تلسکوپ ها در انواع و سایزهای مختلفی وجود دارند و با توجه به فعالیتی که مدنظر شماست باید دست به انتخاب تلسکوپ بزنید. در ادامه راهنمای خرید تلسکوپ ارائه می شود تا با کمک این اطلاعات بتوانید تلسکوپ مناسب برای اجرای فعالیت های خود را انتخاب کنید.
آشنایی با راهنمای خرید تلسکوپ
برای رصد آسمان به ابزار خاصی نیاز نیست و با چشم غیر مسلح نیز می توان نظاره گر زیبایی های آسمان شب بود. اندکی اطلاعات پایه و آگاهی از اخبار و رخدادهای رصدی که امروزه به راحتی توسط اینترنت می توان به آن ها دسترسی پیدا کرد و ابزار ساده ای به اسم گردونه آسمان در ابتدای این راه کمک کننده هستند.
ولی بی شک استفاده از یک ابزار رصد مناسب برای شما نماهایی از آسمان را آشکار می کند که هیچ گاه نمی توان با چشمان غیر مسلح شبیهش را مشاهده کرد. گودال های پر تعداد ماه یا حلقه های زیبای زحل از درون تلسکوپ غیر قابل وصف است. تلسکوپ ابزاری است که توسط آن می توانید به اعماق کیهان و گذشته عالم سفر کرده و از وسعت این دنیای پهناور حیرت زده شوید.
باید اشاره کرد تلسکوپ ها در سایز و انواع مختلفی وجود دارند که بسته به نوع فعالیت و هدف خود می توانید دست به انتخاب بزنید. همچنین انتخاب تلسکوپ مناسب به همراه برخی ملاحظات فنی، به علایق رصدی، سبک زندگی و بودجه شما وابسته است.
در این مطلب راهنمای خرید تلسکوپ بیان می شود. همچنین نیاز است چند نکته اساسی را به خاطر بسپارید که شامل ویژگی های اپتیکی دستگاه، نصب بدون دردسر و ثبات هنگام کار با آن است. لازم به ذکر است دیگر ویژگی های مطرح در راهنمای خرید تلسکوپ درجه اهمیت تقریبا یکسانی دارند.
به طور مثال تلسکوپ با میدان دید گسترده، اجرام بیشتری را نشان می دهد و استفاده از آن ها نسبت به گزینه های کوچک تر آسان تر می باشد. در عین حال نبایست قابل حمل بودن و راحتی استفاده از تلسکوپ را نادیده گرفت. زیرا بهترین تلسکوپ برای شما حقیقتا همانی است که بیشتر به کارتان می آید.
انواع تلسکوپ
در حالت کلی تلسکوپ های مناسب جهت رصد از زمین به سه دسته تقسیم می شوند که شامل انواع انکساری، بازتابی و بازتابی انکساری می باشند. فرق اصلی این تلسکوپ ها در آن است که هر یک از ویژگی های اپتیکی متفاوتی جهت دستیابی به نتیجه ای مشخص استفاده می کند. در حقیقت هدف این بوده که اجسام دور هر چه بزرگتر و درخشان تر از آن چه در چشم به نظر می رسد، دیده شوند.
تلسکوپ انکساری
تلسکوپ انکساری یا شکستی به یک عدسی در بخش جلوی لوله خود مجهز است. و اغلب این مدل تلسکوپ برای بیشتر افراد آشنا می باشد. هر چند در اکثر موارد هزینه نگهداری و تعمیر پایینی دارد ولی با توجه به سایز دیافراگم قیمت آن بیشتر می شود. به عبارت دیگر خرید تلسکوپ انکساری با دیافراگم بزرگتر هزینه بیشتری نیاز دارد.
از مزایای تلسکوپ انکساری می توان به خنک شدن سریع، بهترین عملکرد به ازاری هر اینچ دیافراگم، ساختار محکم، عدم نیاز به تنظیم مجدد در هر بار استفاده اشاره نمود. و بالاترین هزینه به ازاء هر اینچ دیافراگم از معایب آن به شمار می رود.
