فیلم های ترسناکی که ممنوع شدند | از جن‌گیر تا یک فیلم صربستانی

ژانر وحشت از جمله حوزه‌هایی است که طرفداران بسیاری دارد. سازندگان آثار ترسناک به‌دنبال نمایش وحشت از راه‌های گوناگون هستند. آن‌ها گاهی برای القای حس هراس دست به دامن صحنه‌های خشن و خونین می‌شوند و گاهی ذهن بیننده را به بازی گرفته و ازطریق مسائل ماورایی او را به قلمروی تاریک ترس و وحشت می‌کشانند. بااین‌حال نمی‌توان این حقیقت را انکار کرد که گاهی سررشته امور خواسته یا ناخواسته از دست عوامل سازنده فیلم خارج شده و صحنه‌ها به اندازه‌ای آزاردهنده و خشونت آمیز می‌شوند که دیگر نمی‌توان به‌سادگی مجوز اکران فیلم‌ها را روی پرده سینما صادر کرد.

این همان اتفاقی است که برای اسامی ذکر شده در این فهرست رخ داده است. آن‌ها برای نشان دادن سایه هراس تا جایی پیش رفته‌اند که مسئولان بخش بررسی آثار سینمایی در کشورهای مختلف را وادار کردند پخش این آثار را به‌دلیل بی‌حرمتی، شکنجه یا تکان دهنده‌ بودن صحنه‌های فیلم، ممنوع کرده یا با تیغ سانسور بخش‌هایی از فیلم را حذف و سپس اجازه اکران آن را صادر کنند. اما مثل همیشه وقتی صحبت از ممنوعیت و محدودیت می‌شود، ذهن‌ بیش از قبل درگیر حس کنجکاوی شده و برای تماشای این فیلم‌ها مشتاق‌تر می‌شود.

بنابراین اگر به‌دنبال آثاری کمی خطرناک‌تر، سیاه‌تر و خشن‌تر از فیلم‌های ترسناک معمول باشید، این فهرست دقیقا همان چیزی است که به آن نیاز دارید. درحالی که برخی از موارد ذکر شده جزو آثار کلاسیک و شناخته شده سینمای وحشت بوده و درشمار شاهکارهای سینمایی طبقه‌بندی می‌شوند، برخی دیگر ارزش محتوایی خاصی نداشته و حتی بیش از جذابیت، آزاردهنده به شمار می‌روند. بااین‌حال از آنجایی که شامل محدودیت پخش یا سانسور شده و اکران‌شان با مشکلاتی همراه بوده است، جایی در این فهرست را به خود اختصاص دادند.

از فیلم‌های جریان سازی مثل فیلم جن‌گیر تا فیلم‌های مدرن‌تری همچون یک فیلم صربستانی، همه نوع اثری در این فهرست وجود دارد. فیلم‌هایی که به‌دلیل خشونت، نمایش شکنجه یا صحنه‌هایی به‌شدت آزار دهنده با مشکلاتی همچون توقیف و ممنوعیت پخش مواجه شدند. درادامه همراه زومجی باشید تا به مرور فهرست شماری از این فیلم‌های ممنوعه بپردازیم.

هشدار: این مطلب حاوی تصاویر ناراحت کننده است

۱- فیلم جن‌گیر

فیلم The Exorcist

• ژانر: ترسناک
• کارگردان: ویلیام فردکین
• بازیگران: الن برستین، مکس فون سیدو و لیندا بلر
• سال انتشار: ۱۹۷۳
• میانگین امتیازات The Exorcist در IMDB: ۸/۱

فیلم ترسناک جن‌گیر براساس رمانی به همین نام ساخته شد. داستان در مورد دختری دوازده ساله به‌نام «ریگن» است که به‌وسیله شیطان تسخیر شده بود و درکنار آن شاهد تلاش‌های ناامیدانه مادرش بودیم که برای نجات دخترش هر راهی که می‌شد را امتحان کرده و درنهایت دست به دامن دو کشیش شد تا با عملیات جن‌گیری، همه چیز را به حالت عادی برگردانند. این فیلم در نوع خود یکی از بهترین آثار ژانر وحشت است. جنگیر در زمان خود نامزد ده جایزه اسکار شد که از این میان دو جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین صداگذاری را از آن خود کرد.

شاید عمده دلیل جذابیت این فیلم تمرکز آن بر وحشت روانی به‌جای نمایش خشونت فیزیکی باشد.. به این ترتیب نوع وحشت به تصویر کشیده شده در فیلم از نوع متداول فاصله گرفت، به‌نوعی که شاید بتوان گفت جن‌گیر معنای مدرن وحشت را متحول کرده و آن را از زاویه‌ای دیگر برجسته کرد. درکنار آن استفاده‌ی مؤثر از موسیقی و صداگذاری تأثیرگذار، باعث القای حس ترس و وحشت به بیننده شده و مخاطب را عمیق‌تر درگیر حال‌وهوای فیلم می‌کرد.

«هیئت رده‌بندی سنی فیلم‌های بریتانیا» (BBFC)، در زمان اکران این فیلم تصمیم گرفت اجازه انتشار آن را در سیستم فیلم‌های ویدیویی خانگی ندهد. تا اینکه در سال ۱۹۹۸، یک نمایش دیگر این فیلم در سینماها به اندازه‌ای موفقیت آمیز بود که باعث شد مردم دوباره مشتاق تماشای این اثر شوند. به‌این ترتیب در اواخر دهه نود و با تغییرات پرسنلی در این هیئت، استانداردهای متداول هم تغییر کرده و مجوز توزیع ویدیوی خانگی فیلم جن‌گیر داده شود. درنهایت این فیلم برای اولین‌بار در سال ۲۰۰۱ و تقریبا ۳۰ سال پس از اکران اولیه‌اش، از تلویزیون بریتانیا پخش شد.

