بد غذایی در کودکان می تواند عوامل فراوانی داشته باشد. پدر و مادر نقش زیادی در این موضوع ایفا می کنند. یکی از مهم ترین عوامل در زمان رشد کودکان به بد غذایی آن ها مربوط می شود. معمولا برخی از کودکان به مصرف مواد غذایی مفید تمایلی نشان نمی دهند، اما عاشق مصرف تنقلات و مواد غذایی هستند. این مواد به هیچ عنوان برای سلامتی آن ها مفید نیست. علت بد غذایی در کودکان با توجه به شرایط جسمی، سلامتی و سن آن ها متفاوت است، اما دلایلی وجود دارد که به عنوان مهم ترین علل بد غذایی در کودکان به شمار می روند. در ادامه مطلب به بررسی علت بد غذایی کودکان و راه حل‌هایی برای رفع بد غذایی در کودکان می‌پردازیم.
چه تفاوتی میان بد غذایی کودکان و بی اشتهایی آن ها وجود دارد؟
بیشتر پدر و مادرها فکر می کنند که بی اشتهایی کودکان با بد غذایی آن ها در ارتباط است. اما بد غذایی با بی اشتهایی کاملا متفاوت است. آن ها بر اساس قانونی غذا می خورند که شما به عنوان پدر و مادر تعیین کرده اید. در صورتی که اشتهای کودک بر اساس فعالیت بدنی و نیاز او می تواند متفاوت باشد و شامل فاکتورهای گوناگونی است.
مهم ترین علت بد غذایی در کودکان چیست؟
سؤال مهمی که ذهن والدین را به خود مشغول می کند این است که علت بد غذایی در کودکان چیست؟ بد غذایی کودکان با توجه به شرایط جسمی و سلامتی آن ها متفاوت است. گاهی اوقات علت بد غذایی در کودکان بی اشتهایی و لجبازی نیست و می تواند دلایل زیادی داشته باشد. بد غذایی کودکان به مشکلات تغذیه ای آن ها نیز مربوط می شود. به همین خاطر در این شرایط باید به مشاور کودک و متخصص تغذیه مراجعه کنید. به صورت کلی بد غذایی در کودکان می تواند به عوامل زیر وابسته باشد:
۱. خستگی شدید یا لتارژی
ممکن است کودک شما به شدت احساس لتارژی یا خستگی کند، زیرا پس از یک روز طولانی و خسته کننده بازی کردن، به مهد کودک رفته و کارهای دیگری انجام داده است. به همین دلیل نمی تواند غذا بخورد. اگر احساس کردید کودک شما دائما بهانه می گیرد و بیش از حد گریه می کند، ممکن است او دچار خستگی بیش از حد شده باشد.
۲. میان وعده های زیاد
به طور معمول کودکان بین هر وعده غذایی به طور انتخابی میان وعده مصرف می کنند. در نتیجه احساس سیری بیش از حد خواهند داشت. به همین خاطر باید میان وعده های آن ها را دقیق تنظیم کنید. برای برطرف کردن این مشکل یک زمان مشخص بین وعده های غذایی اصلی برای مصرف میان وعده کودک خود تعیین کنید و به او فرصت بدهید تا احساس گرسنگی کند. شما می توانید وعده های اصلی غذایی را با افراد بزرگتر در خانواده نیز تنظیم کنید.
۳. نداشتن حس خوب
اگر کودک شما احساس خوبی نداشته باشد، معمولا غذا نمی خورد و این نخستین نشانه بیماری است. در این شرایط حتما میزان گوارش غذا و میزان آبرسانی بدن کودک را بررسی کنید. چرا که ممکن است یک بیماری جزئی در بدن وجود داشته باشد که برای رفع و مدیریت آن، نباید کودک خود را مجبور به خوردن مواد غذایی مختلف کنید و سعی کنید به او مایعات دهید.
۴. مصرف زیاد آبمیوه یا شیر
مصرف زیاد آبمیوه یا شیر بین وعده های غذایی به علت پروتئین بالا یک عامل مهم برای احساس سیری در کودکان به شمار می رود. برای رفع این مشکل، نوزادان و کودکان نباید بیشتر از ۵۰۰ میلی لیتر یا دو فنجان شیر در طول روز بخورند.