تلسکوپ بازتابی
تلسکوپ بازتابی توسط یک آینه در پشت لوله اصلی دستگاه، نور را جمع آوری می کند. این سبک تلسکوپ نخستین بار در دهه ۱۶۸۰ اختراع شد. لازم به ذکر است تلسکوپ بازتابی به دو دسته اصلی نیوتنی و کاسگرین دسته بندی می شود. تلسکوپ های بازتابی با سایز دیافراگم مناسب نسبت به تمام مدل های تلسکوپ قیمت کمتری دارند ولی لازم است که در هر بار استفاده دستگاه از لحاظ اپتیکی تنظیم شود.
کمترین هزینه به ازاء هر اینچ دیافراگم، طراحی ساده و قابلیت مشاهده اجرام آسمانی از بالای لوله تلسکوپ که استفاده از سه پایه کوتاه را راحت می کند از مزایای این نوع تلسکوپ می باشد و نیاز به تنظیم مجدد در هر بار استفاده از تلسکوپ، جذب گرد و غبار توسط لوله نوری، بزرگتر شدن لوله آن به ازاء هر واحد دیافراگم از معایب تلسکوپ بازتابی محسوب می شود. در ضمن این نوع تلسکوپ برای مشاهده اجسام روی زمین مناسب نیست.
تلسکوپ بازتابی انکساری
همانطور که از اسم این وسایل مشخص است، تلسکوپ بازتابی انکساری(شکستی) یا مرکب از ترکیب عدسی و آینه ها برای مشاهده اجسام دور استفاده می نماید. این مدل تلسکوپ محصولی فشرده همراه با وزن تقریبا سبک می باشد. داشتن جمع و جورترین لوله به ازاء هر اینچ دیافراگم، استقرار راحت، کم بودن میزان تغییرات ارتفاع، لوله مهر و موم شده از مزایای این تلسکوپ می باشد.
در ضمن هزینه تقریبا زیاد برای هر اینچ دیافراگم، نیاز به تنظیمات دوره ای و خنک شدن زمان بر از معایب دستگاه به شمار می رود.
نکاتی که قبل از خرید تلسکوپ باید در نظر بگیرید.
حال که در راهنمای خرید تلسکوپ، شناخت نسبی از انواع تلسکوپ مورد استفاده جهت رصد را پیدا کردید لازم است قبل از خرید نیازهای خود را بررسی و متناسب با احتیاجات خود به خرید تلسکوپ اقدام کنید. در ادامه به نکاتی که می تواند در این راستا کمک کننده باشد اشاره می کنیم.
۱. دقت به قطر دیافراگم
اصلی ترین مشخصه تلسکوپ ها قطر دیافراگم آن ها می باشد که در واقع سایز قطر عدسی یا آینه ای بوده که کار جذب نور را انجام می دهد و به عدسی شیئی نیز شناخته می شود. قطر دیافراگم به طور معمول بر حسب میلی متر بیان شده ولی در مواردی بر حسب اینچ نیز نوشته می شود. هر یک اینچ برابر با ۲۵.۴ میلی متر است.
به طور کلی تلسکوپ مناسب بایستی حداقل دیافراگم ۷۰ میلی متر را داشته باشد. هر اندازه دیافراگم تلسکوپ بزرگتر باشد اجسام کم نور تر و جزئیات بیشتری قابل مشاهده می شود. این در حالی است که در نواحی کویری و دور از آلودگی های نوری فقط با یک دوربین با قطر دیافراگم ۸۰ میلی متر می توان گستره وسیعی از خوشه های ستاره ای و کهکشان های به جز کهکشان راه شیری را ببینید.
ولی احتمالا برای دیدن همین اجرام و کهکشان ها از یک حیاط خلوت معمولی در حومه شهر به تلسکوپی حدودا ۱۵۲. ۴ تا ۲۰۳.۲ میلی متر نیاز است. جدا از این که آسمان چه اندازه تاریک یا روشن باشد. دیدن اجرام آسمانی از تلسکوپی با قطر دیافراگم زیاد چشمگیرتر و کامل تر از مشاهده همان اجرام از دیافراگمی با قطر کمتر می باشد.
۲. هدف از رصد
به خاطر داشته باشید که تسلکوپ های ارزان تر امکان مشاهده اجرام را در فاصله نزدیک و تماشای ماه را فراهم می کنند. در حالی که مدل های گران قیمت تر کمک کرده فضای بیشتری را کنکاش کنید. اگر به عکاسی نجومی علاقمند است تلسکوپ با لوله کوتاه و کوچک را انتخاب کنید.
