي را در زمانی اجرا کنید کـه می دانید دانش‌آموزان بـه چیزی اضافی برای التیام تمرکز و نهایت استفاده از توانایی یادگیریشان در آموزشی کـه در شرف وقوع اسـت، نیاز دارند. برای مثال، تمرکز بر روی تنفس، فکر کردن بـه شرایطی آرامش‌بخش در حین تنفس یا خوردن یک خوراکی کوچک مانند تکه‌اي میوه یا شکلات و تمرکز بر جنس و مزه و بوی ان و غیره.
12. حواستان به زمان‌بندی باشد
حالا کـه متوجه میانگین زمان حفظ تمرکز در سنین مختلف شده‌اید، مراقب زمان سپری شده از آغاز فعالیت درسی خود باشید. از دانش‌آموزانی کـه میدانید با عدم تمرکز دست و پنجه نرم میکنند بخواهید بعد از مدت زمانی مشخص، فعالیتی کـه بـه او محول کرده اید را بـه شـما نشان دهند.
این عمل ساده، انها را ملزم می کند کـه روش قبلی خود و مشغولیت بـه امور متفرقه رابا تلاش برای برقراری ارتباط با شـما جای گزین کنند. اینکار می تواند راهی موثر برای متمرکز نگه داشتن دانش‌آموزانی اسـت کـه بـه اسانی حواسشان پرت می شوند و این مزیت را دارد کـه بـه انها – درصورت نیاز – فرصت تقاضای کمک یا توضیح میدهد.
13. انعطاف و تنوع در نشستن دانش‌آموزان ایجاد کنید
نحوه نشستن منعطف یکیدیگر از رویکردهای فعال برای التیام عملکرد دانش‌آموزان اسـت. روشی برای تنظیم کلاس درس کـه با کنار گذاشتن مفهوم سنتی «ردیفی از میزهای روبروی معلم» انجام می شود. سعی کنید گزینه‌هاي گوناگونی از چیدمان صندلی‌ها را برای دانش‌آموزان فراهم کنید تا بتوانند راحت‌ترین حالت را برای خود انتخاب کنند.
14. بازی‌های حافظه‌ای انجام دهید
بازی‌هاي حافظه یا سایر بازی‌هاي تمرکز‌محور را در معرض دانش‌آموزان قرار دهید تا در زمان‌هاي مناسب بازی کنند. عمل ساده تمرکز برای مدت طولانی – در حالی کـه در فضای ذهنی بازی انجام میشود – تمرینی ارزشمند برای التیام مهارت‌ها حفظ توجه اسـت.
در نهایت، واقعا راه‌هاي زیادی برای التیام دامنه تمرکز کلاس شـما وجوددارد، اما ارزشمندترین رویکرد، ان‌هایي هستند کـه تجارب عملی، آموزش‌هاي کاربردی و یادگیری مبتنی بر تحقیق کـه نیازمند تفکر خلاق و حل مسئله توسط دانش‌آموز هستند را تسهیل می کند.
15. آب و رژیم غذایی مناسب تعیین کنید
برخی از روش‌هاي موثر بر التیام تمرکز کودک حتی قبل از ورود او بـه کلاس آغاز می شوند. رژیم غذایی کودک یکی از همین موارد اسـت کـه در سطح تمرکز او بـه‌شدت موثر اسـت چرا کـه غذا علاوه بر بدن، ذهن وی را نیز تغذیه میکند.
صبحانه برای همه ی افراد مهم ترین وعده‌ي غذایی روز اسـت و تغذیه مناسب کودک در وعده صبح میتواند میزان مشارکت و فعالیت ذهنی وی را بیشتر و طولانی‌تر کند. غذاهایی مانند غلات جو دوسر، حلیم و موز انرژی بچهها را بـه آرامی منتشر میکنند و باعث میشوند کودک برای مدت بیشتری فعالیت داشته و تا سر رسیدن زمان ناهار احساس گرسنگی نکند. در حقیقت رژیم مناسب باعث تغذیه پیوسته مغز در تمام طول صبح میشود.