۲- فیلم تسخیر

فیلم Possession

• ژانر: درام، ترسناک
• کارگردان: آندژی ژووافسکی
• بازیگران: ایزابل آجانی، سم نیل و مارگیت کارستنسن
• سال انتشار: ۱۹۸۱
• میانگین امتیازات Possession در IMDB: ۷/۳

فیلم تسخیر محصول مشترک دو کشور فرانسه و آلمان غربی است که در برلین غربی فیلم‌برداری شد. درامی ترسناک در مورد مردی به نام مارک که ناگهان خود را در میانه یک هرج‌و‌مرج خانوادگی می‌بیند. همسرش تقاضای طلاق کرده و روابط آن‌ها بسیار شکننده شده است که درنهایت، این مسئله مارک را دچار مشکلاتی جدی روانی می‌کند. داستان فیلم به یک بازی متافیزیکی شباهت دارد، داستان تعقیب و گریزی بی‌پایان و موش و گربه‌وار که درنهایت منجر به جستجویی معنوی می‌شود. از طرف دیگر نمادها و مضامین متعددی در سراسر فیلم مورد توجه قرار گرفته‌اند و در مجموع، این داستان پلیسی رنگ و بویی ترسناک و مهیج پیدا کرده است.

فضا و روند داستانی فیلم باعث ممنوعیت این اثر شد، به‌خصوص چون این اثر شامل جنبه‌هایی از خودآزاری، اشاره‌هایی به خودکشی و نمایشی از حسادت شدید و غیره بود. تسخیر پس از یک نمایش محدود در بریتانیا، برچسب فیلم نامناسب را دریافت کرده و به‌دلیل محتوای خشونت آمیزش برای بیش از یک دهه ممنوع شد. درنهایت در سال ۱۹۹۹ این فیلم شانس ورود به بخش ویدیوی خانگی را پیدا کرد.

از طرف دیگر اکران این فیلم بدون سانسور در آمریکا هم بامشکل مواجه شد، هرچند پخش این فیلم هرگز به‌صورت رسمی توقیف نشد. بااین‌حال نسخه‌ای از آن به‌شدت ویرایش شد و درنهایت هم شاهد انتشار نسخه‌هایی از فیلم با حذفیات متفاوت بودیم. مثلا در یکی از نسخه‌های سانسور شده زمان فیلم حدود ۴۰ دقیقه کاهش پیدا کرد و نتیجه امر این بود که فیلمی که همینطور هم اثری چالش‌برانگیز می‌رفت، به فیلمی کاملا متفاوت تبدیل شد.

درنهایت در سال ۲۰۰۰ نسخه اصلی این فیلم به‌صورت گسترده در ایالات متحده در دسترس عموم قرار گرفت. بااین حال باید روی این نکته تأکید کرد که طرح داستانی آن شاید کمی منقلب کننده به نظر برسد، اما فضای آن خشن‌تر از دیگر فیلم‌های ترسناک دوران خودش نبود. بنابراین این میزان سخت‌گیری و سانسور فیلم کمی غیرمنتظره است.

۳- فیلم اسلندرمن

فیلم Slender Man

• ژانر: ترسناک، رازآلود، تریلر
• کارگردان: سیلوین وایت
• بازیگران: جوئی کینگ، جولیا گولدانی تلس و آنالیس باسو
• سال انتشار: ۲۰۱۸
• میانگین امتیازات Slender Man در IMDB: ۳/۲

داستان فیلم ترسناک اسلندرمن بیشتر حول محور محتوایی ترسناک اما تخیلی می‌چرخد. افسانه‌ای اینترنتی به‌شدت مقبول و مورد توجه در مورد موجودی بلند قامت و بدون چهره که کودکان را می‌رباید. طبیعی است که در این فیلم شاهد صحنه‌هایی با حضور نوجوانان در معرض خطر، خفگی، ربودن کودکان و البته صحنه‌های ترسناک ناگهانی و کابوس‌وار باشیم.

بازخورد نه چندان مطلوب منتقدان درکنار واکنش منفی بسیاری از مخاطبان، این فیلم را در وضعیت سختی قرار داد. اما دلیل این برخورد سرد چه بود؟ شاید بتوان گفت تاکنون به ندرت پیش آمده است هالیوود به‌دنبال روایت داستانی غم‌انگیز باشد که به‌تازگی تیتر اصلی اخبار روز بوده است و خشم مردم در مورد این فیلم هم از همین موضوع ناشی می‌شود. به‌صورت مشخص این فیلم برای گروهی از مردم ویسکانسین که دختران خود را تحت تأثیر داستان اسندرمن از دست داده بودند، داستانی آشنا و بالطبع ناخوشایند بود. چرا که در سال ۲۰۱۴ مورگان گیزر و آنیسا وایر طی مراسی که ظاهرا به‌دلیل دلجویی کردن از این موجود خیالی برگزار شده بود، با ضربات متعدد چاقوی یکی از دوستان خود کشته شدند.

مدتی قبل از آنکه پرونده این جنایت در محاکم قضایی بسته شود، سونی استارت ساخت فیلم اسلندرمن را زد، هرچند پیشرفت پروژه با کندی همراه بود و تأخیر در اکران فیلم به همراه دعواهای حقووقی مربوط‌به حق نشر درکنار وجود والدین ناراضی قربانیان حادثه، پروژه را مرتبا از مسیر درست خارج می‌کرد. اما هیچ کدام از این این مسائل نتوانست جلوی اکران اسندرمن را بگیرد. بااین وجود چند سالن سینما در منطقه وقوع جنایت، دراقدامی خارق‌العاده اما قابل درک، اکران این فیلم را ممنوع کردند. سالن تئاتر آوالون و سینما گریل فاکسی بی که هر دو در نزدیکی محل وقوع جنایت بودند، اعلام کردند این فیلم را پخش نخواهند کرد.

