برخی زنان شرایط نامطلوب بارداری را تجربه میکنند که بارداری خارج رحم یکی از شرایط نامطلوب بارداری است. در یک حاملگی خارج رحم، تخم بارور شده به دیواره داخلی رحم متصل میشود که شبیه بارداری سالم است. این تخم بارور شده به لوله فالوپ یا گاهی در حفره شکمی یا ناحیه دهانه رحم متصل میشود. در بارداری خارج رحمی شرایط برای شما مهلک و کشنده است اگر به موقع درمان نشود. الان شما درباره علت، نشانه و درمان بارداری خارج رحم کنجکاو میشوید. در این مقاله به علت، علائم و درمان مقاله اشاره می کنیم:
بارداری خارج رحم چیست؟
- بارداری،پروسه بارور شدن سلول تخم است. بطور معمول، تخم بارور شده به دیواره داخلی رحم می چسبد در حالیکه در بارداری خارج رحم، تخمک بارور شده در مکان اشتباه متصل میشود و تخمک بارور شده به خارج از رحم متصل میشود.
- در برخی از بارداری خارج رحم، تخمک به لوله فالوپ متصل میشود که نوع بارداری را بارداری توبال نامیده میشود. در شرایط نادر، بارداری خارج رحم به تخمدان، دهانه رحم و حفره شکمی متصل میشود.
- بارداری خارج رحم از شرایط نرمال بسیار فاصله دارد. شرایط جدی است و زمانی جدی است که سلول تخم زنده نمی ماند و بافتی در کنار بافت نکروزه شروع به رشد میکند. که این پدیده باعث خونریزی و عفونت میشود. از هر 100 بارداری، حداقل دو بارداری بصورت خارج رحم است و این موارد بالای 30 سال افزایش می یابد.گاهی بارداری خارج رحم، به دلیل درمان های ناباروری و یا بیماری های مقاربتی عفونی است. قبل از مطالعه ادامه مقاله شما را به دیدن فیلم زیر دعوت میکنم که چگونگی رخ دادن بارداری خارج رحمی را نشان میدهد:
عکس بارداری خارج از رحم
علت بارداری خارج از رحم چیست؟
اگر در گذشته سابقه بارداری خارج رحم دارید، شانس شما از یک در 90 تا یک در 10 افزایش می یابد.
1- عفونت و یا التهاب
- عفونت لوله فالوپ، رحم و یا تخمدانها و یا همچنین التهاب لوله فالوپ شانس ابتلا به بارداری خارج رحم را افزایش میدهد. کلامیدیا و یا سوزاک (بهترین دارو برای درمان سوزاک) عامل اصلی عفونت است.
2- ساختار ناقص لوله فالوپ
- بارداری خارج رحم در مواردی که لوله فالوپ تغییر شکل داده و یا مادرزادی ناقص است احتمال آن بالا است.
3- ناباروری
- مشکلات باروری و همچنین استفاده از داروهای بارور کننده (کلومیفن : داروی رایج داروی تحریک کننده تخمک گذاری) شانس بارداری خارج رحم را افزایش میدهد.
4- جراحی های مرتبط
- جراحی هایی مانند آپاندیس (آپاندیس کدام سمت است؟)، عمل سزارین می تواند با باعث افزایش شانس بارداری خارج رحم شود.
5- داروهای ضد بارداری
- احتمال بارداری با استفاده از IUD و یا هر قرص پایین است. و این داروها باعث افزایش شانس بارداری خارج رحم است.
6- سیگار کشیدن
- سیگار کشیدن قبل از لقاح باعث افزایش شانس بارداری خارج رحم میشود. هر چه بیشتر سیگار بکشید این خطر افزایش می باید.
7- سن
- در سنین بالای 40 سال احتمال بارداری خارج رحم افزایش می یابد.
8- اندومتریوز
- اندومتریوز (بیماری آندومتریوز ، علائم و درمان آن) باعث افزایش شانس بارداری مشود.
علائم بارداری خارج رحم چیست؟
علائم در مراحل اولیه بارداری آشکار است اما از هر زن با زن دیگر متفاوت خواهد بود. البته ممکن است تا لحظه آخر علائم بروز نکند.
