تکه دوزی چیست | آشنایی با هنر چهل تکه دوزی و تاریخچه آن
تکه دوزی یا چهل تکه دوزی نوعی سوزن دوزی است که شامل دوختن تیکه های پارچه به یکدیگر برای یک طرح بزرگتر است. طرح بزرگتر معمولاً بر اساس الگوهای تکراری ساخته شده است که با اشکال مختلف پارچه ساخته می شود (که می تواند رنگ های مختلفی هم داشته باشد). این اشکال با دقت اندازه گیری شده و بعد برش داده می شوند، اشکال پایه ای هندسی باعث می شود که آنها به راحتی قابل وصل کردن بهم باشند.
بسم الله الرحمن الرحیم
موارد استفاده و کاربرد های هنر تکه دوزی
وصله یا تکه دوزی اغلب در ساخت لحاف استفاده می شود اما می توان از آن برای تهیه کیف، دیوارپوش، کاپشن گرم، روکش کوسن، دامن، کت و سایر لباس ها نیز استفاده کرد. برخی از هنرمندان نساجی با تبکه دوزی کار می کنند که اغلب آن را با گلدوزی و اشکال دیگر دوخت ترکیب می کنند. هنگامی که تکه دوزی برای ساخت لحاف استفاده می شود، تکه بزرگتر یا از بین سه لایه روی لایه سطحی قرار می گیرد، لایه میانی آن لایه چسب است و لایه پایین آن پشت لحاف است. برای جلوگیری از جابجایی لایه چسب، باید آن را کوک بزنید. ممکن است نخ های دوخته شده لحاف داای الگوهای کلی و تصادفی یا بسیار مرتب باشند که کنتراستی را با ترکیب وصله دوزی ها ایجاد می کنند.
تاریخچه هنر تکه دوزی
شواهد نشان میدهد تکه دوزی – قطعات کوچک پارچه که برای ایجاد یک قطعه بزرگتر و لایه های دوخته شده پارچه ای – در طول تاریخ یافت شده و تاریخچه ای طولانی دارد.
در مصر باستان :
- مصریان باستان از تکه دوزی برای لباس، تزئینات دیوار، پارچه و مبلمان استفاده می کردند.
- قدیمی ترین تصاویر مربوط به ۵،۵۰۰ سال پیش (۳۴۰۰ سال قبل از میلاد) است.
در چین :
- گفته می شود که تیکه دوزی های چینی توسط امپراطور لیو یو از سلسله لیو آغاز شده است.
در اروپای قرون وسطا :
- اولین تکه دوزی های محافظت شده مربوط به اوایل قرون وسطی است.
- تیکه دوزی ها در کنار لایه های پارچه لحافی در ساخت زره استفاده می شدند.
- این اقدام باعث گرم نگه داشتن و محافظت شدن سربازان می شد.
- زره پوش های ژاپنی نیز به روشی مشابه تیکه دوزی را انجام می دادند.
- دوخت لحاف های خانگی با استفاده از این روش، در قرن یازدهم تا سیزدهم شروع شد.
- با سردتر شدن آب و هوای اروپا در این زمان، میزان استفاده از لحاف افزایش یافت .
- و عمل تزیین پارچه های ساده از طریق ایجاد الگو و طرح های تزئینی تکه دوزی رواج یافت.
- رسم دوخت لحاف به این شیوه توسط مهاجران به آمریکا منتقل شد.
در آمریکا:
- تکه دوزی در دوران رکود بزرگ جهانی، دوباره به سرعت در میان مردم آمریکا احیا شد.
- به این علت که راهی برای بازیافت لباس های فرسوده و تبدیل به لحاف گرم محسوب میشد.
- حتی مواد بسیار ریز و فرسوده نیز برای استفاده در تکه های پارچه مناسب بودند.
- اگرچه امروزه صنعتگران از پارچه های ۱۰۰٪ نخی زیبا و نو در طرح های خود استفاده می کنند.
- در آمریکا ، تیکه دوزی پس از جنگ جهانی دوم کاهش یافت.
- اما دوباره در دویست سال اخیر در آمریکا احیا شده و محبوبیت یافته است. .
