مواجهه با موقعیت‌های سخت و خطرناک، از وضعیت‌های ناگزیر زندگی است و ما باید مهارت‌هایی را به کودکان خود بیاموزیم که در این موقعیت‌ها، دچار کمترین آسیب شوند و بیشترین مراقبت را دریافت کنند. بتوانند با دیگران همدلی کنند و در برنامه‌های گروهی و رفتارهای جمعی شرکت کنند. لازمه چنین مهارتی، تمرین و آموزش در زمان آرامش است. وقتی اضطراب چندانی حاکم نیست و زندگی دارای نظم روزمره است؛ کودکان بهتر می‌آموزند و در زمان لازم، با کمک والدین و یادآوری آموخته‌هایشان، عملکرد بهتری خواهند داشت.
به عنوان والد یا مربی، باید برای آموزش مهارتهای خودیاری و مراقبت از خود، کاملا تمرین کنیم و اضطراب و هیجانات منفی خود را مدیریت کنیم. با استرس یا عصبانیت، کودک نه تنها چیزی یاد نمی‌گیرد؛ بلکه متوجه می‌شود در مواقع بحرانی نمی‌تواند روی کمک و قدرت شما حساب کند. گاهی این فهم، باعث می‌شود کودک از بحران‌هایش با شما حرف نزند؛ یا مدام شما را دچار تنش کند و با کنترل کردن شما، در روند تربیتی و آموزشی سالم خانواده، اختلال پدید آورد.
با توجه به اینکه کشور ما نیز همچون بسیاری از مناطق دنیا، دچار شیوع بیمار کرونا شده است و مدارس و مهدکودک‌های برخی از نقاط کشور در این هفته تعطیل خواهند بود؛ پرداختن به این موضوع و معرفی کتاب‌های مرتبط با آن، به روشن‌تر شدن ذهن همگی ما در برخورد درست با کودکان و نوجوانان کمک خواهد کرد.
کتاب به دنبال ردپای مامان
نویسنده : فردریک اِستِر
مترجم : مهناز عسگری
انتشارات علمی و فرهنگی، 1395
مخاطب : کودکان 4 تا 7 ساله
یک از سخت‌ترین موقعیت‌ها برای کودکان، دوری از مادر و تنها ماندن در خانه است. مخصوصا اگر دو کودک در خانه داشته باشیم و یکی را به دیگری بسپاریم. همواره از کودک بزرگتر انتظار می‌رود خواهر یا برادر بزرگترش را مدیریت کند و بدخلقی‌های او را با بازی و سرگرمی، تحمل کند. قطعا هرکسی که در حود در کودکی چنین تجربه‌ای را دارد، می‌داند این موقعیت برای هر دو کودک چقدر دشوار و پرچالش است. دو بچه جوجه تیغی که بعد از رفتن مادرشان به بازار در خانه تنها مانده‌اند، از اینکه مادر دیر کرده و در زمانی که آنها فکر می‌کنند بازنگشته؛ نگران می‌شوند. بچه کوچکتر گریه و بی‌قراری می‌کند و تصمیم می‌گیرند به دنبال ردپای مادر بروند و او را بیابند. کتاب حاوی پیام‌های همدلی و همراهی خواهرها و برادرها، توجه و دقت به نشانه‌های محیطی، کمک گرفتن از دیگران هنگام برخورد مشکل، و انتخاب واکنش‌های فعال در برابر مشکلات و چالش‌ها است.
کتاب احترام (مهارت های زندگی جلد اول)
نویسندگان : تد اونیل، جنی اونیل
تصویرگر : آر. دبلیو. الی
مترجم : برزو سریزدی
انتشارات صابرین، 1393
مخاطب : کودکان 3 تا 7 ساله
کودکان در این کتاب با اصول اولیه مهارتهای ارتباط بین فردی آشنا می‌شوند. آشنایی با این مهارتها و به‌کار بردن روزمره آنها، کمک می‌کند در مواقع سخت و بحرانی نیز توان روحی خود را حفظ کنند و ابزارهای کافی برای ابراز هیجان‌ها و کمک خواستن یا کمک کردن به دیگران داشته باشند. کتاب از مبحث مهم احترام آغاز می‌کند و لزوم برقراری ارتباط احترام‌آمیز را بیان می‌کند. در کنار بیان دلایل و روش‌های برخورد احترام‌آمیز، به کودک یاد می‌دهد که باید تفاوتهای میان خود و دیگران را ببینیم و بپذیریم و برای رفتار محترمانه حتما قرار نیست همه شبیه یکدیگر رفتار کنند. بنابراین در نتیحه احترام، کودک همدلی و همراهی با دیگران را می‌آموزد.
در بخش بعدی به انصاف، کاربرد خشم و توان محافظت از خود در موقعیت‌های بروز خشم و پرخاشگری می‌پردازد و کودک را با موقعیت‌های مهم و تکراری بروز این احساسات و عواطف آشنا می‌کند. کودک می‌آموزد در این موقعیت‌ها نیز چگونه احترام خود و دیگران را حفظ کند و در واقع حتی موقع بروز خشم نیز از خود محافظت کند.
کتاب اوضاع خیلی خراب است (کتابی درباره امید)
نویسنده : مارک منسن
مترجم : سمانه پرهیزگاری
انتشارات میلکان،1398
مخاطب : بزرگسالان
اوضاع خیلی خراب است
زندگی مدرن با تلاش ما برای یافتن شادی و شاد ماندن به هر قیمتی تعریف می‌شود. گویی اصلا هدف از زندگی، شاد بودن و حذف کامل غم و سختی است. چیزی که قطعا غیرممکن است و با ذات ناپایدار، پیش‌بینی‌ناپذیر و متغیر زندگی ناسازگار است. چیزی که در شبکه‌های مجازی و آرزوها و امیال افراد می‌بینیم؛ تمایل افراطی به شادی و خوب کردن همه چیز است. در حالی که مشکل اصلی در بی‌قراری و ناآرامی ما است. اینکه نیاز داریم همه عوامل را کنترل کنیم و از تجربه رنج فرار کنیم. نویسنده معتقد است ما معنایی برای رنج‌های ناگزیر زندگی نداریم؛ می‌دانیم ذات زندگی همراه با رنج و درد است و مهمترین وظیفه ما این است که توان زندگی و لذت بردن از آن به رغم رنجها و سختی‌ها را در خود پرورش دهیم. به نظر منسن، خوب زندگی کردن، به معنای فرار کردن از رنجها نیست، چون نه تنها امکان‌پذیر نیست؛ بلکه هدف از زندگی، رنج کشیدن برای معنای درست است.
کتاب به ما می‌آموزد که زندگی با امیدواری، ارزش اصیل و معنای واقعی‌تری به آن می‌دهد. چیزی که با جستجوی لذت الزاما به دست نمی‌آید.