در مراحل اولیه بارداری، ممکن است شما علائمی شبیه علائم بارداری معمولی داشته باشید.که شامل:
- حساس شدن سینه ها
- تهوع
- خستگی
- لکه بینی واژینال یا خونریزی (لکه بینی در اوایل بارداری چند روز طول می کشد؟)
درد شکم یا حساس شدن
- در برخی موارد، متخصصین قادر به تشخیص بارداری خارج رحم با تست شکم هستند. اگر هریک از علائم زیر را داشتید سریعا به پزشک مراجعه کنید:
درد یا حساس شدن در شکم و یا ناحیه لگن
- درد شدید و مداوم که می تواند بصورت خفیف و یا ملایم پیشرفت کند. درد ممکن است در هرجای شکم و یا لگن همراه با نهوع و استفراغ باشد.
خونریزی واژینال و لکه بینی
- در مراحل اولیه بارداری، شانس خونریزی وجود دارد. خون از رنگ قرمز تا قهوه ای، روشن و یا تیره،پیوسته و یا مقطعی متفاوت خواهد بود.
درد شانه
- درد در شانه بویژه وقتی دراز کشیده اید نشانه بارداری خارج رحم است. عامل اصلی درد هم خونریزی داخلی است که سیگنال هایی را به ناحیه شانه می فرستد.
سایر علائم:
- شوک
- ضعف
- سرگیجه
همچنین بخوانید: علائم بارداری قبل از پریود را بشناسید
تشخیص بارداری خارج رحم چگونه است؟
اگر علائم بارداری خارج رحم را داشتید، پزشک برای شما تست های زیر را تجویز میکند:
1- تست خون
- در این آزمایش سطح هورمون بارداری((HCG، چک میشود که بسیار بالا است (بالا بودن بتا در اوایل بارداری به چه معنا است؟)
2- سونوگرافی
- در خیلی از موارد جنین مرده است.
درمان بارداری خارج رحم چیست؟
متأسفانه در حاملگی خارج رحم نمی توان جنین را نجات داد. درمان معمولا برای لغو بارداری قبل از رشد پیشرفت بیش از اندازه آن انجام می شود. گزینه های اصلی درمان عبارتند از:
- مدیریت بارداری - وضعیت شما با دقت بررسی می شود تا ببینید آیا درمان ضروری است یا خیر
- دارو - دارویی به نام متوترکسات برای متوقف ساختن حاملگی استفاده می شود
- عمل جراحی - جراحی برای لغو حاملگی و برداشتن لوله فالوپ آسیب دیده انجام می شود.
این گزینه ها هر یک دارای مزایا و معایبی هستند که پزشک با شما در میان می گذارد. پزشک با توجه به عواملی از قبیل علائم، زمان بارداری و میزان هورمون بارداری (گونادوتروپین مزمن انسانی یا hCG) در خون شما، بهترین گزینه را به شما پیشنهاد می دهد.
1- مدیریت بارداری
اگر علائمی نداشته باشید یا علائم شما خفیف باشد و حاملگی در مراحل اولیه باشد، باید تحت نظر باشید، زیرا احتمال دارد بارداری به خودی خود برطرف شود. اگر بارداری خارج رحم در همان هفته ششم بارداری تشخیص داده شود. این روش به عنوان مدیریت بارداری شناخته شده است و در این زمان موارد زیر نیز ممکن است رخ دهد:
- آزمایش خون منظم برای بررسی پایین آمدن سطح هورمون hCG خون؛ این کار تا زمانی ادامه داده می شود که هورمون به طور کامل ناپدید شود.
- اگر سطح هورمون شما پایین نمی آید و یا افزایش می یابد، به درمان بیشتری نیاز دارید.
- شما معمولا خونریزی واژینال دارید - از پد بهداشتی یا حوله به جای تامپون استفاده کنید تا زمانی که کامل پاک شوید.
- ممکن است شکم درد تجربه کنید - پاراستامول برای از بین بردن این عوارض مصرف کنید.
- اگر علائم شدیدتری داشته باشید، پزشک به شما می گوید چه کاری باید انجام دهید.
مزیت اصلی نظارت این است که هیچ اثری از عوارض جانبی درمان نخواهد بود. عیب این نظارت این است که احتمال باز شدن لوله های فالوپ و نیاز به درمان وجود دارد.
2- دارو
- اگر حاملگی خارج از رحم زود تشخيص داده شود اما نظارت فعال مناسب نباشد، درمان با دارویی به نام متوترکسات توصيه می شود. این کار با متوقف کردن روند حاملگی می باشد و به صورت تزریق در باسن انجام می شود.
بعد از درمان نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست، اما آزمایش خون منظم برای بررسی درمان لازم است. گاهی اوقات دوز دوم دارو مورد نیاز است و اگر دوز دوم اثر نکند، جراحی ضروری می شود.
