عوامل تعیین کننده جنسیت جنین
سهم هر والد بیولوژیکی در تعیین جنسیت جنین مساوی است. والد زن از نظر تکوینی XX است و به این ترتیب می‌تواند کروموزوم X را به فرزند خود انتقال دهد. والد مرد XY است بنابراین وی دهنده هر دو کروموزوم X و یا Y محسوب می‌شود. زمانی که یک اسپرم حاوی کروموزوم Y تخمک را باردار کند، جنین پسر خواهد بود و اگر اسپرم حاوی کروموزوم X تخمک را باردار کند، جنین دختر می‌شود. با این تفاصیل شانس تولد هر نوزاد پسر یا دختر به طور تقریبی ۵۰-۵۰ است اما این تقریب از آن جهت است که اسپرم‌های تعیین کننده جنسیت خصوصیات رفتاری متفاوتی دارند. به عنوان مثال اسپرم‌های حاوی کروموزوم X حجیم‌تر هستند و به همین دلیل حرکت کندتری دارند و تعداد کمی از آنها به دهانه رحم می‌رسند. در مقابل، اسپرم‌های حاوی کروموزوم Y نمی‌توانند در محیط اسیدی رحم به مدت طولانی دوام بیاورند و به نسبت اسپرم‌های حاوی کروموزوم X عمر کوتاه‌تری دارند. خصوصیاتی از این دست بسیاری از دانشمندان علوم ژنتیک را بر آن داشت تا روش‌هایی را برای مشخص نمودن جنسیت جنین تدوین کنند اما این روش‌های تجربی اغلب ناکارآمد و بیش از اندازه بر پایه احتمالات بنا نهاده شده‌اند.
امروزه یکی از تکنیک‌های مؤثر برای مشخص کردن دختر یا پسر شدن جنینی که هنوز متولد نشده است، روش تعیین جنسیت پیش از لانه گزینی (Pre-implantation genetic diagnosis) است. از این تکنیک در لقاح آزمایشگاهی (IVF) چه برای زوج‌های بارور و چه نابارور به منظور انتخاب جنسیت نوزاد آینده کمک گرفته می‌شود. واقعیت این است که روش PGD به عنوان تکنیکی پیشرفته در دنیا، نه تنها می‌تواند امکان انتخاب جنسیت جنین را فراهم کند، بلکه می‌تواند گام بلندی به سوی تشخیص بیماری‌های ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی جنین باشد.
دلایل انتخاب تکنیک PGD چیست؟
یشگیری از نواقص ژنتیکی
برخی والدین بیماری‌های ژنتیکی ویژه‌ای دارند و مایل نیستند این اختلال به فرزندشان نیز منتقل شود. به عنوان مثال هموفیلی و دیستروفی ماهیچه‌ای از جمله اختلالات جنس مذکر محسوب می‌شوند و به همین دلیل چنین والدینی ترجیح می‌دهند در تعیین جنسیت دخالت و جنسیت جنین خود را مؤنث انتخاب کنند. به این ترتیب با کمک تکنیک PGD می‌توان از بروز اختلالات ژنتیکی بسیاری پیشگیری کرد.
حفظ تعادل جنسیتی در یک خانواده
اگر چه امروزه جنسیت نوزادی که در راه است موضوعی حیاتی محسوب نمی‌شود اما در برخی خانواده‌ها این مسئله اهمیت ویژه‌ای دارد. به عنوان مثال خانواده‌ای که دارای یک یا چند فرزند از یک جنسیت هستند ممکن است خواستار فرزند دیگری با جنسیت مخالف باشند. در چنین موارد می‌توان از PGD استفاده کرد. به علاوه، هستند والدین ناباروری که یک جنسیت را به دیگری ترجیح می‌دهند و تمایل دارند که اگر قرار است تنها یک فرزند داشته باشند، جنسیت آن را خودشان تعیین کنند.
افزایش احتمال بارداری موفق
در خانم‌های بالای ۳۵ سال، احتمال وقوع بارداری سالم به شکلی تصاعدی کاهش می‌یابد. به علاوه در زنانی که سابقه سقط‌های مکرر داشته‌اند و یا زوجی که در انجام IVF ناموفق بوده‌اند، غربالگری جنین‌های سالم درصد موفقیت را تا حد بسیاری افزایش می‌دهد.
تعیین جنسیت پیش از لانه گزینی چگونه انجام می‌شود؟
در این تکنیک پیشرفته، رویان (جنین) با جنسیت انتخاب شده پیش از انتقال به رحم، از نظر ناهنجاری‌های ژنتیکی نیز مورد بررسی و مطالعه قرار می‌گیرد. روش تعیین جنسیت جنین پیش از لانه گزینی مشابه روش لقاح خارج رحمی و یا میکرواینجکشن است. پبش از انتقال جنین‌هایی که به روش IVF رشد کرده‌اند لازم است عمل غربالگری صورت گیرد. به این ترتیب رویان‌های ۳ روزه سالم، برای تعیین آزمایش‌های لازم انتخاب می‌شوند. تعیین جنسیت یکی از هدف‌های انجام غربالگری محسوب می‌شود اما هدف مهمتر انجام تست ناهولادی (Aneuploidy) یا تشخیص کروموزوم‌های معیوب در پیشگیری از ناهنجاری‌های ژنتیکی از قبیل سندروم داون است. برای تعیین جنسیت، در غشای اطراف رویان شکاف کوچکی ایجاد می‌گردد. سپس در فرآیندی که نیازمند دقت عمل بسیار بالایی است، یکی از سلول‌های جنین خارج می‌شود. این سلول به منظور تعیین جنسیت و نیز ارزیابی نواقص کروموزومی توسط متخصصین ژنتیک مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس از غربالگری، رویان‌های سالم با جنسیت دلخواه برای چند روز دیگر در انکوباتور نگهداری می‌شوند. سپس این رویان‌های ۵ تا ۶ روزه به همان روش میکرواینجکشن به داخل رحم انتقال پیدا می‌کنند.
