گرفتگی عضلات می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. کمبود ویتامین یکی از شایع ترین دلایل بوده و میتواند مشکلات زیادی علاوه بر این موضوع، برای بیمار بـه وجود بیاورد. اما شاید سوال شـما هم باشد کـه کمبود کدام ویتامین باعث گرفتگی عضلات می شود؟ و ما قرار اسـت دراین مقاله مجله تالاب بـه پاسخ ان بپردازیم.
گرفتگی عضلات چیست؟
در واقع گرفتگی عضلانی بـه حالتی گفته میشود کـه یکی از عضلات بدن شـما بـه صورت ناگهانی منقبض شده یا بیش از اندازه کوتاه شود. این حالت طبق معمول با درد همراه اسـت. بسته بـه این کـه گرفتگی عضله چه قدر باشد، درد بیمار میتواند کم یا زیاد باشد. در ادامه نیز این موضوع بـه بی حرکتی بیمار ختم خواهد شد.
باید بدانید کـه فرد هیچ کنترلی روی این موضوع نداشته و همه ی چیز کاملا ناگهانی و غیر ارادی اتفاق خواهد افتاد. همچنین گاهی چندین عضله باهم گرفته و این واقعا دردناک اسـت. بـه صورت معمول بعد از طی مدت زمان مشخصی، عضله شـما بـه حالت ابتدایی برخواهد گشت.
این موضوع در جوانانی کـه زیاد ورزش میکنند یا افراد مسن «مخصوصا در رختخواب» بسیار رایج اسـت. در سه ماه آخر بارداری نیز گرفتگیهاي زیادی در بدن مادر بـه وجود می آید. اما شـما باید بدانید کـه کمبود کدام ویتامین باعث گرفتگی عضلات می شود تا بتوانید با جبران ان از بروز این عارضه دردناک پیشگیری نمایید.
مطالب مشابه: فواید مفید ویتامینها برای بدن انسان
علت گرفتگی عضلات پا در خواب
گرفتگی شبانه پا، انقباضات دردناک، غیر ارادی یا اسپاسم عضلات پاها اسـت کـه طبق معمولً هنگام خوابیدن اتفاق میافتد. گرفتگی شبانه پا طبق معمولً عضلات ساق پا را درگیر می کند، اگر چه ممکن اسـت عضلات پا یا ران شـما نیز گرفتگی داشته باشد.بیشتر اوقات ؛ هیچ دلیل مشخصی برای گرفتگی شبانه پا مشخص نمیشود. بـه طور کلی گرفتگی هاي شبانه پا احتمالاً بـه خستگی عضلات و مشکلات عصبی مربوط میشود.
یکی از علت هاي شایع، سندرم پای بیقرار «RLS» گاهی اوقات با گرفتگی شبانه پا اشتباه گرفته میشود، اما این یک بیماری جداگانه اسـت. بـه طور کلی، درد از ویژگیهاي اصلی RLS نیست، اگر چه برخی از افراد RLS خودرا دردناک توصیف میکنند. برخی از دلایل افزایش احتمال بروز گرفتگی شبانه پا:
- سن 50 سال یا بیشتر
- استفاده بیش از حد از عضلات
- آب کافی ننوشید
- خیلی طولانی روی سطوح سخت بایستید
- دیابت
- اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون
آیا کم خونی باعث گرفتگی عضلات میشود؟
فردی کـه بـه کم خونی مبتلا اسـت، گلبولهاي قرمز کمی داشته و این موضوعی اسـت کـه باعث کمبود اکسیژن در بافتهاي بدن خواهد شد. طبیعتا این موضوع می تواند درد زیادی را در عضلات بـه وجود آورده ودر شرایطی بـه گرفتگی انها منجر شوند. طبق معمول افرادی کـه بـه کم خونی دچار هستند، دائما احساس ضعف و خستگی داشته و نمیتوانند بـه صورت طولانی مدت بـه فعالیتهاي سنگین مشغول شوند.
