افراد در طول روز بارها و بارها تصمیمات مختلفی را می گیرند، برخی از تصمیمات در زندگی تاثیرات مثبتی را به دنبال دارند و باعث موفقیت هایی می شوند ولی بعضی از تصمیم های غلط آثار منفی را به دنبال دارند و باعث پشیمانی در زندگی می شوند.
دلایل مختلف تصمیم گیری غلط
همانطور که تصمیمات خوب باعث ایجاد فرصت ها و منافع بهتری می شوند، تصمیمات اشتباه و بد مشکلات جدی را در زندگی به دنبال دارند. اگر بعد از تصمیم گیری نمی خواهید که افسوس بخورید، باید با دلایل و عواملی که باعث می شوند تا تصمیمات اشتباه گرفته شوند آشنا شوید. شاید در برخی اوقات فکر کنید که بهترین تصمیم را اخذ کرده اید ولی بعد از گذشت مدت زمانی پشیمان شوید و متوجه شوید که تصمیم اشتباهی گرفته اید با دانستن دلایل تصمیم گیری های اشتباه می توانید تا حدودی از تصمیمات غلط پیشگیری نمایید. در ادامه مطالب شما را با دلایل تصمیم گیری غلط آشنا می کنیم.
میانبرهای ذهنی باعث در دام افتادن افراد می گردند
وقتی که بخواهیم در مورد تمامی اتفاقاتی که امکان دارد بعد از تصمیم گیری ها اتفاق بیافتد فکر کنیم، در واقع زمان خود را با تفکر در مورد این موضوع تلف کرده ایم و نمی توانیم به خوبی کارها را انجام دهیم. مغز ما انسان ها به منظور تصمیم گیری سریع و هدفمند از میانبرهای شناختی استفاده می نماید. این میانبرها در واقع روشی برای حل مشکلات می باشند که فرد با کمک آنها با درس گرفتن از تجربه های قدیمی خود راه حل هایی برای حل مشکلات پیدا می نماید. این قانون های ذهنی بیشتر بر اساس تجربه می باشند و این امکان را به افراد می دهند تا در بیشتر اوقات سریع و درست تصمیم گیری کنند، ولی استفاده از این قانون ها امکان دارد باعث ایجاد اثرات بدی باشند و باعث شوند تصمیم گیری های غلطی انجام شود.
یکی از این میان برهای دهنی را در اصطلاح لنگر اندازی جانب گیرانه می نامند. افراد زیادی در موقعیت های متفاوت نقطه شروع اولیه را به عنوان لنگر در نظر گرفته و از آن استفاده می نمایند، به این معنی که تجربه ای را که از گذشته داشته اند را به عنوان یک معیار در نظر می گیرند تا به چیزهای دیگری که می خواهند دست یابند.
حال اگر به دنبال این هستید که آثار منفی این تصمیم گیری های جانب گیرانه را به حداقل برسانید باید آگاهی و شناخت خودتان را در مورد این تصمیم ها بیشتر نمایید. پس در لنگر اندازی جانب گیرانه در عوض اینکه به برآورد محدود تکیه نمایید، می توانید محدوده بزرگتری از برآوردهای تقریبی را در نظر گرفته تا تصمیمات عاقلانه و منطقی تری را بگیرید.
مقایسه های بدون تفکر
مقایسه یکی از بهترین ابزارها برای تصمیم گیری می باشد. مثلا ما چطور می توانیم بفهمیم که در زمان خرید نوعی وسیله در معامله تقلب نمی شود و به ما دروغ نمی گویند؟ ولی اگر از قبل در مورد قیمت آن وسیله تحقیق نماییم می توانیم قیمت های بدست آمده از تحقیقات خود را با قیمتی که فروشنده ارائه می دهد مقایسه کرده و بهترین تصمیم گیری و انتخاب را داشته باشیم. به منظور ارزش گذاری روی کالاها از مقایسه آنها با هم استفاده نمایید. برای اینکه تصمیم گیری های غلط نداشته باشیم باید تمام گزینه های پیش روی خودمان را به دقت بررسی نماییم. شاید مقایسه های که از وسیله ها داریم اشتباه باشند و یا وسائل انتخابی معیار مناسبی نباشند. مثلا اگر قصد خرید وسیله ای ۲۰۰ هزار تومانی را دارید و به شما بگویند که با ۳۰ دقیقه رانندگی می توانید این وسیله را ۵۰ هزار تومان ارزانتر تهیه کنید، به احتمال خیلی بالا اینکار را انجام خواهید داد، حال اگر قیمت این وسیله ۵ میلیون تومان باشد و در جای دیگر با ۳۰ دقیقه رانندگی بتوانید آن را با ۵۰ هزار تومان ارزانتر تهیه کنید به احتمال بالا از اینکار صرفنظر خواهید کرد، این کار تصمیم گیری اشتباهی است زیرا ۵۰ هزار تومان در هر صورت ارزش یکسانی دارد.در این شرایط ما گرفتار یک مقایسه بد شده ایم. در مثالی که عنوان شد با مقایسه هزینه های پرداختی و هزینه ای که پس انداز می گردد به این نتیجه خواهید رسید که ۵۰ هزار تومان در مورد وسیله اول خوب است اما برای وسیله دوم خوب نیست. در این تصمیم گیری بدن فکر کردن به گزینه های مقابل خود با عجله و بدون فکر مقایسه می نماییم و تصمیمی نادرست می گیریم. همانطور که گفتیم برای پیشگیری از تصمیمات غلط گزینه های پیش رویتان را به دقت بررسی کنید.
