وارفارین (warfarin) نوعی دارو از گروه داروهای ضد انعقاد خون است که موجب می‌شود خون راحت‌تر در رگ‌ها جریان پیدا کند. این بدان معناست که لخته شدن خون و احتمال رخ دادن بیماری‌های عروقی کمتر می‌شود. اگر به دنبال اطلاعات جدید و معتبر در خصوص وارفارین هستید با این مقاله از مجله سلامت هومکا همراه شوید. اگر قصد انجام آزمایش خون دارید، برای ثبت درخواست کلیک کنید.
فهرست مطالب
- اطلاعات قرص وارفارین
- نکات مهم درباره وارفارین
- چه کسانی نباید وارفارین مصرف کنند؟
- نحوه مصرف وارفارین
- وارفارین را چه مدت باید مصرف کرد؟
- آزمایشات بعد از مصرف دوره‌ای وارفارین
- اگر مصرف وارفارین را فراموش کردیم چه کنیم؟
- اگر وارفارین بیش‌ازحد مجاز مصرف شود چه باید کرد؟
- عوارض جانبی وارفارین چیست؟
- به منظور جلوگیری از خونریزی چه باید کرد؟
- رژیم غذایی در زمان مصرف وارفارین
- وارفارین و بارداری
- وارفارین و شیردهی
- وارفارین و باروری
اطلاعات قرص وارفارین
وارفارین برای درمان لخته و همچنین جلوگیری از لخته شدن خون تجویز می‌شود. برای مثال در موارد زیر تجویز این دارو محتمل است:
- وجود لخته خون در پا (ترومبوز ورید عمقی)
- وجود لخته در ریه‌ها (آمبولی ریه)
همچنین برای افرادی که در معرض لخته شدن خون هستند این دارو مفید است. برای مثال در موارد زیر به تشخیص پزشک وارفارین تجویز می‌شود:
- افرادی که دچار ضربان قلب نامنظم (فیبریلاسیون دهلیزی) هستند
- بیمارانی که عمل دریچه قلب داشته‌اند
- افرادی که دچار اختلالات انعقادی خون نظیر ترومبوفیلی هستند
وارفارین چه به صورت قرص و یا محلول فقط با نسخه در دسترس است.
نکات مهم درباره وارفارین
- مصرف قرص معمولاً یک بار در روز و در هنگام عصر مناسب است
- شایع‌ترین عارضه جانبی وارفارین خونریزی بیشتر از حد مانند خونریزی از بینی، خونریزی لثه، پریودهای سنگین و کبودی پوست است
- در دوره مصرف این قرص حداقل هر ۱۲ هفته یک‌بار باید آزمایش خون بدهید تا پزشک مطمئن شود که دوز دارو مناسب است
- تنظیم دوز warfarin یک روال طبیعی در مسیر درمان است. دوز مورد نیاز شما به عوامل مختلفی همچون رژیم غذایی، سلامت عمومی و داروهای دیگری که مصرف می‌کنید بستگی دارد
- قبل از انجام هرگونه اقدامات پزشکی یا دندانپزشکی ازجمله واکسیناسیون و ویزیت‌های معمول پزشکی و دندانپزشکی به پزشک یا پرستار اطلاع دهید که داروی وارفارین مصرف می‌کنید تا اقدامات مراقبتی متناسب با نیاز جسمانی شما انجام گردد
چه کسانی نباید وارفارین مصرف کنند؟
معمولاً مصرف این قرص تحت نظر پزشک برای بسیاری از کودکان و بزرگ‌سالان ایمن است. باوجوداین، وارفارین برای برخی افراد مناسب نیست. برای مثال در شرایط زیر ممکن است وارفارین برای فرد مناسب نباشد:
- اگر فرد نسبت به این قرص یا هر داروی دیگری حساسیت دارد
- اگر فرد در حال اقدام برای باردارشدن است و یا اکنون در دوره بارداری قرار دارد
- فرد مبتلا به مشکلات کبدی یا کلیوی باشد
- بیمار مبتلا به عفونت دیواره قلب یا اندوکاردیت است
- فرد به دلیل بیماری‌هایی مانند زخم معده در معرض خونریزی قرار دارد
- فرد مبتلا به فشار خون بالا است
نحوه مصرف وارفارین
بسیار مهم است که warfarin را طبق دستور پزشک مصرف کنید. دوز معمول وارفارین برای بزرگ‌سالان ۱۰ میلی‌گرم در روز برای ۲ روز اول و سپس بین ۳ تا ۹ میلی‌گرم در روزهای پس‌ازآن است. دوز مناسب وارفارین برای کودکان به وزن آنان بستگی دارد. قرص warfarin دارای ۴ دوز مختلف است. قرص‌های warfarin رنگ‌های متفاوتی دارند تا تشخیص دوز مناسب را برای بیمار آسان‌تر کنند. دوز دارو و رنگ‌های قرص وارفارین عبارت‌اند از:
- قرص سفید- ۰٫۵ میلی‌گرم
- قرص قهوه‌ای- ۱ میلی‌گرم
- آبی- ۳ میلی‌گرم
- صورتی- ۵ میلی‌گرم
دوز مصرفی شما ممکن است به‌صورت ترکیبی از قرص‌های رنگی مختلف باشد. وارفارین همچنین به‌صورت محلول نیز عرضه شده است که ۱ میلی‌لیتر آن برابر با یک قرص ۱ میلی‌گرمی (قهوه‌ای) است. محلول warfarin به همراه سرنگ پلاستیکی آن به شما کمک می‌کند تا مقدار مناسب دارو را اندازه‌گیری کنید. دوز وارفارین ممکن است به تشخیص پزشک در طی دوره درمان به‌خصوص در چند هفته ۱ تغییر کند. این کار تا زمانی که دوز مناسب مشخص شود، ادامه خواهد یافت.