۵. زیاد بودن حجم غذا در هر وعده غذایی
برخی کودکان به علت زیاد بودن ماده غذایی به طور کامل دست از خوردن غذا می کشند. البته این مشکل در کودکانی که سن بالاتر دارند اتفاق نمی افتد. به همین خاطر بهتر است هر روز به میزان مشخص به کودک خود غذا بدهید تا بهانه نگیرد. برای رفع این مشکل نباید وعده هایی غذایی بسیار بزرگ در اختیار کودک خود قرار دهید. اگر هم نیاز است غذای کودک را بیشتر کنید، باید این کار را به تدریج انجام دهید.
۶. حواس پرتی
بازی کردن با آیپد یا اسباب بازی ها و تماشای تلویزیون می توانند حواس کودک را پرت کنند. زمانی که کودک شما در حال تماشای یک بازی یا کارتون است، او دقیقا روی آن تمرکز کرده است. به همین خاطر نمی تواند تمرکزی بر غذا خوردن داشته باشد. به همین خاطر اجازه دهید زمان غذا خوردن او با زمان تفریحاتش جدا باشد. لحظاتی هست که کودک شما قادر نیست روی غذا تمرکز کند و فرقی نمی کند که شما چقدر به او تذکر دهید.
۷. عدم گرسنگی
اشتهای کودک غیر قابل پیش بینی است و شما باید بهترین زمان را برای این کار انتخاب کنید. پس از دو سالگی سرعت رشد کودک کم می شود و آن ها مثل همیشه گرسنه نمی شوند. برخی روزها آن ها کاملا گرسنه هستند و پس از آن احساس سیری می کنند. شما ممکن است در این زمان ها نگران شوید، اما به هیچ عنوان از خودتان عکس العمل نشان ندهید، زیرا احتمال دارد کودک شما اصلا گرسنه نباشد.
۷. حس می کند که باید حتما نه بگوید
کودکان معمولا زمانی که نقش کمک کننده در آشپزی یا آماده کردن غذا داشته باشند، احساس بهتری دارند. به همین خاطر بهتر است کودک تان در کارهای خانه به شما کمک کند. به عنوان مثال سعی کنید زمان چیدن غذا درون ظرف از کودک خود کمک بگیرید. البته شما باید در این خصوص محدودیت هایی نیز تعیین کنید و کودک نباید متوجه آن ها باشد. شما باید به گونه ای رفتار کنید که انگار او در آماده کردن غذا به شما کمک کرده و کار بسیار مهمی انجام می دهد.
۸. تحت فشار بودن
اگر کودک شما برای غذا خوردن تحت فشار بیش از حد باشد دچار تنش و اضطراب می شود. به همین خاطر از غذا خوردن دست می کشد. شما نباید با لحن دستوری با او حرف بزنید. اگر بیش از اندازه روی غذا خوردن او تمرکز کنید، باعث ایجاد استرس در او خواهید شد.
سایر علل بد غذایی در کودکان
-
عفونت ادراری
کودکان مبتلا به عفونت ادراری که به مصرف آنتی بیوتیک نیاز دارند به دلیل مصرف دارو و بیماری به شدت بی اشتها می شوند. اینکه اشتهای آن ها دوباره مانند قبل شود به زمان نیاز دارد، پس باید با چند روش مناسب کودک خود را به غذا خوردن تشویق کنید. نکته مهمی که باید به یاد داشته باشید این است که بعضی بیماری های مربوط به کبد و کلیه یا هر جای بدن می توانند جزو مشکلات غذا نخوردن کودک باشند.
-
حساسیت غذایی
این عامل ممکن است در بعضی موارد موجب واکنش بدن به برخی مواد غذایی مانند گلوتن شود. به همین خاطر موجب می شود که کودک زمان غذا خوردن احساس درد داشته باشد.
-
ویروس
ممکن است کودک شما اشتهای خوبی داشته باشد اما به طور ناگهانی نتواند غذا بخورد. در این شرایط دلیل آن ایجاد ویروس در بدن است که می تواند نشانه های دیگری نیز داشته باشد.
-
دندان در آوردن
یکی از مهم ترین عواملی که باعث بی اشتهایی کودک می شود، دندان در آوردن است. کودکان کمی پیش از بیرون زدن دندان نسبت به غذا اشتهای خود را از دست می دهند. درآمدن یک دندان جدید باعث متورم و دردناک شدن لثه می شود. علاوه بر این موجب بی میلی آن ها به غذا نیز خواهد شد. در این زمان نباید به کودک خود سخت بگیرید. بهتر است غذاهایی مانند هویج پخته، کباب و نان که اکثر کودکان علاقه بیشتری به آن دارند را برایشان تهیه کنید.
