در میان بررسی وضعیت صنعت گردشگری در کل ایران، باید نگاه بسیار ویژه‌ای به صنعت گردشگری یزد داشته باشیم؛ این استان یکی از زیباترین مقاصد گردشگری و سفرهای داخلی و خارجی در ایران به شمار می‌آید، به‌طوری‌که هرساله افراد زیادی از داخل کشور و یا از میان جهانگردان و گردشگران خارجی، یزد را برای گشت‌وگذار و تفریح در ایران انتخاب می‌کنند. این موضوع باعث شده وضعیت گردشگری و هتل های یزد، موردتوجه کارشناسان و صاحب‌نظران قرار بگیرد.
در ابتدا قبل از بررسی وضعیت گردشگری یزد، بهتر است در خصوص جاذبه‌های یزد و عللی که باعث شده‌اند گردشگران این شهر را برای سفر انتخاب کنند، اطلاعاتی داشته باشیم، البته این‌همه مطلب نیست. بلکه باید در خصوص نقاط ضعف وضعیت گردشگری یزد نیز مطلع باشیم و بدانیم چه مواردی جلوی توسعه هر چه بیشتر صنعت مهم گردشگری را در این استان کشور ما گرفته‌اند.
یزد، شهر تاریخ و معماری
یزد یکی از زیباترین استان‌های ایران و جهان است، معماری ارزشمند و ساختار منحصربه‌فرد آثار تاریخی در این استان توانسته است توجه مسافران خارجی و ایرانی را به خود جلب کند. البته این تنها دلیل محبوبیت استان یزد نیست بلکه وجود مواردی مثل جاذبه‌های تاریخی، آیین‌ها و مراسم‌های باشکوه، غذاهای محلی، آب‌وهوا، مهمان‌نوازی و اخلاق دل‌نشین مردم یزد و ... باعث شده افراد زیادی یزد را به‌عنوان مقصد سفر خود در تعطیلات عید و یا در تعطیلات دیگر انتخاب کنند. شهر یزد نیز به‌واسطه موقعیت جغرافیایی که دارد، یکی از شهرهای مرکزی در ایران به شمار می‌آید. این شهر در سال 1396 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. یکی از لقب‌های بسیار مهم شهر یزد، اولین شهر خشت خام دنیا است؛ این لقب درواقع عنوانی جهانی برای این شهر بوده و علت نام‌گذاری شهر یزد به این نام این است که شهر یزد بادگیرها و قنات‌های بسیار معروفی دارد که طراحی و ساخت اولیه آن‌ها در زمان‌های بسیار قدیم به‌وسیله خشت بوده است.
آب‌وهوای یزد
یکی از مسائل تأثیرگذار در وضعیت گردشگری هر شهری به‌خصوص شهر یزد، آب‌وهوای آن منطقه و همچنین پوشش گیاهی آن است. در شروع سفرتان برای انتخاب مقصد، حتماً وضعیت آب‌وهوایی مقصدتان را بررسی می‌کنید. آب‌وهوای متعادل و مناسب می‌تواند باعث شود مسافران بیشتری آن شهر را به‌عنوان محلی برای تفریح و داشتن زمانی عالی به همراه خانواده و دوستان انتخاب کنند و در مقابل آب‌وهوای بسیار گرم یا بسیار سرد در بعضی از فصل‌های سال به‌خصوص در ایران که کشور 4 فصل است، می‌تواند بر وضعیت گردشگری تأثیر منفی بگذارد.
در مورد شهر یزد باید بدانید این شهر در منطقه‌ای دارای آب‌وهوای گرم و خشک قرارگرفته است و درواقع بخشی از منطقه‌ی بیابانی دنیا به شمار می‌آید، بنابراین مسافرانی که به این شهر سفر می‌کنند در اغلب روزهای سال آب‌وهوایی گرم و خشک را تجربه می‌کنند، ازآنجایی‌که یزد از مناطق بیابانی ایران است، اختلاف دمای شب و روز در این استان بسیار زیاد است. در طول روز بالاترین دما و آفتابی سوزان در این شهر می‌تابد و در نیمه‌های شب هوا به‌شدت سرد می‌شود. بالاترین دمایی که در استان یزد در سال‌های اخیر ثبت‌شده است، 45 درجه سانتی‌گراد و در شب 1 در جه سانتی‌گراد است.