همچنین در اوایل ماه اوت و درست قبل از اولین نمایش فیلم در سالن‌های سینما، مجموعه سالن‌های زنجیره‌ای مارکوس هم تصمیم گرفتند فیلم را از برخی مناطق در میلواکی و واکشا جمع کنند و دلیل این اقدام خود را احترام به کسانی عنوان کردند که به خاطر این حادثه تحت تأثیر قرار گرفته بودند. بااین حال حتی در همین مناطق هم افراد می‌توانستد با کمی رانندگی به مناطق همجوار رفته و فیلم را در سالن‌های سینمای دیگر تماشا کنند. درنهایت مشخص شد که واقعا راهی نبود که از نمایش این فیلم در سالن‌های سینما جلوگیری شود.

۴- فیلم هزارپای انسانی ۲

فیلم The Human Centipede 2

• ژانر: ترسناک
• کارگردان: توم سیکس
• بازیگران: لارنس. آر. هاروی، اشلین ینی و مدی بلک
• سال انتشار: ۲۰۱۱
• میانگین امتیازات The Human Centipede 2 در IMDB: ۳/۸

توم سیکس هم کار نویسندگی فیلم هزارپای انسانی را برعهده داشت و هم در این فیلم بازی کرد و درکنار آن یکی از تهیه‌کنندگان این اثر بود. باوجود تمام انتقادهای مطرح شده در مورد این فیلم، هزارپای انسانی توجه خوبی در رسانه‌ها را به خود اختصاص داد. اما ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که تیغ سانسور هنوز هم می‌برد، درنتیجه دست‌اندرکاران حق حذف بخشی از محتوای این فیلم را به خود دادند. هرچند برخی از بینندگان هم اجرای هنرپیشه‌ها، روایت داستان و خشونت جاری در آن را نامناسب دانستند و درنتیجه شاهد ممنوعیت اکران این فیلم بودیم. از دید این گروه فیلم هزارپای انسانی فیلمی تکان دهنده، زشت و فاقد خلاقیت است که حتی ابتدایی‌ترین مفاهیم اخلاقی را هم به‌سادگی زیرپا می‌گذارد.

اولین فیلم از سری فیلم‌های هزارپای انسانی فیلم ترسناکی به نسبت سنتی با مفهومی منحصربه‌فرد است که با انزجار مخاطبان همراه شد. فیلم دوم به‌حدی افراطی بود که حتی هیئت رده‌بندی سنی فیلم‌های بریتانیا هم آن را رد کرد. اعضای این هیئت در مورد علت این تصمیم اعلام کردند که پخش این فیلم می‌تواند قانون مرتبط با پخش آثار نامناسب را نقض کند، امری که باعث خشم کارگردان فیلم توم سیکس شد.

کارگردان خشمگین حتی اعلام کرد که او یک فیلم ترسناک ساخته است، آیا قرار نیست یک فیلم ترسناکِ خوب ترسناک باشد؟ درنهایت با مقداری جرح و تعدیل این فیلم برای اکران در بریتانیا مجوز گرفت، در استرالیا هم فیلم بعد از ویرایش اکران شد، اما پخش این فیلم حتی همین حالا هم در نیوزیلند ممنوع است. اما نکته جالب این است که فیلم سوم از این مجموعه بدون هیچ مشکلی مجوز پخش گرفته و هیچ ممنوعیتی برای پخش آن در هیچ کجای جهان لحاظ نشده است.

۵- فیلم بازی بانی

فیلم The Bunny Game

• ژانر: ترسناک
• کارگردان: آدام ریمایر
• بازیگران: رادلینگ گتسیک، جف رنفرو و درتی پیج
• سال انتشار: ۲۰۱۱
• میانگین امتیازات The Bunny Game در IMDB: ۳/۳

داستان فیلم بازی بانی در مورد زنی است که به پیشنهادی اشتباه پاسخ مثبت می‌دهد. پاسخی که باعث رنج کشیدن او می‌شود، چرا که مرد او را گرفته و به‌شدت شکنجه می‌دهد. اینجا است که به نظر می‌رسد گاهی آثار ترسناک با کمال میل به سمت تباهی قدم برداشته و برای ترساندن مخاطب تا جایی پیش می‌روند که بیننده شوکه و حتی منزجر می‌شود.

این مسئله البته تازگی ندارد و پیش از این هم فیلم‌های دیگری در دهه‌های مختلف با مشکلی مشابه مواجه بودند. مردم هم همیشه این فیلم‌ها را به خاطر چنین مسائلی مورد انتقاد قرار می‌دهند، به‌خصوص اینکه حتی در مواردی ادعا شده است که سازندگان این آثار عوامل خود را هم مورد آزا و اذیت قرار می‌دهند. در سال‌های اخیر هم شاهد مطرح شدن چنین ادعاهایی بودیم. پس جای تعجب نیست چرا هیئت رده بندی سنی فیلم بریتانیا رأی به ممنوعیت پخش این فیلم داد.

اعضای این هیئت در بیانیه‌ای در رابطه با این تصمیم اشاره کردند که سوءاستفاده و خشونت علیه شخصیت زن داستان بخش عمده این فیلم را به خود اختصاص داده است. تمرکز اصلی روی آزار جسمی بی‌وقفه یک زن درمانده برای اغنای آدم ربای سادیستی قابل قبول نیست، درنتیجه هیچ نسخه‌ای ولو سانسور شده از این فیلم وجود نخواهد داشت که اعضای این هیئت را مجاب کند تا به پخش این اثر در بریتانیا رضایت دهند.