۳. بزرگنمایی مناسب
در ادامه آشنایی با راهنمای خرید تلسکوپ یکی از نکات دیگر که باید مد نظر قرار دهید آن است که برای هر تلسکوپ میزان بزرگنمایی متفاوت است. این تصور اشتباه است که تلسکوپ با بزرگنمایی بیشتر مناسب است. زیرا هر نوع تلسکوپ بسته به فاصله کانونی خود دارای اندازه قطر دهانه لوله تلسکوپ و همچنین کیفیت ساخت آینه ها و عدسی ها بزرگنمایی خاصی دارد.
ولی به طور کلی باید بدانید به ازاء هر اینچ از قطر دهانه تلسکوپ، بزرگنمایی حدود سی تا پنجاه برابر، مقدار مناسبی خواهد بود. با این وجود تلسکوپ شکستی مناسب ممکن است تا بزرگنمایی صد برابر را برای اجرام درخشان ارائه دهد. می توانید تلسکوپ با بزرگنمایی بیشتر را انتخاب کنید ولی اگر قدرت تلسکوپ شما کافی نباشد عملا این موضوع بی معنی می شود. چرا که کیفیت تصویر تحت لرزش بسیاری قرار می گیرد.
۳. چشمی باکیفیت
همانطور که پیشتر اشاره شد بزرگنمایی تنها فاکتور در راهنمای خرید تلسکوپ کاربردی نیست و برای مشاهده اجرام آسمانی مختلف به بزرگنمایی های متفاوتی نیاز می باشد. از این رو بیشتر افراد حرفه ای در رصد طیف بسیاری از انواع چشمی را دارند. معمولا مجموعه ای از ۴ چشمی تلسکوپ با سایزهای ۶، ۱۰، ۱۵ و ۲۵ میلی متر می تواند بیشتر اجرام آسمانی را پوشش بدهد.
از این رو تا جایی که می توانید برای خرید چشمی باکیفیت بودجه در نظر بگیرید. در ضمن توصیه می شود چشمی های چند جزئی که در ساخت شان بیشتر از دو عدسی استفاده شده را برای خرید انتخاب کنید. در ضمن به پارامتر میدان دید ظاهری که روی بدنه لنز نوشته شده نیز دقت کنید. که میزان آن از ۴۵ تا ۱۰۰ درجه متغیر است.
چشمی های معمولی تلسکوپ حدود ۴۰-۵۵ درجه دارند و چشمی با دید وسیع یا واید ۷۲ درجه است. همچنین چشمی سوپر واید با دید بسیار وسیع حدود ۸۰ درجه است. به خاطر داشته باشید که رصد آسمان و دیدن اجرام غیر سیاره ای از پشت چشمی وایدتر، دقیق تر و باکیفیت تر می باشد و تجربه کاربری بهتری دارد.
از این رو با توجه به میزان دید ظاهری و میزان بزرگنمایی میدان دید واقعی چشمی تلسکوپ خود را محاسبه نمایید. برای تعیین مقدار میدان دید واقعی چشمی تلسکوپ مقدار میدان دید ظاهری را به بزرگنمایی تقسیم کنید.
۴. سایز تلسکوپ و فضای خانه
تصور رایجی که در مورد تلسکوپ ها وجود دارد این است که این وسیله فضای زیادی را اشغال می کند. ولی باید دانست که این مورد همه مدل های تلسکوپ را شامل نمی شود. زیرا طیف وسیعی از اندازه های تلسکوپ وجود داشته و می توانید مدل جمع و جورتر، قابل حمل و کوچک را برای منزل انتخاب کنید.
۵. حمل تلسکوپ
در صورتی که حمل تلسکوپ به جاهای مختلف معیار مهم مدنظر شما است. بهتر است در همین ابتدا به طیف وسیعی از تلسکوپ های جمع شونده، نگاهی بیندازید. ضمنا دقت کنید مدلی را انتخاب که تا حد ممکن سبک باشد.
خرید پایه تلسکوپ الزامی است؟
خرید پایه تلسکوپ یا عدم خرید آن در راهنمای این وسیله به نوع تلسکوپی که مدنظر شما است بستگی دارد. تلسکوپ های دابسونی به نصب پایه نیاز ندارند در حالی که نسخه های لوله ای به ویژه از نوع شکستی به پایه برای نصب نیاز دارند. زیرا با وجود پایه لرزشی ایجاد نمی شود.
