جلوگیری از سیاهی دندان و معرفی دلایل بروز آن

وجود یک لایه سیاه یا لکه های سیاه روی دندان، تاثیر ناخوشایندی در زیبایی ظاهری افراد موقع صحبت کردن و به ویژه خندیدن دارد. در این مطلب قصد داریم شما را با علت و روش های جلوگیری از سیاهی دندان آشنا نماییم.

علت و روش های جلوگیری از سیاهی دندان

در حالت معمول، دندان ها به رنگ سفید بوده ولی برخی مواقع شاهد سیاه شدن دندان می باشیم. علت این سیاهی می تواند ناشی از پوسیدگی یا ایجاد حفره های عمیق روی دندان باشد. این اتفاق بسیار ناخوشایند است زیرا وجود یک لایه یا لکه سیاه روی دندان، تاثیر بدی بر زیبایی ظاهری افراد هنگام صحبت کردن و خندیدن می گذارد.

تغییر رنگ دندان می تواند در هر سنی روی دهد. ولی نکته مهم این است که سیاه شدن دندان را جدی گرفته و تلاش کنید از همان اول که یک لکه سیاه روی دندان مشاهده کردید، حتما به دندانپزشکی مراجعه نمایید. در غیر این صورت ممکن است دندان را از دست داده یا به لثه و دندان های مجاور نیز صدمه جدی وارد شود.

برخی مواقع سیاهی دندان به خاطر مصرف بعضی مواد غذایی است که سبب بروز لکه های رنگی روی دندان شده اند. غذاها و نوشیدنی های متعدد می توانند لایه ای زرد تا سیاه رنگ روی دندان ها ایجاد کنند. از این رو بهتر است برای جلوگیری از سیاهی دندان در اسرع وقت به دندانپزشکی مراجعه شود.

رنگ سفید دندان به خاطر وجود عنصر کلسیم در لایه سطحی آن، یعنی مینای دندان بوده و با گذشت زمان، بنا به دلایلی که در ادامه اشاره می شود، دندان ها با سیاهی همراه شده و تغییر رنگ می دهند. در ادامه به بررسی علت و روش های جلوگیری از سیاهی دندان می پردازیم.

به چه علتی دندان ها سیاه می شوند؟

ممکن است تصور شود که علت سیاهی دندان عدم رعایت بهداشت فردی باشد، ولی علاوه بر این اصل، دلایلی دیگر نیز بر سیاه شدن دندان تاثیر می گذارد. از این رو ممکن است فردی همه اصول بهداشتی را رعایت کرده ولی باز هم شاهد سیاه شدن دندان باشد. به طور کلی دو دسته عوامل بیرونی و درونی بر سیاهی دندان تاثیر دارد که در ادامه شرح داده می شود.

۱. عوامل بیرونی

عوامل بیرونی سیاهی دندان، به علت بروز مواردی در خارج از بدن انسان و بیرون از بافت دندان ایجاد می شود. از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• بروز جرم، تارتار و پلاک: عدم مسواک زدن به طور منظم، نکشیدن نخ دندان و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان سبب تجمع باکتری روی دندان و بروز جرم و پلاک می گردد. پلاک ها سفید یا زرد بوده و در صورت عدم رفع شدن، سفت و سخت شده و تشکیلاتی به اسم تارتار را ایجاد می کنند. تارتارها سبب بروز لکه های سیاه روی دندان و تغییر رنگ میانی دندان می گردند و در موارد شدید پوسیدگی دندان را موجب می شوند.
• مصرف مواد غذایی رنگی به طور فراوان: عادت به خوردن نوشیدنی های رنگی مانند نوشابه گازدار، چای سیاه، آب میوه های صنعتی ، قهوه و … که از مواد قندی و نشاسته سرشار هستند می توانند سبب تغییر رنگ و بروز رسوب و لکه روی دندان گردند.

• برخی داروها: مصرف داروهای خاص نظیر مکمل مایع آهن که به کودکان خورانده می شود می تواند سبب تغییر رنگ و سیاهی دندان گردد.
• سیگار و دخانیات: یکی از شایع ترین دلیل تغییر رنگ مینای دندان این مورد می باشد.
• ضربه خوردن دندان : در مواردی صدمه و ضربه به دندان نیز باعث سیاه شدن آن می شود.
• شستشوی دندان با خمیردندان های خاص
• ترمیم و پر کردن دندان با سولفید نقره که می تواند بر تیرگی و سیاهی دندان اثر داشته باشد.

