آموزش کاشت گیاه والک خواص و اثرات دارویی والک | خانه داری

“والک” بسیار ملایم تر و شیرین تر از سیر معمولی است و بیشتر مصرف دارویی دارد. بوی آن شبیه پیاز است.از هزاران سال پیش تاکنون به عنوان گیاهی شگفت انگیر، در افرادی که در دامنه کوه ها زندگی می کردند؛ معروف بوده است.
کاشت گیاه والک

والک گیاهی است پایا به ارتفاع 25تا 50 سانتی متر با پیاز کشیده به رنگ سفید مایل به زرد و دو یا سه برگ بیضوی شکل و نوک تیز ، ساقه ضخیم و گلدار آن کم و بیش سه وجهی است ..و در انتها به چتری شامل 15تا 25 گل ختم می شود که هر کدام به پهنای 5/1 سانتی متر به شش گلبرگ سفید یا صورتی ختم می شود. والک یکی از گونه های سیر و به اصطلاح نوعی سیرکوهی است که با نام های پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس از آن یاد می شود، بسیار ملایم تر و شیرین تر از سیر معمولی است و بیشتر مصرف دارویی دارد. بوی آن شبیه پیاز است. قسمت مورد استفاده والک گیاه جوان و بندرت از گیاه خشک شده یا عصاره آن است.والک

از نظر ترکیبات شیمیایی، والک دارای اسانس، شامل ترکیبات گوگردی است. والک برای تصفیه خون بسیار مفید است و در ناراحتی های هاضمه کمک می کند و خواص پیاز آن تا حدود زیادی شبیه سیر است و همان طور در کاهش فشار خون و رفع تصلب شریانها نافع است.والک یا سیر وحشی یا سیر خرس (نام علمی:Allium ursinum L) گیاهی است از راسته مارچوبه سانان، تیره نرگسیان، زیرتیره از سردهٔ سیر (Allium)، هم خانواده با پیاز کوهی.این گیاه کاربرد خوراکی دارد (مانند والک پلو در ایران و سوپ و پستو در اروپا) ولی به سادگی با گیاهان سمی مانند زعفران مرغزار و موگه اشتباه گرفته می شود که هر ساله جان چند نفر را به خطر می اندازد.والک از گیاهان آوندی (Tracheobionta) است. والک کوهی نوعی سبزی وحشی و خودرو است که در رشته کوه البرز و فقط در فصل بهار می روید. سرشار از کلسیم و انواع ویتامین های نافع بدن است.والک یکی از گونه های سیر و به اصطلاح نوعی سیرکوهی است. نام علمی آن Allium ursinum L و نام انگلیسی آن Board-leaved Garlic، wild Garlic و از خانواده Liliaceae می باشد.با نام های پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس نیز از آن یاد می شود.
 

والک بسیار ملایم تر و شیرین تر از سیر معمولی است و بیشتر مصرف دارویی دارد. بوی آن شبیه پیاز است.از هزاران سال پیش تاکنون به عنوان گیاهی شگفت انگیر، در افرادی که در دامنه کوه ها زندگی می کردند؛ معروف بوده است؛ زیرا خواص درمانی متعدد و خارق العاده ای دارد. اگر فواید متعدد سیر را می دانید اما به دلیل بوی تند آن، از این گیاه گریزان هستید، والک جایگزین مناسبی می باشد؛ زیرا این دو گیاه از یک خانواده می باشند. گیاه سیر که ما بیشتر با آن آشنا هستیم با نام سیر خانگی و والک با نام سیر جنگلی معروف می باشد. همین نام گذاری نشان می دهد که این دو گیاه تا چه اندازه مشابه با یکدیگر می باشند. تحقیقات علمی نیز موید این ادعا می باشد و تجزیه شیمیایی این دو گیاه نشان می دهد که سیر و والک از نظر مواد موثر شیمیایی بسیار مشابه می باشند.این گیاه شبیه پیاز می باشد. گل های سفید و کوچک ستاره ای شکل این گیاه در میان برگ های پهن و براق آن خودنمایی می کند. گل این گیاه، برگ ها و ریشه آن همگی از قسمت های قابل استفاده می باشند.

