راهنمای خرید | نگهداری و استفاده از چاقوهای آشپزخانه | خانه داری

برای انتخاب و نگهداری چاقو لازم است موارد زیر را مورد توجه قرار دهید:

▪ بهتر است به جای مجموعه ای از چاقوها، چاقوهای تک را انتخاب کنید. اگر می خواهید یک ست یا مجموعه چاقو خریداری کنید توجه داشته باشید که در این مجموعه چه نوع چاقوهایی وجود دارد. در برخی از این مجموعه ها چاقوهایی وجود دارد که شما هیچ وقت از آنها استفاده نخواهید کرد.

▪ این چهار نوع چاقو را در آشپزخانه داشته باشید. چاقوی سرآشپز، چاقوی برش، چاقوی چندکاره و چاقوی دندانه دار. با این چهار چاقو می توانید بیشتر کارها را انجام دهید. با توجه به بودجه ای که برای این کار در نظر گرفته اید می توانید انواع تخصصی تر را نیز خریداری کنید.

▪ هنگام خرید چاقو را در دستتان بگیرید و مطمئن شوید که کار کردن با آن راحت است. یک چاقوی خوش دست باید متعادل باشد و راحت در دست قرار گیرد.

▪ به نوع تیغه و نگهداری و تعمیر چاقو توجه کنید. برخی تیغه ها را باید زودتر تیز کرد. برخی به خاطر نوع تیغه ای که دارند چاقو تیزکن های مخصوص می خواهند.

▪ چاقو را با دست بشویید. شستن چاقو در ماشین ظرفشویی چاقو را در معرض شوینده های قوی و دمای بالا قرار می دهد و تیغه کند می شود. در ضمن برخورد چاقو با سایر ظروف تیغه آن را کند می کند.

▪ برای پیشگیری از انتشار آلودگی پس از هر بار استفاده از چاقو آن را فورا با آب گرم و مایع شوینده بشویید.

▪ نگذارید چاقو مدت طولانی در آب بماند. این کار از کند شدن تیغه و خرابی دسته چاقو پیشگیری می کند.

▪ برای ایمنی بیشتر هنگام خشک کردن چاقو آن را روی یک سطح صاف قرار دهید و با پارچه یک طرف آن را خشک کنید سپس آن را برگردانده و طرف دیگر را خشک کنید.

▪ برای شستن چاقوهایی که با آن گوشت، مرغ و ماهی را خرد کرده اید حتما از آب گرم و مایع شوینده استفاده کنید.

▪ در صورت امکان چاقوها را در جاچاقویی چوبی یا پلی اتیلنی قرار دهید. در غیر این صورت چاقو را در غلاف یا پوشش مقوایی قرار دهید و یا حداقل برای ایمنی بیشتر و کاهش احتمال آسیب و بریدگی چاقوها را در جایی جدا از سایر وسایل آشپزخانه قرار دهید.

▪ چاقوها را همیشه تیز نگهدارید. کار کردن با یک چاقوی کند مشکل است و احتمال بریدگی هم بیشتر است.

▪ از تخته چوبی یا پلی اتیلنی استفاده کنید. تخته های چوبی و پلی اتیلنی در مقایسه با تخته های سرامیکی و فلزی و پلاستیکی مقاومت کمتری با تیغه چاقو دارند.

▪ چاقوی سرآشپز: چاقوی سرآشپز که به چاقوی آشپزی هم معروف است، چاقویی است که برای انواع خرد کردن، برش دادن و ریز کردن به کار می رود. این نوع چاقو در اندازه های مختلف ۱۵، ۲۰، ۲۵ و ۳۰ سانتی متری در بازار موجود است. سنگینی این چاقو موجب می شود تا قطعات بزرگ و قطور گوشت و سبزی راحت تر برش داده شوند. کارکردن با اندازه های بزرگ و سنگین این چاقو برای افراد معمولی چندان هم آسان نیست و اگر هنوز در آشپزی حرفه ای نیستید، بهتر است انواع کوچک تر با تیغه کوتاه تر را انتخاب کنید.