- بعد از درمان حداقل تا سه ماه باید از روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنید زیرا اگر باردار شوید، متوترکسات برای جنین خطرناک است. همچنین تا زمانی که پزشک اجازه نداده است از مصرف الکل بپرهیزید زیرا مصرف الکل پس از مصرف متوترکسات به کبد آسیب وارد می کند.عوارض جانبی متوترکسات عبارتند از:
- درد شکمی - این درد معمولا خفیف است و معمولا ظرف یک یا دو روز برطرف می شود
- سرگیجه
- احساس بیماری
- اسهال (22 درمان خانگی اسهال به روش آسان)
احتمال دارد لوله های فالوپ بعد از درمان پاره شوند. بنابراین نکاتی به شما گفته می شود که در صورت بروز این اتفاق انجام دهید.
3- عمل جراحي
در بیشتر موارد، عمل جراحی keyhole (لاپاراسکوپی) برای از بین بردن بارداری قبل از بزرگ شدن آن انجام می شود.
در طول لاپاراسکوپی:
- از بیهوشی عمومی استفاده می شود، بنابراین در حین انجام عمل جراحی خواب هستید
- برش کوچکی روی شکم ایجاد می شود
- یک لوله نازک (لاپاراسکوپ) و ابزار جراحی کوچک از طریق برش وارد بدن می شود.
- اگر یکی از لوله های فالوپ سالم باشد، کل لوله فالوپ حاوی بارداری برداشته می شود، در غیر این صورت، از بین بردن بارداری بدون از بین بردن کل لوله، انجام می شود.
- برداشتن لوله فالوپ آسیب دیده موثرترین درمان است و احتمال بارداری موفق را در آینده کاهش نمی دهد. دکتر قبل از عمل با شما در مورد این موضوع بحث خواهد کرد و از شما می خواهد موافقت خود را برای برداشتن لوله اعلام کنید. اکثر خانم ها می توانند چند روز پس از عمل جراحی بیمارستان را ترک کنند. البته 4 تا 6 هفته طول بکشد تا بهبود کامل حاصل شود.
- اگر لوله فالوپ شما پاره شده باشد، به جراحی اضطراری نیاز خواهید داشت. جراح برشی بزرگ روی شکم شما (لاپاروتومی) ایجاد می کند تا خونریزی را متوقف کند و در صورت امکان لوله ی فالوپ را ترمیم کند. پس از هر نوع جراحی، اگر خون شما RhD منفی باشد، یک درمان به نام anti-D rhesus prophylaxis داده خواهد شد. این درمان شامل تزریق دارو است که به جلوگیری از بروز بیماری rhesus در حاملگی های آینده کمک می کند.
همچنین بخوانید: نحوه تزریق آمپول روگام در بارداری
مراقبت در منزل
پزشک به شما در مورد مراقبت از برش های خود پس از جراحی دستورالعمل های خاصی می دهد. هدف اصلی تمیز نگه داشتن برش و خشک نگه داشتن آن در زمان بهبودی است. روزانه آنها را برای علائم عفونت بررسی کنید. علائم عفونت عبارتند از:
- خونریزی که متوقف نخواهد شد
- خونریزی بیش از حد
- خروج ترشحات با بوی نامطبوع از محل برش
- داغی بیش از حد
- قرمزی
- ورم
احتمال خونریزی واژینال خفیف و لخته های خون کوچک پس از جراحی وجود دارد. این اتفاق می تواند تا شش هفته پس از عمل رخ دهد. دیگر اقدامات مراقبتی عبارتند از:
- چیزی سنگین تر از 10 پوند بلند نکنید
- برای جلوگیری از یبوست، مایعات به مقدار زیاد بنوشید
- استراحت لگنی، که به معنی اجتناب از مقاربت جنسی، استفاده از تامپون و شستن داخل واژن می باشد.
- هفته اول بعد از جراحی تا جایی که می توانید استراحت کنید، و سپس در هفته های بعدی فعالیت های خود را به صورت تدریجی افزایش دهید.
اگر درد شما افزایش یافت یا احساس می کنید چیزی غیر عادی اتفاق افتادع است، به پزشک خود اطلاع دهید. به طور کلی پیشرفت های بزرگی در تشخیص زودهنگام و درمان بارداری خارج از رحم انجام شده است و مرگ و میر ناشی از این بیماری به طور چشمگیری کاهش یافته است. درمان به تشخیص اولیه، مرحله بارداری، سطح هورمون ها و علادم شما بستگی دارد.
