چه بر سر سلاح‌های حیرت‌انگیز روسیه آمد؟ از تانک T-14 Armata تا موشک هایپرسونیک Kinzhal

حمله روسیه به اوکراین طبق نقشه پیش نرفته و می توان گفت که اکنون روسیه در باتلاق اوکراین گرفتار شده است. هشت ماه از جنگ گذشته و نیروهای روسیه از نیمی از سرزمین هایی که در فصل بهار تصرف کرده بودند عقب رانده شده اند. مسکو در شرایط ناامید کننده دفاعی در جنگی قرار دارد که خودش آغاز کرده بود. این جنگ به وضوح نشان داده است که ارتش روسیه از همان ابتا به شدت دچار مشکل بوده و کمبودهای بسیاری داشته است، از جمله تجهیزات مدرن. عملکرد ضعیف روسیه در اوکراین این سوال را ایجاد می کند که چه بر سر سلاح های شگفت انگیزی آمد که ولادیمیر پوتین در مورد آن ها با افتخار صحبت می کرد؟

روسیه در سال های گذشته از سلاح های انقلابی جدیدی رونمایی کرده بود، از ربات های جنگی که انسان در داخلشان قرار می گرفت تا تانک های رباتیک. اما در مدت ۸ ماه جنگ اوکراین هنوز هیچ کدام از این سلاح های پیشرفته در میدان نبرد دیده نشده اند. اکنون زمان آن رسیده که به سلاح های مدرن روسیه بپردازیم و اینکه چه بر سرشان آمده است.

تانک T-14 Armata

تانک های امروزی روسیه، که شامل T-72B1, T-72B3, T-80BVM, و تانک های جدیدتر T-90 هستند، همگی از نسل تانک T-72  بوده و تمام نقاط ضعف آن را نیز به ارث برده اند. تانک T-14 Armata که در سال ۲۰۱۵ معرفی شد قرار بود این نقاط ضعف را رفع کند. Armata با طراحی صیقلی و صافش قرار بود تانک جدیدی برای شکستن رویکرد قدیمی در ساخت تانک های روسی بوده و دارای توپ ۱۲۵ میلیمتری، سیستم حفاظت فعال Afghanit و حتی گلوله های هسته ای باشد. روسیه به عنوان بخشی از برنامه نظامی GPV 2020 قرار بود تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۰۰۰ دستگاه تانک Armata بسازد.

در آگوست ۲۰۲۱، رسانه دولتی روسیه اعلام کرد که ۲۰ دستگاه Armata تا پایان سال تحویل ارتش این کشور داده خواهد شد. این تانک جدید، ظاهراً گرانقیمت تر و پرهزینه تر از آن چیزی بود که در ابتدا انتظار می رفت. بسیاری از قطعات آن، حتی نمایشگرهای LCD خدمه، از خارج وارد شده و تامین این قطعات بدنبال تحریم های اعمال شده علیه روسیه پس از الحاق کریمه به خاک این کشور در سال ۲۰۱۵ دشوار شده بود. در حالی که روسیه تانک های ۶۰ ساله T-62 را به میدان نبرد اوکراین می فرستد، هنوز خبری از Armata نیست که نشان می دهد حتی اگر نیروهای زمینی روسیه ۲۰ دستگاه از این تانک را در اختیار داشته باشند نیز هنوز برای نبرد آماده نیستند.

ربات جنگی Igorek

یکی از غیرمعمول ترین سلاح های حیرت انگیز روسیه Igorek نام داشت، یک ربات متحرک دو پا با قابلیت کنترل که در سال ۲۰۱۸ رونمایی شد.  Igorek توسط کمپانی مشهور کالاشنیکف توسعه یافته بود، کمپانی تسلیحاتی روسیه که نامش را از میخاییل تی کالاشنیکوف، طراح و سازنده AK-47 گرفته است. این ربات جنگی طرایی رنگ برای اولین بار در اکسپو تسلیحاتی ارتش روسیه در سال ۲۰۱۸ رونمایی شد که هر دو سال یکبار در خارج از شهر مسکو برگزار می شود. همانطور که انتظار می رفت، در چهار سال اخیر از Igorek نیز هیچ خبری نبوده است.

ربات های جنگی به عنوان یک مفهوم تسلیحاتی هنوز بسیار پرنقص هستند و قابلیت حرکت آن ها نیز به احتمال فراوان به سال ها توسعه برای کارآمد بودن در میدان نبرد نیاز دارد. به نظر می رسد که رونمایی از ربات تنها تلاشی از جانب کمپانی سازنده برای تغییر تفکر عموم مردم نسبت به این برند بوده باشد که بیشتر به همکاری هایش با دولت روسیه، فعالیت های شبه نظامی مآبانه در سراسر جهان و دار و دسته های خلافکار خیابانی شناخته می شود.