۶- فیلم مسافرخانه: قسمت دوم

فیلم Hostel: Part 2

• ژانر: ترسناک
• کارگردان: الی راث
• بازیگران: لورن جرمن، هدر ماتارازو و بیژو فیلیپس
• سال انتشار: ۲۰۰۷
• میانگین امتیازات Hostel: Part 2 در IMDB: ۵/۵

مسافرخانه فیلمی ترسناک است که در ادامه فیلم اصلی ساخته شد. تفاوت این فیلم با نسخه اصلی در سوژه مورد نظر است. در فیلم اولیه داستان در مورد مردان بود، اما در مسافرخانه ۲ داستان روی سه زن متمرکز است. داستان سه دانشجوی رشته هنر در رم که باید به یک روستا در اسلوواکی بروند. اما در بین راه ربوده شده و به جایی فرستاده شده و برای جلب رضایت مشتریان ثروتمند، مورد آزار و شکنجه قرار می‌گیرند. خشونت اعمال شده در فیلم، این اثر را به فیلمی کاملا مناسب افراد بزرگسال تبدیل کرده است، بااین‌حال آلمان پخش آن را محدود کرد.

از طرف دیگر ممکن است بسیاری از ساکنان قاره سبز حتی با اولین فیلم مسافرخانه هم مشکل داشته باشند که تصویری ناخوشایند از این قاره را به نمایش گذاشت. اما حتی همان زمان هم تنها این کشور اوکراین بود که فیلم را توقیف کرد. همچنین این مسئله که در این فیلم کشورهای اروپایی را به شکلی نشان دادند که گویی گردشگران در آن‌جا به خاطر پول مورد آزار و شکنجه قرار می‌گیرند، از جمله دلایل ممنوعیت این فیلم است. بااین حال این فیلم همچنان به شکل قانونی برای تماشای خصوصی در دسترس است، اما شما اجازه ندارید مثلا این فیلم را در حیاط جلویی خانه خود برای دیگران اکران کنید.

فیلم مسافرخانه در نیوزیلند هم ممنوع است، اما با حذف صحنه‌های شکنجه شدید و خشونت، دو کشور مالزی و سنگاپور هم مجوز اکران آن را صادر کردند. بریتانیا هم با مسئله‌ای مشابه مواجه بود، سیاستمداران بریتانیایی اعلام کردند که شاید و حتی باید این فیلم غیرقانونی اعلام شود و نکته جالب اینجا است که یکی از سیاستمدارانی که علیه این فیلم سخنرانی کرد، درنهایت پذیرفت حتی فیلم را ندیده است.

۷- فیلم چهره‌های مرگ

فیلم The Faces of Death

• ژانر: مستند، ترسناک
• کارگردان: جان آلن شوارتز
• بازیگران: مایکل کار، ساموئل برکوویتز و ماری الن بریجتون
• سال انتشار: ۱۹۷۸
• میانگین امتیازات The Faces of Death در IMDB: ۴/۲

شخصیت اصلی این فیلم مستند مانند، آسیب شناسی به نام فرانسیس گروس است. او در نقش راوی چندین کلیپ گردآوری شده از منابع گوناگون را به مخاطب نشان می‌دهد که پرده از راه‌های وحشتناک مردن برمی‌دارند. بیشتر زمان فیلم حاوی تصاویری از مرگ‌های واقعی و مسائل جانبی آن‌ها است، اما برخی از قسمت‌ها به‌صورت ساختگی آماده شده‌اند.

باوجود نقدهای نامطلوب، این فیلم در باکس آفیس با موفقیت رو‌به‌رو شده و در سطح جهان بیش از ۳۵ میلیون فروش کرد. همچنین فیلم چهره‌های مرگ آغازگر یک جریان کالت بوده و بعدها هم به‌دلیل نگاه خلاقانه‌اش مورد توجه قرار گرفت. این مسئله سازندگان را تشویق کرد که دنباله‌های دیگری از آن را ارائه دهند که البته در این دنباله‌ها یا کمتر از تصاویر جعلی استفاده شده بود یا به کل هیچ فیلم ساختگی در تهیه آن‌ها به کار نرفته بود.

در راستای بازاریابی و داغ کردن بازار شایعات پیرامون این فیلم اشاره شده است که پخش این فیلم در ۴۶ کشور جهان ممنوع شده است. بااین‌حال با بررسی دقیق‌تر مشخص می‌شود که درواقع تعداد انگشت شماری از آن‌ها حتی زحمت ایجاد محدودیت رسمی برای اکران فیلم را تقبل کرده‌اند.کشورهایی همچون استرالیا، نروژ، فنلاند، نیوزیلند و بریتانیا به‌دلیل ترویج خشونت یا سوءاستفاده‌های احتمالی از موضوع فیلم، ممنوعیت‌هایی را برای پخش این فیلم در نظر گرفتند.

باوجود اینکه برخی از صحنه‌های مرگ‌ومیر در این فیلم واقعی است، اما فیلم چهره‌های مرگ برخلاف آثار دیگری همچون «هولوکاست آدم‌خوار» حتی صحنه‌های خشونت علیه حیوانات را هم به‌صورت ساختگی آماده کرده بود. بااین وجود پخش آن تا سال ۲۰۰۳ در بریتانیا ممنوع بود و درنهایت هم تنها پس از حذف این صحنه‌ها اجازه اکران گرفت. در استرالیا اما باوجود اینکه فیلم اصلی سرانجام اجازه پخش گرفت، اما سه دنباله آن با وجود محتوای مشابه همچنان ممنوع هستند.

