آیا جراحی تومور مغزی عوارضی دارد؟

1402/7/10

11:37

جراحی تومور مغزی، می‌تواند همانند بسیاری دیگر از روش‌های جراحی، با عوارض جانبی همراه باشد. بسیاری از افرادی که جراحی مغز انجام می‌دهند به سرعت بهبود می‌یابند؛ اما برخی از افراد، دچار عوارض جانبی جراحی می‌شوند. شدت این عوارض، از خفیف تا شدید متغیر است. با این وجود، جراحان مغز و اعصاب، قبل از انجام […]

آیا جراحی تومور مغزی عوارضی دارد؟

جراحی تومور مغزی، می‌تواند همانند بسیاری دیگر از روش‌های جراحی، با عوارض جانبی همراه باشد. بسیاری از افرادی که جراحی مغز انجام می‌دهند به سرعت بهبود می‌یابند؛ اما برخی از افراد، دچار عوارض جانبی جراحی می‌شوند.

شدت این عوارض، از خفیف تا شدید متغیر است. با این وجود، جراحان مغز و اعصاب، قبل از انجام جراحی بر روی تومور مغزی، مزایای بالقوه و خطرات بالقوه آن را ارزیابی می‌کنند تا قبل از هر گونه اقدامی مشخص شود که بیمار با چه خطراتی می‌تواند مواجه گردد. در این مطلب با عوارض جراحی تومور مغزی بیشتر آشنا می‌شویم.

جراحی تومور مغزی

مغز؛ بخشی از سیستم عصبی مرکزی است که کنترل گفتار، حرکات، تفکر و به خاطر سپردن را بر عهده دارد و جراحی مغز، روشی درمانی است که در آن ناهنجاری‌ها یا مشکلات مغزی در ناحیه مغز و نواحی اطراف آن درمان می‌شود. در حقیقت، با این روش، شرایط زمینه‌ای در داخل، اطراف یا روی مغز، بدون ایجاد اختلال در عملکردهای مهم بدن درمان می‌شود. برای مثال، در صورت رشد بافت غیرطبیعی در مغز، جراح تومور مغزی، جراحی تومور مغزی را ممکن است بسته به شرایط بیمار پیشنهاد دهد.

میزان موفقیت جراحی تومور مغزی

میزان موفقیت جراحی مغز بسته به نوع عمل و سلامت عمومی بیمار در زمان جراحی متفاوت است. جراح، خطرات و مزایای جراحی را قبل از انجام عمل توضیح خواهد داد تا بیمار بتواند در مورد سلامت خود تصمیمی آگاهانه بگیرد. البته، پیشرفت‌هایی که در زمینه فناوری پزشکی انجام شده است، جراحی مغز را ایمن‌تر از همیشه کرده است.

مدت زمان بهبودی

مدت زمان بهبودی بیماران، پس از جراحی تومور مغزی، مختلف و بسته به شرایط بیماری، متفاوت است. به عنوان مثال، اندازه تومور، مکانی که تومور در مغز قرار دارد، سن و سلامت عمومی بیمار و اینکه آیا بعد از جراحی، فرد دچار عارضه شده است یا خیر بستگی دارد. ممکن است پس از جراحی، حدود 3 تا 10 روز بیمار در بیمارستان بستری شود. به محض اینکه شرایط بیدار پایدار شد و به حالت عادی برگشت، اجازه مرخصی به بیمار داده می‌شود. روند بهبودی بیمار در منزل، به 6 تا 12 هفته زمان نیاز دارد.

خطرات یا عوارض جراحی تومور مغزی

عوارض جراحی تومور مغزی می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد و مانند هر روش جراحی دیگری، ممکن است با خطراتی همراه باشد.

برخی از روش‌های جراحی معمولاً نسبت به سایر روش‌ها پُرخطرتر هستند. با این وجود، استفاده از روش‌های جدیدتر و کمتر تهاجمی می‌تواند تا حد زیادی خطرات و عوارض ناشی از جراحی را کاهش دهد. به عنوان مثال، جراحی کم‌تهاجمی معمولاً با خطر کمتر عفونت نسبت به جراحی باز همراه است.

با این حال، خطرات بالقوه هر نوع درمان جراحی تومور مغزی عبارتند از: تورم، خونریزی در مغز، عفونت، واکنش آلرژیک به داروهای بیهوشی، لخته شدن خون، سردرد، اختلال حافظه یا مهارت‌های حرکتی و تشنج. همچنین، شایع‌ترین خطرات طولانی‌مدت پس از جراحی مغز عبارتند از:

تغییرات رفتاری، ضربه مغزی، مشکلات حرکتی، مشکلات حافظه، مشکلات گفتاری و ضعف در اندام‌ها.

خطرات عمومی بعد از عمل

پس از انجام هر روش جراحی، احتمال بروز مشکلات یا عوارض وجود دارد. بسیاری از مشکلات جزئی هستند؛ اما برخی از آن‌ها می‌توانند تهدیدکننده زندگی فرد باشند.

بنابراین، درمان آن‌ها در اسرع وقت بسیار مهم است. پس از انجام هر جراحی بزرگی، خطراتی از جمله: آفازی یا مشکلات گفتاری، تورم مغز، گیجی یا هذیان، سرگیجه و مشکلات حرکتی یا تعادلی، عفونت، لخته شدن خون، مشکلات قفسه سینه و تنفس، خونریزی، مشکلات زخم مانند باز شدن زخم جراحی، واکنش آلرژیک به دارو یا فرآورده‌های خونی وجود دارد.