این گیاه با کاشت بذر و پیازچه ها تکثیر مییابد . بذرها را باید اواخر تابستان تا اوایل پاییز بکارید تا پس از یک ماه شاهد جوانه زنی آنها باشید.پیاز والک در اواخر شهریورماه کاشته شده و سال بعد گل می دهد و اگر خود گیاه شروع به دانه پاشیدن نکند این گل دهی برای چندسال ادامه خواهد داشت. پس ازآنکه گل ها از بین رفتند برخی از این گیاهان شروع به پراکنده کردن بذرهای خود می کنند. در این صورت باید قبل از آنکه همه ی دانه ها پخش شده و دریایی از نهال های علف مانند مشاهده کنید آن ها را جدا نمایید. اگر اجازه دهید گیاه خودش شروع به تولید بذر کند هرگز پر نمی شود. برخی از گونه های والک بذر تولید نمی کنند و می توان فاقد ترس اجازه داد که دانه ها خودشان از بین بروند. زمان کشت سیرخرس ازمهرماه تااوائل ماه اسفند است. دانه بذر را در یک سانتیمتری زمین مورد کشت قرارداده و کمی خاک برروی ان داده میشود. برای اینکه بذر سیرخرس رشد کند سرماو سردی هوالازم ست. همانگونه که سیر برای رشد ریشه ها و تکثیر غده های کوچک اش به سرما و سردی نیاز دارد. نکته مورد توجه برای کسانی که مایل هستندسیرخرس را به شیوه خانگی در باغچه تکثیر نمایند این است که اگر میخواهید سیرخرس یا پیاز کوهی شما هر ساله سبز شود . در سال اول و دوم رشد سیر خرس ، والک یا پیاز کوهی فقط برگهای این گیاه را میتوانیم بکنیم و مصرف نمائیم.
اصل گیاه را از ریشه با پیازش در سال اول و دوم حداقل نباید از ته کند ، زیرا گیاه در واقع قلع و قمع میشود و از بین میرود و تکثیر ان کمتر میشودو برای جبران تکثیر به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. مگر اینکه بعد از سال اول و دوم موقع بذر دهی گیاه به اندازه کافی بذر تولید و به پای پیاه ریخته شده باشد و به اندازه کافی پیاز و ریشه در زمین وجود داشته باشد. معمولا در مصارف خانگی برای اینکه هر سال گیاه به شکل پرپشت سبز شود. فقط برگهای ان کنده و مصرف میشود و پیاز سیر خرس یا والک را درون خاک دست نخورده باقی می ماند تا سال های بعد باز سبز شده و محصول دهد.

دما

دردمای صفردرجه تا 15 سانتیگراد ریشه میزند. فاصله هر بذر از بذر بعدی باید 20 در 20 سانتیمتر باشد.درمدت 30 تا 40 روز سیرخرس ریشه وجوانه میزند. سیرخرس یکبار کاشته و تا سالیان سال خود بخود رشد و نمو می کند و درزمین مرطوب و نیمه سایه دار بخوبی بارور و رشد میکند. بدین منظور بهتر است که در محل سایه دار و زیر درختان کاشت شود تا رطوبت لازم را دریافت کرده و بدور از اشعه مستقیم افتاب باشدویا درکنار نهر آب و منطقه مرطوب تا بشکل خودرو هر ساله سبز شود. زمان محصول برداری از اواسط بهار یعنی از ماه آپریل تا ماه یونی یعنی اوایل تابستان است. سیرخرس در سایه تکثیر یافته و به خاکی نرم وسبک و مقداری آهک دارو مرطوب نیاز دارد.