معمولاً زمان مصرف وارفارین یک‌بار در روز و آن هم در زمان عصر است. دارو را بهتر است هرروز در زمان مشخصی مصرف کنید. اهمیت منظم بودن مصرف warfarin به این دلیل است که اگر پس از آزمایش خون نیاز به تغییر دوز دارو باشد بتوان در عصر همان روز دوز جدید را مصرف کرد نه اینکه تا صبح روز بعد صبر کنید تا نوبت دوز بعدی فرا برسد. وارفارین معمولاً اثر منفی بر معده ندارد ازاین‌رو می‌توانید آن را قبل از غذا و یا پس از غذا مصرف کنید.
وارفارین را چه مدت باید مصرف کرد؟
اگر فردی دچار لخته خون در پا شده باشد، احتمالاً یک دوره کوتاه وارفارین به مدت ۶ هفته تا ۶ ماه مصرف خواهد کرد؛ اما اگر وارفارین با هدف کاهش خطر لخته شدن خون مصرف شود، احتمالاً دوره درمان بیش از ۶ ماه و شاید در بعضی موارد مادام‌العمر باشد.
آزمایشات بعد از مصرف دوره‌ای وارفارین
هدف از مصرف warfarin این است که خون شما آهسته‌تر از حالت اولیه لخته شود نه اینکه به‌طور کامل از لخته شدن خون جلوگیری کرد؛ بنابراین برای رسیدن به این تعادل بایستی دوز وارفارین به دقت کنترل شود. برای دست یافتن به دوز مناسب، به طور منظم آزمایش خون نرمال شده بین‌المللی (INR) در فواصل زمانی معین تجویز می‌شود. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا سرعت لخته شدن خون را تخمین بزند.
هر چه زمان لخته شدن خون بیشتر باشد، شاخص INR نیز بالاتر است. میزان INR برای اکثر افرادی که داروهای ضد انعقاد مصرف می‌کنند بین ۲ تا ۳٫۵ است. این بدان معناست که خون آنان ۲ تا ۳٫۵ برابر بیشتر از حد معمول لخته می‌شود. دوز وارفارین موردنیاز شما به نتیجه آزمایش خون بستگی دارد. اگر نتیجه آزمایش خون مقادیر بالاتر یا پایین‌تر از حد طبیعی را نشان دهد، دوز وارفارین نیز افزایش یا کاهش خواهد یافت.
هنگامی‌که برای اولین بار مصرف وارفارین را شروع می‌کنید، هر ۱ یا ۲ روز یک‌بار آزمایش خواهید داشت. سپس این زمان به یک یا دو بار در هفته تا زمانی که دوز دارو به سطح تعادلی برسد ادامه می‌یابد. زمانی که نتایج آزمایش خون بیانگر ثبات انعقاد خون باشد، ممکن است فواصل زمانی آزمایشات به هر ۱۲ هفته یک‌بار برسد. البته اگر داروهای دیگری نیز مصرف می‌کنید، احتمال افزایش تعداد آزمایشات وجود دارد. برای انجام آزمایشات دوره‌ای می‌توانید از خدمات هومکا استفاده کنید. برای ثبت درخواست و کسب اطلاعات بیشتر بر روی بنر زیر کلیک کنید.