پس از جراحی، تیم مراقبت پزشکی، بیمار را تحت نظر قرار می‌دهد تا بروز هر گونه علائمی از عوارض را بررسی کند. برای کاهش خطر عوارض جراحی تومور مغزی ممکن است متخصص مغز و اعصاب داروهایی برای بیمار تجویز کند. اگر روند بهبودی بیمار خوب باشد، ممکن است بیمار برای انجام تمرینات حرکتی و تنفسی تشویق شود.

عوارض فوری جراحی مغز

برخی از افراد پس از جراحی، به طور کامل بهبود می‌یابند و برخی دیگر ممکن است مشکلات طولانی‌مدتی را تجربه کنند. همیشه به طور دقیق قابل پیش‌بینی نیست که اوضاع چگونه پیش خواهد رفت. معمولاً افراد بلافاصله پس از جراحی احساس بدتری نسبت به قبل دارند.

این موضوع، در صورتی که بیمار آمادگی لازم برای مقابله با موارد عوارض احتمالی را نداشته باشد، می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد. جراحی تومور مغزی به عنوان یک روش جراحی جدی محسوب می‌شود. بنابراین، ممکن است مدتی طول بکشد تا فرد مزایای برداشتن تومور را احساس کند!

جراحی مغز می‌تواند باعث تورم یا اِدِم مغزی شود. تیم پزشکی، راهکارهای درمانی برای کاهش تورم دارند. اما همچنان ممکن است علائمی مانند: سردرد، ضعف، سرگیجه، عدم تعادل یا عدم هماهنگی، تغییر شخصیت یا رفتار، گیجی، مشکلات گفتاری، تشنج، تاری دید مشاهده شود.

علائم ممکن است شدید باشد یا اینکه فرد متوجه علائمی شود که قبلاً آن را تجربه نکرده است. بروز چنین علائمی قطعاً برای بیمار و خانواده نگران‌کننده است و ممکن است این تصور ایجاد شود که جراحی موفقیت‌آمیز نبوده است. اما، علائم معمولاً با بهبودی، کاهش می‌یابند و یا از بین می‌روند.

ممکن است پس از جراحی، بیمار نیاز به استروئید به صورت خوراکی یا تزریقی داشته باشد. استروئیدها می‌توانند تورم و فشار اطراف مغز را کاهش دهند و به کاهش علائم کمک کنند. همچنین، مصرف دارو برای جلوگیری از تشنج رایج است. این داروها ضد صرع یا ضد تشنج نامی‌ده می‌شوند.

مشکلات طولانی مدت بعد از جراحی مغز

برخی از افراد پس از جراحی مغز، روند بهبودی را به خوبی طی می‌کنند؛ اما ممکن است این روند، مدتی طول بکشد. افراد دیگر ممکن است دچار برخی مشکلات طولانی مدت شوند.

مشکلاتی که بیمار ممکن است آن‌ها را تجربه کند، بستگی به ناحیه‌ای از مغز دارد که تومور در آن قرار گرفته است. یا اگر تنها بخشی از تومور برداشته شده است ممکن است موارد زیر مشاهده شود:

مشکلات حرکتی، ضعف در بازو یا پا، عدم تمرکز یا عدم به خاطر سپردن، تغییر رفتار، مشکلات گفتاری، احساس خستگی و صرع.

حمایت از بیمار

بسته به عوارضی که بعد از جراحی تومور مغزی فرد آن را تجربه می‌کند، بهره‌مندی از تجربه متخصصان مختلف مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند در حمایت از بیماران کمک‌کننده باشد. برای مثال:

فیزیوتراپیست‌ها: فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند با تهیه برنامه ورزشی منظم، به بهبود سطح تناسب اندام بیمار، بعد از جراحی تومور مغزی کمک کنند.
درمانگران گفتار و زبان: متخصصان گفتاردرمانی می‌توانند به افرادی که مشکلات گفتاری و بلع دارند، کمک کنند.
کاردرمانگران: کاردرمانگران، ارزیابی وضعیت بیمار را بر عهده دارند تا به بیمار کمک کنند راه‌هایی برای مدیریت زندگی روزمره خود بیابد. به عنوان مثال، آن‌ها می‌توانند تجهیزاتی مانند ریل برای راه پله تهیه کنند تا انجام حرکت برای بیمار آسان شود.

نتیجه گیری و جمع بندی

در این مطلب، به عوارض جراحی تومور مغزی اشاره شد، همانطور که گفته شد، نتیجه جراحی تومور مغزی تحت تأثیر چندین عامل است؛ از جمله:

موقعیت تومور، سن و سلامت کلی بیمار. با وجودی که پیش‌بینی دقیق نتیجه‌ و روند درمانی یک روش قبل از انجام آن ممکن نیست، اما جراح می‌تواند به بیمار کمک کند تا تصوری در مورد اتفاقاتی که ممکن است قبل و بعد از جراحی رخ دهد، داشته باشد. البته، تخصص و مهارت جراح نیز می‌تواند بر نتیجه عمل تأثیر داشته باشد.

جراحانی که در جراحی تومور مغزی تخصص دارند، به احتمال زیاد با موثرترین تکنیک‌ها آشنا هستند و این مورد به نوبه خود احتمال نتیجه مثبت پس از جراحی را افزایش می‌دهد. برای انتخاب جراح مغز و اعصاب، ممکن است پرسش و تحقیق در مورد تجربه حرفه‌ای پزشک و تجربه دیگر بیماران مفید باشد.