۲. عوامل درونی

عوامل درونی از داخل بدن شروع شده و به تدریج پیشرفت می کند و سبب تغییر رنگ و سیاه شدن دندان می گردد. رایج ترین عوامل درونی سیاه شدن دندان ها شامل موارد زیر می باشند:

پوسیدگی و صدمه به پالپ دندان: گاهی اوقات پوسیدگی دندان و بروز حفره های روی سطح دندان و عفونت در این نواحی می تواند از علت های اصلی سیاهی دندان و بروز لکه های تیره روی دندان گردد. این نوع سیاهی هم معمولا در تایم کوتاهی روی نداده بلکه اول بخش کوچکی از دندان تغییر رنگ یافته و خاکستری می شود، سپس تمام دندان سیاه می گردد.

بعضی بیماری ها: بیماری هایی مانند دیابت، کاهش تولید و ترشح بزاق و خشکی دهان، کم خونی، اختلال خوردن و فرسایش مینای دندان، پوکی استخوان، مشکلات کلیوی، دندان قروچه، مشکلات دستگاه گوارش و … می تواند مینای دندان را شدیدا ضعیف و آسیب پذیر نماید و سبب بروز بیماری های لثه، پوسیدگی و سیاهی دندان گردد.

نشانه های سیاه شدن دندان

برخی افراد بعد از مشاهده سیاهی دندان تصور می کنند این موضوع در مدت کوتاهی صورت گرفته و از قبل هیچ نشانه یا علائمی نداشته است. در صورتی که روند سیاهی دندان این طور نیست. یک دندان سریعا دچار تغییر رنگ و سیاهی نمی شود. بلکه ابتدا با زرد شدن دندان و سپس خاکستری و در نهایت سیاه شدن روی می دهد.

از این رو قبل از مشاهده سیاهی دندان، می توانید بروز این علائم را ببینید. گاهی مواقع سیاه شدن دندان از قسمت های بالایی دندان آغاز می شود. وجود جرم در بخش داخلی دندان، به ویژه دندان های جلو از نشانه ها و عوامل سیاهی دندان های جلو محسوب می شود. از سایر نشانه ها می توان به وجود نقاط سیاه رنگ کوچک روی دندان ها اشاره کرد.

این نقاط کوچک غالبا در نزدیکی خط لثه ظاهر شده و ضروری است با مشاهده این نشانه ها سریعا به دندانپزشک برای جلوگیری از سیاهی و پوسیدگی دندان مراجعه شود.

رفع سیاهی دندان در خانه ممکن است؟

درمان سیاهی دندان در خانه به طور معمول امکان پذیر نیست. در داروخانه ها برخی کیت های سفید کننده خانگی وجود دارد ولی استفاده از آن ها ممکن است اندکی سبب تغییر رنگ دندان ها شود. برای رفع سیاهی دندان به صورت کامل نیاز است به مرکز دندانپزشکی مراجعه شود.

دندانپزشک برای تشخیص دلیل تغییر رنگ دندان، آن را معاینه نموده و بعد درمان مناسبی جهت بازگرداندن رنگ طبیعی ان ها در نظر می گیرد. ولی به طور کلی درمان این حالت دندان به علت ایجاد و تغییر رنگ دندان بستگی دارد.

روش های جلوگیری از سیاه شدن دندان

با رعایت منظم و مناسب بهداشت دندان می توان از سیاهی دندان جلوگیری کرد. انجمن دندانپزشکی امریکا موارد زیر را توصیه می نماید.

• به صورت منظم، روزی دوبار با خمیر دندان حاوی فلوراید دندان های خود را مسواک کنید.
• به صورت منظم و دوره ای به دندانپزشک مراجعه شود.
• حداقل یک بار در روز نخ دندان استفاده شود.
• مصرف غذاهای حاوی قند را کاهش دهید.
• مصرف دخانیات را کاهش دهید.
• برای خوراندن قطره آهن به نوزاد و کودک از لوازم مخصوص کمک بگیرید.

به طور کلی رعایت نکات بهداشتی و مراقب از بهداشت دهان و دندان از روش های موثری است که مانع از تغییر رنگ دندان می گردد. اگر تغییر رنگ دندان غیر قابل بازگشت بود، به طور مثال دندان مرده باشد، تنها راه کشیدن دندان است. در این حالت پزشک به شما استفاده از دندان مصنوعی را پیشنهاد می دهد.

ولی به طور کلی سیاهی دندان در بیشتر موارد قابل درمان است. برای سفید کردن دندان و رفع سیاهی آن باید به دندانپزشک مراجعه شود. و متخصص بر اساس روش های مختلف، روش های درمانی را شروع می کند.