امروزه افراد بسیاری در سنین مختلف با مشکلاتی مانند بی خوابی و اختلال خواب مواجه هستند و این موضوع سبب شده تا یافتن روش برای درمان چنین مشکلاتی به دغدغه اصلی آن‌ها تبدیل شود. اما بروز بی خوابی در سنین بالا و میانسالی، می‌تواند داشتن خوابی راحت را به آرزویی برای این افراد تبدیل کند. چون بروز مشکلاتی مانند بی خوابی و اختلال خواب در سنین بالا سبب می‌شود یا فرد خیلی سخت به خواب برود یا پس از گذشت مدت زمانی کوتاه فرد از خواب بیدار شود؛ بنابراین اقدام به درمان چنین مشکلاتی برای این افراد امری مهم و حیاتی است.
البته نتایج تحقیقات و مطالعات انجام شده در سالیان اخیر نشان می‌دهد که الگوی خواب هر فردی در طی مراحل مختلف زندگی، دچار تغییرات فراوانی می‌شود، اما به محض ورود فرد به دوره میانسالی تغییرات در الگوی خواب شدت بیشتری پیدا می‌کنند که در نتیجه آن‌ها برخی سالمندان ممکن است خواب سبک‌تری داشته باشند یا به طور مداوم از خواب بیدار شوند. به‌علاوه از جنبه دیگری درمان مشکلاتی مانند بی خوابی و اختلال خواب در سنین بالا اهمیت فراوانی پیدا می‌کند و آن ابتلا به بیماری‌هایی است که بی خوابی با خود به همراه دارد. چون به عقیده پزشکان بسیاری بی خوابی می‌تواند طیف وسیعی از مشکلات را برای افراد در سنین بالا ایجاد کند.
پس با توجه به موارد گفته شده ما در این نوشتار قصد داریم تا در ابتدا به این موضوعات بپردازیم که اساسا بی خوابی می‌تواند چه مشکلاتی برای افراد ایجاد کند، انواع بی خوابی در سنین بالا کدام اند و از چه روش‌هایی می‌توان برای درمان بی خوابی در سنین بالا استفاده کرد. در انتها هم در خصوص خطرات استفاده از قرص های خواب آور در سنین بالا توضیحاتی خدمت شما عزیزان ارائه خواهیم کرد.
بی خوابی می تواند چه مشکلاتی برای افراد ایجاد کند؟
به طور کلی یکی از اصلی‌ترین عوارض بی خوابی، ضعیف شدن تدریجی سیستم ایمنی بدن است. اما عوارض ناشی از بی خوابی تنها به این موضوع محدود نیست و بروز آن می‌تواند آسیب‌هایی به حافظه و یادگیری افراد نیز وارد کند. به‌علاوه بروز این مشکل در سنین بالا در مقایسه با برخی اقدامات خطرناک مانند سیگار کشیدن و سایر بیماری‌ها نظیر فشار خون، به مراتب آسیب‌های شدیدتری به افراد وارد کند.
البته لازم به ذکر است که مصرف قرص های خواب در کوتاه مدت، آنچنان عوارضی نخواهد داشت و استفاده از آن‌ها می‌تواند به شکل مناسبی مشکلاتی نظیر بی خوابی و اختلال خواب را درمان کند. اما در صورت تداوم استفاده از قرص های خواب در طولانی مدت، نه تنها عوارض ناشی از آن‌ها بروز پیدا می‌کنند، بلکه مصرف آن‌ها می‌تواند طیف وسیعی از سایر مشکلات را نیز برای شما ایجاد کند.
انواع بی خوابی در سنین بالا کدام اند؟
همان‌طور که در بالا به آن اشاره کردیم، هر فردی ممکن است در طول زندگی خود به مشکلاتی نظیر بی خوابی و اختلال خواب دچار شود، اما بروز چنین مشکلاتی در سنین بالا، پیامدهایی برای افراد به همراه خواهد داشت که اغلب داشتن خوابی راحت را برای این افراد به آرزو تبدیل می‌کند.
در حقیقت بی خوابی در سنین بالا نوعی اختلال به حساب می‌آید که به سبب آن فرد میانسال هنگام به خواب رفتن با مشکلات طاقت فرسایی مواجه می‌شود. به‌علاوه زمانی که فرد میانسالی به اختلال بی خوابی دچار می‌شود، احتمال فراوانی وجود دارد که فرد در ساعتی زودتر از زمان معمول بیدار شدن خود، از خواب بیدار شود و باوجود احساس خستگی، دیگر قادر به خوابیدن نباشد. همزمان با افزایش سن، تغییراتی در الگوی خواب هر فردی ایجاد می‌شود؛ بنابراین می‌توان گفت که در اثر چنین اتفاقی درصد زیادی از افراد در سنین بالا ممکن است با مشکلاتی نظیر بی خوابی و اختلال خواب دست و پنجه نرم کنند. البته نکته مهمی که در اینجا باید به آن اشاره کنیم، این است که بی خوابی می‌تواند براساس طول مدت به اشکال مختلفی در سنین بالا بروز پیدا کند و از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به بی خوابی های زیر اشاره کرد.
۱- بی خوابی گذرا
همان‌طور که از نام آن پیدا است، این مدل از بی خوابی ها اغلب چیزی در حدود چند روز تا یک هفته بیشتر دوام ندارند و پس از گذشت چنین مدت زمانی، نشانه‌های آن کاملا از بین می‌رود.
