ارتودنسی یکی از شاخه‌هاي دندانپزشکی اسـت کـه بـه درمان نابهنجاری‌ها، نامنظمی‌ها و ناهماهنگی‌هاي دندان‌ها و فک‌ها میپردازد. با کمک ارتودنسی می توان دندان‌ها را صاف و مرتب کرد و زیبایی لبخند و سلامت دهان را التیام بخشید. ارتودنسی انواع مختلفی دارد کـه بسته بـه شرایط و نیازهای هر فرد می توان از ان‌ها استفاده کرد.
انواع روش های ارتودنسی
ارتودنسی یک روش درمانی برای اصلاح نابهنجاری‌ها و نامنظمی‌هاي دندان‌ها و فک‌ها اسـت. انواع روش‌هاي ارتودنسی عبارتند از:
ارتودنسی ثابت:
دراین روش، براکت‌هاي فلزی یا سرامیکی روی دندان‌ها نصب میشوند و با سیم‌ها و کش‌هایي بـه هم متصل میشوند. این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي شدید و پیچیده مناسب اسـت، اما ممکن اسـت ظاهری نامطلوب و دردی را ایجاد کند.
ارتودنسی متحرک:
دراین روش، از پلاک‌هاي قابل جدا شدن استفاده میشود کـه بیمار می تواند ان‌ها را در زمان‌هاي خاصی از دهان خود بردارد. این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي ساده و جزئی مناسب اسـت، اما نیاز بـه همکاری بیمار دارد.
مطالب مشابه: عکس های دیدنی تغییر در صورت با ارتودنسی دندان
ارتودنسی نامرئی:
دراین روش، از الاینرهای شفاف و بی‌رنگ استفاده می شود کـه بر روی دندان‌ها قرار میگیرند و ظاهری مخفی و زیبا را ایجاد میکنند. این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي متوسط مناسب اسـت، اما هزینه بالاتری دارد.
ارتودنسی لینگوال:
دراین روش، براکت‌ها روی سطح داخلی دندان‌ها نصب میشوند و از دید بیرونی پنهان می مانند. این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي مختلف مناسب اسـت، اما ممکن اسـت سختی در تلفظ و خوردن غذا را بـه‌همراه داشته باشد.
ارتودنسی دیمون:
دراین روش، از براکت‌هایي با قفل خودکار استفاده می شود کـه نیاز بـه سیم‌ها و کش‌هاي کمتری دارند. این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي متفاوت مناسب اسـت، اما ممکن اسـت زمان درمان را کوتاه‌تر کند.
چه مزایا و معایبی در هر روش ارتودنسی وجود دارد؟
هر روش ارتودنسی دندان مزایا و معایب خاص خودرا دارد. بـه طور کلی میتوان گفت:
- مزایای ارتودنسی ثابت: این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي شدید و پیچیده مناسب اسـت. این روش باعث می شود کـه دندان‌ها بـه صورت دقیق و مطلوب جابجا شوند. این روش نیاز بـه همکاری کمتری از سوی بیمار دارد.
- معایب ارتودنسی ثابت: این روش ممکن اسـت ظاهری نامطلوب و دردی را ایجاد کند. این روش باعث میشود کـه تمیز کردن دندان‌ها و خوردن غذا سخت‌تر شود. این روش ممکن اسـت زمان درمان را طولانی‌تر کند.
- مزایای ارتودنسی متحرک: این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي ساده و جزئی مناسب اسـت. این روش باعث میشود کـه بیمار بتواند پلاک‌ها را در زمان‌هاي خاصی از دهان خود بردارد. این روش ممکن اسـت ظاهری زیباتر و راحت‌تر را ایجاد کند .
- معایب ارتودنسی متحرک: این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي شدید و پیچیده مناسب نیست. این روش باعث می شود کـه دندان‌ها بـه صورت کند و نامنظم جابجا شوند. این روش نیاز بـه همکاری بیشتری از سوی بیمار دارد.
- مزایای ارتودنسی نامرئی: این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي متوسط مناسب اسـت. این روش باعث می شود کـه دندان‌ها بـه صورت شفاف و بی‌رنگ جابجا شوند. این روش ممکن اسـت ظاهری مخفی و زیبا را ایجاد کند .
- معایب ارتودنسی نامرئی: این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي شدید و پیچیده مناسب نیست. این روش باعث می شود کـه دندان‌ها بـه صورت کمتر قابل نظارت جابجا شوند. این روش ممکن اسـت هزینه بالاتری داشته باشد .
- مزایای ارتودنسی لینگوال: این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي مختلف مناسب اسـت. این روش باعث میشود کـه دندان‌ها بـه صورت داخلی و پنهان جابجا شوند. این روش ممکن اسـت ظاهری مخفی و زیبا را ایجاد کند .