در حقیقت هر تکان یا لرزش کوچک هنگام رصد آن قدر بزرگ شده که تمام تصویر را تحت شعاع قرار می دهد. از این رو خرید پایه مناسب برای تلسکوپ در هنگام رصد حائز اهمیت زیادی است. از سویی جدا از موضوع انتخاب و خرید پایه برای تلسکوپ باید بدانید که مکان استقرار تلسکوپ نیز اهمیت زیادی دارد.
این مکان که به آن مقر می گویند انواع مختلفی دارند از جمله مقرهایی که روی پایه سوار شده و شامل مقر سمتی ارتفاعی و مقر استوایی هستند. تلسکوپ با مقر استوایی اجرام آسمانی در حال حرکت را با حرکت دادن دستگاه در یک جهت موازی با مدارهای طول و عرض جغرافیایی کره آسمان نمایش می دهد.
همچنین به منظور نگه داشتن هدف در محدوده میدان دید می توانید از یک ردیاب روی تلسکوپ بهره بگیرید. این نوع تلسکوپ برای منجمان و عکاسان حرفه ای کارایی دارد و برای استفاده از آن لازم است با دستگاه مختصات سماوی آشنایی کافی داشته باشید.
همچنین مقر سمتی ارتفاعی نوعی استقرار حول دو محور عمود بر هم می باشد. به نحوی که یکی از دو محور افقی و دیگری عمودی است. در این حالت دامنه حرکت تلسکوپ از سمت شرق به غرب و اندکی به طرف بالا یا پایین ارتفاع می باشد.
تلسکوپ مناسب مشاهده ماه و سیاره ها
از آنجا که ماه، سیاره ها و خورشید به اندازه کافی روشن هستند برای دستیابی به یک تصویر باکیفیت و همراه با کل جزئیات، بایستی بزرگنمایی تلسکوپ افزایش یابد. استفاده از تلسکوپ با قطر دیافراگم بالا مناسب ترین گزینه جهت عکاسی از سیاره ها، ماه و خورشید می باشد. زیرا این نوع از تلسکوپ ها بزرگنمایی بیشتری داشته و قادر به ثبت جزئیات بسیاری هستند.
همچنین برای دیدن بهتر اجرام مذکور بهتر است از تلسکوپ با فاصله کانونی زیاد حداقل هزار میلی متر استفاده شود. در این راستا تلسکوپ های ماکسوتوف کاسگرین محصولاتی ایده آل هستند. این تلسکوپ ها میدان دید وسیعی ندارند ولی کنتراست تصویر در مرکز آن ها بالا می باشد.
تلسکوپ مناسب جهت رصد عمقی فضا
دیدن اجرامی مانند کهکشان، خوشه های ستاره ای و ابرنواختر ها به دلیل نور کمی که دارند به رصد با تلسکوپ های با بزرگنمایی بالا نیاز ندارند. در ضمن فاصله کانونی مناسب برای رصد اعماق فضا حدود ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی متر گزارش شده است. البته به شرط آن که نرخ کانونی مدنظر سریع باشد.
در راهنمای خرید تلسکوپ مجددا تاکید می شود که هنگام خرید تلسکوپ برای رصد اجرام دور چشمی تلسکوپی با میدان دید گسترده را انتخاب نمایید. برای عکاسی از اجرام آسمانی ذکر شده در این بخش باید از تکنیک نوردهی طولانی بهره برد. زیرا به طور کلی نوردهی طولانی اجازه داده که تصویری با جزئیات بیشتر ثبت کرد.
در طول مدت نوردهی سوژه مدنظر بایستی به درستی ردیابی گردد. از این رو توصیه شده افراد مبتدی از تلسکوپ های با فاصله کانونی نه چندان زیاد برای کاهش احتمالی خطاها موقع ردیابی استفاده نمایند. در این راستا تلسکوپ انکساری آپوکروماتیک مناسب می باشد.
همچنین می توانید برای اطلاع از نحوه کار با تلسکوپ و دانستنی های جالب در مورد منظومه شمسی روی لینک ها کلیک کنید.