۸- فیلم آثار مرگ

فیلم Traces of Death

• ژانر: مستند، ترسناک
• کارگردان: دمین فاکس
• بازیگران: دمین فاکس، ماریتزا مارتین مونوز و امیلیو نونز
• سال انتشار: ۱۹۹۳
• میانگین امتیازات Traces of Death در IMDB: ۴

برخلاف چهره‌های مرگ که شامل مرگ‌های واقعی یا بازآفرینی شده بود، فیلم آثار مرگ حال‌وهوایی کاملا متفاوت دارد. این فیلم شامل تصاویری واقعی از مرگ افراد یا مجروح شدن آن‌ها است. این فیلم همچنین شامل پخش کلیپ‌هایی از جنایات خشونت آمیز است.

این اثر را باید یکی از بی‌روح‌ترین فیلم‌های ترسناکی دانست که تاکنون ساخته شده‌اند و چیزی بیش از یک نمایش بلند از خشونت و تصاویر صحنه‌های جنایت نیست که با هدف ایجاد شوک و ناراحتی در مخاطب تولید شده است. یکی از فیلم‌های این فهرست که ما را با این مسئله مواجه می‌کند که شاید گاهی سختگیری لازم است. مسلما تماشای این فیلم به هیچ بیننده‌ای توصیه نمی‌شود، اما آیا ممنوعیت و سانسور کردن آن هم ضروری است؟ خب، ظاهرا در برخی از کشورها چنین دیدگاهی مورد تأیید بوده است، چون فیلم آثار مرگ در بریتانیا به‌عنوان فیلمی غیرقانونی شناخته می‌شود. این فیلم هیچ وجه آموزنده یا سرگرم کننده‌ای نداشته و تنها شامل تصاویری تکان دهنده و ناراحت کننده است که پشت سر هم ردیف شده‌اند. مقامات بریتانیایی همچنین با زبان تند و تیز فیلم هم مشکل داشته و اعلام کردند نگران تأثیر این فیلم روی جوانان هستند.

استرالیا کل مجموعه فیلم‌های آثار مرگ را ممنوع اعلام کرده و آن‌ها را مخالف معیارهای اخلاق، نجابت و شایستگی معرفی کرده است که عموما مورد تأیید مخاطب بزرگسال و معقول قرار دارند. آن‌ها این فیلم‌ها را توهین آمیز تلقی کرده‌اند، واکنشی که شاید کمی اغراق آمیز به نظر برسد. درنهایت شاید این فیلم تنها تصاویری از حوادث مرگبار واقعی باشد، اما آیا به‌عنوان یک فیلم ارزش تماشا کردن را دارد؟ خیر. اما آیا واقعا لازم بود با چنین سختگیری با آن مواجه شده و فیلم را به‌صورت کامل ممنوع کرد؟ پاسخ این پرسش منفی است، چون واقعا نیازی به این میزان سختگیری نیست. هرچند نظرات در این مورد بسیار متنوع است.

۹- فیلم مایکی

فیلم Mikey

• ژانر: تریلر، ترسناک
• کارگردان: دنیس دیمستر
• بازیگران: برایان بنسال، جوزی بیسّت و اشلی لاورنس
• سال انتشار: ۱۹۹۲
• میانگین امتیازات Mikey در IMDB: ۵/۶

مایکی کودکی است که واقعا به امنیت یک خانه خوب و گرمای حضور خانواده‌ای مهربان احتیاج دارد. او تمام زندگیش را درحالی گذارنده که مجبور بوده است از خانه‌ای به خانه‌ای دیگر نقل مکان کند. مایکی درنهایت خانواده جدید و دوست داشتنی خود را پیدا می‌کند، هرچند قرار نیست شاهد پایان خوشی باشیم. چون همه کسانی که در گذشته مسئولیت مراقبت از او را برعهده داشتند، در تصادفاتی غیرقابل توضیح جان باخته‌اند.

بله، اجازه ندهید صورت معصوم این کودک شما را فریب دهدپف چون مایکی یک قاتل خونسرد است که توجه مرگبارش را معطوف خانواده جدید و هرکسی می‌کند که سر راهش قرار بگیرد. روانشناسان کودک معتقد هستند تماشای این فیلم برای کودکان خطرناک است، چون ممکن است روی آن‌ها تأثیرات بدی داشته باشد. به‌همین خاطر این فیلم دارای نسخه‌های ویرایش شده متعددی است که با حذف صحنه‌های خشونت‌آمیز، حتی تأثیرگذاری سناریوی فیلم را هم شدیدا کاهش دادند.

اما ممنوعیت فیلم مایکی بیشتر به خاطر زمان اکران این فیلم بود تا انبوهی از تابوشکنی‌های انجام شده در آن. این فیلم درست پس از قتل «جیمز بولگر» سه ساله به وسیله دو کودک ده ساله اکران شد که باعث شد این فیلم در انگلستان ممنوع شود. این جنایت واقعی بسیار تکان دهنده بود. اما ظاهرا به‌جای قاتلان اصلی، مایکی در جایگاه متهم ظاهر شده و به خاطر آن جنایت گناهکار شناخته شد. نکته قابل تأمل بعدی این است که ممنوعیت این فیلم حتی در دهه‌های بعدی هم لغو نشده و نمایش عمومی آن همچنان ممنوع است. هیئت رده بندی سنی فیلم بریتانیا اعلام کرده است که ممنوعیت فعلی به این معنا نیست که این فیلم هرگز شانس اکران را پیدا نخواهد کرد، تنها باید دوباره برای بازبینی ارسال شود البته که این ادعا نادرست است و این فیلم همچنان در بلاتکلیفی قانونی دست و پا می‌زند.