- معایب ارتودنسی لینگوال: این روش ممکن اسـت ظاهری نامطلوب و دردی را ایجاد کند. این روش باعث می شود کـه تمیز کردن دندان‌ها و خوردن غذا سخت‌تر شود. این روش ممکن اسـت سختی در تلفظ و خوردن غذا را بـه‌همراه داشته باشد .
- مزایای ارتودنسی دیمون: این روش برای اصلاح نابهنجاری‌هاي متفاوت مناسب اسـت. این روش باعث می شود کـه دندان‌ها بـه صورت خودکار و قابل تنظیم جابجا شوند. این روش ممکن اسـت ظاهری زیباتر و راحت‌تر را ایجاد کند .
- معایب ارتودنسی دیمون: این روش ممکن اسـت ظاهری نامطلوب و دردی را ایجاد کند. این روش باعث می شود کـه تمیز کردن دندان‌ها و خوردن غذا سخت‌تر شود. این روش ممکن اسـت هزینه بالاتری داشته باشد .
دوران درمان ارتودنسی چقدر طول میکشد؟
دوران درمان ارتودنسی بستگی بـه عوامل مختلفی دارد، مانند سن، نوع درمان، شدت مشکل، نحوه مراقبت و همکاری فرد، نوع دستگاه ارتودنسی و سلامت و بهداشت دهان. بـه طور متوسط، حدود ۶ تا ۳۶ ماه زمان نیاز اسـت تا یک درمان ارتودنسی کامل شود. اما زمان دقیق طول درمان باید توسط دکتر متخصص ارتودنسی تعیین شود.
چه مراحلی در ارتودنسی وجود دارد؟
این درمان از چند مرحله کلی تشکیل شده اسـت کـه بـه ترتیب عبارتند از:
1. مشاوره: دراین مرحله، متخصص ارتودنسی دندان‌ها و فک‌هاي شـما را معاینه و محاسبه می کند و با شـما در مورد نوع و شدت مشکل و روش درمانی مناسب بحث و گفتگو میکند.
2. تصویربرداری: دراین مرحله، با استفاده از اشعه ایکس و عکس‌هاي دندانی، متخصص ارتودنسی وضعیت دندان‌ها و فک‌هاي شـما را بـه صورت دقیق و جزئی مشاهده میکند.
3. قالب‌گیری: دراین مرحله، با استفاده از مواد خاص، متخصص ارتودنسی از دندان‌ها و فک‌هاي شـما قالب می گیرد تا بتواند دستگاه ارتودنسی مناسب را برای شـما طراحی و ساخته کند.
4. ترمیم و تمیزکردن: دراین مرحله، متخصص ارتودنسی از سلامت دندان‌ها و لثه‌هاي شـما خاطرجمعی حاصل میکند و اگر مشکلی وجود داشته باشد، ان را برطرف می کند. مثلاً اگر دندان‌هاي شـما پوسیده یا جرم‌دار باشند، او ان‌ها را پر و تمیز می کند.
5. نصب دستگاه: دراین مرحله، متخصص ارتودنسی دستگاه ارتودنسی را روی دندان‌هاي شـما نصب میکند. این دستگاه میتواند از نوع ثابت، متحرک، نامرئی یا لینگوال باشد. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خودرا دارند.
6. مراجعات منظم: دراین مرحله، شـما باید بـه صورت دوره‌اي بـه متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید تا او بتواند دستگاه ارتودنسی شـما را تنظیم و نظارت کند. این مراجعات باعث میشوند کـه دندان‌ها بـه صورت مطلوب و مرتب جابجا شوند.
7. خارج کردن دستگاه و استفاده از ریتینر: دراین مرحله، پس از این کـه دندان‌ها بـه شکل مورد نظر رسیده باشند، متخصص ارتودنسی دستگاه ارتودنسی شـما را خارج می کند و بـه شـما یک دستگاه دیگر بـه نام ریتینر میدهد. ریتینر یک دستگاه متحرک اسـت کـه برای حفظ شکل دندان‌ها پس از ارتودنسی استفاده می شود.
مطالب مشابه: با رعایت این نکات دندان های سالمی داشته باشید
بهترین سن برای انجام ارتودنسی
بهترین سن برای انجام ارتودنسی بستگی بـه نوع و شدت نابهنجاری‌هاي دندانی و فکی دارد. بـه طور کلی، میتوان گفت کـه:
1. برای اصلاح نابهنجاری‌هاي فکی، بهترین سن برای ارتودنسی در دوران بلوغ اسـت، زیرا دراین زمان میتوان با استفاده از دستگاه‌هاي ارتودنسی رشد و شکل گیری استخوان‌هاي صورت را تغییر داد.
2. برای اصلاح نابهنجاری‌هاي دندانی، بهترین سن برای ارتودنسی می تواند در هر سنی باشد، اما طبق معمول سنین 10 تا 14 سالگی توصیه می شود، زیرا دراین زمان دندان‌ها و فک‌ها در حال رشد هستند و میتوان بـه اسانی دندان‌ها را مرتب کرد.
