یکی از مسائلی که در رابطه با نوزادان والدین باید به آن توجه داشته باشند بررسی وضعیت تنفس نوزاد می باشد که ریتم و الگوی آن باید کاملا طبیعی و نرمال باشد چرا که در غیر اینصورت نشان دهنده وجود مشکل یا بیماری در نوزاد می باشد. در همین راستا تصمیم داریم در این مطلب به جهت آگاهی شما عزیزان نحوه و وضعیت تنفس نوزاد در خواب را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم.
بررسی تنفس نوزاد در خواب
به طور کلی نوزادان مراحل گوناگونی از خواب همچون خواب عمیق و بدون تحرک و خواب فعال و پرتحرک را دارند و همچنین باید گفت تنفس نوزاد در خواب امکان دارد به صورت دوره ای باشد به این صورت که در آغاز به شکلی خیلی سریع و عمیق نفس می کشد و بعد از آن ریتم تنفس به تدریج آرام و کم عمق می شود و همچنین بعد از آن حدود ۱۰ الی ۱۵ ثانیه تنفس ندارند و سپس مجددا با نفس هایی که به مرور عمق می گیرد تنفس خود را آغاز می کنند.
بهتر است بدانید که نوزادان در مقایسه با بزرگسالان تعداد دفعات تنفس زیادتری دارند. تنفس کودک طبیعی می باشد مگر در صورتی که به همراه صدا، سرفه های خشک، خس خس در قسمت سینه، گریه های طولانی و ناراحتی باشد. بررسی و مشاهده ریتم تنفس کودک بسیار مهم و ضروری می باشد بنابراین در طی شبانه روز به انجام این امر بپردازید.
برخی مواقع امکان دارد در زمان خواب مشاهده کنید که کودکتان تنفس سریعی دارد، همینطور نوزادان می توانند در فاصله هر تنفس یک مکث طولانی داشته و در زمان تنفس ایجاد سر و صدا نماید. اغلب این موارد با فیزیولوژی کودک در ارتباط می باشد. بیماری هایی که بر روی تنفس نوزاد اثر می گذارند به طور معمول در زمان نوزادی بروز پیدا می کنند. سرعت و ریتم نفس کشیدن نوزاد از جمله نشانه های بیماری می باشد. در صورتی که نوزاد زودرس باشد امکان دارد دارای یک بیماری ریوی مزمن و یا مشکل دیگری همچون آینه خواب باشد که نیاز به مراقبت و توجه بیشتری دارد. ولی حتی در صورت عدم وجود مشکل تنفسی در کودک امکان دارد این نگرانی وجود داشته باشد که نوزاد در هنگام خواب در معرض خطر سندروم مرگ ناگهانی قرار بگیرد.
نوع تنفس طبیعی نوزاد
در ادامه ملاک هایی که نشان دهنده تنفس عادی در نوزادان می باشد را بیان کرده ایم.
انجام بیشتر از ۶۰ تنفس در دقیقه :
امکان دارد نوزاد برخی اوقات بیشتر از ۶۰ دفعه تنفس کند به ویژه هنگامی هیجان زده شده و یا در حال گریه کردن می باشد. با این وجود زمانی که به حالت طبیعی می گردد، تنفس شکل عادی به خود می گیرد.
نفس کشیدن سریع و تند :
به طور کلی نوزادان و شیرخواران در مقایسه با کودکان بزرگتر و در واقع بزرگسالان تنفس سریعتری دارند. کودکان به ویژه نوزادان در طول دقیقه تقریبا ۴۰ الی ۶۰ دفعه در حالت بیداری تنفس دارند. میزان تنفس در هنگام خواب فقط به ۳۰ الی ۴۰ نفس در طول دقیقه کاهش پیدا می کند.
امکان توقف در حین تنفس :
امکان دارد نوزادان تنفس سریعی داشته باشند و تا قبل از برگشت به حالت عادی حدود ده ثانیه نفس نکشند. والدینی که به طور دائم تنفس کودکشان را زیر نظر دارند امکان دارد در رابطه با این مسئله احساس نگرانی داشته باشند ولی باید گفت که این امر کاملا عادی می باشد چرا که به این گونه الگوی تنفسی، تنفس ادواری گفته می شود.