۱۰- فیلم مرده شریر

فیلم The Evil Dead

• ژانر: ترسناک
• کارگردان: سم ریمی
• بازیگران: بروس کمبل، الن سندوایس و ریچارد دی‌مانیکور
• سال انتشار: ۱۹۸۱
• میانگین امتیازات The Evil Dead در IMDB: ۷/۴

مرده شریر (شیطان مرده) سم ریمی داستان پنج دانشجوی جوان است که در کلبه‌ای قدیمی گیر افتاده و ناگزیر از مواجه شدن با اهریمنی شرور می‌شوند که کمر به نابودی همه آن‌ها بسته است. این فیلم به‌دلیل خشونت بالا، روابط نامناسب و صحنه‌های تکان دهنده زیر تیغ سانسور رفته و کشورهایی همچون سنگاپور، فنلاند و اوکراین پخش آن را ممنوع اعلام کردند.

اما محبوبیت این فیلم و آوازه‌ای که برای خود دست و پا کرد به شکلی بود که باعث نگرانی دست‌اندرکاران بخش سانسور شد. درواقع در ابتدا اعضای هیئت رده بندی سنی فیلم بریتانیا با دیدن این فیلم به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه بیشتر آن را فیلمی مضحک می‌دانست که نمی‌توان خیلی آن را جدی گرفت. اما دسته دیگر آن را اثری تهوع آور می‌دانستند که باید پخش آن ممنوع شود. درنهایت هیئت مدیره تشخیص داد که بهتر است بخش‌هایی از فیلم حذف شود.

اما حتی اکران نسخه ویرایش شده فیلم هم با مشکلاتی مواجه شد و درنهایت تعدادی از نسخه‌های آن به وسیله مقامات قضایی ضبط شد. این فیلم تا سال ۲۰۰۱ اجازه اکران نگرفت و این بیشتر به خاطر خشم منتقدان مذهبی و طرفداران بنیان خانواده بود. اما زمانی‌که این خشم رفته رفته فرو نشست، بالاخره این هیئت پذیرفت که این فیلم آنقدرها هم بد نبوده است که اکران آن ممنوع اعلام شود.

۱۱- فیلم سرزمین مردگان

فیلم Land of The Dead

• ژانر: علمی- تخیلی، تریلر، ترسناک
• کارگردان: جرج رومرو
• بازیگران: جان لگویزامائو، آزیا آرجنتو، دنیس هاپر و سایمون بیکر
• سال انتشار: ۲۰۰۵
• میانگین امتیازات Land of The Dead در IMDB: ۶/۲

داستان فیلم سرزمین مردگان در پیتسبورگ پنسیلوانیا می‌گذرد، جایی که بازماندگان با تهاجم گسترده زامبی‌ها مواجه شدند. هرچند این تنها مشکل آن‌ها نیست. بازماندگان به شهر فرار می‌کنند، جایی که سه طرف آن به وسیله رودخانه احاطه شده است و طرف دیگر هم به‌وسیله یک حصار الکتریکی محافظت می‌شود. بااین‌حال هدف رومرو از نمایش این فیلم پرداختن به این ایده است که بیش از هر خطر خارجی دیگر این خود بشریت است که به خودش آسیب می‌رساند. درنهایت حتی زامبی‌ها را می‌بینیم که با برپاکردن یک سیستم طبقاتی، حکومتی دموکراتیک‌تر را تأسیس می‌کنند.

وزارت فرهنگ اوکراین باتوجه‌به حساسیت‌های فرهنگی، اکران این فیلم را ممنوع اعلام کرد. کار تاجایی پیش رفت که اگر یک توزیع کننده فیلم را به‌صورت منطقه‌ای منتشر می‌کرد هم با اتهام‌های جنایی رو‌به‌رو می‌شد. این تصمیم باعث ایجاد نگرانی‌هایی در مورد دخالت دولت در امور رسانه‌ها شد. این مسئله به‌ویژه از آن جهت بیشتر مورد توجه قرار گرفت که حتی بریتانیا هم این فیلم را به‌عنوان فیلم مناسب برای نوجوانان طبقه‌بندی کرد.

البته مقامات اوکراینی ادعا کردند علت ممنوعیت این فیلم به تصویر کشیدن آدم‌خواری بوده است. به به‌دلیل اینکه صحنه‌های بلعیده شدن انسان‌ها وحشتناک است، بلکه بیشتر به‌دلیل نگرانی از اینکه چنین محتوایی باعث ایجاد احساسات منفی در منطقه‌ای شود که زمانی درگیر موج قحطی و گرسنگی بود. البته فیلم سرزمین مردگان حدود ۷۲ سال بعد از آن وقایع وحشتناک ساخته شد و مشخص نیست که آیا تماشای آن به واقع می‌توانست این زخم قدیمی را باز کند یا خیر؟

۱۲- فیلم به گورت تف می‌کنم

فیلم I Spit On Your Grave

• ژانر: ترسناک، تریلر
• کارگردان: مئیر زارکی
• بازیگران: کامیل کیتون، اران تابر و ریچارد پیس
• سال انتشار: ۱۹۷۸
• میانگین امتیازات I Spit On Your Grave در IMDB: ۵/۶

فیلم «به گورت تف می‌کنم» را باید به‌خاطر نمایش بسیار گرافیکی خود از خشونت، اثری قابل‌توجه دانست. حجم اختصاص داده شده از زمان فیلم برای نمایش صحنه‌های خشن از جمله آزار و اذیت و تجاوز باعث شد که انتشار این فیلم در بریتانیا با مشکل مواجه شود. سازمان‌هایی که مسئول سفارش دادن فیلم‌ها بودند، با زدن برچسب «ویدیوی نفرت‌انگیز» به این فیلم، سعی کردند جلوی پخش فیلم را بگیرند. راجر ایبرت فیلم را اثری بسیار بیمار، تحقیرآمیز و قابل سرزنش خواند که به سختی می‌توان وجود آن را باور کرد، او در ادامه افزود این فیلم فاقد ارزش هنری است. البته تنها این منتقدان نبودند که به‌دلیل خشونت بی‌پرده و بیش از اندازه این فیلم، روی خوشی به آن نشان ندادند. بسیاری از کشورها هم برای یک دوره طولانی، نسبت به پخش این فیلم کاملا بی‌علاقه بودند.