اگر مصرف وارفارین را فراموش کردیم چه کنیم؟
بسیار مهم است که این قرص را به‌موقع مصرف کنید. اگر گاهی و به دفعات بسیار کم فراموش می‌کنید که یک دوز را در زمان درست آن مصرف کنید، مشکلی نیست؛ اما اگر فراموشی‌ها ادامه‌دار باشد، ممکن است خون تحت تأثیر قرار بگیرد و غلیظ‌تر شود و شما را در معرض خطر لخته شدن قرار دهد. اگر یک دوز وارفارین را فراموش کردید، به‌محض متوجه شدن آن را مصرف کنید؛ اما اگر تا روز بعد به یاد نیاوردید، نوبت فراموش‌شده را صرف‌نظر کنید و نوبت بعدی را در زمان معمول آن مصرف نمائید.
هرگز ۲ دوز وارفارین را همزمان مصرف نکنید. دوز فراموش‌شده را هرگز با دوز بعدی مصرف نکنید. برای اینکه زمان مصرف دارو را از دست ندهید، آلارم گوشی خود را بر روی یادآور روزانه قرار دهید تا هر روز در زمان مشخص‌شده مصرف دارو را به شما یادآوری کند.
اگر وارفارین بیش‌ازحد مجاز مصرف شود چه باید کرد؟
در صورت مصرف بیش‌ازحد وارفارین ممکن است به شما توصیه شود که دوز بعدی وارفارین را تغییر دهید یا آزمایش خون بدهید. اگر بیش از مقدار تجویزشده این قرص مصرف کنید، در معرض خطر خونریزی جدی قرار می‌گیرید. به این دلیل لازم است که دارو را به‌دقت و مطابق دستور پزشک مصرف کنید.
عوارض جانبی وارفارین چیست؟
اگرچه وارفارین فواید بسیار زیادی دارد اما نکته منفی آن احتمال رخ دادن خونریزی بیش‌ازحد طبیعی است. دلیل خونریزی بیش‌ازحد، تأثیر وارفارین بر سیستم انعقاد خون و درنتیجه دیر لخته شدن خون است. اگر از خطر خونریزی صرف نظر کنیم warfarin یک داروی بسیار بی‌خطر است و می‌توان آن را برای مدت طولانی، حتی چندین سال مصرف کرد. انواع خونریزی مرتبط با وارفارین شامل موارد زیر است:
- پریودهای سنگین‌تر از حد معمول
- خون دماغ شدن مکرر
- خونریزی زیاد از بریدگی‌های پوستی
- خونریزی از لثه‌ها هنگام مسواک زدن
- کبودی‌هایی که بیشتر از حالت طبیعی رخ می‌دهند
معمولاً این نوع خونریزی‌ها خطرناک نیستند و خودبه‌خود متوقف می‌شوند. اگر خونریزی‌های بیان شده شما را آزار می‌دهند، به پزشک اطلاع دهید. کارهایی که می‌توانید برای کنترل خونریزی انجام دهید:
- در بریدگی‌ها با یک پارچه تمیز به مدت ۱۰ دقیقه محل بریدگی را با فشار بپوشانید
- در زمان خون دماغ شدن بنشینید یا بایستید اما دراز نکشید. سوراخ‌های بینی را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه با انگشتان خود به هم فشار دهید تا سوراخ‌های بینی بسته شود. در این حالت از راه دهان نفس بکشید و یک کیسه یخ را در بالای بینی خود قرار دهید
- خونریزی لثه سعی کنید از یک مسواک نرم و نخ دندان لطیف برای تمیز کردن دندان‌های خود استفاده کنید
- کبودی‌ها این عارضه بی‌ضرر است اما می‌تواند ناخوشایند بوده و ظاهر پوست را تغییر دهد. یک کیسه یخ را چندین بار در روز هر بار به مدت ۱۰ دقیقه روی کبودی قرار دهید تا کم‌کم برطرف شود
به منظور جلوگیری از خونریزی چه باید کرد؟
در زمانی که وارفارین مصرف می‌کنید، باید در انجام فعالیت‌های روزانه خود مراقب باشید تا از آسیب‌دیدگی، جراحت و بریدگی در امان بمانید. بدین منظور نکات زیر می‌تواند به شما کمک کند:
- از انجام ورزش‌های تماسی مانند فوتبال، راگبی، هاکی و اسب سواری یا سایر فعالیت‌هایی که احتمال آسیب‌دیدگی را افزایش می‌دهند، خودداری کنید
- در زمان استفاده از وسایل تیز مانند قیچی و چاقو احتیاط کنید
- موهای صورت یا بدن خود را با تیغ اصلاح نکنید بلکه به جای آن از کرم موبر و یا ماشین ریش‌تراش استفاده کنید
- اگر دندان مصنوعی دارید برای استراحت لثه‌ها، چند ساعت در روز دندان مصنوعی را از دهان خارج کنید
- قبل از انجام هرگونه جراحی پزشکی یا دندانپزشکی به پزشک، دندان‌پزشک یا پرستار بگویید که وارفارین مصرف می‌کنید
رژیم غذایی در زمان مصرف وارفارین
برای آنکه دوز warfarin همواره در بدن ثابت بماند پیروی از رژیم غذایی مناسب در دوره مصرف وارفارین بسیار اهمیت دارد. هرگونه تغییر ناگهانی و شدید در رژیم غذایی می‌تواند واکنش بدن نسبت به وارفارین را تغییر دهد. قبل از هرگونه تغییر در روال برنامه غذایی خود به‌عنوان مثال قبل از رژیم گرفتن برای کاهش وزن با پزشک معالج مشورت کنید.