از سوی دیگر، گزینه‌هاي ناسالمی هم چون غلات شکری، حجم زیادی از انرژی در کودک تولید می کند کـه بـه سرعت هم کم‌رنگ میشود. در نتیجه، مغز سریع‌تر خسته شده و پیش از زمان ناهار احساس گرسنگی سر می رسد و همانگونه کـه میدانید هیچ عاملی بیشتر از گرسنگی مخل تمرکز حواس کلاس نیست.
عیب دیگر در خصوص غذا هاي پر قند این اسـت کـه انرژی زیاده از حدی در کودک ایجاد میکنند و چون مجالی برای تخلیه این انرژی مضاعف وجود ندارد هیچ بعید نیست کـه در انجام رفتار‌هاي شیطنت‌آمیز نسبت بـه هم‌کلاسی‌ها و معلم‌ها بروز پیدا کند.
امگای روغن ماهی، مکمل مناسبی برای تقویت تمرکز، فعالیت‌هاي شناختی و توجه بچهها اسـت و مصرف ان بـه‌ویژه در ایام امتحانات، توصیه می شود.
پزشک الکس ریچاردسون و مادلین پورتوود در آزمایشی انجام شده در بریتانیا بـه بچهها مکمل‌هاي حاوی امگا 3 داده و پیشرفت‌هاي واضح و روشنی را در 40 درصد از شرکت‌کنندگان مشاهده کردند. غذا‌هاي تازه و طبیعی نیز برای کودکان بسیار سودمند هستند. تحقیقات زیادی نشان داده اسـت کـه میوه و سبزیجات بدن را غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها می کنند کـه موجب تقویت قدرت مغز میشود.
رژیم غذایی مناسب کودکان علاوه بر این‌که بر حافظه، تمرکز و ظرفیت ذهنی تاثیر گذار اسـت، مواد مغذی مورد نیاز و سوخت حیاتی مغز بـه سرعت در حال رشد انها را نیز تامین میکند.
نه فقط خوراک کودک کـه میزان و محتوای نوشیدنی مورد مصرف او نیز بر سطح تمرکز موثر اسـت. تحقیقات متعدد ثابت کرده اسـت کـه نوشیدن آب در طول روز عادتی شایسته برای کودکان اسـت. امروزه ذائقه کودکان کم سن و سال بیشتر بـه سمت نوشیدنی‌هاي کافئینی، قندی و نوشیدنی‌هاي انرژی‌زا رفته اسـت. این نوشیدنی‌ها بیش از مقدار لازم قند وارد بدن کودکان می کنند و تقریباً هیچ ارزش غذایی ندارند.
16. ورزش برای عدم تمرکز دانش‌آموزان
تحقیقات بسیاری بـه این نتیجه رسیده‌اند کـه ورزش برای تمرکز حواس کودکان مدرسه‌اي بسیار مفید اسـت. مطالعه‌اي در دانمارک نشان داده اسـت کـه پیاده‌روی بـه سوی مدرسه بـه جای استفاده از خودرو یا وسایل حمل و نقل عمومی سطح تمرکز کودک را در طول صبح افزایش می دهد.
پیاده‌روی علاوه بر مزایای روان‌شناختی، برای سلامت عمومی کودک نیز مفید اسـت، خصوصا اینروزها کـه مصرف خوراکی و نوشیدنی‌هاي وسوسه‌برانگیز و ناسالم، افزایشی روزافزون در بین بچهها دارد.
همین مطالعه نشان داد وقت‌گذرانی در فضای آزاد، سلامت روان بچهها را افزایش داده اسـت بـه‌طوری کـه 98 درصد معلمان اذعان داشته‌اند کـه فعالیت کودکان در فضای آزاد موجب تقویت مهارت‌هاي اجتماعی انها شده اسـت و 84 درصد نیز این امر را عامل خوشحالی بیشتر کودکان دانسته‌اند. در بررسی سطح تمرکز دانش‌آموزان نیز معلمان نتایج جالبی گزارش کرده و 75 درصد از انها اعلام داشتند کـه بازی در فضای آزاد بیرون موجب تقویت تمرکز بچهها میشود.