▪ چاقوی برش: چاقوی برش چاقوی کوچکی با تیغه تیز و صاف به طول ۵/۷ تا ۱۳سانتی متر است که به سمت نوک چاقو باریک و تیز می شود. از این نوع چاقو برای پوست کندن یا خرد کردن و برش دادن قطعات کوچک مانند موسیر و سیر استفاده می شود.

▪ چاقوی چندکاره: این چاقو یک چاقوی کوچک و سبک است که در موارد مختلف کاربرد دارد. طول تیغه این چاقو ۱۰ تا ۱۸ سانتی متر است و کمی از چاقوی برش بزرگ تر است. این چاقو برای قطعاتی مانند خیار، سیب های بزرگ، خربزه و کدوهای کوچک و قطعاتی در اندازه های متوسط مناسب است.

▪ چاقوی دندانه دار: چاقویی است که لبه تیز و برنده آن دندانه دار است و تیز کردن آن آسان نیست. از نوع تیغه بلند این چاقو برای برش دادن قطعاتی مانند نان که قسمت بیرونی آنها سفت و قسمت های داخل آن نرم است، استفاده می شود. نوع تیغه کوتاه نیز برای برش دادن انواع میوه و سبزی به کار می رود.

▪ چاقوی سرامیکی: تیغه این چاقو از اکسید زیرکونیوم که ماده ای بسیار سخت و بادوام است و سختی آن کمی از الماس کمتر است، ساخته شده است. استفاده از چاقوی سرامیکی برای برش انواع غذا عالی است اما در صورت استفاده از آن برای استخوان و مواد سخت به علت انعطاف کم سرامیک ممکن است تیغه چاقو بشکند. این نوع چاقو به راحتی کند نمی شود و به اندازه چاقوهای فلزی نیاز به تیز کردن ندارد اما برای تیز کردن آن از چاقوتیزکن های سرامیکی استفاده می شود.

▪ ساطور: ساطور چاقویی است با تیغه پهن و سنگین و لبه ای تیز که تیغه آن حدود ۱۵ سانتی متر طول دارد و برای خرد کردن، تکه کردن و له کردن استفاده می شود. قسمت تیز و برنده و سنگین آن برای بریدن گوشت، استخوان و میوه ها و سبزی های سخت مناسب است. قسمت دیگر برای له کردن و نرم کردن گوشت کاربرد دارد. اگر دسته ساطور صاف باشد، می توان از قسمت پهن آن برای له کردن سیر و دانه های گیاهی استفاده کرد.

▪ چاقوی برش با تیغه گرد: از این نوع چاقو که به آن چاقوی گرد هم گفته می شود، برای برش دادن و ریز کردن سبزی ها برای سوپ و سالاد و سایر غذاها استفاده می شود.

هنگام کار با این نوع چاقو فشار کمتری به مچ دست وارد می شود و سرعت کار هم بیشتر می شود.

▪ چاقوی برقی: این روزها انواع برقی و الکترونیکی همه نوع وسیله به بازار آمده است و این موضوع شامل چاقو هم می شود.

از چاقوی برقی برای برش دادن، خرد کردن و ریز کردن استفاده می شود. کار کردن با این چاقو نیروی زیادی لازم ندارد و استفاده از آن برای افراد مبتلا به آرتروز مناسب است.

▪ چاقوهای ارگونومیک: ارگونومی علم طراحی ابزار برای راحتی انسان است. در ابزاری که طبق اصول ارگونومیک طراحی می شود میزان فشار و آسیب های وارد بر مفاصل و عضلات کاهش پیدا می کند.

دسته چاقوهای ارگونومیک به جای اینکه صاف باشد به شکل نیم دایره یا خطوط شکسته است. در برخی از این چاقوها این امکان وجود دارد که دسته های متفاوت روی تیغه نصب شود و مچ دست با حالت طبیعی و راحت تری کار را انجام دهد. حرکات مچ کاهش پیدا کند و چاقو با حرکات ساعد و بازو کار را انجام دهد. در ضمن در این چاقوها این امکان وجود دارد که چاقو را برای افراد چپ دست نیز تنظیم کرد.

   فرزانه فولادبند