آبله مرغان در کودکان و راه‌های درمان و تسکین آن

آبله مرغان (chickenpox) یک عفونت معمولی و قابل پیشگیری در دوران کودکی است، که توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود.

این عفونت یک بیماری مشترک در کودکان و نوجوانان است، معمولاً این بیماری خفیف است اما می‌تواند برای کودک شما بسیار ناراحت کننده باشد.

هنگامی که نوجوانان و بزرگسالان به این بیماری مبتلا می‌شوند، این عفونت می‌تواند آنها را بسیار بیمار کند.

آبله مرغان بسیار خطرناک است و برای افرادی که به آن مبتلا می‌شوند، می‌تواند در سیستم ایمنی‌شان مشکلاتی را مانند سرطان خون (لوسمی) که بسیار خطرناک است ایجاد کند. افرادی که برای درمان آبله داروهایی را مصرف می‌کنند، این داروها سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند.

علائم آبله مرغان

شروع این بیماری با تب، سردرد و دردهایی همراه است. در عرض ۱ تا ۲ روز جوش‌هایی در سطح پوست بدن ظاهر می‌شود و خارش پیدا می‌کند و باعث به وجود آمدن ناراحتی‌هایی برای کودک شما می‌شود. این جوش‌ها ابتدا روی سر و صورت ظاهر می‌شود و به سرعت به پایین بدن، بر روی بازوها و پاها گسترش می‌یابد.

شروع این نقاط ابتدا به صورت لکه‌های صورتی صاف است که سپس به تکه‌های آب کوچک تبدیل می‌شود.

در ادامه این جوش‌ها به تاول‌هایی تبدیل می‌شوند، مقدار آنها در بعضی از کودکان کم و در بعضی از آنها بیشتر است، تاول‌ها در عرض ۴ تا ۵ روز خشک شده و پوسته پوسته (دلمه بستن زخم‌ها) می‌شوند. اکثر کودکان در طول چند روز اول اشتهای خود را از دست می‌دهند و سردرد دارند.

راه‌های انتقال آبله مرغان در کودکان

این بیماری به سرعت گسترش پیدا می‌کند، حتی ۲ روز قبل از ظاهر شدن جوش‌ها می‌تواند شیوع یابد. همچنین تا زمانی که جوش‌ها وجود دارند و از بین نرفته‌اند، امکان انتشار این بیماری وجود دارد.

این ویروس از طریق بینی یا دهان وارد بدن می‌شود. معمولاً پس از تماس با یک فرد آلوده معمولاً ۲ تا ۳ هفته طول می‌کشد تا نشانه‌های این بیماری ظاهر شود و یا به عبارتی فرد به این بیماری آلوده شود. این ویروس فقط چند ساعت ممکن است در هوا زنده بماند، پس از طریق هوا انتشار می‌یابد.

برای مثال اگر شما با فردی که آبله مرغان دارد، در یک اتاق باشید یا در اتاقی باشید که چندی پیش فردی که به این بیماری مبتلاست در آن حضور داشته، شما هم به این بیماری مبتلا می‌شوید. همچنین این بیماری می‌تواند از طریق ارتباط مستقیم نیز انتشار یابد، مثلاً اگر فرد جوش آبله مرغان را لمس کند.

زمانی که یک زن باردار آبله مرغان می‌گیرد می‌تواند این بیماری را قبل از تولد به نوزاد خود منتقل کند. اگر یکی از کودکان شما آبله داشته باشد، احتمالاً به سایر اعضای خانواده که قبلاً این بیماری را نگرفته‌اند و یا واکسن آبله مرغان را نزده‌اند انتقال دهد.

نکته: ویروس آبله مرغان روی اشیا مانند اسباب بازی‌ها نمی‌تواند زندگی کند.

آیا آبله مرغان می‌تواند مشکلات بزرگ‌تری را ایجاد کند؟

کودکانی که از مادرانشان قبل از تولد دچار آبله مرغان می‌شوند، می‌توانند با نارسایی‌های زاینده مانند زخم‌های پوستی، مشکلات چشم، آسیب مغزی یا دست و پایی که به طور کامل نزدیک یکدیگر نیستند متولد شوند. نوزادان در اولین ماه زندگی‌شان دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، بیماری آبله می‌تواند بسیار شدید و یا حتی خطرناک باشد.

کودکانی که به آبله مرغان مبتلا می‌شوند، ممکن است دچار پنومونی (عفونت ریه) یا التهاب مغز شوند. تاول‌ها ممکن است به باکتری آلوده شوند و این می‌تواند منجر به زخم‌هایی مادام العمر شود. گرچه اکثر این عفونت‌ها جزئی هستند ولی برخی می‌توانند منجر به یک بیماری جدی به نام فاشئیت نکروزان (بیماری گوشتخواری) شوند.

آیا امکان این هست که فردی دو بار آبله مرغان بگیرد؟

در اغلب موارد، شما فقط یک بار می‌توانید آبله مرغان بگیرید، این ایمنی طول عمر نامیده می‌شود. در موارد نادری، یک فرد ممکن است دوبار آن را دریافت کند، به خصوص اگر آن‌ها برای اولین بار در دوران کودکی به این بیماری مبتلا شده باشند.