برای انتخاب بهترین سن برای ارتودنسی برای خود، بهتر اسـت با مشورت با دندان‌دکتر متخصص ارتودنسی، شرایط و نیازهای خودرا بررسی کنید.
مزایا و معایب انجام ارتودنسی
انجام ارتودنسی مزایا و معایب مختلفی دارد کـه بـه شرح زیر اسـت:
مزایای ارتودنسی:
این روش باعث می شود کـه دندان‌ها صاف و مرتب شوند و زیبایی لبخند و چهره را التیام بخشند. این روش همچنین میتواند بـه رفع مشکلات مربوط بـه جویدن، صحبت کردن، تنفس و سلامت دهان و دندان کمک کند. این روش میتواند اعتماد بـه نفس و خودپسندی فرد را افزایش دهد.
معایب ارتودنسی:
این روش ممکن اسـت زمان‌بر، هزینه‌بر، دردناک و ناراحت‌کننده باشد. این روش ممکن اسـت باعث شود کـه فرد باید از خوردن برخی از غذاها، مانند آجیل، سیب و آب‌نبات خودداری کند. این روش ممکن اسـت باعث شود کـه فرد باید بـه تمیز کردن دندان‌ها و دستگاه ارتودنسی خود بیشتر توجه کند. این روش ممکن اسـت باعث شود کـه فرد باید بـه مراجعات منظم و تنظیمات دستگاه ارتودنسی خود اهمیت دهد.
چقدر طول میکشد تا نتیجه ارتودنسی را دید؟
بـه این سوال جواب قطعی وجود ندارد، زیرا مدت زمان دیدن نتیجه بستگی بـه نوع و شدت مشکل، نوع و روش درمان، نحوه مراقبت و همکاری فرد و عوامل دیگری دارد. اما بـه طور کلی، میتوان گفت کـه:
برای ارتودنسی دندان، ممکن اسـت چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا تغییرات قابل مشاهده‌اي در شکل و موقعیت دندان‌ها ایجاد شود. اما برای دیدن نتیجه کامل، ممکن اسـت چند سال زمان نیاز باشد.
کاربرد ارتودنسی دندان
ارتودنسی برای اصلاح نابهنجاری‌هاي دندانی و فکی مناسب اسـت. این نابهنجاری‌ها ممکن اسـت شامل باشند:
- دندان‌هاي کج، نامنظم، چرخیده، نهفته یا فاصله‌دار
- فک‌هاي بیش از حد جلو یا عقب «اوربایت یا آندربایت»
- فک‌هاي بیش از حد بالا یا پایین «اوپن‌بایت یا کراس‌بایت»
- فک‌هاي بیش از حد باریک یا گسترده «ناروبایت یا واید‌بایت»
این نابهنجاری‌ها ممکن اسـت باعث مشکلاتی مانند درد مفصل فک، سایش دندان‌ها، بیماری لثه، پوسیدگی دندان، تنفس دهانی، خواب‌آلودگی، اختلالات گفتاری و کاهش اعتماد بـه نفس شوند.
چرا ارتودنسی کنم؟
ارتودنسی کردن می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما بـه طور کلی، ارتودنسی کردن مزایای زیادی برای سلامت و زیبایی دهان و دندان شـما دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:
1. التیام عملکرد دهان: ارتودنسی باعث میشود کـه دندان‌ها و فک‌ها بـه شکل و موقعیت صحیح قرار بگیرند و این باعث میشود کـه شـما بتوانید بهتر غذا بجوید، صحبت کنید، تنفس کنید و خوابید.
2. التیام ظاهر و افزایش اعتماد بـه نفس: ارتودنسی باعث میشود کـه دندان‌ها صاف و مرتب شوند و زیبایی لبخند و چهره شـما را التیام بخشند. این میتواند حس اعتماد بـه نفس و خودپسندی شـما را افزایش دهد.
3. التیام بهداشت دهانی: ارتودنسی باعث میشود کـه دندان‌ها بـه اسانی تمیز شوند و خطر ابتلا بـه بیماری‌هاي دندانی و لثه‌اي کاهش یابد. این میتواند سلامت کلی بدن شـما را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
مطالب مشابه: جرم گیری دندان چیست و چگونه انجام می شود؟
در پایان
برای تشخیص و درمان این نابهنجاری‌ها، باید بـه یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. او میتواند با استفاده از روش‌هاي مختلفی مانند براکت‌هاي ثابت، پلاک‌هاي متحرک، الاینرهای شفاف، براکت‌هاي لینگوال و دیگر دستگاه‌هاي ارتودنسی، دندان‌ها و فک‌هاي شـما را بـه شکل و موقعیت صحیح برساند.