-
آنورکسیای عصبی
این بیماری که یکی از اختلالات مربوط به غذا خوردن است و می تواند برای کودکان و نوجوانان ایجاد شود. این عارضه به طور معمول در ۶ تا ۷ سالگی رخ می دهد.
-
اسهال
کودک ممکن است به دلیل ابتلا به اسهال به هیچ عنوان میلی به غذا خوردن نداشته باشند. به همین خاطر بهتر است اجازه دهید کودک به مقداری که مایل است غذا بخورد. زیرا مصرف غذای سبک تر و کمتر می تواند به بهبود اسهال کمک کند. اما باید به اندازه کافی آب و مایعات دریافت کند.
-
ورم گلو
برخی آلرژی ها هستند که موجب تورم گلو می شوند. در نتیجه کودک در زمان خوردن غذا درگیر مشکل می شود. این مشکل با درد همراه است.
والدین چه نقشی در عادات غذایی کودکان دارند؟
والدین نقش بسیار مهمی در عادات غذایی کودک خود دارد. آن ها می توانند با رفتار درست یا غلط عادات بد غذایی کودک خود را درمان کنند. کودکان در این سن از والدین خود چیزهای زیادی می آموزند. این موضوع در عادات غذایی آن ها نیز مشاهده می شود. اگر والدین هر روز و در زمان های مختلف غذا بخورند موجب بد غذایی یا از بین رفتن اشتها در کودک می شود. توجه کم به کودکان می تواند این عامل را در آن ها تشدید کند.
راهکارهایی برای رفع بد غذایی در کودکان
دلایل بد غذایی در کودکان بسیار متفاوت است. به همین دلیل علائم آن ها در هر سنی نیز تفاوت هایی با یکدیگر دارد. اگر از کودک خود و علل بد غذایی او شناخت کافی دارید، می توانید با پیروی از چند راهکار او را به غذا خوردن تشویق کنید:
- پیش از غذای اصلی به هیچ عنوان به کودک خود تنقلات ندهید.
- شما باید الگوی خوبی برای کودک خود باشید.
- اگر کودک شما غذا نمی خورد برای او قصه بخوانید.
- فعالیت بدنی کودک خود را افزایش دهید.
- به ظاهر غذای کودک خود توجه کنید.
- به برنامه غذایی کودک خود تنوع بدهید.
- با اصرار به کودک خود غذا ندهید.
- برای دادن غذا به کودک زمان بندی مناسبی داشته باشید.
- سعی کنید برای غذا خوردن کودک به هیچ عنوان محدودیت ایجاد نکنید.
- سعی کنید غذایی درست کنید که مورد علاقه کودک تان باشد.
- فضای خوشایندی برای صرف غذا ایجاد کنید.
- بهتر است کودک در تهیه غذا با شما مشارکت داشته باشد.
- متناسب با نیاز کودک برای او غذا بریزید.
- باید برای خوردن غذا به کودک حق انتخاب دهید.
- در طول روز حداقل یک بار تمام اعضای خانواده با هم غذا بخورند.
- سعی کنید تعداد وعده های غذایی را بیشتر و حجم آن ها را نیز تا حد قابل توجهی کاهش دهید.
استفاده از چند مواد غذایی برای رفع بد غذایی در کودکان
بیشتر والدین نگران این هستند که به خاطر اینکه کودکشان از مصرف برخی مواد غذایی اجتناب می کنند، مواد مغذی را که بدن شان به آن نیاز دارند دریافت نکنند. در ادامه غذاهایی که می توانید جایگزین تغذیه کودک بد غذای خود کنید را به شما معرفی خواهیم کرد:
- سوپ، مواد خام یا پوره ها به جای سبزیجات پخته
- کمپوت یا آب میوه ها به جای خود میوه
- تخم مرغ، لبنیات یا حبوبات به جای گوشت
- ماست، پنیر یا دیگر مواد لبنی به جای شیر
- کلاب ساندویچ مرغ
- تن ماهی و پاستا
- درست کردن پیتزا در خانه
- تهیه پیراشکی سرخ شده در خانه
- لقمه مکزیکی
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات رفع بی اشتهایی نوزاد، کم اشتهایی نوزاد و بی اشتهایی عصبی را نیز مطالعه فرمایید.
