برترین‌ها: به دلیل شرایط تحریم‌ها و مشکلات در تامین قطعات و تولید خودرو، اولویت با تامین نیاز بازار داخلی است و صادرات خاصی وجود ندارد. حدود ۳ سال است که واردات خودرو به کشور ممنوع شده و امکان ورود هر گونه خودرو به داخل کشور به دلیل تغییر در ضوابط واردات خودرو و ممنوعیت ثبت سفارش وجود ندارد، اما در مقابل صادرات خودرو امکان پذیر است و خودروسازان می‌توانند هم در کشور‌های دیگر خودرو صادر کنند، هم در آنجا کارخانه بگذارند.
طبق اعلامی گمرک ایران در سال ۹۸، خودروسازان توانستند به کشور‌های هنگ کنک، تایوان، سوریه، امارات، اسپانیا، چین، عراق و ترکیه صادرات خودرو داشته باشند.
صادرات خودرو آغاز شد
اما در سال ۹۹ آنطور که مشخص است، با اتفاقاتی که در صنعت خودرو رخ داد، میزان صادرات به میزان قابل توجهی کاهش یافت و خودروسازان داخلی بیشترین تمرکز را روی افزایش تولید خودروهای داخلی گذاشتند، اما با این حال صادرات قطع نشد و اکنون رو به افزایش است.
تازه‌ترین اعلام مسئولان گمرک ایران از وضعیت صادرات خودرو از این حکایت دارد که در سال گذشته حدود ۱۳۰۰ دستگاه خودرو به ارزش پنج میلیون و ۷۲۲ هزار و هفت دلار به ۹ کشور صادر شده است. این در حالی است که بیشترین تنوع صادرات خودرویی با خودروهای تیبا، ساینا، کوئیک، وانت‌آریسان، پژو پارس، پراید۱۳۱و رهام به مقصد اسپانیا تعلق دارد.
صادرات خودرو از ایران و محصولات ایران خودرو و سایپا در حالی صورت می‌گیرد که مسئولان مربوطه به ویژه در شورای رقابت بار‌ها تاکید کرده‌اند که از مهم‌ترین دلایل نابه‌سامانی بازار خودرو کمبود عرضه در مقابل تقاضا است و تا هنگامی که تولید افزایش نیافته و عرضه بیشتر نشود وضعیت بازار چندان بهبود پیدا نخواهد کرد.
این در شرایطی است که حتی رییس شورای رقابت چندی پیش پیشنهاد واردات خودروهای وارداتی را مطرح کرد که بتوانند با واردات بدون انتقال ارز و خودرو‌هایی که امکان خرید آن برای مردم وجود داشته باشد تا حدودی به وضعیت بازار سامان دهند.
بیشترین تمرکز خودروسازان، افزایش تولید داخل
در حال حاضر به دلیل شرایط تحریم‌ها و مشکلات در تامین قطعات و تولید خودرو، اولویت با تامین نیاز بازار داخلی است و صادرات خاصی وجود ندارد اما بنابر اخباری که در رسانه‌های آفریقایی منتشر شده، سایپا در یک همکاری نزدیک با شرکت خودروسازی مورزا قصد دارد تا محصول جدید خود یعنی کوییک را به بازار آفریقا عرضه کند. شرکت خودروسازی مورزا در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی قرار دارد و خودروسازی مطرح در سطح قاره آفریقا محسوب می‌شود. بنابر اعلام این شرکت، خودرو کوییک با نام Mureza Prim ۸ به تولید خواهد رسید و در فاز اول در کشور زیمباوه به فروش خواهد رسید.
در گزارش تنظیم شده توسط رسانه‌های آفریقایی، به همکاری مورزا با سایپا و قدمت این خودروسازی اشاره شده که به نیم قرن می‌رسد. سایپا کوییک نیز هاچ‌بکی مناسب استفاده در تمام شرایط و تمام کشورها توصیف شده است.
بازار خودرو در زیمباوه و بسیاری از کشور‌های آفریقایی، در انحصار خودروهای دست دوم ژاپنی و اروپایی است و حال شرکت‌های خودروسازی آفریقایی قصد دارند با عرضه خودروهای ارزان قیمت، مشتریان را به خرید خودروهای صفر کیلومتر ترغیب کنند.
عرضه خودرویی همچون کوییک می‌تواند مشتریان آفریقایی را وسوسه کند تا از خرید خودروهای دست دوم ژاپنی دست کشیده و با همان بودجه، یک خودرو صفر کیلومتر ارزان قیمت را خریداری کنند. البته مشخص نیست که سایپا کوییک در خودروسازی مورزا با چه کیفیتی به تولید می‌رسد و آیا قادر است با خودروهای ژاپنی دست دوم از نظر کیفی رقابت کند یا خیر.
کدام کشورها خریدار خودروی ایرانی هستند؟
عراق با سه میلیون و ۱۲۲هزار و ۹۰۰ دلار، آذربایجان با یک میلیون و ۱۵۹هزار و ۴۰۰ دلار، سوریه با ۹۸۱هزار و ۸۲۵ دلار سه مقصد اول خودروهای ایرانی بودند، همچنین هنگ کنگ با ۱۱۶هزار و ۸۶۲ دلار، اسپانیا با ۹۶هزار و ۳۶۲دلار، تایوان با ۷۹هزار و ۵۲۱دلار، چین با ۳۶هزار و ۶۰۰ دلار، ترکیه با هفت هزار دلار و امارات با چهار هزار و ۶۶۲دلار دیگر خریداران خودرو از کشورمان بودند.
خودروی ساینا بیش از ۹۰ درصد سبد صادرات خودرو در سال گذشته را به خود اختصاص داده است و پراید، تیبا، کوئیک، سمند، پارس،۲۰۷، هایما، دنا و ... مابقی سهمی کمتر از۱۰درصد را در بر می‌گیرند.
این در حالی است که بیشترین تنوع صادرات خودرویی با خودروهای تیبا، ساینا، کوئیک، وانت‌آریسان، پژو پارس، پراید۱۳۱و رهام به مقصد اسپانیا تعلق دارد.
صادرات خودرو از ایران و محصولات ایران خودرو و سایپا در حالی صورت می‌گیرد که مسئولان مربوطه به ویژه در شورای رقابت بار‌ها تاکید کرده‌اند که از مهم‌ترین دلایل نابه‌سامانی بازار خودرو کمبود عرضه در مقابل تقاضا است و تا هنگامی که تولید افزایش نیافته و عرضه بیشتر نشود وضعیت بازار چندان بهبود پیدا نخواهد کرد.
این در شرایطی است که حتی رییس شورای رقابت چندی پیش پیشنهاد واردات خودروهای وارداتی را مطرح کرد که بتوانند با واردات بدون انتقال ارز و خودرو‌هایی که امکان خرید آن برای مردم وجود داشته باشد تا حدودی به وضعیت بازار سامان دهند.
نقاط قوت خودروی ایرانی
مهم‌ترین نقاط قوت صادرات خودروی ایرانی بر اساس آنچه اعلام شده قیمت تمام شده مناسب و قابل رقابت این محصول در بازار‌های جهانی، سرمایه‌گذاری در برندسازی، کسب سهم از بازار‌های جهانی و ماندگاری در بازار، محصول باکیفیت رقابتی، ایجاد شبکه توزیع و فروش، انعطاف‌پذیری در تنوع محصول، کسب فرصت‌های ورود به بازار‌های جهانی و رشد بازار و حفظ رقابتی محصول در بازار به شمار می‌رود.
