سلامت نیوز:رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، خدمات مراکز ۱۶و ۲۴ساعته کرونا و همچنین برنامه‌ریزی انجام‌شده برای واکسیناسیون عمومی کرونا در قالب مراکز بهداشتی را تشریح کرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی ،دکتر جعفرصادق تبریزی، با اشاره به شعار امسال روز جهانی بهداشت مبنی‌بر «جهانی عادلانه‌تر و سالم‌تر»، گفت: این شعار برای امسال بسیار مناسب است زیرا در دنیا شاهد هستیم که کشورها درحال دور شدن از عدالت هستند. به‌عنوان مثال امروز ۸۶درصد واکسن کرونا دنیا را فقط شش کشور در اختیار دارند و این نشان‌دهنده چهره کاملا غیرعادلانه دنیا است که نگاه تبعیض‌آمیزی به واکسن دارند و اگر چنین شعاری محقق شود به ارتقا سلامت جهانی هم کمک خواهد کرد.
وی بااشاره‌به آغاز شیوع کرونا در ایران در اسفند ۱۳۹۸، اظهار کرد: با شروع این اپیدمی در کشور وزارت بهداشت به‌ویژه معاونت بهداشت تغییراتی را در ساختار ارائه خدمات خود اعمال کرد و حدود ۱۲۰۰مرکز جامع خدمات سلامت را تحت عنوان مراکز منتخب کووید ۱۹ با ۱۶یا۲۴ساعت فعالیت تجهیز کرد و به مردم اعلام کرد که از این مراکز برای علائم کرونا استفاده کنند ما هم در سیستم خود این مراکز را به‌عنوان سطح ارجاع برای سطوح بالاتر تعیین کردیم.
تبریزی تاکید کرد: حدود ۱۸هزار خانه بهداشت در سطح کشور داریم که در روستاها درحال خدمت‌رسانی هستند و به این ترتیب برای هر ۷۰۰نفر یک بهورز در روستاها آماده به خدمت است و ۵۳۴۳پایگاه سلامت شهری و ۲۵۶پایگاه سلامت روستایی که خدمات فعال خود را ارائه می‌کنند.
غربالگری تلفنی کرونا
وی ادامه داد: حدود ۳۲هزار بهورز و ۲۴۵۰۰مراقب سلامت از روزهای آغازین کرونا کار غربالگری شفاهی جمعیت تحت پوشش خود را آغاز کردند. این افراد به جمعیت تحت پوشش خود زنگ می‌زنند علائمشان را می‌پرسند، اگر فردی علائم خفیف داشت آزمایش می‌شود و اگر علائمش شدیدتر بود او را به مراکز منتخب کرونا ارجاع می‌دهند.
پس از آن بهورزان و مراقبین سلامت کارهای بعدی پیگیری را انجام می‌دهند. وی بااشاره‌به فعالیت حدود ۱۲۰۰مرکز جامع خدمات سلامت تحت عنوان مراکز منتخب کووید ۱۹، اظهار کرد: این مراکز ۴کار اصلی را انجام می‌دهند، یعنی غربال، ویزیت، دارودرمانی سرپایی و انجام تست تشخیصی کرونا توسط این مراکز صورت می‌گیرد.
اگر فردی با علائم شدید بیماری به این مراکز مراجعه کرد نیز به بیمارستان‌های منتخب کووید۱۹ ارجاع داده می‌شود و کسانی که در خانه امکان ایزولاسیون و جداسازی از سایرین را ندارند به اقامت‌گاه‌هایی که برای این منظور درنظر گرفته شده است معرفی می‌شوند. تبریزی بااشاره‌به قراگیری کشور در موج چهارم کرونا، ادامه داد:
تاکنون ۴گام بسیج ملی مقابله با کووید ۱۹ را انجام دادیم که در هر گام ویژگی‌های خاصی به اقدامات ما اضافه می‌شد؛ برای مثال در گام اول غربالگری شفاهی را انجام دادیم و در گام دوم غربالگری آزمایشگاهی به غربالگری شفاهی اضافه شد و در گام سوم ارائه خدمات جا مانده به دو خدمت پیشین اضافه شد و در گام چهارم محله محوری به اقدامات قبل اضافه شد تا خدمات در محل‌ها و بر خانوار متمرکز شود تا افرادِ در معرض تماس نزدیک با بیماران را با تیم‌های رهگیری خود شناسایی کنیم و به کسانی که نباید از منزل و قرنطینه خارج شوند در خانه خدمات ارائه دهیم و حمایت و نظارت لازم را انجام دهیم. وی افزود:
گام اول با مشارکت بسیج مستضعفین و گام چهارم ما با مشارکت بسیج و سازمان هلال احمر و برخی سفیران سلامت داوطلب ما صورت گرفت. با تشدید گام چهارم از ۱۸اسفندماه ۱۳۹۹ تا ۱۸فروردین ۱۴۰۰ این گام به مرحله پایانی خود رسید که با تغییر چهره بیماری در کشور در شرف اجرای گام پنجم هستیم که به‌زودی اخبار آن منتشر می‌شود. علاوه‌بر تشدید شناسایی بیماران در تماس نزدیک و رهگیری آنها قرار است واکسیناسیون عمومی هم به‌عنوان یک فعالیت محوری به گام پنجم اضافه کنیم.
