در حال حاضر می توان آداب خواستگاری را به دو دسته مدرن و قدیمی تقسیم بندی کرد. در خواستگاری های امروزی نقش و فعالیت خانواده ها کم است و فقط در حد حضور در مراسم خواستگاری و دیگر مراسمات است و نقش دختر و پسری که می خواهند تشکیل خانواده بدهند بیش تر دیده می شود. اما در گذشته دختر و پسر بعد از عقد یکدیگر را ملاقات می کردند. در این دسته دختر و پسر هیچ نقشی نداشتند و تمام کار ها را پدر و مادر و بزرگان خاندان انجام می دادند.
کارشناسان معتقد هستند که ازدواج هایی که به روش قدیمی صورت می گرفت و آداب خواستگاری در آن ها بیشتر رعایت می شدند از تداوم بیشتری برخوردار بودند و همچنین کیفیت بهتری داشتند.
نکات مهم برای رفتن به خواستگاری
خواستگاری از گذشته تا کنون به طور کلی فرق کرده است اما قوانینی دارد که باید رعایت شود.
خانواده داماد باید وقت قبلی بگیرد.
هرگز ناگهانی به خواستگاری نروید و وقت مناسبی را برای این کار انتخاب کنید. مثلا در صبح کسی به خواستگاری نمی رود زیرا وقت مناسبی نیست و معمولا این کار ها را غروب و بعد از ظهر انجام می دهند.
خانواده عروس باید برای این وقت از قبل آماده باشند.
خانواده عروس باید تدارکات لازم را ببینند و با رسیدن مهمان ها به نحو احسن از آن ها پذیرایی کنند. و نگران و مضطرب نباشند.
مراحل خواستگاری به روش قدیمی
در ایران معمولا پسر به خواستگاری دختر می رود و کمتر دیده می شود که دختران به خواستگاری بروند.
اولین مرحله ابراز تمایل
خانواده پسر با در نظر گرفتن شرایط موجود و ملاک های فرزند خویش شروع به جست و جو در خانواده و دوستان برای یافتن دختر مناسب می کند. ممکن است فرزندتان معیار های انتخاب همسر عجیبی داشته باشد در این صورت نیاز است که پدر با لحن دوستانه، عجیب و غیر منطقی بودن این معیار ها را متذکر شود البته نباید زیاد سخت گرفت و باید به معیار های فرزند خویش احترام بگذارید.
دومین مرحله اجازه گرفتن
اگر خانواده ها کاملا غریبه هستند و از طرف شخص ثالث معرفی شده اند باید مشخصات عمومی مثل سن دقیق، میزان تحصیلات، شغل آن ها و سایر مسائلی که اهمیت فراوانی دارد بازگو شود. در این مرحله اگر خانواده ها مطمئن شدند که از لحاظ فرهنگی، طبقاتی، مذهبی با هم در یک سطح هستند بسته به میزان عقاید خود می توانند قرار جلسه اول خواستگاری را بگذارند و وقت آن را تعیین کنند.
سومین مرحله مصادف با جلسه اول خواستگاری
در این مرحله باید آداب خواستگاری کاملا رعایت شود و یک تا چند خانم به خانه خانواده دختر می روند تا دختر را ببینند و رفتار او را بسنجند. همچنین به علت نداشتن نظرات فرزند در باره پسند ظاهری بیشتر سوالات موضوعات کلی دارند. مزیت های این مرحله عبارتند از :
- برقراری ارتباط راحت تر دختر با اعضای خانواده پسر است.
- چون پسر حضور ندارد دختر استرس کمتری دارد.
جهت جلوگیری از هزینه های اضافی از اجرای آداب خواستگاری ، پسر هم می تواند وارد جلسه اول شود اما این جلسه فقط برای آشنایی دو خانواده با یکدیگر است.
بعد از این دو جلسه دو احتمال وجود دارد :
- خانواده ها تمایل به ادامه ندارند.
- خانواده پسر تمایل به ادامه فعالیت دارد.
در صورت نداشتن تمایل باید به صورت کاملا محترمانه به خانواده اطلاع دهند و اگر از طرف خانواده پسر باشد معمولا باید به دنبال یک مورد دیگر باشند. اما در صورت تمایل خانواده پسر باز هم از خانواده دختر وقت می گیرد و قرار دومین جلسه هم گذاشته می شود.
چهارمین مرحله اجرای جلسه دوم
مواردی که باید در جلسه دوم رعایت شود :
- به همراه داشتن گل و شیرینی ضروری است.
- بهتر از چند نفر از بزرگان فامیل هم همراه خانواده داماد باشند.
این جلسه با حضور بزرگان فامیل از جمله پدر بزرگ، مادربزرگ، خاله و عمه بزرگ تر، دایی و عمو شکل رسمی دارد. در این جلسه طبق آداب خواستگاری دختر و پسر طبق اصول قدیمی در حیاط یا در اتاقی با یکدیگر به گفتوگو می پردازند و از یکدیگر سوالاتی می پرسند که مربوط به آینده هر دو نفر است و ملاک ها معیار های همسر ایده آل خود را می گویند. و اگر موافق بودند بزرگ فایل نشان (شامل انگشتر، دستبند و یا گردن بند ) را به عروس می دهند و درباره قرار های عقد و عروسی و مسائل مربوط به آن بحث می کنند.
در مرحله پنجم پسر و دختر به آزمایشگاه می روند.
در این مرحله امکان به هم خوردن عروسی و تمام قرارهایی که گذاشته اند بسیار زیاد است و اگر خون آن دو نفر به یکدیگر نخورد نمی توانند با هم ازدواج کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید آزمایش های قبل از ازدواج را مطالعه کنید.
تفاوت خواستگاری جدید و قدیمی :
- در خواستگاری های جدید آداب خواستگاری خاصی حاکم است همچنین ابتدا دختر و پسر تمام قرار های خود برای آینده را می گذارند و بعد به خانواده اطلاع می دهند.
- خانواده در خواستگاری های قدیمی نقش ارشادی دارند اما در خانواده های مدرن فقط نقش تشریفاتی دارند.
نقش پدر خانواده
در امر خواستگاری و ازدواج پدر نقش بسیار مهمی دارد. البته منظور از پدر کارکرد پدر است و ممکن است فردی پدرش را از دست داده باشد و مثلا پدر بزرگ وی کارکرد پدری را برایش ایفا می کند. و همچنین پدر دلسوز دخترش است و از روی احساسات و کور کورانه تصمیم نمی گیرد و تمامی جوانب را می سنجد.
اعتقاد روان شناسان :
آداب خواستگاری و ازدواج به روش قدیمی بهتر است و می تواند کیفیت و دوام بیشتری نسبت به ازدواج های مدرن داشته باشد زیرا :
- افراد به یکدیگر دل بستگی پیدا نمی کنند.
- اگر جدایی اتفاق بیفتد مشکلات حاد سایکوتیک ایجاد نمی شود.
- اگر نتوانند ازدواج کنند افراد بدون وابستگی از هم جدا می شوند.
سخن پایانی
در هر دو نوع ازدواج تفاهم اهمیت بسیار زیادی دارد و در نظر داشته باشید که در هر کدام ممکن است طلاق صورت بگیرد و نمی توان گفت در نوع اول و قدیمی خواستگاری و ازدواج هیچ گونه طلاقی صورت نمی گیرد. می توانید با کلیک بر روی لینک مقابل سایر مقالات آرگا را در بخش روانشناسی مطالعه کنید.