ایجاد موقعیت زمانی و مکانی برای فعالیت و بازی کودکان بـه این معنی اسـت کـه انها انرژی‌هاي جسمانی خودرا پیش از کلاس تخلیه کرده و برای نشستن دوباره روی نیمکت و متمرکز شدن، آماده‌اند.
17. خواب و استراحت
افزایش تمرکز کودکان
جای تعجب ندارد کـه یک برنامه‌ي خواب مناسب بـه کودک کمک می کند در طول روز عملکرد بهتری داشته باشد. این عادت سالم باعث میشود ذهن و جسم، بعد از یک روز طولانی و پر از تعامل و تمرکز و بازی، زمان کافی برای تجدید قوا داشته باشد.
کودکان مدرسه‌اي در سنین بین 6 تا 13 سال بـه دلایل مختلف بـه 9 تا 11 ساعت خواب روزانه نیاز دارند. اول آنکه، خواب برای رشد طبیعی، سالم و شاداب کودک لازم اسـت. دوم این‌که الگو‌هاي خواب ناکافی منجر بـه تندخویی و دم‌دمی‌مزاجی شدن بچهها میشوند و دست آخر این‌که کودکان اینروزها بیشتر از هر زمان دیگری در معرض تکنولوژی و نمایشگر‌ها و قراردارند و این موضوع نیاز انها بـه استراحت و فاصله گرفتن از این ابزار‌ها را دوچندان می کند.
وقفه‌هاي زمانی برای آسایش و استراحت عادت دیگری اسـت کـه می تواند تمرکز را در ادامه‌‌ي روز برای کودک تسهیل کند و البته مهم اسـت کـه میان «استراحت» و بازی و اوقات فراغت تفاوت قائل شویم. بـه عنوان مثال این‌که کودک کـه در حین بازه‌ي استراحت خود مشغول بازی با کنسول‌ها شود، چندان جالب نیست چرا کـه این فعالیت، بازی کردن تلقی می شود و خود نیازمند گونه‌‌ي دیگری از تمرکز اسـت.
گفتنی اسـت کـه بسیاری از معلمان و والدین برای آرام کردن ذهن کودکان در ایام مدرسه و دوباره متمرکز کردنشان بـه تمرینات ذهن‌آگاهی روی می‌آورند.
18. نظم
شاید تاثیر نظم بر تمرکز خرافات بـه نظر بیاید، اما این مفهوم هم توانایی جمع کردن حواس دانش‌آموزان بچهها را دارد و هم پرت کردن ذهن انها را. نظم را از دو جنبه میتوان بررسی کرد: اول، توانایی کودکان در نظم بخشیدن بـه خودشان و دوم، نظم و سامان محیط کلاس درس.
دانش‌آموزی کـه یادداشت‌برداری منظمی دارد، آن ها رابا رنگ کدگذاری می کند ودر دسته‌بندی‌هاي مجزا قرار می دهد، در هنگام نیاز فوری بـه یکی از یادداشتها، دیگر زمانی را هدر نخواهد داد. این شیوه وی را قادر می‌سازد با برگزیدن بهترین روش‌هاي نظم‌دهی سازگار با خودش، بازرسی فرآیند آموزش را بـه دست بگیرد.
همچنین، نظم‌دهی بـه یادداشتها و تکالیف باعث می شود توجه کودک بیشتر بـه کار‌هاي ناقص و فراموش‌شده جلب شود و این خود علاج یکی از دلایل بزرگ عملکرد ضعیف دانش‌آموزان اسـت.