بهترین ویتامین برای گرفتگی عضله
مهمترین ویتامینها و موادمعدنی کـه ممکن اسـت در گرفتگی عضلات بدن نقش داشته باشند، بـه شرح زیر اسـت:
ویتامین B1 برای رفع گرفتگی ماهیچه ها
افرادی کـه کمبود ویتامین B1 دارند ممکن اسـت دچار درد و گرفتگی بـه خصوص در ناحیه تحتانی پاها شوند. نام دیگر ویتامین ب1 تیامین اسـت کـه همانند دیگر ویتامینهاي گروه B محلول در آب بوده و قابلیت ساخته شدن در بدن را ندارد.
ویتامین ب1 در عملکرد سیستم عصبی موثر اسـت ودر انتقال الکترولیتها را بـه داخل یا خارج سلولهاي عضلانی نیز نقش دارد. کاهش وزن و بیاشتهایی، ضعف عضلانی و احساس گیجی میتواند از علائم کمبود ویتامین B1 در بدن باشد. کمبود ویتامین B1 رابا مصرف قرص ویتامین B1 می توانید در بدن خود جبران کنید. همچنین از بعضی مواد غذایی نیز می توانید استفاده کنید:
مواد غذایی حاوی ویتامین B1
غذا هاي سرشار از ویتامین ب 1 عبارتند از:
- غلات کامل
- برنج قهوهاي
- گوشت مرغ
- سویا
- آجیل و خشکبار
- لوبیا
- نخود فرنگی
- کمبود ویتامین و گرفتگی عضلات
مطالب مشابه: نكاتی مهم برای مصرف ویتامینها
نقش ویتامین B12 در گرفتگی عضلات بدن
ویتامین ب12 بیش از هر چیز در غذا هاي حیوانی و لبنیات یافت میشود. مطالعات نشان میدهد کـه بهترین ویتامین برای گرفتگی عضله ممکن اسـت ویتامین B12 باشد. نام دیگر ویتامین ب 12 کوبالامین اسـت. عامل گرفتگی عضلات در سراسر بدن ممکن اسـت بـه کمبود ویتامین B12 مربوط باشد.
این ویتامین در سیستم عصبی و تولید گلبولهاي قرمز نقشی کلیدی ایفا میکند. یکی از علل زرد شدن رنگ پوست نیز احتمال دارد بـه کمبود ویتامین ب12 مرتبط باشد. برای رفع این مشکل می توانید از قرص ویتامین B12 استفاده کنید.
خوراکی های حاوی ویتامین ب 12
کمبود ویتامین ب12 بیشتر در گیاهخواران دیده می شود زیرا بهترین منابع این ویتامین در غذا هاي حیوانی وجوددارد:
- جگر
- گوشت گاو
- گوشت بره
- مرغ
- تخم مرغ
- لبنیات
ویتامین D برای گرفتگی عضلانی
یکیدیگر از علل درد و گرفتگی عضلات ممکن اسـت بـه کمبود ویتامین D در بدن مرتبط باشد. شواهد دراین زمینه کافی نیست اما دانشمندان بسیاری معتقدند کـه گرفتگی عضلات در کل بدن با کمبود ویتامین دی بیشتر اتفاق میافتد. ویتامین دی می تواند توده عضلانی را کاهش داده و ضعف عضلانی را نیز بیشتر کند. البته اگر کمبود این ویتامین خفیف باشد، قطعا برای گرفتگی عضلات باید بـه دنبال عامل دیگری گشت.
اگر از منابع ویتامین D زیاد استفاده نمی کنید، مصرف قرص ویتامین D را فراموش نکنید. بـه دلیل این کـه ویتامین دی محلول در چربی اسـت، پیشنهاد میکنیم این قرص را درکنار وعدههاي غذایی کـه حاوی چربیهاي مفید باشند استفاده کنید تا جذب بهتری در بدن داشته باشد.
