تنها بنای برج آرامگاهی اصفهان | اصفهان

بقعه جعفریه اصفهان سند زنده ای از توسعه شهر اصفهان در 800 سال گذشته است. بنایی به جای مانده از دوره حکومت ایلخانان مغول در ایران که امروزه در حاشیه غربی خیابان هاتف مقابل ورودی بازارچه امامزاده اسماعیل و در محله قدیمی خوشینان در بین هیاهوی شهری و طرح های احیای بافت تاریخی اصفهان گم شده است.

بقعه امامزاده جعفر از جمله تک بنا های برج ماندی است که از قرن هشتم هجری و دوران حکمرانی ایلخانان مسلمان مغول در اصفهان ایجاد شده است و در آن شخصیت های متعددی مدفون شده اند.

 

یادگار مغول ها

گنبد جعفریه از نظر معماری نمونه کاملی از مقابر حکمرانان مغول است که گنبد سرخ مراغه آذربایجان یک نمونه ارزشمند دیگر از این سبک معماری است. این بنا در سابق گنبدی هرمی شکل داشته که اکنون از میان رفته است. در قسمت نمای خارجی گنبد یک جفت کتیبه وجود دارد. اولین کتیبه به خط ثلث سفید معرق بر زمینه لاجوردی نوشته شده و شامل آیه الکرسی است که در آخر آن تاریخ 725 هجری قمری آمده است.

در بالای این کتیبه،‌ کتیبه دیگری به خط ساده کوفی بر زمینه فیروزه ای شامل آیاتی از قرآن مجید است. برلوحه بالای در ورودی امامزاده جعفر با خط ثلث سفید معرق بر زمینه کاشی لاجوردی صلوات بر چهارده معصوم نوشته شده است.

شکل بقعه در قسمت پایین هشت ضلعی است. ارتفاع آن کوتاه و مسطح و دارای تزیینات کاشی کاری است. تزیینات کاشی به خط ساده کوفی برجسته و معرق در زمینه ای فیروزه ای است که عبارت بسم الله الرحمن الرحیم شامل آیات 164 تا 167 سوره مبارکه آل عمران بر آن نوشته شده است. کتیبه دوم گنبد به خط سفید معرق بر زمینه لاجوردی شامل آیه الکرسی و در قسمت آخر کتیبه سال ساخت گنبد به تاریخ 752 هجری قمری نوشته شده است.

مدرسه جعفریه

جعفریه مدرسه کوچکی است که در بازار مسجد جامع جنب مدرسه طالبیه متصل به دیوار شرقی مسجد خاله‌اوغلی واقع شده است. راه آن از دالان طالبیه بین حوضخانه و مسجد نامبرده تعبیه گردیده است. راهرو باریک و کوتاهی دارد که وارد حیاط هشت ضلعی منظمی می‌گردد. دورتادور حیاط، ساختمان دوطبقه زیبایی وجود دارد که منازل و حجرات طبقه فوقانی همه دارای ایوان ستوندار سرپوشیده‌ای هستند. ستونها همه چوبی و به طور منظم با گچ پوشانیده شده‌اند. بنای آن هم‌زمان با بنای طالبیه صورت گرفته است و عمارتی است درون عمارت منضمی مسجد جامع جای گرفته و قابل تفکیک از آن نیست.

جعفریه مدفن چه کسانی است؟

بقعه جعفریه، مدفن جعفر بن سید مرتضی است و نسب او به حسن بن حسین بن محمد بن حسین (ع) می رسد که یکی از سادات قرن هشتم هجری بوده به همین سبب به نام بقعه جعفریه مشهور است.

به جز جعفر یک بانو نیز در ورودی بقعه دفن شده است که گویا از اعیان و سادات اصفهان آن زمان بوده است.هرچند بعقه جعفریه این روز ها کمتر مورد توجه است اما گویا آرامش این بنای تاریخی محل مناسبی برای دفن گروهی از مردگان اصفهان در چند دهه گذشته بوده است. چرا که به جز دو قبر مربوط به دوران ایلخانی افراد دیگری که اکثرا از معتمدین اصفهان بوده اند نیز در بقعه و یا اطراف آن درصحن بقعه دفن شده اند.

تنها بنای برج آرامگاهی اصفهان با معماری دروه ایلخانی است که به عنوان بخشی از میراث فرهنگی ایران به شماره 198 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از مهر، شهرداری اصفهان