این قسمت از باغ در دوره صفویه بنا گذاشته شده است این بنا دارای دو طبقه که طبقه تحتانی شامل هشتی و دالان ورودی به باغ با اتاقهای جانبی و طبقه فوقانی شامل سالن وسیع وزیبایی است که دارای چشم انداز خوبی بر اطراف و از جمله بر باغ دارد و دارای درهای مشبک و زیبایی است.
در اطراف باغ از جمله در طرفین سردر,دیواری به ارتفاع پنج و شش متر و هفت برج دیده می شود.
شترگلوی عباسی
پس از ورود به باغ و گذشتن از خیابان مصفایی که در وسط آن نهر آب زیبایی که همیشه آب از فواره های فیروزه ای آن در فوران است و درختان سرو بسیار زیبایی در دو طرف آن سر بفلک کشیده است؛ اولین ساختمانی که جلب توجه می کند شتر گلوی عباسی است که به دستور شاه عباس بزرگ ساخته شده است .
در جلوی این بنا حوض وسیعی دیده می شود و در پشت این بنا نیز حوضچه ای قرار دارد که از کف آن آب فوران می کند؛این بنا در دو طبقه و به گونه ای ساخته شده که از هر طرف باغ می توان به آن وارد شد, در میان این ساختمان نیز حوضچه ای است که آب چشمه با طرح جالبی(موسوم به شتر گلو)در آن فوران می کند.
بر روی دیوارها و سقف این بنا آثار نقاشی دوره صفویه با تصاویری از شکارگاه و شاهزادگان می باشد,این ساختمان قبلاَِ به صورت سه طبقه و طبقه بالایی آن به صورت کلاه فرنگی بوده است.
شتر گلوی فتحعلی شاهی
این بنا که در جنوب باغ واقع است به دستور فتحعلی شاه ساخته شده و شامل شتر گلوو صفّه مجاور و دارای دو حیاط خلوت در قسمت شرق و غرب آن است که کف صفّه کلاََ از سنگ مرمر مفروش بوده و سقف آن به طرز جالبی نقاشی شده است که هنوز قسمتهایی از آن دیده می شود . کتیبه نستعلیق زیبای دور تا دور صفه مجاور حوض به خط محمد تقی حسینی کاشانی از خوشنویسان معروف اوایل دوره قاجار است.
اندرونی کریمخانی و اتاق شاه نشینی
این بنا مجموعه مسکونی است که در جنوب باغ و در مغرب شتر گلوی فتحعلی شاهی قرار دارد و در سال 1176 قمری به دستور کریم خان زند و به همت آقا سلیم آرانی حاکم وقت کاشان , ساخته شده و شامل چندین اتاق تو در تو و حیاط و باغچه ای کوچک است که گفته می شود امیر کبیر به مدت 40 روز در این ساختمان زندگی کرده است . در مقابل اتاق شاه نشین حوضچه زیبایی ساخته شده است که دارای منافذ متعدد و منظمی است که آب چشمه سلیمانیه فین به طرز جالبی در آن فوران می کند.
شهر کاشان در حاشیه کویر در فاصله 220 کیلومتری جنوب شهر تهران و 86 کیلومتری جنوب شهر قم در استان اصفهان واقع است. ناحیه ای که باغ فین در آن قرار گرفته است، به نام فین کوچک معروف بوده و موقعیت آن در جنوب غربی شهر کاشان می باشد. باغ تاریخی فین در منتهیالیه جنوب شرقی جاده فین (خیابان امیرکبیر) در شهر کاشان و در مجاورت مظهر چشمه تاریخی سلیمان قرار گرفته است. باغشاه فین از گونه باغ قلعه های ایرانی است که به دلایل خاص خود بدین گونه و با چنین نظمی شکل گرفته است. چشمه سلیمانیه در جنوب باغ فین قرار گرفته است،آب آن زلال و دارای املاح زیادی است. آب چشمه فین به واسطه کیفیت های خاص خود مانند صافی و پاکی و روشنایی کم نظیر وهمچنین کیفیت ثابت وتغییر ناپذیرش همواره مشهور و ضرب المثل بوده است. این چشمه از بن صخره ایی به نام کوه دندانه و شکاف تخته سنگهای معدن گچ و آهک در شش کیلومتری غرب کاشان از زمین میجوشد. نظام کاشت باغ فین شامل درختان مثمر، از جمله انجیر، توت، انار، بید، بید مشک، به، گوجه سبز، گلابی و زردآلو و همچنین گونههای تزیینی همچون سنجد زینتی می شد. بخش دیگری از گیاهان باغ را گلها و گیاهان تزیینی تشکیل میدادند.