با این توضیحات اگر طاقت گرما یا سرمای زیاد شب را ندارید، باید در فصل مناسبی به یزد سفر کنید که دارای آب‌وهوای متعادل‌تری باشد. بهترین زمان سفر به یزد از نگاه گردشگرانی که به این شهر سفرکرده‌اند، از اوایل اسفند تا اواخر اردیبهشت بوده است. در این زمان میانگین دمای هوا 16 درجه سانتی‌گراد بوده است، البته در فصل پاییز نیز آب‌وهوای یزد تقریباً متعادل است و این شهر پاییز زیبایی را پشت سر می‌گذارد؛ بنابراین وضعیت گردشگری یزد در این دو زمان از سال در بهترین حالت خود قرار دارد، چراکه مسافران خارجی و داخلی به دنبال زمان مناسب ازلحاظ آب‌وهوا برای سفر به هر شهر و کشوری هستند.
رقابت استان یزد با شهر کاشان
با توجه به صحبت‌های مسئولان در مقام‌های مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان یزد، رئیس و سایر اعضای کانون تفکر می‌توان فهمید که از نگاه مسئولان شهر زیبای کاشان، درواقع رقیبی برای استان یزد در جذب گردشگران و مسافران از خارج از کشور به شمار می‌آید. کاشان یکی از شهرهای استان اصفهان است که به شهر گل و گلاب، باغ‌های زیبا و دیدنی و همچنین جاذبه‌های تاریخی بسیار معروف شده است.
شهر کاشان با داشتن معماری زیبا و فوق‌العاده توانسته در رقابت با شهر یزد در مورد گردشگران خارجی نقش چشمگیری داشته باشد، البته مراسم گلاب‌گیری و سایر مراسم‌هایی که در این فصل در کاشان برگزار می‌شوند نیز برای مسافران بسیار جذاب هستند.
برخی از جذاب‌ترین بناهای تاریخی این شهر شامل خانه بروجردی‌ها (سفر به تاریخ قاجاری)، خانه طباطبایی‌ها (داستان تجارت فرش در عهد ناصرالدین‌شاه)، خانه عامری‌ها (تماشای بلندترین بادگیرهای شهر با معماری قاجاری)، حمام میر احمد (لذت از تل الو خورشید در گنبد شیشه‌ای با عدسی)، خانه عباسیان (قدیمی‌ترین خانه کاشانی)، مدرسه سلطانیه و... می‌شوند که همه این موارد در رقابت با شهر یزد در خصوص وضعیت گردشگری یزد تأثیرگذار بوده‌اند؛ علاوه بر این موضوع از نگاه مسئولان از کاشان با داشتن مسافت کوتاه با فرودگاه بین‌المللی تهران نیز نسبت به یزد بیشتر مورد استقبال مسافران خارجی قرارگرفته است.
با این توصیفات باید گفت که شهر یزد بعد از استان‌های فارس (با جذب کمی بیشتر از 200 هزار نفر) و همچنین بعد از استان اصفهان (با جذب حدود 180 هزار نفر) شهر یزد با جذب 120 هزارنفری گردشگران و مسافران خارجی توانسته در جایگاه سوم در کل کشور قرار بگیرد.
نقاط قوت شهر یزد در جذب گردشگران
در خصوص وضعیت گردشگری یزد، باید بدانیم چه عواملی و چگونه باعث شده‌اند مسافران زمانی که از خارج از کشور به ایران سفر می‌کنند، شهر یزد را برای گشت‌وگذار و ایران‌گردی انتخاب کنند. درصورتی‌که این عوامل توسط مسئولان شناخته شوند و برای پیشرفت شهر یزد در این موارد برنامه‌ریزی شود، قطعاً وضعیت گردشگری یزد پیشرفت چشمگیری خواهد داشت.
میراث تاریخی یزد
یکی از عواملی که گردشگران خارجی را از هر نقطه‌ای از دنیا به یزد می‌کشد، آثار تاریخی بی‌نظیری است که از دوره‌های تاریخی مختلف و از سالیان گذشته در این شهر ساخته‌شده و به یادگار باقی‌مانده است. وجود این آثار باعث شناخته شدن هر چه بیشتر شهر یزد به‌عنوان یکی از مقاصد گردشگری مهم در ایران در سطح بین‌المللی و برای جهان گردان و گردشگران شده است، درصورتی‌که در این زمینه تلاش‌ها و تبلیغات بیشتری برای مسافران انجام شود، می‌توان میزان جذب مسافران خارجی را از طریق میراث فرهنگی و تاریخی یزد افزایش داد.