- در گذشته، لحاف دوزی دستی اغلب به صورت گروهی انجام می شد.
در هند :
- برای دوخت پتو در هند از پارچه های مختلف که قسمتی از یک اثر هنری هستند، استفاده می شود.
- در کارناتاکا معروف به Kaudhi این روش محبوب است.
- چنین پتوهایی در برخی از مناطق کارناتاکا به نوزادان تازه متولد شده هدیه داده می شود.
- قبایل لامبانی با چنین هنری دامن می پوشند.
در پاکستان :
- تکه دوزی نیز در مناطق مختلف پاکستان، به ویژه در منطقه سیند، انجام می شود.
- لحاف های رالی (منطقه سیند) پاکستانی حتی در غرب در سراسر شبه قاره معروف هستند.
- این لحاف ها بخشی از سنت آنهاست و توسط زنان دوخته می شود.
- اکنون این تیکه دوزی ها به رسمیت شناخته شده و بین المللی هستند.
- حتی اگر هزاران سال قبل ساخته شده باشند به علت زیبایی خاص ارزشمند هستند.
ساختار کلی تیکه دوزی
سه ساختار سنتی وجود دارد که برای یک تکه دوزی ای استفاده می شود:
۱) ایجاد بلوک،
۲) طرح کلی
۳) نوار تکه ای.
تیکه دوزی سنتی دارای نام های مشخص بر اساس ترتیب، رنگ و شکل است.
روش اول >> ایجاد بلوک :
بلوک های تکه دوزی، مربع های تکه تکه شده ای هستند که از اشکال رنگی تشکیل شده اند و اشکال خاصی را تکرار می کنند تا الگوهایی را به شکل مربع یا بلوک هایی از رنگ های روشن و تیره یا متضاد ایجاد کنند. همه بلوک ها می توانند الگوی یکسانی را تکرار کنند، یا چندین الگوی مختلف داشته باشند. غالباً نوارهایی از پارچه های متضاد که به صورت مشبک تشکیل شده، بلوک های تیکه دوزی را از یکدیگر جدا می کنند. برخی از نام های متداول بلوک های تیکه دوزی عبارتند از Log Cabin ، Drunkard’s Path ، Bear’s Paw ، Tulip و Nine Patch..
شکل منحصر به فرد لحاف تکه ای، لحاف دیوانه یا crazy است. لحاف دیوانه در دوران ویکتوریا (اواسط اواخر قرن نوزدهم) رواج داشت. لحاف دیوانه از اشکال تصادفی پارچه های مجلل مانند مخمل، ابریشم و نمادها و دکمه ها، تورها و سایر تزئینات به جا مانده از روپوش هایی که برای خود ساخته بودند، تشکیل شده است. تکه های دوخته شده به هم یا به صورت غیر تکراری و نامتقارن، ترکیبات ” لحاف دیوانه” را ایجاد می کنند. گلدوزی فانتزی خطوط درز، بین اشکال را جداگانه تزئین می کنند. لحاف دیوانه نمادی از وضعیت افراد در گذشته بود، زیرا فقط زنان کمی بودند که برای انجام همه کارهای خانه کارگر داشتند و وقت دوختن لحاف دیوانه خود را داشتند. از لحاظ سنتی، قسمت بالای آن بدون آستر باقی می ماند. بسیاری از لحاف دوزی های طرح دیوانه که از گذشته بازمانده است، الگوهای خود را در روزنامه و سایر مقالات برای تکه دوزی به جای گذاشته اند.
روش دوم >> ایجاد طرح کلی :
طرح های کلی وصله دوزی به صورت تدریجی به صورت تکه دوزی و شکل هندسی دوخته شده اند تا یک طرح بزرگتر تصادفی یا ترکیبی را تشکیل دهند. اشکال رنگی را می توان بصورت تصادفی تیکه دوزی کرد یا از یک دستور دقیق برای ایجاد یک جلوه خاص پیروی کرد. جلوه های ارزشی (از روشنی به تاریکی) یا جلوه های شطرنجی. نام هایی مانند Hit یا Miss ، Clamshell ، پشت کوک، سوزن بافی، criss-cross و Starburst برخی از ساختارهای کلی تیکه دوزی را مشخص می کنند.