عمدهترین بخش از گیاهان که در شکل بخشیدن به نظام گیاهان در باغ تأثیر به سزایی دارد مرتبط با درختان سایهگستر باغ است که عمدة آن را درختان سرو تشکیل میدهند.همچنین درختانی همچون چنار و سپیدار و بید نیز در این بخش به چشم میخورد.تعداد درختان نظامساز باغ: شامل 579 اصله درخت سرو، 11 اصله درخت چنار و 2 اصله درخت سپیدار است
درسال ۱۳۱۴ شمسی باغ فین کاشان به شماره ۲۳۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید . این باغ تاریخی و زیبا که نمونه جالبی از باغهای ایرانی و شاهد وقایع مهم تاریخی هم بوده است که مهمترین موردش به شهادت رسیدن میرزا تقی خان امیرکبیر صدراعظم با کفایت ایران در زمان ناصرالدین شاه قاجارمی باشد . با تبعید صدر اعظم مقتدر ایران یعنی امیرکبیرو سپس شهادت آن رادمرد در این باغ , این آبادانی روی به ویرانی نهاد .
تاجگذاری شاه اسماعیل اول صفوی , تاجگذاری شاه عباس دوم صفوی و مرگ شاه صفی هم از دیگر وقایع مهم تاریخیه اتفاق افتاده در این باغ است . علاوه بر ارزش تاریخی این باغ به لحاظ معماری و شیوه باغ آرایی ایرانی هم دارای ارزش زیادی می باشد . درختان سر به فلک کشده , جویهای کاشیکاری شده با کاشیهای فیروزه ای رنگ بهمراه فواره های طبیعی و نقاشیهای زیبای دیواری از جمله زیباییهای باغ فین کاشانه . وجود یک موزه کوچک در باغ فین هم بهانه خوبیه تا بشه از آثار باستانی مناطق مختلف ایران و مخصوصاْ تمدن سیلک که در نزدیکی باغ فین قرار داره دیدن کرد .
باغ فین، به واسطه وجود چشمه‌ساران، درختان قطور، حوض‌های متعدد و عمارات باشکوه، در ردیف زیباترین باغ‌هایی ایران است.
شترگلوی شاه‌عباسی که از آثار دوره صفوی است، به صورت بنای 2 طبقه‌ای در وسط باغ واقع شده است و در وسط آن حوض کاشیکاری زیبایی وجود دارد. دیوار این بنای زیبا را با نقاشیهای جالب متشکل از دورنمای شکارگاه و تصاویری از شاهزادگان زینت داده‌اند. بنای دیگر باغ فین، شترگلوی فتحعلی‌شاه است که در سال 1221 هجری ساخته شده است. عمارت کریم‌خان و حمام معروف فین از بناهای دیگر این مجموعه زیبا هستند.
از سال 1135 هجری قمری، بعد از حمله افغان‌ها، آبادانی باغ رو به رکود گرایید ولی با دستور کریم خان زند به خصوص با ساختن عمارتی که به نام خلوت کریمخانی در ضلع جنوبی باغ واقع است، باغ فین رو به آبادانی گذاشت. ولی با زلزله معروف سال 1192 قمری باغ نیز آسیب کلی دید که پس از آن یعنی از سال 1200 قمری و با روی کار آمدن سلسله قاجار به خصوص با دستور فتحعلی‌شاه به مرمت باغ جانی دوباره گرفت که ساختمان شترگلوی فتحعلی‌شاهی در ضلع جنوب غربی باغ و حمام سلطنتی بزرگ که در مجاورت حمام اولیه ساخته شد، از آثار آن است.
با آغاز مشروطیت به جهت وضع دفاعی بنای باغ، این مکان پناهگاه اشرار و یاغیان گشت و در مدت 14 سال یاغیان مصالح و اشیای گرانبهای آن را به یغما بردند. از وقایع مهم تاریخی در این باغ می‌توان به جشن تاجگذاری رسمی شاه اسماعیل صفوی و نیز قتل امیرکبیر در این باغ اشاره کرد.
منبع عکسها:
وب سایت تبیان