سوالات رایج شما در بارداری خارج رحمی
1- آیا امکان بارداری بعد از داشتن یک بارداری خارج رحم وجود دارد؟
اکثر مادرانی که این تجربه بد را داشته اند بعد از آن بارداری سالمی خواهند داشت. لیزر به تخمدان آسیب می رساند و از آن اجتناب کنید.عفونت و بیماری های مقاربتی اهمیت دارد. قبل از اقدام به بارداری حتما با پزشک خود مشورت کنید.
2- چگونه می توانم از بارداری خارج رحمی جلوگیری کنیم؟
پیش بینی و پیشگیری در هر مورد امکان پذیر نیست. اما می توانید با مراقبت از سلامت باروری خود احتمال بارداری خارج از رحم را کاهش دهید. همسر شما باید در طول رابطه جنسی کاندوم استفاده کند و تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید. این مسئله خطر ابتلا به STD را نیز کاهش می دهد که می تواند باعث التهاب لگن شود؛ بیماری که موجب التهاب در لوله های فالوپ می شود. به طور منظم به پزشک مراجعه کنید و به طور منظم آزمایش های زنانه و غربالگری های منظم STD را انجام دهید. گام هایی برای بهبود سلامت شخصی شما، مانند ترک سیگار نیز یک استراتژی پیشگیرانه خوب است.
3- آیا حاملگی خارج از رحم خطرناک است؟
بعضی از زنان به طور خودبه خودی جنین را از حاملگی خارج از رحم جذب می کنند و عوارض جانبی ظاهری ندارند. در این موارد، زن بدون درمان می تواند بهبود می یابد. دلیل واقعی برطرف شدن خودبخودی حاملگی از خارج رحم ناشناخته است. همچنین نمی توان پیش بینی کرد چه خانم هایی به طور خودبخودی حاملگی خارج از رحم را حل می کنند. بیشترین ترس از عوارض حاملگی خارج از رحم، پارگی است که منجر به خونریزی داخلی، درد لگن و شکم، شوک و حتی مرگ می شود. بنابراين خونريزي در حاملگي خارج از رحم نياز به جراحي فوري دارد. خونریزی ناشی از پارگی لوله فالوپ یا خونریزی از انتهای لوله است؛ زیرا جفت به رگ ها و شریان های داخل دیواره لوله فشار وارد می آورد. خون خارج شده از لوله می تواند به سایر بافت ها و اندام ها در لگن و شکم آسیب برساند و باعث درد قابل توجهی می شود. خون لگن می تواند منجر به تشکیل بافت اسکار شود که در آینده می تواند مشکلاتی در بارداری ایجاد کند. بافت اسکار همچنین می تواند خطر ابتلا به حاملگی های خارج از رحم را افزایش دهد.
4- آیا بارداری خارج رحمی می تواند کامل شود؟
اگر چه چند مورد گزارش از زایمان سزارین خانم هایی که بارداری خارج از رحم داشته اند وجود دارد، اما این مسئله بسیار نادر است. احتمال موفقیت بارداری خارج از رحم بسیار دور از ذهن است و خطر این بارداری برای مادر بسیار زیاد است. به همین دلیل ادامه این حاملگی هرگز توصیه نمی شود. حالت ایده آل نجات حاملگی خارج از رحم از لوله فالوپ با جراحی و انتقال جنین به رحم می باشد. این روش بارداری هنوز به عنوان یک روش موفق پذیرفته نشده است.
5- آیا پس از یک بار بارداری خارج از رحم می توانم یک بارداری موفق داشته باشم؟
- بله هرچقدر زودتر به بارداری خارج از رحم پایان دهید، آسیب کمتری در لوله تحت تاثیر ایجاد شده و احتمال بارداری موفق در آینده بیشتر خواهد شد. حتی اگر یکی از لوله های خود را از دست بدهید، هنوز می توانید بدون درمان باروری، تا زمانی که لوله دیگر سالم است، باردار شوید.
- اگر اولین حاملگی خارج از رحم نتیجه آسیب لوله در اثر عفونت باشد، باز کردن لوله ها، و یا قرار گرفتن در معرض DES، احتمال آسیب به لوله دیگر را افزایش می دهد. این مسئله شانس بارداری را کاهش داده و باعث افزایش احتمال یک حاملگی خارج از رحم دیگر می شود.
- اگر به علت لوله های آسیب دیده به طور طبیعی نمی توانید باردار شوید، باید از درمان های باروری مانند IVF استفاده کنید.