کانادا در ابتدا پخش فیلم را کاملا ممنوع کرد، اما بعدها به استان‌های مختلف اجازه داد به‌صورت جداگانه در مورد پخش این فیلم در محدوده خود تصمیم بگیرند. بریتانیا تنها اجازه پخش نسخه سانسور شده فیلم را داد، درحالی که نروژ، ایسلند و آلمان غربی آن را به‌صورت گسترده ممنوع کرده و علت این کار را نمایش خشونت علیه زنان عنوان کردند. از طرف دیگر این فیلم پس از گذشت بیست سال از اکران اولیه، در استرالیا ممنوع شد که باتوجه به نسخه‌های دردسترس آن عملا این کاری بی‌فایده و بی‌اثر بود. البته این ممنوعیت درنهایت در سال ۲۰۰۴ برداشته شد، بااین‌حال در کشوری همچون ایرلند پخش فیلم به گورت تف می‌کنم تا همین حالا هم ممنوع است.

حتی همین حالا هم مردم با تردید به تماشای این فیلم می‌نشینند و بسیاری آن را یکی از بدترین فیلم‌های ساخته شده تاریخ می‌دانند. شاید همین جنجال‌ها باعث شد که فیلم به گورت تف می‌کنم مبدل به یکی از آثار کالت و مورد توجه شود. ظاهرا کارگردان این فیلم در سال ۱۹۷۴ در یکی از پارک‌های شهر نیویورک با زنی جوان آشنا می‌شود که تجربه‌ای مشابه داشته است. همین رویداد الهام بخش او برای ساخت این فیلم شد.

۱۳- فیلم اره سه‌بعدی یا اره هفت

فیلم Saw 3D

• ژانر: ترسناک، رازآلود
• کارگردان: کوین گرویترت
• بازیگران: توبین بل، کستاس مندیلر و بتسی راسل
• سال انتشار: ۲۰۱۰
• میانگین امتیازات Saw 3D در IMDB: ۵/۵

میزان خشونت و صحنه‌های آزار و شکنجه به تصویر کشیده شده در مجموعه فیلم‌های اره بر کسی پوشیده نیست. داستان اره هفت یا اره سه‌بعدی در مورد مردی است که به‌دلیل ادعای دروغ خود در مورد درگیر شدن در یکی از بازی‌های مرگ و زندگی، ناگاه خود را در میانه یک بازی واقعی می‌بیند و حالا باید برای نجات زندگی همسرش، درد و شکنجه را به جان بخرد. از سوی دیگر مارک هافمن را داریم که به‌دنبال جیل تاک همسر سابق جان کرامر یا همان جیگ‌ساو است.

بعد از پخش چند فیلم از مجموعه فیلم‌های اره، برخی از کشورها تصمیم گرفتند انتشار این فیلم را ممنوع کنند. بااین‌حال تنها پس از پخش ششمین فیلم از این مجموعه بود که شاهد اقداماتی گسترده برای ممنوعیت این فیلم بودیم. در آن زمان اسپانیا به‌صورت موقت پخش فیلم را محدود کرد. البته اینکه چرا این فیلم با چنین واکنشی مواجه شد هنوز یک راز است، چون هرکسی که این فیلم را دیده باشد تفاوت چندانی بین آن و فیلم‌های قبلی اره نمی‌بیند. اسپانیا اعلام کرد برای اکران گسترده، باید صحنه‌های خشن فیلم حذف شوند، تایلند اما پخش این فیلم را به‌صورت کامل ممنوع کرد و دلیل این تصمیم را هم نوعی تهدید برای امنیت عمومی عنوان کرد.این سرنوشت در انتظار فیلم‌های بعدی هم بود که به‌دلیل خشونت‌آمیز بودن دچار مشکل شدند. پخش این فیلم‌ها به‌صورت نمایش عمومی در آلمان ممنوع شد.

درمجموع بسیاری فیلم اره سه‌بعدی را فیلمی شبیه به نسخه‌های قبلی دیدند و نه کابوسی زنده، که دیدن آن به اندازه‌ای هولناک است که باید مانع پخش و اکران آن شد.

۱۴- فیلم یک فیلم صربستانی

فیلم A Serbian Film

• ژانر: تریلر، رازآلود، ترسناک
• کارگردان: سرجِن پسجِوِک
• بازیگران: سرجان تودورویچ، سرگی ترایفانوویچ و کترینا زوده
• سال انتشار: ۲۰۱۰
• میانگین امتیازات A Serbian Film در IMDB: ۵

دادگاهی در سن سباستین اسپانیا فیلم «یک فیلم صربستانی» را به‌دلیل آنچه «تهدید آزادی‎ جنسی» عنوان شد، ممنوع کرد. بااین‌حال در اکتبر سال ۲۰۱۰ این فیلم در جشنواره فیلم Sitges اسپانیا اکران شد، جایی که فقط بزرگسالان آن را تماشا کردند.

عمده دلیل توجه به این فیلم مضمون خشونت آمیز آن است که به‌ویژه با صحنه‌هایی از بدرفتاری علیه کودکان و آزار و اذیت همراه است. اگر به خاطر داشته باشید اوکراین جلوی پخش فیلم سرزمین مردگان را گرفت تنها به خاطر یادآوری درد و خاطرات بد گذشته، این درحالی است که یک فیلم صربستانی به صراحت از وحشت‌های تاریخی استفاده می‌کند تا قتل‌عام به تصویر کشیده شده خود را توجیه کند. این فیلم به‌عنوان یکی از افراطی‌ترین نمونه‌های ساخته شده ژانر وحشت در سراسر جهان شناخته شده و به شهرت رسید.