خوش بین بودن بیش از حد
یکی دیگر از دلایل تصمیم گیری غلط خوش بینی بیش از اندازه است. خوش بین بودن در برخی از افراد ذاتی است و این موضوع باعث می شود تا تصمیمات غلط درباره موضوعات مختلف گرفته شود. در صورتی که به توانایی ها و چشم اندازتان از آینده بیش از اندازه خوش بین باشید، احتمال این موضوع که بدون تفکر تصور کنید که تصمیم های شما بهترین تصمیمات هستند خیلی زیاد است. خوش بینی ذاتی و بیش از حد در افراد به دلایل باورهای ذاتی افراد می باشد، آنها تصور می کنند که رویدادهای بد و اتفاقات ناگوار فقط برای دیگران است و به اصطلاح مرگ را برای همسایه می دانند. اکثر افراد زمانیکه اتفاق ناگواری برای شخصی پیش می آید به دنبال اشتباهاتی هستند که باعث بروز این مشکل شده است و با مقصر نمودن قربانیان حادثه خود را توجیه می کنند که اتفاق بد برای آنها رخ نمی دهد و تصمیمات اشتباه می گیرند. از دلایل دیگر خوش بین بودن بیش از حد این است که بیش از اندازه به خود اعتماد داشته باشیم. خوش بینی بیش از حد تاثیرات مختلفی بر روی تصمیم گیری های ما داد.
روش ها و ترفندهایی برای کمک به تصمیم گیری
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که بعد از انجام کاری با خود گفته باشید: ای کاش اینکار را انجام نداده بودم.
با دانستن مهارت های تصمیم گیری درست از انجام کارها احساس پشیمانی نخواهید داشت. در ادامه مطلب با بعضی از راهکارهایی که باعث می شوند تا تصمیم گیری بهتری داشته باشید، آشنا می شویم:
باید پذیرفت که نمی توان تمام گزینه های انتخابی را با هم داشت:
تصمیم گیری یعنی بتوانیم از بین را حل هایی که وجود دارد فقط یک راه حل و یا تعداد کمی از آنها را انتخاب نماییم. برای تصمیم گیری درست به گذشته نگاه نکنید و در زمان حال زندگی نمایید، چون رفتارهایی را که امروز انجام می دهید در آینده شما تاثیر گذار است و مسیر زندگیتان را مشخص می نماید.
بیش از حد فکر نکنید:
فکر کردن در مورد یک موضوع قبل از تصمیم گیری کار عاقلانه و درستی است، ولی هیچوقت نباید بیش از اندازه برای یک تصمیم گیری فکر کنید. در بیشتر مواقع فکر کردن خیلی زیاد در باره یک موضوع نه تنها به روشن شدن آن کمکی نمی کند بلکه باعث می شود تصمیم گیری برایتان سخت تر شود. در برخی موارد نیز امکان دارد تصمیم گیری های سریعی که بر پایه شهود هستند، تصمیماتی درست باشند.
تصمیم گیری خود را به تعویق نیاندازید:
در برخی موارد گرفتن تصمیم در مورد یک موضوع مهم سخت و مشکل است و ممکن است شما برای اشتباه نکردن در تصمیم گیری مجبور شوید که تصمیم گیریتان را به تعویق بیاندازید. در برخی موارد دیگر نیز امکان دارد به دلایل مختلف مثل اضطراب زیادی که دارید تصمیم گیری خود را عقب بیاندازید و آن را به زمانی موکول کنید که آرامشتان بیشتر باشد. به خاطر داشته باشید که عقب انداختن تصمیم گیری نباید باعث ضرر و زیان شما شود. مثلا به تعویق انداختن تصمیم گیری در مورد کاری سودآور ممکن است باعث شود تا فرد دیگری آن کار را انجام دهد. اینکار باعث می شود تا زمان کافی برای انجام کار را از دست داده و یا با گذشت زمان تصمیمات احساسی یا غلط بگیرید.
به شهود خود اعتماد نمایید:
شهود نوعی احساس، ادراک و بینش می باشد که در بیشتر مواقع منبع و منشاء قابل درکی ندارد. شهود شاید منبع کاملی از اطلاعات باشد پس باید به آن توجه نمایید و همچنین به این موضوع توجه کنید که شهود با تحریک پذیری فرق دارد و نباید آنها را با هم اشتباه بگیرید. تحریک پذیری انگیزه ای می باشد که برای برآورده شدن نیازهای لحظه ای اتفاق می افتد و در بیشتر مواقع باعث می شود تا تصمیم گیری غلط داشته باشیم و پشیمان شویم.
همیشه قرار نیست تصمیم گیری درستی داشته باشید:
همواره به یاد داشته باشید که ما نمی توانیم همواره تصمیم گیری های درستی داشته باشیم. به عنوان نمونه وقتی تصمیم می گیرید در یک شرکت سرمایه گذاری نمایید و بعد آن شرکت به دلایل مختلفی که شما در آن نقشی نداشته اید ورشکسته می شود و شما نیز ضرر می کنید، نباید خودتان را سرزنش نمایید چون این اتفاق غیر منتظره بوده و شما مقصر نیستید و در واقع شما تصمیم غلط نگرفته اید.