تست رایگان کرونا
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره اخذ تست کرونا در مراکز جامع خدمات سلامت و خانه‌های بهداشت، گفت: در نظام سلامت و مراقبت بهداشتی درمانی اولیه کلیه تست‌ها رایگان بوده و همچنان هم رایگان خواهد ماند و این‌درحالی است که ما در نظام سلامت در طول یکسال گذشته با مشکلات مالی و تحریم‌های ظالمانه روبرو بودیم.
از اواسط فروردین‌ماه سال ۱۳۹۹ تست فقط در مراکز منتخب کووید ۱۹ انجام شد زیرا با محدودیت کیت مواجه بودیم اما پس‌از تولید کیت‌های داخلی تست در مراکز به‌وفور انجام پذیرفت. با طرح محله‌محور مقابله با کرونا مزین به نام سردار شهید حاج قاسم سلیمانی انجام تست کرونا به تیم‌های رهگیری و مراقبت در منزل هم توسعه یافت و این کار با استفاده از تست‌های سریع تشخیصی کرونای تولید ایران صورت گرفت.
تست‌های سریع کرونا
وی افزود:کل تست‌های PCR انجام شده در مراکز منتخب ما از فرودین سال قبل تاکنون حدود ۴میلیون است اما از شروع طرح شهید سلیمانی و گام چهارم مقابله با کرونا تا ۱۸فرودین ماه حدود ۵میلیون و ۶۷۸هزار تست در سیستم انجام دادیم که از این تعداد ۲میلیون و ۶۰۰هزار تست PCR بوده و ۳میلیون و ۷۳هزار تست سریع است که ظرف ۱۵دقیقه در همان‌جا پاسخ آن به فرد اعلام می‌شود.
از حدود ۳میلیون و ۷۳هزار تست حدود ۲میلیون و ۲۴۰هزار تست توسط تیم‌های رهگیری و مراقبت در منزل ما انجام شد. سیاست محوری ما این بود که روستاییان عزیز برای انجام تست مجبور به خروج از روستاها نباشند تا در راه فرد دیگری را به بیماری مبتلا نکنند. بنابراین تمام مراکز روستایی ما در کل کشور به تست سریع تجهیز کردیم.
چگونگی رهگیری بیمار کرونا مثبت
تبریزی ادامه داد: زمانی که مراکز منتخب تشخیص قطعی دادند که فردی بیمار است در وهله اول داروی «کلروکین» به او می‌دهند که به مدت ۵روز استفاده کند و سپس درصورت نیاز بیمار را به بیمارستان یا اقامت‌گاه‌ها ارجاع می‌دهند. پس از این مراحل مسئولیت فرد بیمار با خانه‌های بهداشت و پایگاه سلامت است. آنها به مدت ۱۰روز ۶بار با آنها تماس تلفنی برقرار کرده و جویای احوال و شدت و ضعف بیماری از آنها می‌شوند. علاوه‌بر آن همکاران مراقب سلامت ما باید افرادی که تماس نزدیک با فرد مثبت داشته را شناسایی کنند که معمولا می‌گوییم 6،5نفر (فرد نزدیک) به ازای هر یک بیمار بررسی و غربالگری شود.
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره سایر مراقبت‌های روتینی که باید ازسوی خانه‌های بهداشت ارائه شود، بیان کرد: ما سعی کردیم خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت محل رفت و آمد افراد مشکوک یا محتمل کووید۱۹ نباشد و ازطریق سامانه‌های اطلاع‌رسانی۱۹۰ و ۴۰۳۰ مراکز ارائه خدمت کرونا را معرفی کردیم تا به این طریق خانه‌های بهداشت و پایگاه سلامت امن بمانند و آلوده نشوند اما در بررسی که در اردیبهشت ۱۳۹۹ انجام دادیم مشخص شد تقریبا بین ۳۰تا۱۰درصد بسته به نوع خدمت افت ارائه خدمت را در مقایسه با سال قبل داشته‌ایم که حاکی از آن بود مردم از ترس کووید۱۹ به ما مراجعه نمی‌کنند و یا خودشان مبتلا به بیماری هستند.