میزان تصاویر نامناسب مملو از قتل و شکنجه و آزار و اذیت در این فیلم به‌اندازه‌ای است که پخش آن در کشورهایی همچون آلمان، نروژ، برزیل، استرالیا، نیوزیلند، مالزی، اسپانیا و سنگاپور ممنوع شد. کشورهایی هم که درنهایت اجازه پخش این فیلم را دادند، سانسور و حذف صحنه‌های بسیار زننده این فیلم را در دستور کار خود قرار دادند. در اسپانیا مدیر یک جشنواره فیلم تنها به‌دلیل اجازه پخش این اثر با اتهامات جنایی مواجه شد، چرا که مقامات این فیلم را به منزله نمایش هرزه‌نگاری کودکان تلقی می‌کردند. اتهاماتی که البته بعدا کنار گذاشته شدند.

۱۵- فیلم کشتار با اره برقی در تگزاس

فیلم Texas Chainsaw Massacre

• ژانر: ترسناک
• کارگردان: توبی هوپر
• بازیگران: مرلین برنز، ادوین نیل و آلن دنزیگر
• سال انتشار: ۱۹۷۴
• میانگین امتیازات Texas Chainsaw Massacre در IMDB: ۷/۴

به‌دلیل نوع خشونت به تصویر کشیده شده در این اثر، اکران فیلم کشتار با اره برقی در تگزاس در بسیاری از کشورهای جهان ممنوع شده و بسیاری از سالن‌های سینما هم پخش آن را متوقف کردند. نقدها در مورد این فیلم متفاوت بود، اما نمی‌توان این حقیقت را انکار کرد که این فیلم موفقیت مالی زیادی داشته و در گیشه فروش خوبی داشت. همچنین این فیلم به‌عنوان یکی از بهترین و تأثیرگذارترین فیلم‌های ترسناک شهرت زیادی دارد.

همان‌طور که از عنوان فیلم پیدا است، آلت اصلی قتل در این فیلم اره برقی است، درکنار آن قاتل اصلی هم مردی عظیم‌الجثه با نقابی ترسناک است که برای شکار قربانیانش، از هر شیوه منزجرکننده‌ای استفاده می‌کند. فیلم لبریز از صحنه‌های شکنجه و خونریزی است. البته شاید در سال‌های اخیر با رونق گرفتن پخش فیلم‌های این چنینی این میزان خشونت برای بیننده قابل درک باشد، اما در زمان پخش این فیلم هضم آن برای بسیاری دشوار بوده و تماشایش تجربه‌ای تکان دهنده به شمار می‌رفت.

سانسورچی‌های بریتانیایی نمی‌توانستند به تصمیمی قاطع در مورد این فیلم کلاسیک ترسناک برسند، درنتیجه فیلم را با تأخیر و پس از یک سال از زمان اکرانش ممنوع کردند که این ممنوعیت تا اواخر دهه ۹۰ پابرجا بود. استرالیا را هم اکران فیلم کشتار با اره برقی در تگزاس را در سینما ممنوع کرد و البته فهرست کشورهایی که تصمیمی مشابه گرفتند هم بسیار طولانی است که از آن جمله می‌توان به برزیل، شیلی، فنلاند، فرانسه، ایسلند، نروژ، سنگاپور، سوئد، اوکراین و آلمان غربی اشاره کرد.

دنباله این فیلم هم با مشکلاتی در زمینه سانسور مواجه بود به طوری که استرالیا به مدت ۲۰ سال پخش آن را ممنوع کرد و حتی وقتی نسخه‌های غیرقانونی آن در فروشگاه‌های محلی عرضه شد، شاهد واکنش سخت مقامات قضایی این کشور بودیم. این فیلم برای مدت کوتاهی در آلمان و سنگاپور توقیف شده و بریتانیا هم خواستار حذف ۲۰ الی ۲۵ دقیقه از صحنه‌های خشن فیلم شد تا اجازه اکران آن را بدهد. امری که با پاسخ منفی تهیه کنندگان فیلم مواجه شد و درنهایت این فیلم در سال ۲۰۰۱ بدون جرح و تعدیل در بریتانیا به روی پرده رفت.

در مجموع باید گفت فیلم‌های ترسناک فضایی آزاردهنده و ناخوشایند دارند و به‌همین خاطر پخش آن‌ها گاهی محدود یا ممنوع می‌شود. این فیلم‌ها اغلب دارای مضامینی تیره‌وتار، خشونت شدید و زبان تند و صریح هستند. فیلم‌های اسلشر، زامبی یا فیلم‌هایی که انگشت روی مسائل ماورایی و غیرقابل توضیح می‌گذارند، هرکدام به سبک و سیاق خود، روح و روان تماشاگر را به بازی گرفته و گاهی او را از نظر ذهنی بسیار درگیر می‌کنند. اما به‌هرحال اگر از تجربه ترس و وحشت لذت می‌برید و با اشتیاق به استقبال آن می‌روید، پس حتی آثار ممنوعه هم می‌تواند برای‌تان سرگرم کننده باشد. اما مراقب باشید، چون ذهن ما عاشق بازی کردن با تصاویر و تخیل است.

درپایان نظر شما در مورد اسامی معرفی شده در این فهرست چیست؟ تجربه تماشای کدام یک از این آثار را داشته‌اید و با کدام یک از آن‌ها تازه آشنا شدید؟ شما ترس را در چه نوع محتوایی پیدا می‌کنید؟ فیلم‌های اسلشر و لبریز از خون و خونریزی یا ترس از مسائل ناشناخته و ماورایی؟ زومجی همچنان مشتاق همراهی شما عزیزان است، حتما نظرات و دیدگاه‌های ارزشمند خود را با ما و دیگر دوستان‌تان هم درمیان بگذارید، سپاس