نظم‌دهی فقط بـه کار و تکالیف کودکان اختصاص ندارد و انها میتوانند فضاهای شخصی‌شان هم چون میز، کمد، کشو و کوله‌پشتی را هم منظم کنند. اینکار هم میتواند بـه نظام ذهنی دانش‌آموز و میزان توجه و تمرکزش در کلاس کمک کند. با منظم نگه داشتن این محیط‌ها، پیدا کردن وسایل آسان‌تر شده و زمان لازم برای جست‌وجو و پیدا کردن اشیاء مورد نیاز کاهش مییابد.
گاهی و بـه ویژه در دبستان، فضای کلاس باعث حواس‌پرتی و رویاپردازی کودک می شود. البته طبیعی اسـت کـه هنگام آموزش کودکان کم سن و سال؛ معلمان تلاش میکنند از جنبه‌هاي مهیج‌تر آموزشی مانند رنگ و تصویر استفاده کنند، اما فضای بیش از حد آذین‌بندی‌شده‌ي کلاس میتواند نقش بزرگی در حواس‌پرتی کودک ایفا کند و بـه «اضافه‌بار احساسی» تبدیل شود. البته تمام تزئینات و دکوراسیون‌ها بد نیستند، خصوصا اگر موجب دانش‌افزایی کودک شوند.
19. چیدمان صندلی‌ها
یکیدیگر از عوامل بزرگ حواس‌پرتی در کلاس، تمایل کودکان بـه تعامل با یک دیگر اسـت. بعضی از بچهها حتی اگر مشغول حرف زدن با بغل‌دستی‌شان، تبادل جزوه یا بازی با صندلی نباشند، حواسشان پرت وسایل و گجت‌هاي همراهشان میشود. برخی از معلمان «استفاده از تلفن همراه» را عاملی موثر بر حواس‌پرتی دانش‌آموزان در کلاس دانسته‌اند.
باوجود این‌که برخی اقدامات ممکن اسـت چندان دلخواه بچهها نباشد، اما میتوان آن ها را بـه نحوی مدیریت کرد کـه برای دانش‌آموز و معلم بـه یک میزان مفید باشند. طرح چیدمان فکرشده و دقیق صندلی‌ها یکی از این اقدامات سازنده‌اي اسـت کـه می تواند بـه تعاملات دانش‌آموزان سروسامان دهد.
پرهیز از تشکیل «میزهای شیطنت»؛ یعنی جمع شدن چند کودک بیقرار و شلوغ درکنار یک دیگر یکی از اصولی اسـت کـه باید در طراحی چیدمان کلاس بـه ان توجه کرد. قرار دادن دانش‌آموزان بدرفتار دریک کلاس ودر کنار هم شاید لطفی برای حفظ توجه و تمرکز سایر دانش‌آموزان باشد، اما این شیوه برای خود آن ها پیامد های خوبی بـه همراه ندارد.
مورد بعدی دانش‌آموزانی هستند کـه میخواهند روی تکالیف و تمرین‌هایشان تمرکز کنند و فقط بـه توجه و همراهی بیشتری نسبت بـه سایرین احتیاج دارند. اگر معلمی تشخیص دهد توجه بیشتر برای کودکی مفید اسـت، بهترین کار این اسـت کـه وی را در ردیف‌هاي جلو جا دهد تا بـه سهولت بـه معلم دسترسی داشته باشد و وقایع پشت سرش در کلاس بیش از این حواسش را پرت نکند.
مطالب مشابه: چگونه در امتحانات درسی موفق شویم ؟
در پایان
تمرکز مثل هوش ثابت و غیر قابل تغییر نیست و شـما می توانید با انجام تمریناتی بـه افزایش تمرکز کودک خود کمک کنید. گرچه ژنتیک بر میزان توجه و تمرکز کودکان اثر دارد و برخی از کودکان بـه صورت ذاتی توانایی تمرکز و توجه کمتری دارند اما بـه این معنی نیست کـه هیچ کاری درباره ان نمیتوان انجام داد.