رطوبت

این گیاه در تمامی مناطق مرطوب کوهستانی مانند آذربایجان ودر باغ های سرسبز شهرهای شمالی بخصوص مناطق گیلان که از باران زیادی برخوردار است قابل کشت و برداشت است . بخصوص در محلهای سایه دار و باران گیربخوبی قابل کشت و محصول برداری است و این گیاه چند ساله استعداد زیادی در تکثیر دارد. همه قسمت های این گیاه ارزش غذایی داشته و برگهای ان بسیار لطیف و بشکل تازه برای درست کردن کوکو ، آش و سبزی پلو عالی است.

توجه !

برگهای سیرخرس بسیار شبیه گیاه زنبق دره است و بعلت شباعت عجیب باید در چیدن آن در طبیعت و دامنه کوهها دقت کافی شود. زیرا گیاه زنبق دره برگها و بذرش سمی است و غیر قابل خوراکی است. برای جلوگیری از خطر مسمویت حتما بایدبوسیله مطالعه و دقت در تصاویر و تفاوت مابین این دو گیاه یعنی زنبق دره و سیر خرس بخوبی ادراک شده وسیرخرس را با ذنبق دره اشتباه نگیریم. وقتی برگهای سیرخرس را با دو انگشت بمالیم بوی سیر میدهد. یکی دیگر از تفاوت این دو گیاه فرم ظریف روی برگها و ساقه و نیز اندازه و ارتفاع این دو گیاه است. درصورت عدم تجربه ، استفاده ازراهنمایی گیاه شناسان و باغبانان با تجربه که هردو گیاه را بخوبی می شناسند توصیه میشود.
ارزش تغذیه ایی

برگهای لطیف ان از نظر دارویی وقتی حائز اهمیت است که بشکل خام بعنوان سبزی و یا سالاد مصرف شود. زیرا وقتی که سیرخرس پخته میشود همه املاح معدنی و خواص دارویی ان از بین میرود. به همین جهت کسانی که کسالت بدنی دارند بهتر است که سیرخرس را بشکل خام مصرف نمایند.
از نظرارزش تغذیه این گیاه برای مصارف داخلی و رقم صادراتی بعنوان تولید و صدور بذر و نیزبعلت اهمیت غذایی و درمانی پتانسیل های بسیار مساعدی را داراست . زیرا رشد و تکثیر انبوه این گیاه بعد از مدت زمانی منتهی به تکثیر مقدار زیادی بذر میشود.
شاید بشکل گلخانه ای مرطوب و سایه دار نیز بسرعت قابل کشت و رشد باشد. زیرا در یک گلخانه تامین شرایط رشد سیرخرس نیز میتواند موجود باشد و بشکل فصلی کاشته و با نظارت متخصصین کشاورزی عرضه شود.
خواص والک

والک در موارد دیگر نظیر اسهال، اتساع روده ای، آنفلوانزا، برونشیت، بیماری اسهال خونی از نوع آمیبی و سیاه سرفه به کار می رود.
والک با انبساط ملایم عروق خونی سبب کاهش فشار خون می شود. مصرف گیاه والک باعث کاهش قند و پیشگیری از افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت می شود.
چنانچه بر روی پوست مالیده شود باعث قرمزی پوست می شود. همچنین در استعمال خارجی برگهای له شده آن برای بیماری های پوستی اثر مفید دارد. سیر کوهی برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه بسیار مفید است. این گیاه ضد عفونی کننده قوی است، به هضم غذا کمک می کند و ضد کرم معده و کرم کدو است.
والک کوهی سرشار از کلسیم و انواع ویتامینهای نافع بدن است. والک را در فصل بهار می چینند . برای فصول دیگر به دو روش فریز کردن و یا خشک کردن نگهداری می کنند. در صورتی که بخواهید سبزی والک را خشک کنید، حتما باید به روش سایه خشک عمل کنید.

