نمودار نرخ زاد و ولد در ۴۹ کشور پرجمعیت جهان از ۱۹۵۰ تا ۲۰۲۱

در سال ۱۷۹۸، توماس مالتوس، اقتصاددان بریتانیایی، نظریه‌ای پیشگامانه ای را ارائه کرد که اکنون به نام تله مالتوسیان یا تله جمعیت مالتوسی شناخته می‌شود و نشان می‌دهد که رشد جمعیت انسان به صورت تصاعدی است و بنابراین از رشد خطی منابعی مانند عرضه غذا پیشی می‌گیرد. او نگران بود که این رشد بی رویه جمعیت، ناپایدار شود و در نهایت با تکیه بر رویدادهای ناگهانی مانند جنگ ها، بلایا، قحطی ها، جمعیت را به سطوح پایدارتر بازگرداند. در طول ۲۰۰ سال آینده پس از مطرح شدن این ایده، جمعیت جهان از ۱ میلیارد نفر به ۸ میلیارد نفر در این سیاره افزایش یافت.

با این حال، همانطور که مشخص است، هیچ رویداد ناگهانی ای برای تغییر روند رشد جمعیت مورد نیاز نبود. در عوض، نرخ تولد در سراسر جهان به سرعت کاهش یافته است که به نظر می رسد به نتیجه غیرقابل تصوری برای مالتوس منجر می شود: کاهش تدریجی یا حتی کاهش جمعیت جهانی.

در نمودارهای بالا، از داده‌های چشم‌انداز جمعیت جهانی ۲۰۲۲ سازمان ملل برای بررسی تغییرات نرخ تولد از سال ۱۹۵۰، برای ۴۹ کشور پرجمعیت‌ جهان در سال ۲۰۲۱ به تصویر کشیده است.

درک تفاوت نرخ تولد در مقابل نرخ باروری

نرخ تولد یا Crude birth rate که به اختصار به آن CBR می گویند اندازه‌گیری می‌شود که نشان‌دهنده تعداد تولد نوزادان زنده به ازای هر ۱,۰۰۰ نفر در یک جمعیت معین در یک دوره خاص – معمولاً یک سال- است.

این معیار نباید با نرخ باروری اشتباه گرفته شود؛ نرخ باروری اندازه گیری می کند که یک زن چند فرزند در طول زندگی خود خواهد داشت. در حالی که نرخ تولد یک کشور مستقیماً تحت تأثیر نرخ باروری است، عوامل دیگری را نیز در نظر می‌گیرد: اندازه جمعیت، ساختار سنی جمعیت، دسترسی به پیشگیری از بارداری، هنجارهای فرهنگی، سیاست‌های دولتی و شرایط اجتماعی-اقتصادی.

نرخ تولد در پرجمعیت ترین کشورها
در اینجا جدولی از نرخ تولد برای ۴۹ کشور پرجمعیت جهان در سال های مختلف از ۱۹۵۰ تا ۲۰۲۱ آمده است.

هر کشوری که در این فهرست قرار دارد، در ۷۰ سال گذشته شاهد کاهش CBR بوده است که برخی از آنها نسبت به سایرین آمار عجیب تری دارند. به عنوان مثال، چین در سال ۱۹۵۰، ۴۱ تولد به ازای هر ۱,۰۰۰ نفر را ثبت کرده است. تا سال ۲۰۲۱، این تعداد به ۷.۶ کاهش یافته است، یعنی ۸۱ درصد کاهش.

کره جنوبی، بیست و نهمین کشور پرجمعیت جهان در سال ۲۰۲۱، از سال ۱۹۵۰ تاکنون شاهد کاهش ۸۶ درصدی نرخ تولد بوده است. ۷۰ سال گذشته تنها جمهوری دموکراتیک کنگو بین سال های ۱۹۵۰ تا ۲۰۲۱ شاهد کاهش تک رقمی درصد بوده است.

چرا نرخ تولد جهانی در حال کاهش است؟
برای ۴۹ کشور پرجمعیت در سال ۲۰۲۱، نرخ تولد به طور متوسط در ۷۰ سال گذشته به نصف کاهش یافته است:

در حالی که فکر کاهش جمعیت جهان ممکن است نگران کننده به نظر برسد، کاهش CBR عموماً به عنوان پیروزی توسعه سریع اجتماعی-اقتصادی تلقی می شود. با پیشرفت کشورها و بهبود استانداردهای زندگی، تغییری در هنجارها و آرزوهای اجتماعی ایجاد می شود. به عنوان مثال، فرصت‌های تحصیلی و شغلی گسترده برای زنان امکان دستیابی به رشد حرفه‌ای و اهداف شخصی را فراهم می‌کند، به طوری که برخی از زنان تصمیم می‌گیرند تشکیل خانواده را به تأخیر بیندازند یا خانواده‌های کوچک‌تری داشته باشند.

رشد شهرنشینی یکی دیگر از عوامل کلیدی کاهش نرخ تولد است که با فضاهای زندگی کوچکتر، افزایش تمرکز بر مشاغل و شبکه های حمایتی محدود مشخص می شود. مورد دیگر، دسترسی رو به رشد به خدمات تنظیم خانواده و وسایل پیشگیری از بارداری، به ویژه از دهه ۱۹۷۰ است.

پیامدهای آینده چیست؟

بزرگترین پیامد کاهش نرخ تولد و یکی از مواردی که هم اکنون در بسیاری از نقاط جهان دیده می شود، پیر شدن سریع جمعیت است. با تولد فرزندان کمتر، نسبت افراد مسن نسبت به جمعیت در سن کار افزایش می یابد. این عدم تعادل جمعیتی، چالش هایی را برای سیستم های رفاه اجتماعی، مراقبت های بهداشتی و طرح های بازنشستگی ایجاد می کند.

کاهش نرخ تولد همچنین می تواند بر بازار کار و بهره وری اقتصادی تأثیر بگذارد. نیروی کار کم تر ممکن است به شکاف مهارتی و کاهش نوآوری منجر شود. کاهش جمعیت تقاضای مصرف کننده را کاهش می دهد، که سنگ بنای اقتصاد جهانی است، که ممکن است باعث تجدید ساختار مدل رشد فعلی توسعه شود.