تنوع جاذبه‌های گردشگری
یکی از مهم‌ترین ملاک‌های ما در انتخاب شهری به‌عنوان مقصدمان برای سفر و گذران وقت این است که آن شهر به‌اندازه کافی برای ما جذاب و سرگرم‌کننده باشد و این موضوع وابسته به جاذبه‌های گردشگری و تفریحی است که در آن شهر برای مسافران تعبیه و طراحی‌شده است. با سفر به یزد نگرانی درباره این موضوع نداشته باشید، چراکه در یزد جاذبه‌های دیدنی بسیاری برای سلیقه‌ها و علاقه‌های مختلف وجود دارند.
کویرگردی و تجربه‌ای جدید
یکی از عللی که باعث شده مسافران زیادی از شهرهای مختلف ایران و یا حتی از خارج از کشور به یزد سفر کنند، وجود یکی از امن‌ترین و زیباترین کویرها در این شهر است. اگر از افرادی هستید به کویرگردی و تماشای آسمان کویر در دل شب تاریک و همچنین تفریحات آن مثل شترسواری، موتورسواری، سافاری، اتومبیل‌ها و رانندگی در کویر علاقه‌مندید، پس نباید فرصت سفر به یزد و شرکت در تورهای کویرگردی را از دست بدهید.
با سفر به کویر می‌توانید خاطره‌ی یک سفر رؤیایی و متفاوت را تجربه کنید. استان یزد با توجه به آب‌وهوایی که دارد، دارای چندین کویر زیبا و همچنین کمپ‌های گردشگری عالی است که مورد استقبال مسافران قرارگرفته‌اند.
آداب‌ورسوم مردم یزد و مهمان‌نوازی آن‌ها
در طول سفر به هر یک از شهرهای ایران با موضوع فرهنگ و آداب‌ورسوم مردم آن شهر روبه‌رو هستیم و آنچه در ذهن ما باقی می‌ماند درواقع برخورد ساکنین آن شهر با مسافران و ارزشی است که آن‌ها برای مسافرین قائل هستند؛ با توجه به موقعیت قرارگیری شهر یزد، جنگ‌های سیاسی در این شهر بسیار کم بوده و به همین دلیل می‌توان آداب‌ورسوم این شهر متعلق به زمان‌های بسیار دور دانست. در کل با ورود به شهر یزد شما به‌شدت مورد استقبال مردم یزدی قرار می‌گیرید، این موضوع در وضعیت گردشگری یزد تأثیر مهمی داشته است.
بازارهای قدیمی و تاریخی در کنار مراکز خرید جدید
بازارها یکی از مهم‌ترین و بهترین جاذبه‌های گردشگری در هر شهری هستند؛ اگر به بازار گردی و خرید علاقه‌مندید نباید بازدید از بازارهای یزد را فراموش کنید، چراکه در این شهر علاوه بر مراکز خرید جدید و لوکسی که به وجود آمده‌اند، بازارهای تاریخی و کهن نیز هنوز وجود دارند و شهر چهره سنتی و تاریخی خود را حفظ کرده است.
حتی برای خرید مردم یزد، نیز بازارهای تاریخی و قدیمی نقش مهمی دارند؛ در این بازارهای قدیمی می‌توانید کالاهایی مثل پارچه، فرش، طلا و شیرینی‌های سنتی یزد را پیدا کنید.
ازجمله بازارهای تاریخی که در شهر یزد در دوره‌های پیشین بناشده می‌توان به بازار حاجی قنبر، بازار تبریزیان که معماری آن مربوط به دوره قاجار است و همچنین بازارهای دیگری مثل بازار خان، بازار قیصریه و بازار زرگری یزد اشاره کرد، وجود این بازارها تأثیر مثبتی بر وضعیت گردشگری یزد داشته است.