بهترین منابع حاوی ویتامین D
حتماً می دانید کـه نور خورشید بهترین منبع دریافت ویتامین دی در بدن اسـت. از مواد غذایی زیر نیز می توانید استفاده کنید:
ماهیهایي مثل سالمون و ساردین
گوشت گاو و جگر گاو
مرغ
تخم مرغ
محصولات لبنی
آب میوههاي غنی شده با ویتامین دی
بهترین ماده معدنی برای رفع گرفتگی عضلات
با این کـه هدف این مقاله بررسی ارتباط کمبود ویتامین و گرفتگی عضله اسـت، اما نمیتوان نقش پر رنگ برخی از موادمعدنی مثل منیزیم را دراین موضوع نادیده گرفت. این موادمعدنی موثر عبارتند از:
1. منیزیم: یکی از نقشهاي کلسیم در بدن کمک بـه انقباض عضلات اسـت. منیزیم درست در نقطه مقابل این ماده معدنی قرار داشته و با رقابت با کلسیم، بـه استراحت ماهیچهها کمک میکند. بنابر این اگر بـه طور مکرر دچار انقباض ماهیچهها میشوید، ممکن اسـت دچار کمبود منیزیم باشید کـه با مصرف مکمل یا قرصهاي منیزیم قابل جبران اسـت.
2. پتاسیم: پتاسیم بـه عنوان یکی از مهم ترین الکترولیتهاي بدن نقش بسزایی در انتقال پیامهاي عصبی ایفا میکند. یکی از دلایل گرفتگی عضله کمبود پتاسیم در بدن اسـت کـه بـه اختلال در انتقال پیام عصبی و انقباض طولانی مدت عضلات منجر میشود. علاوه بر این نشانههایي از ضعف و خستگی، تپش قلب و تغییرات خلق و خو در افرادی کـه کمبود پتاسیم دارند مشاهده می شود.
3. کلسیم: کلسیم جزو ریز مغذیهاي ضروری بدن طبقه بندی می شود کـه در انقباض عضلات و هماهنگی بین عصب و عضله نقش موثری ایفا می کند. بدون حضور این ماده معدنی کارکرد سلولهاي عصبی مختل شده ودر نتیجه گرفتگی عضلات رخ میدهد. مصرف قرصهاي کلسیم و مواد غذایی هم چون شیر، ماست، پنیر، غذا هاي دریایی، توفو، حبوبات و میوههاي خشک کمک می کنند تا کلسیم ضروری روزانه خودرا دریافت نمایید.
درمانهای خانگی برای رفع گرفتگی عضلات
طبق معمول اسپاسمهاي عضلانی بـه مرور زمان و با انجام درمانهاي خانگی التیام می یابند؛ بـه شرطی کـه سابقه هر گونه آسیب نخاعی یا عصبی نداشته باشید. برخی از اقداماتی کـه برای درمان اسپاسمهاي عضلانی در منزل توصیه می شوند عبارتند از:
- کشش آرام عضلهاي کـه دچار انقباض شده اسـت.
- نوشیدن مقدار زیادی آب و مایعات تا بدن دهیدراته نشود.
- ماساژ اصولی بافتهاي بدن
- گرم کردن و خنک کردن بدن قبل از انجام فعالیتهاي بدنی
- سونای بخار، دوش آب گرم و وان آب داغ بـه منظور تسکین درد
قرص درمان گرفتگی عضلات چیست؟
علاوه بر درمانهاي خانگی کـه برای درمان گرفتگی عضلات توصیه می شود، پزشکان طبق معمول داروهای زیر را برای رفع گرفتگی عضله تجویز می کنند:
- کاریزورودول
- اورفنادرین
- متاکاربومول
- گاباپنتین
- دیلتیازم
- وراپامیل
مطالب مشابه: ویتامین ها را کی مصرف کنیم
در پایان
اگر بـه طور مداوم درگیر گرفتگی عضلات بدن هستید، احتمالا مشکل از تغذیه شماست! اگر تغذیه مناسبی نداشته باشید احتمال ضعف و گرفتگی عضلات در شـما بالا میرود. مطالعات نشان میدهد کمبود ویتامین و گرفتگی عضله چندان بـه یک دیگر بیربط نیستند. در واقع کمبود ویتامینهاي B1 ؛ B12 ؛ D3 بـه اسپاسم طولانی مدت عضلات میانجامد.