خودرو رباتیک جنگی Uran-9

در دهه ۲۰۱۰، روسیه در زمینه توسعه سیستم های رباتیک جنگی از غرب عقب افتاده بود. سپس به یکباره خودرو رباتیک جنگی Uran-9 در سال ۲۰۱۶ ظاهر شد. این ربات شنی دارد که به بزرگی یک کامیون متوسط است، از یک توپ ۳۰ میلیمتری، موشک های ضد تانک و مسلسل ۷.۶۲ میلیمتری سود می برد. Uran-9 اشاره ای به آینده بود، جایی که یک سرباز روسی می تواند از پشت خطوط خودی یک تانک رباتیک را هدایت کند و تانک های دشمن را در تعداد انبوه نابود کند. با تمام تفکرات، این آینده هنوز در داستان های علمی تخیلی است.

در سال ۲۰۱۸، تانک رباتیک Uran-9 در کنار نیروهای زمینی روسی در سوریه به کار گرفته شد، جایی که این تانک در حفظ ارتباط بی سیم با کنترلگرهای انسانی اش به مشکل برخورد کرد. از زمان شروع جنگ تاکنون حتی یک فروند Uran-9 در اوکراین دیده نشده است، غیبتی شک برانگیز در شرایطی که روسیه به وضوح با مشکل نداشتن نیروی جنگی کافی مواجه شده و یک خودرو جنگی رباتیک می توانست در این زمینه بسیار موثر باشد. غیبت Uran-9 در جنگ اوکراین به مشکلات فنی اشاره دارد که بسیار بدتر و بیشتر از آن چیزی هستند که در ابتدا گزارش شده بود.

جت جنگنده Su-57

روسیه به مقدار قابل توجهی به جنگنده هایی وابسته است که روزآمدسازی هایی از جنگنده های شوروی دوران جنگ سرد هستند. Sukhoi Su-57 که در میان کشورهای ناتو با نام Felon شناخته می شود قرار بود اولین جنگنده روسیه جدید باشد. این جنگنده نسل پنجمی با رادارهای قوی، موشک های هوا به هوای دوربرد، قدرت پنهانکاری و موتورهایی که به آن قدرت پرواز با سرعتی بالاتر از سرعت صوت را می داد مجهز شده بود و چالشی مستقیم برای جنگنده آمریکایی F-22 Raptor به شمار می آمد.

Su-57 اولین بار در سال ۲۰۱۰ معرفی شد و ۱۲ سال بعد، نیروهای هوافضای روسیه هنوز حدود ۶ تا ۱۵ فروند از این جنگنده را در اختیار دارد که بسیار کمتر از صدها فروندی است که برنامه ریزی شده بود. نداشتن منابع مالی کافی برای توسعه، اصلی ترین دلیل تولید نشدن انبوه این جنگنده شناخته می شود، به ویژه پس از آنکه هند برای توسعه یک جت کارآمدتر از مشارکت در این پروژه کناره گیری کرد. Su-57 تاکنون در آسمان اوکراین دیده نشده است.

موشک هواپرتاب مافوق صوت Kinzhal

در سال ۲۰۱۸ بود که ولادیمیر پوتین از تحویل پنج سیستم هسته ای جدید به ارتش این کشور خبر داد. یکی از آن ها یک موشک هایپرسونیک به نام Kinzhal بود که از نسخه ای خاص از جت جنگنده MiG-31 Foxhound شلیک می شد. Kinzhal توانایی حمل کلاهک های هسته ای و متعارف در سرعت بیش از ۵ ماخ را داشت و اهداف زمینی ناتو و حتی ناوهای هواپیمابر را تهدید می کرد. Kinzhal تنها سلاح در میان سلاح های حیرت انگیز و عجیب روسیه است که در اوکراین به کار گرفته شده است و چنان تاثیر اندکی داشته که در ابتدا در مورد به کار گرفته شدن آن در میدان نبرد تردیدهای زیادی وجود داشت.

لوید آستین وزیر دفاع ایالات متحده نیز گفته است که به نظر او استفاده از Kinzhal نمی تواند تعیین کننده باشد. منابع مختلف به سی ان ان گفته اند که استفاده از موشک Kinzhal در اوکراین تنها به خاطر اخطار دادن به ناتو بوده است اما تاثیر اندک آن در مسیر جنگ باعث شده بسیاری کارشناسان نظامی به این باور برسند که قدرت این سلاح و کارآیی آن فاصله زیادی با ادعاهای مقامات نظامی روس داشته و باعث ترسیدن کشورهای عضو ناتو نشده است.