ساخت موزه پارچه
یکی از روش‌هایی که می‌توان به مسافران اطلاعاتی را درباره تاریخچه و گذشته شهر انتقال داد، از طریق موزه‌ها است و موزه‌ها با در برگرفتن آثار تاریخی، علمی و یا صنایع‌دستی شهر آن‌ها را برای بازدیدکنندگان به نمایش می‌گذارند و چهره فرهنگی و علمی شهر را به تصویر می‌کشند. ازآنجایی‌که پارچه یکی از مهم‌ترین صنایع و هنرها در شهر یزد است، بسیاری از مسئولان پیشنهاد داده‌اند که برای بهبود وضعیت گردشگری یزد می‌توان با ایجاد موزه پارچه، این بخش را به یکی از مهم‌ترین پتانسیل‌ها و جاذبه‌های یزد تبدیل کرد.
قرار گرفتن در مرکز ایران
موقعیت جغرافیایی استان یزد و قرار گرفتن آن در بخش مرکزی کشور باعث فاصله‌ی نسبتاً کم با سایر کلان‌شهرها شده است، به همین سبب افراد از شهرهای اطراف یزد برای داشتن سفری عالی به همراه خانواده و دوستان به یزد سفر می‌کنند و از کویر کردی در دل این شهر لذت می‌برند.
نقاط ضعف در وضعیت گردشگری یزد
در نشست‌هایی که مسئولان مربوطه درزمینه وضعیت گردشگری در یزد داشته‌اند، مسائلی برای پیشرفت این شهر بیان‌شده که در این موارد غالباً با نقص‌هایی وجود دارد.
عدم وجود تنوع دینی
یکی از موارد ذکرشده، در خصوص وجود ادیان مختلف در این شهر است؛ اگر ادیان مختلف و پیروان آن‌ها بتوانند با آزادی کامل و راحتی هر چه بیشتر در این شهر زندگی کنند، به خدمات اجتماعی و رفاهی یکسان با سایر ادیان دسترسی داشته باشند و همچنین اجازه برگزاری مراسمات مهم و ارزشمند خود مثل مراسم‌های مهم زرتشتیان و... را در سطح شهر داشته باشند و استقبال گردشگران خارجی از شهر یزد افزایش خواهد یافت. در این زمینه کم‌وکاستی‌های وجود دارد که در صورت برطرف شده می‌تواند تأثیر بسیاری برجذب گردشگران و مسافران خارجی نسبت به سایر شهرهای ایران داشته باشد.
بی‌توجهی به فضای سبز و طبیعت سرسبز
یکی از مواردی که حتماً قبل از انتخاب مقصد سفر به آن توجه خواهیم کرد، باغ‌ها و پوشش گیاهی سرسبز شهر مقصدمان است. درصورتی‌که یک منطقه پوشش گیاهی نامناسبی داشته باشد و یا در سطح شهر فضای سبز زیبا به چشم نخورد، این موارد باعث کاهش مسافران و لطمه خوردن صنعت گردشگری در آن شهر و استان می‌شود؛ ازاین‌رو ایجاد فضای های سبز با امکانات رفاهی برای مسافران و همچنین ایجاد باغ‌های سرسبز ایرانی می‌توانند باعث بهبود وضعیت گردشگری یزد شوند.
تعداد کم هتل‌های 5 ستاره
یکی از مواردی به‌خصوص برای مسافران خارجی بسیار حائز اهمیت است، وجود تعداد زیاد هتل‌های 5 ستاره است. درواقع بسیاری از افراد می‌خواهند در مدت اقامتشان در استان یزد، به همه امکانات رفاهی و خدمات دسترسی داشته باشند و درواقع محلی عالی برای اسکان در اختیارشان باشد؛ به همین منظور به دنبال هتل‌های 5 ستاره متنوع هستند تا با بررسی ویژگی‌های آن‌ها یک مورد را برای رزرو اتاق انتخاب کنند.
اما متأسفانه در یزد به‌اندازه سایر شهرهای توریستی کشور، هتل‌های 5 ستاره و عالی وجود ندارد و این‌یکی از مهم‌ترین نقاط ضعفی است که می‌توان ارتقا دادن خدمات و امکانات هتل و با از بین بردن مشکلات آن‌ها، این مورد را نیز حل کرد.
تعداد و ظرفیت محدود جاذبه‌های تفریحی و ورزشی
یکی از عواملی که در هر شهری باعث جلب رضایت مسافران داخلی و یا خارجی از سفر خود می‌شود، تفریحات و ورزش‌های موجود در آن شهر است. در کنار آثار تاریخی و موزه‌ها، تفریحات نیز برای گشت‌وگذار و خوش‌گذرانی در هر شهر و استانی مهم هستند.