6- من در گذشته بارداری خارج از رحم داشتم که توسط جراحی اصلاح شد. در حال حاضر، دوباره می خواهم باردار شوم. آیا احتمال مشکل وجود دارد؟
این مسئله بستگی به جراحی شما دارد. اگر لوله فالوپی آسیب ندیده باشد، احتمال حاملگی طبیعی در آینده 50 درصد است و احتمال بارداری خارج از رحم 15 درصد است. اگر لوله فالوپ شما باید برداشته می شده، شانس شما کمی پایین است، زیرا اگر یک بار دیگر حاملگی خارج از رحم داشته باشید و لوله باید برداشته شود، بارداری شما طبیعی نخواهد بود. در هر صورت، شما در معرض خطر بیشتری برای بارداری خارج از رحم هستید. بهترین پیشنهاد این است که با پزشک خود درمورد آزمایشات صحبت کنید و در بارداری بعدی از ابتدای بارداری مراقب علائم بارداری خارج از رحم باشید.
7- چه زمانی خونریزی من متوقف می شود؟
خونریزی پس از بارداری خارج از رحم طبیعی است. این خونریزی ناشی از ریختن پوشش رحم مادر است. این خونریزی نباید بیش از مدت پریودی طول بکشد. با این وجود ممکن است خونریزی شما کمی طولانی تر از حد معمول باشد. اگر به هر دلیلی نگران هستید، لطفا به دکتر خود مراجعه کنید.
8- چه زمانی دوباره می توانم اقدام به بارداری کنم؟
هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد بارداری زودهنگام شما را در معرض خطر بیشتری برای بارداری خارج از رحم قرار می دهد. اگر با متوترکسات درمان شده اید، توصیه می شود حداقل سه ماه منتظر بمانید زیرا این عامل شیمی درمانی در مراحل اولیه رشد به جنین آسیب می رساند. بنابراین، توصیه می شود که در صورت صبر کردن، از یک فرم مطمئن برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
9- پزشکان گفته اند که من سالپینگوستومی دارم، سالپینگوستومی چیست؟
Salpingostomy جایی که است در آن برش کوچکی بر روی لوله فالوپ ایجاد شده و حاملگی خارج از رحم برداشته شده است. هیچ کدام از لوله ها برداشته نشده است و نقص ایجاد شده باز گذاشته شده تا ترمیم شود. این روش در صورتی توصیه می شود که لوله دیگر غیر طبیعی باشد.
10- وقتی عمل داشتم تمام لوله فالوپ چپ برداشته شد.اگر تنها بخشی از لوله برداشته شود، احتمال شانس بارداری بعدی افزایش می یابد؟
شواهد نشان می دهد احتمال بارداری در هنگام برداشتن کل لوله یا بخشی از آن برابر است.
11- همانطور که حاملگی خارج از رحم رخ داد، عمل جراحی شکمی انجام دادم. آیا این کار شانس بارداری دوباره را تحت تاثیر قرار می دهد؟
جراحی لاپاروسکوپی برش کوچکتری بر روی شکم ایجاد می کند و مدت کوتاهتری در بیمارستان می مانید و همچنین زمان بهبودی سریعتر است. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد کدام عمل شانس بارداری بعدی را کمتر می کند.
12- چه زمانی دوباره پریود می شوم؟
اگر قبل از بارداری پریودی های طبیعی داشته اید، می توانید انتظار داشته باشید که پریود شما در 4 تا 6 هفته بعد دوباره بازگشت کند. اگر قبل از بارداری پریودی های نامنظم داشته اید، شرایط متفاوت است. اگر در حال برنامه ریزی بارداری دیگری هستید و در این دوره پریود نشده اید، باید پزشک خود را ببینید.
13- اگر Rh من منفی باشد چه می شود؟
اگر این اولین بارداری شما باشد، باید آنتی D استفاده شود. این ماده باید در عرض 3 روز از درمان به صورت تزریق عضلانی باشد. اگر از گروه خون خود اطمینان ندارید، باید از پزشک خود بپرسید. گروه خون شما به طور مرتب در حین حاملگی خارج از رحم کنترل می شود.
14- آیا می توانم برای جلوگیری از حاملگی خارج از رحم دیگر، کاری انجام دهم؟
هیچ کاری برای جلوگیری از حاملگی خارج از رحم نمی توانید انجام دهید. هیچ دارو شناخته شده ای وجود ندارد. بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که با مصرف قرص ضدبارداری از بارداری جلوگیری کنید. همچنین می توانید با استفاده از کاندوم خطر بارداری را کاهش دهید. اگر فکر می کنید که ممکن است عفونت داشته باشید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید تا درمان شوید. اگر باردار شدید به یاد داشته باشید که در معرض خطر کمی از بارداری خارج از رحم هستید. تشخیص زودرس و درمان سریع مهم است.
منبع: momjunction.com