وی ادامه داد: بنابراین در گام سوم بسیج ملی مقابله با کووید۱۹ ارائه خدمات جامانده را هدف خود قرار دادیم و در طول اردیبهشت و خردادماه سال قبل تمامی بسته‌های خدمتی مراکز را بازنگری کرده و به دو گروه تقسیم‌بندی کردیم، خدماتی که باید به شکل حضوری ارائه شود و خدماتی که می‌توان به شکل غیر حضوری ارائه کرد. به‌حدود ۸میلیون و ۵۰۰هزار نفر وقت دادیم و به حدود ۱۸میلیون و ۷۰۰هزار نفر هم خدمات غیرحضوری ارائه کردیم و این کار استمرار یافت و همچنان هم ادامه خواهد یافت.
به‌عنوان مثال در مورد مادران باردار خدمات ارائه شد و ضریب دریافت خدمتشان به ۱۰۴درصد رسید. تبریزی درباره اقدامات وزارت بهداشت برای ارائه واکسن در قالب شبکه بهداشت کشور نیز گفت: هم واکسن وارداتی در راه است و هم واکسن ایرانی از پایان خردادماه به سیستم اضافه خواهد شد و امیدواریم با سرعت بالا این اتفاق بیفتد. سند ملی واکسیناسیون کووید۱۹ مصوب ستاد ملی کرونا مبنای اقدامات ما است که در آن به ۴فاز تقسیم‌بندی شده و برآن‌اساس واکسن تزریق می‌شود.
ما پیش‌بینی می‌کنیم در فاز اول ۱.۵ تا ۲میلیون نفر و در فاز دوم ۸.۵ تا ۹میلیون نفر و در فاز سوم حدود ۴میلیون نفر نیاز به واکسن داشته باشند. برای این افراد براساس اولویت‌بندی سند ملی واکسیناسیون اقدام خواهیم کرد. ما سامانه‌های سطح یک را داریم که هر فردی پرونده الکترونیک خود را دارد و خدماتی که می‌گیرد در آنجا ثبت می‌شود و می‌توانیم براساس سن و بیماری‌های زمینه‌ای افراد و... مطابق با اولویت‌بندی‌ها افراد را تفکیک کنیم و با آنها تماس گرفته و آنها برای واکسیناسیون مراجعه کنند.
افزایش فضاهای جدید از تیر
تبریزی افزود: چون حجم واکسیناسیون ما از تیرماه بسیار بالا خواهد رفت. از تیرماه فضاهای دیگری را به فضاهای موجود نظام بهداشتی اضافه خواهیم کرد تا براساس پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته افراد بیشتری برای دریافت واکسن نزد ما بیایند. برنامه‌ریزی و زمان‌بندی برای این گام انجام شده است. آنچه که دولت برای واکسیناسیون انجام خواهد داد.
براساس سند ملی واکسیناسیون است که اولویت‌بندی تزریق هم براساس میزان احتمال ابتلا به بیماری انجام شده است. افراد مسن و کادر بهداشت و درمان میزان مرگ‌ومیر بالایی داشتند و ما باید از کسانی مراقبت کنیم که احتمال مرگشان بالا است و یا برای مراقبت از دیگران به آنها نیازمندیم، مثل کادر درمان، سالمندان، بیماران زمینه‌ای و... . وی ادامه داد: در واکسیناسیون، سالمندان را به ۵دسته تقسیم کردیم که دو گروه سالمندان پرخطر و بسیار پرخطر که ۳۰درصد را شامل می‌شوند در اولویت اول قرار دادیم.
اگر بخش خصوصی واکسن وارد کند آن شیوه واکسیناسیون هم در محل‌هایی که اعلام خواهد شد زیر نظر ما انجام می‌گیرد. رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره افرادی که اطلاعاتشان در پرونده الکترونیک سلامت نیست و به‌عبارتی پرونده الکترونیک سلامت ندارند، گفت: شاید اطلاعات ۱۰درصد از جمعیت را نداشته باشیم که برای جمع‌آوری این اطلاعات هم اپلیکیشنی طراحی کردیم که افراد مشخصات خود را وارد کنند و پس‌از راستی‌آزمایی برای واکسیناسیون اقدام کنند. ازطرفی احتمالا در روزهای آتی پیامکی برای مردم ارسال شود که به نزدیک‌ترین خانه بهداشت خود مراجعه کنند و کسانی که پرونده الکترونیک سلامت ندارند، اطلاعات خود را تکمیل کنند.