در شهر یزد باوجود که این می‌توانید بیشترین پتانسیل را برای جذب گردشگران و جهانگردان از خارج از کشور داشته باشد، بی‌توجهی به تفریحات متنوع و سرگرم‌کننده به نقطه‌ی ضعف مهمی برای این شهر تبدیل‌شده است. درصورتی‌که مسئولان بتوانند تفریحات جدید و جذاب را همانند سایر شهرهای توریستی ایران وجهان به شهر یزد نیز اضافه کنند و تسهیلاتی را برای ساخت این تفریحات و مراکز ورزشی فراهم کنند، می‌توان با جذب توریست در وضعیت گردشگری یزد و همچنین اقتصاد این شهر تأثیر مثبتی داشت.
تبلیغات بسیار کم و یا ناموفق
قبل از فراهم کردن جاذبه‌هایی برای جذب مسافران از داخل و یا حتی خارج از کشور باید به فکر معرفی شهر یزد و جاذبه‌های طبیعی آن باشیم. درواقع با انجام تبلیغات، دلایلی را به مسافران ارائه می‌کنید که اصلاً چرا باید یزد را به‌عنوان مقصد خود انتخاب کنند.
وجود نداشتن تبلیغات محیطی باعث شده مردم جهان و حتی برخی افراد در ایران یزد را منطقه‌ای خشک و بی‌آب‌وعلف بدانند که هیچ جذابیتی برای سفر ندارد.
کمبود نیروهای آموزش‌دیده در صنعت گردشگری
مسافران وقتی به هر شهری سفر می‌کنند، نیازمند یک راهنما هستند که جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و امکان مهم، مراکز خرید عالی و لوکس و موزه‌ها و ... را به آن‌ها معرفی کند. این فرد باید با در نظر گرفتن علایق هر گروه از مسافران و همچنین میزان زمانی که آن‌ها در آن شهر اقامت دارند، بهترین گزینه‌ها را برای بازدید به مسافران معرفی کند. این نیاز در مسافران خارجی بیشتر به چشم می‌خورد، حتی برخی از آن‌ها برای گشت‌وگذار و استفاده از تفریحات داخل شهر نیز نیازمند راهنما و مترجم هستند.
در شهر یزد، به دلیل کمبود نیروهای متخصص در این زمینه با کم‌وکاستی‌های در سفرهای مسافران روبه‌رو هستیم، درصورتی‌که سرمایه لازم برای تحصیل افراد در این زمینه و تبدیل‌شدن آن‌ها به نیروهای متخصص گردشگری اختصاص بگیرد. راهنماهای سفر می‌توانند سفرهای جذاب‌تری را برای مسافران برنامه‌ریزی کنند و به‌این‌ترتیب وضعیت گردشگری یزد نیز پیشرفت خواهد کرد.
پیشنهاد‌هایی برای بهبود وضعیت گردشگری یزد
در ادامه به برخی از راه‌حل‌های مطرح‌شده درزمینه صنعت گردشگری یزد می‌پردازیم. تلاش برای حل تمام مشکلات و نقاط ضعف صنعت گردشگری که در بخش‌های قبلی بیان شده و همچنین تلاش برای توسعه دادن صنعت گردشگری یزد با پیشنهادانی که بیان می‌شود، این موارد می‌توانند یزد را به‌جای گاه بهترین از لحاظ وضعیت گردشگری یزد برسانند.
توسعه دادن اقامتگاه‌های بوم گردی
یکی از پیشنهاد‌هایی که می‌توان برای توسعه صنعت گردشگری در یزد ارائه کرد، توسعه دادن اقامتگاه‌های بوم گردی سنتی و زیبا این شهر است. اگر تابه‌حال به یزد سفرکرده باشید حتماً نام برخی از اقامتگاه‌های بوم گردی این شهر همانند مثل ترنج سبز، قنات، عطار و اقامت گاه بوم گردی دوستانه و ... را شنیده‌اید. اگر هم برای بار اول خواستید به این شهر سفر کنید یکی از بهترین گزینه‌های برای اقامت به‌جای هتل و سوئیت، این اقامتگاه‌های زیبا و دوست‌داشتنی هستند که به‌شدت مورد استقبال مسافران و گردشگران مسافران خارجی و داخلی قرارگرفته‌اند. البته برای پیشرفت درزمینه گردشگری، باید برای ساخت اقامتگاه‌های جدید و متنوع برای هر نوع سلیقه و همچنین متناسب با هر بودجه‌ای اقدام کرد.