خواص و اثرات دارویی والک

1-والک در موارد تصلب شرایین، اسهال، اتساع روده ای، آنفلوانزا، برونشیت، بیماری اسهال خونی از نوع آمیبی و سیاه سرفه به کار می رود.
2-خوردن آن تنفس را آسان و تنگی نفس را درمان می کند.
همچنین بخوانید : تمامی ترفندهای کاشت گل و گیاه
3-مداومت در خوردن والک سبب ریزش موی سفید و در آمدن موی سیاه به جای
آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده
و عامل سیاهی موی بدن انسان می باشد
4- والک با انبساط ملایم عروق خونی سبب کاهش فشار خون می شود.
5-سرشار از ویتامین C بوده و دارای لعاب و صمغ زیاد می باشد.
6-والک برای تصفیه خون بسیار مفید است و در ناراحتی های هاضمه کمک می کند و خواص پیاز آن تا حدود زیادی شبیه سیر است.
7- مصرف گیاه والک باعث کاهش قند و پیشگیری از افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت می شود.
8-والک یا سیر کوهی برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه بسیار مفید است.
9-این گیاه ضد عفونی کننده ی قوی است؛ به هضم غذا کمک می کند و ضد کرم معده و کرم کدو است.
10- اثر خوبی بر روی اعصاب دارد و از آن برای درمان نسیان، تقویت اعصاب و اشخاص ‍فلج استفاده می کنند.
11-تسکین دهنده ی درد روماتیسم ، سیاتیک و نقرس می باشد.
12-ادرار را باز می کند و رنگ چهره را نیکو می سازد.
13-پادزهر سموم حیوانی و غذایی هست.
14-مداومت در خوردن والک سبب ریزش موی سفید و در آمدن موی سیاه به جای آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهی موی بدن انسان می باشد. از این نظر شباهت زیادی به سیر دارد.
15-به علت داشتن املاح زیاد، خون را قلیایی کرده و اسیدی بودن آن را از بین می برد.
16-میوه ی والک بسیار خنک و ضد رطوبت بدن است و راه ورود میکروب ها را به عروق می بندد و از خونریزی و فساد خون جلوگیری کرده و رقت خون را درمان می کند.
7-ملین و اشتهاآور بوده و ادرار را زیاد می کند.
18سیر کوهی برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه
بسیار مفید است
19-مسکن صفرا و پاک کننده صفرا از امعاء است.
20-بهترین درمان روماتیسم و تصلب شرائین است، برای کسانی که از درد معده رنج می برند، میوه ی خوبی است و از تحریکات جلدی جلوگیری می نماید.
21-شربت والک برای مبتلایان به تب و آبله مرغان و سرخک بسیار مفید است. غرغره ی جوشانده ی آن برای درمان دردگلو و آنژین سود فراوان دارد.
22-سکنجبین میوه آن خنک کننده بوده و برای رفع یرقان و التهاب صفرا و کبد سودبخش است.
23-اگر بر روی پوست مالیده شود باعث قرمزی پوست می شود.
24-به صورت موضعی برگ های له شده ی آن را می توان برای از بین بردن آبسه و کورک به کار برد.
25-مالیدن عصاره میوه ی والک جهت زخم های آبدار و چرکی نافع بوده، آن ها را خشک می کند و گل آن نیز همین خاصیت را دارد.
26-ضماد برگ والک جهت زخم های سرد و برآمدگی چشم از حدقه مفید است. عصاره ی برگ و ساقه ی آن که تازه چیده و کوبیده شده را با کمی صمغ مخلوط نمایید، جهت امراض ‍چشم مخصوصا جوش پلک و ریزش اشک، ناخنه و ورم پلک چشم مفید می باشد.
27-جویدن برگ والک جهت ورم لثه و رفع بی حسی آن مفید می باشد. جوش های دهان را از بین می برد و بوی بد دهان را برطرف می نماید.
28-نوشیدن آب برگ و ساقه ی آن که تازه باشد با کمی صمغ عربی جهت تقویت معده و خونریزی معده و بند آمدن اسهال و معالجه بواسیر نافع است.
29-گل والک نیز اسهال را بند می آورد و ضماد برگ آن بر روی دکمه بواسیر خونی نافع است.
30-نوشیدن جوشانده ی ریشه ی والک علاوه بر بند آمدن اسهال، سنگ کلیه و مثانه را خرد می کند