تنفس به همراه صدا :
باید این نکته را به یاد داشته باشید که نوزادان تنها می توانند از طریق بینی تنفس داشته باشند. مجرای باریک بینی و وجود مخاط امکان دارد موجب شود عمل تنفس با کمی صدا همراه گردد. بعضی از صداها در زمان تنفس حتی در صورت عدم سرماخوردگی می توانند کاملا عادی و طبیعی باشند. در صورتی که انسداد خلطی شدید رخ بدهد امکان دارد نوزاد با پاسخ طبیعی به منظور باز کردن بینی عطسه کند.
داشتن تنفس شکمی :
نوزادان اغلب حالت تنفس دیافراگمی دارند که باعث می شود شکم نوزاد در زمان نفس کشیدن به طرف بالا و پایین حرکت کند. تمامی افراد با مهارت این گونه تنفس متولد می شوند ولی به مرور که بزرگ تر می شوند به تنفس سینه ای تغییر می یابد. ولی نوزادان به طور کلی تنفس شکمی دارند که شیوه خوبی برای نفس کشیدن به حساب می آید.
نحوه اطمینان از تنفس صحیح نوزاد
به منظور چنین کاری می توانید با انجام یک سری اعمال از نفس کشیدن درست نوزاد خود مطمئن شوید که در ادامه به شرح آن ها پرداخته ایم.
خواباندن نوزاد به طرف پشت :
در واقع باید گفت خواباندن کودک به طرف پشت بهترین و مناسب ترین وضعیت خواب برای او می باشد. در این وضعیت مری پایین تر از نای قرار گرفته و نمی گذارد غذای برگشت خورده در داخل مجرای نای انباشته شود. خواباندن کودک به طرف پهلو و یا شکم می تواند سبب تجمع غذا در محل دهانه نای و سبب اختلالات تنفسی حتی حالت خفگی گردد. البته باید گفت در حالتی که کودک دچار ریفلاکس معده می باشد امکان دارد هر زمان بالا بیاورد و در زمان خواب چون کسی مواظب او نیست بنابراین خواباندن به طرف پهلو بهتر می باشد.
خوابیدن در اتاق کودک :
متخصصان کودکان سفارش می کنند که تا زمان شش ماهگی یا بهتر است تا یک سالگی نوزاد در تخت خواب خودش و در اتاق والدین بخوابد. این عمل در بررسی هر نوع مشکل و اختلال تنفسی کمک کننده می باشد.
خالی نگه داشتن تخت خواب کودک :
سعی کنید که اسباب بازی ها و وسایل نرم را داخل تخت خواب کودک نگه ندارید. محل و فضای خواب کودک باید کاملا خالی باشد. گذاشتن اجسام در اطراف او احتمال بسته شدن مجرای تنفسی کودک را افزایش خواهد داد.
دور نگه داشتن نوزاد از دود :
دود انواع دخانیات به ویژه تنباکو امکان دارد سبب ملتهب شدن راه های تنفسی کودک شود و احتمال آپنه در زمان خواب را افزایش دهد. به همین خاطر مطمئن شوید که اتاق کودک فاقد هر گونه دود و حتی گرد و غبار باشد. به هیچ وجه در نزدیکی کودک سیگار نکشید و او را از معرض انواع دود دور نگه دارید.
موارد نیازمند به اقدامات اورژانسی
در صورتی که نوزادتان به صورت ناگهانی یک سری از این نشانه ها و یا تمامی آن ها را در زمان خواب نشان داد خیلی سریع با اورژانس تماس بگیرید.
- قطع تنفس به مدت ۲۰ ثانیه یا بیشتر
- کبود رنگ و آبی شدن لب، صورت و پوست بدن
- داشتن حالت خفگی و یا اوق زدن بدون ایجاد عکس العمل و حرکتی
- حالت سستی و لختی در بدن کودک
- رنگ پریدگی و یا سرخی بیش از اندازه و غیر منتظره کودک
- سفت شدن و حالت خشکی در بدن کودک
در این مطلب نحوه تنفس نوزاد در خواب و راه های اطمینان از وضعیت درست نفس کشیدن کودک را به طور کامل شرح دادیم که امیدواریم برایتان مفید و سودمند بوده باشد.