استفاده از شیوه تبلیغات سایر کشورها
همان‌طور که گفتیم، تبلیغات جایگاه مهمی در جذب گردشگران به شهرها و مقاصد مختلف گردشگری دارند. پس با داشتن نگاهی به شیوه تبلیغات سایر کشورها درزمینه‌ی جذب مسافران و پیاده‌سازی این روش‌ها در ایران می‌توان جذب مسافر را در شهر یزد افزایش داد و درنتیجه به رونق صنعت گردشگری و اقتصاد این شهر کمک کرد. البته تمرکز بر تبلیغات و توسعه دادن آن‌ها نیازمند صرف هزینه در این بخش است.
ساخت هتل‌های به‌روز و جدید
در بخش‌های قبلی یکی از نقاط ضعف شهر یزد را در وضعیت گردشگری این شهر، تعداد اندک هتل‌های جدید، لوکس و زیبا بیان کردیم. درصورتی‌که از سرمایه‌گذاران در این بخش حمایت شود، با ساخت هتل‌های 5 ستاره و متنوع شهر یزد می‌تواند به جایگاه بالاتری در جذب گردشگران برسد. البته ساخت هتل‌ها و اقامتگاه‌ها صرفاً باعث پیشرفت گردشگری نمی‌شود بلکه با مشغول شدن جوانان یزدی در این بخش‌ها کمک زیادی به بخش اقتصاد جامعه نیز می‌شود.
حمایت از صنایع‌دستی یزد
یکی از مهم‌ترین نکات این است که شهر یزد باید ویژگی‌های تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کند و یکی از این موارد صنایع‌دستی یزد هستند. امروزه به دلیل مشکلات اقتصادی بسیاری از افراد ساخت صنایع‌دستی و یا تولید آن‌ها به‌صورت گروهی را کنار گذاشته و به فعالیت‌های دیگری مشغول هستند تا بتوانند هزینه‌های زندگی خود و خانواده را تأمین کنند.
مسئولان باید حتماً با حمایت مالی و فرهنگی از تولیدکنندگان صنایع‌دستی و آثار تاریخی یزد، جلوی نابودی بخش فرهنگی و تاریخی این شهر را بگیرند؛ همچنین باید محل مناسبی برای به نمایش گذاشتن هنرها و صنایع‌دستی یزد در نظر بگیرند تا هم برای تولیدکنندگان و شهر یزد تبلیغ کرده باشند و هم با به فروش رفتن آثار تولیدی مردم یزد، به چرخه تولید آن‌ها کمک کرده باشند.
توسعه فناوری در شهر یزد
یکی از نکاتی که شاید به آن زیاد توجه نشود، اما حتماً برای رضایت‌مندی مسافران از سفرشان به یزد تأثیرگذار خواهد بود، میزان توسعه فناوری در این شهر است. فناوری همه امور را آسان‌تر می‌کند و به فعالیت‌های روزمره ما سرعت می‌بخشد.
موضوع سرعت و زمان نیز برای گردشگران و مسافران بسیار دارای اهمیت است، پس با توسعه فناوری در بخش‌های مختلف شهر یزد می‌توانیم به پیشرفت وضعیت گردشگری این شهر کمک کنیم، البته پیشرفت فناوری باعث رفاه بیشتر ساکنین خود شهر یزد نیز می‌شود و در زندگی آن‌ها تأثیرات مثبتی دارد.
حافظت از حیات‌وحش یزد
در هر شهری علاوه بر فضای سبز و سرسبز بودن محیط شهر، رفتار با حیوانات و حفظ آن‌ها از خطر نابودی نیز اهمیت دارد. برای مثال با سفر به شهرهای آذربایجان در ایران می‌توانید رفتار زیبای مردم با حیوانات در کوچه و خیابان را ببینید که این مورد نیازمند فرهنگ‌سازی و آموزش مردم و حتی کودکان است.