قطعات گردی که با برش یک دایره از پارچه، جمع شدن لبه ها با یک کوک و یا کشش پارچه، محکم بسته شده اند، در بریتانیا به پف سافولک معروف هستند که دلیل آن استفاده از پشم سافلوک است. در ایالات متحده، این تکه دوزی ها به نام yo-yos نامیده می شوند. تاریخ پیدایش این نوع تکه ها مشخص نیست، اما در ایالات متحده در دوران رکود بزرگ و در انگلستان پس از جنگ جهانی دوم محبوب شد. این تکه های گرد را می توان با چندین کوک در طرفین به هم متصل کرد تا پف ها را به یکدیگر متصل کرده و یک روکش را تشکیل دهد.
روش سوم >> ایجاد نوار تکه ای :
نوار تکه ای شامل دوختن تکه های پارچه در الگوهای تکراری به نوارهای طولانی و سپس دوخت نوارها از طول است. نوارهای تکه ای را می توان با نوارهایی با رنگ متضاد جایگزین کرد. لحاف تکه ای نواری معمولی الگوی چهار تکه دارد.
محبوبیت هنر تیکه دوزی در لحاف دوزی:
نظرسنجی در مورد لحاف دوزی و کاربرد تکه دوزی در آن در آمریکا در سال ۲۰۰۳ برآورد کرد که ارزش کل صنعت لحاف دوزی آمریکا ۲.۷ میلیارد دلار بوده است. نمایشگاه های بین المللی لحاف دوزی هزاران بازدید کننده را به خود جلب می کند، در حالی که نمایشگاه های کوچکتر بی شماری آخر هفته ها در مناطق محلی برگزار می شوند. اتحادیه های لحاف دوزی سایبری به صورت فعال در وب زیاد است. هر ساله صدها کتاب و مجلات با این موضوع چاپ می شود و بسیاری از اصناف و فروشگاه های لحاف دوزی محلی فعال در کشورهای مختلف وجود دارند. “هنر لحاف دوزی” به عنوان یک رسانه هنری قانونی تاسیس شده است، با آثار هنری لحاف دوزی که هزاران دلار به خریداران و گالری های شرکت ها می فروشد. مورخان و ارزیابان لحاف دوزی در حال ارزیابی مجدد میراث لحاف های سنتی و لحاف های عتیقه هستند. در حالی که نمونه های عالی لحاف های عتیقه با مبلغ زیادی توسط مجموعه داران و موزه ها خریداری می شود. گروه مطالعاتی لحاف دوزی آمریکایی در ارتقای تحقیقات خود در مورد تاریخ لحاف دوزی هنوز فعال است.
با تیکه دوزی چی درست کنیم؟
این هنر زیبا میتواند در بسیاری از قسمت ها زینت بخش خانه شما باشد ، اینجا به چند نمونه از کاربرد های تکه دوزی اشاره میکنیم:
- دوختن لحاف با تکه دوزی
- دوختن پتو برای کودک با تیکه دوزی
- دوختن رومیزی (میز نهار خوری ، عسلی ، میز کنسول ) با تکه دوزی
- دوختن رانتر با تیکه دوزی
- دوختن کوسن با تکه دوزی
- دوختن کیف های فانتزیز با تیکه دوزی
- دوختن لباس (پیراهن دامن تونیک مانتو) با تکه دوزی
- دوختن دستگیره و دم کنی و سرویس آشپزخانه با تیکه دوزی
- دوختن رومبلی یا روتختی با تکه دوزی
- دوختن زیر لیوانی و زیر گلدانی با تیکه دوزی
- دوختن زیر انداز یا پتو های بلند با تکه دوزی
- دوختن تابلو های فانتزی تزیینی با تیکه دوزی
برای مشاهده و سفارش کارهای تکه دوزی زیبا و با کیفیت میتوانید
به این صفحه در اینستاگرام یا تلگرام مراجعه کنید.