۲- بی خوابی حاد
به‌طور معمول چنین بی خوابی هایی با عنوان بی خوابی های کوتاه مدت نیز شناخته می‌شوند. به‌علاوه نشانه‌های مربوط به آن ممکن است تا هفته‌ها و ماه‌ها تداوم داشته باشد.
۳- بی خوابی مزمن
بی خوابی مزمن از جمله بی خوابی هایی به حساب می‌آید که در صورت بروز آن در سنین بالا، نشانه‌های مربوط به آن ممکن است بیش از یک سال ماندگاری داشته باشد. همچنین بروز چنین مشکلی می‌تواند پیامدهای خطرناک دیگری برای فرد با خود به همراه داشته باشد.
از چه روش هایی می توان برای درمان بی خوابی در سنین بالا استفاده کرد؟
از آنجایی که بروز مشکلات بی خوابی و اختلال خواب در سنین بالا، خود می‌تواند سبب بروز بیماری‌هایی دیگری در آینده شود، درمان آن‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن امری مهم و حیاتی است. چون در صورت تداوم چنین مشکلی، کم‌ترین عارضه‌ای که ممکن است فرد میانسال به آن دچار شود، افسردگی خواهد بود. ضمنا در صورت اقدام نکردن به درمان این مشکلات، اگر بی خوابی فرد میانسال در مرحله گذرا قرار داشته باشد، وارد مرحله حاد و حتی بدتر از آن مزمن خواهد شد که چنین اتفاقی باعث می‌شود تا بیماری‌های ناشی از بی خوابی به شکل شدیدتری در فرد بروز پیدا کنند.
درحال حاضر از روش‌های مختلفی می‌توان برای درمان بی خوابی در سنین بالا استفاده کرد، اما همان‌طور که بارها به آن اشاره کرده‌ایم، بهترین روش درمانی مراجعه به یک پزشک متخصص است. درواقع با انجام چنین کاری پزشک وضعیت فرد میانسال را به خوبی مورد بررسی قرار می‌دهد و سپس براساس نتایج این بررسی‌ها، روش مناسب برای درمان بی خوابی را به فرد معرفی می‌کند.
البته پزشکان بسیاری براین باورند که به دلیل منشا روانی مشکلاتی نظیر بی خوابی و اختلال خواب، استفاده از مشاوره و مراجعه به یک روانشناس یا روانپزشک می‌تواند روش مناسبی برای درمان چنین مشکلاتی باشد. اما در مواردی ممکن است که پزشک متخصص طبق صلاح دید خود برای درمان چنین مشکلاتی، مصرف قرص های خواب آور را نیز توصیه کند.
ولی به این نکته مهم باید توجه ویژه‌ای داشته باشید که مصرف قرص های خواب آور، می‌تواند عوارضی برای افراد در پی داشته باشد که در صورت بروز آن‌ها، فرد ممکن است از اینکه برای درمان بی خوابی چنین قرص هایی مصرف کرده است، کاملا پشیمان شود. از جمله شایع‌ترین عوارض ناشی از مصرف قرص های خواب آور، ایجاد حس وابستگی در افراد است. درواقع در صورت مصرف طولانی مدت قرص های خواب آور، احتمال فراوانی وجود دارد که فرد به مصرف چنین قرص‌هایی وابستگی فیزیکی پیدا کند و حتی در مواردی خوابیدن بدون مصرف آن‌ها کار دشواری برای فرد خواهد بود.
از این رو اگر خوابیدن بدون مصرف قرص های خواب آور برای فرد غیرممکن باشد، فرد هر چه سریع‌تر باید به ترک قرص خواب اقدام کند. بهترین روش برای ترک قرص خواب نیز مراجعه به مرکز ترک اعتیاد است. درواقع فرد با مراجعه به چنین مراکزی تحت نظر پزشکان متخصص، روند درمان خود را طی می‌کند که این امر سبب می‌شود تا فرد نتیجه مطلوبی از درمان خود دریافت کند.
خطرات استفاده از قرص های خواب آور در سنین بالا
تداوم مصرف قرص های خواب آور در طولانی مدت می‌تواند عوارضی با خود همراه داشته باشد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها بروز اختلالاتی در نفس کشیدن است؛ بنابراین خوب است اگر فردی در سنین بالا قصد دارد تا برای درمان مشکلات خود نظیر بی خوابی و اختلال خواب از قرص های خواب آور استفاده کند و همچنین به بیماری‌های تنفسی و مشکلات ریوی مبتلا است، پیش از هر اقدامی حتما با یک پزشک متخصص مشورت کند. خواب آلودگی، کسلی، احساس ضعف شدید، کاهش حافظه، احساس سرگیجه و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، از جمله دیگر خطرات مربوط به استفاده از قرص های خواب آور در سنین بالا است.
سخن پایانی
در آخر باید بگوییم که افراد تحت تاثیر عواملی ممکن است به مشکلاتی مانند بی خوابی و اختلال خواب دچار شوند، اما نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، انتخاب روش مناسبی برای درمان این قبیل مشکلات است. چون به عنوان مثال روش درمانی استفاده از قرص های خواب آور، برای درمان بی خوابی در سنین بالا آن هم خودسرانه، می‌تواند مشکلات دیگری برای فرد ایجاد کند که درمان آن‌ها به مراتب دشواتر از درمان خود مشکل بی خوابی است.