به گفته‌ی nhs غذاهای سرشار از ویتامین K می‌توانند بر عملکرد وارفارین تأثیر بگذارند. از این نوع غذاها می‌توان موارد زیر را نام برد:
- سبزیجات پهن‌برگ ازجمله بروکلی، اسفناج و کاهو
- نخود
- جگر
- زرده تخم‌مرغ
- بعضی از انواع پنیر
- آووکادو
- روغن‌زیتون
غذاهای حاوی ویتامین K را از رژیم غذایی حذف نکنید بلکه همواره مقدار مشخص و منظمی از آن‌ها را در برنامه غذایی خود بگنجانید. با این کار سطح ویتامین K در خون شما نسبتاً ثابت می‌ماند و پایداری انعقاد خون را افزایش می‌دهد.
در زمان مصرف وارفارین آب کرن‌بری یا گریپ‌فروت ننوشید. این میوه‌ها ممکن است اثر warfarin را تشدید کرده و شما را در معرض خطر خونریزی قرار دهند.
وارفارین و بارداری
معمولاً پزشکان وارفارین را در دوره بارداری تجویز نمی‌کنند زیرا این قرص می‌تواند باعث نقایص مادرزادی و سایر مشکلات در جنین شود. بااین‌حال، اگر عمل دریچه قلب انجام داده‌اید، ممکن است به شما توصیه شود که مصرف این قرص را در بارداری نیز ادامه دهید زیرا خطر لخته شدن خون مادر بیشتر از خطر این قرص برای جنین است. اگر وارفارین مصرف می‌کنید، قبل از اقدام برای فرزند آوری با پزشک مشورت کنید تا دوز داروی شما بررسی شود.
این کار کمک می‌کند تا معایب و مزایای مصرف وارفارین در زمان بارداری ارزیابی گردد. همچنین ممکن است قبل از بارداری و یا در طول بارداری وارفارین به داروی دیگری مثل هپارین تغییر یابد. در زمان مصرف warfarin بایستی از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنید. اگر در دوره مصرف وارفارین باردار شدید حتماً در اسرع وقت به پزشک اطلاع دهید. بدون دستور پزشک مصرف وارفارین را قطع نکنید.
وارفارین و شیردهی
مصرف وارفارین در زمان شیردهی بستگی به تشخیص پزشک معالج دارد. به‌طورکلی، warfarin در مقادیر ناچیز وارد شیر مادر می‌شود و بعید است که عوارض جانبی در نوزاد ایجاد کند اما اگر در زمان مصرف وارفارین تغییرات زیر را در فرزند خود مشاهده کردید بلافاصله به پزشک اطلاع دهید:
- اشتهای نوزاد کم شده است و مثل قبل خوب شیر نمی‌خورد
- نوزاد به‌راحتی دچار خونریزی و کبودی می‌شود
و یا هرگونه تغییرات دیگری که احساس می‌کنید خارج از حالت طبیعی و معمول نوزاد است.
وارفارین و باروری
شواهدی مبنی بر اینکه مصرف وارفارین باعث کاهش باروری در مردان یا زنان می‌شود، وجود ندارد. اگر تصمیم به بارداری دارید با پزشک صحبت کنید. ازآنجایی‌که warfarin در بارداری توصیه نمی‌شود، احتمال تغییر دوز و یا نوع دارو وجود دارد.