زونا (shingles) چیست؟

زونا بیماری است که توسط ویروسی که در به وجود آمدن آبله نقش دارد، ایجاد می‌شود. ولی آن معمولاً فقط در یک قسمت از بدن ظاهر می‌گردد و باعث ایجاد درد می‌شود.

زونا در افرادی اتفاق می افتد که قبلاً آبله مرغان داشته‌اند و سپس درمان شده، کسی به سرعت دچار این بیماری نمی‌شود و سال‌ها طول می‌کشد تا این بیماری را بگیرد. ویروسی که در به وجود آمدن این بیماری نقش داشته پس از درمان این بیماری به صورت غیر فعال در بدن شخص باقی می‌ماند و زمانی که تحت تأثیر عاملی تحریک شود، فرد بیماری زونا می‌گیرد.

زونا بیماری واگیردار است، اما فقط به کسانی که هرگز آبله مرغان نگرفتند انتقال می‌یابد.

آبله مرغان چگونه درمان می‌شود؟

اگر فرزند شما آبله مرغان دارد از دادن آسپرین یا هر محصولی که حاوی آسپرین است، به او خودداری کنید.

مصرف آسپرین خطر ابتلا به سندرم ری را افزایش می‌دهد. این بیماری می‌تواند به کبد و مغز آسیب شدیدی برساند. اگر می‌خواهید تب کودک خود را کنترل کنید، از استامینوفن (تایلنول، تمپرا، پاناداول و …) استفاده کنید.

کودکتان را تشویق کنید که جای جوش‌ها و تاول‌های آبله مرغان را نخاراند، زیرا این خارش باعث می‌شود باکتری‌هایی وارد پوست شوند و ایجاد عفونت کنند. اضافه کردن جوش شیرین به آب حمام می‌تواند آرامش بخش درد ناشی از این بیماری باشد.

پزشک شما ممکن است کرم را برای کمک به کاهش خارش توصیه کند. نوزادان، کودکان و حتی افراد بزرگسالی که مبتلا به این بیماری می‌شوند ممکن است با داروهای ضد ویروسی درمان شوند.

چه زمانی با دکتر باید تماس بگیریم؟

تب جدید بعد از گذشت چند روز اول توسعه می‌یابد. به این معنی است که تب یک روز یا بیشتر از بین می‌رود و باز می‌گردد. زمانی که کودک شما نمی‌خواهد بازی کند، غذایی بخورد یا نوشیدنی بنوشد و به خصوص اگر او دارای تب بالا بوده یا لکه‌های زیادی در داخل دهانش دارد، همه اینها نشان دهنده بیمار بودن او است.

جوش‌های آبله مرغان به مرور زمان بزرگ، قرمز و زخم می‌شوند. وقتی که به پزشک مراجعه کنید او تشخیص خواهد داد که آیا فرزند شما یک عفونت باکتریایی دارد که نیاز به آنتی بیوتیک باشد.

آیا کودک من که آبله مرغان دارد، می‌تواند به مدرسه برود؟

بسیاری از مدارس و مهد کودک‌ها برای کودکانی که آبله مرغان دارند سیاست‌هایی دارند، که بعد از ظاهر شدن جوش‌ها کودک باید ۵ روز در خانه بماند. هدف از این کار این است که از کودکانی که مبتلا به این بیماری نیستند محافظت شود، ولی متاسفانه این کار هم شیوع آبله مرغان را متوقف نمی‌کند.

آبله مرغان از ۱ تا ۲ روز قبل از ظاهر شدن جوش‌ها واگیردار است و بیشترین عفونت را از ۱۲ تا ۲۴ ساعت قبل از ظاهر شدن جوش‌ها دارد. ویروس آبله مرغان نه تنها از طریق تماس مستقیم با جوش‌ها بلکه از طریق هوا هم منتشر می‌شود.

سیاست‌هایی که باعث می‌شود کودک شما در خانه هم بماند پاسخگو نیست، زیرا تجربه نشان داده این کار باعث می‌شود فرزندان دیگر مبتلا به این بیماری شوند.

اگر فرزند شما خیلی بیمار است و نمی‌تواند در فعالیت‌ها شرکت کند یا اگر تب دارد، باید در خانه بماند. اما برای موارد خفیف (تب کم برای یک دوره کوتاه مدت و جوش‌های کوچک حداقل ۳۰ نقطه) اگر کودک به اندازه کافی احساس کند که می‌تواند در فعالیت‌ها شرکت کند، این اجازه را دارند که به مدرسه یا مهد کودک بروند.

اگر باردار شدم چه؟

زنان باردار می‌توانند آبله مرغان را شدیداً گسترش دهند. اکثر زنان بالغ از طریق پادتن (آنتی بادی) موجود در خونشان از خود در برابر این بیماری محافظت می‌کنند.

اگر شما فکر می‌کنید که باردار شده‌اید و آبله مرغان ندارید، باید واکسینه شوید یا اگر حامله هستید و آبله مرغان ندارید ولی در معرض ابتلا به این بیماری هستید، با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک شما ممکن است بخواهد برای جلوگیری از عفونت شدید، یک نوع خاص تزریق (Varizig) انجام دهید.

اگر در ابتدای دوره بارداری خود هستید و به آبله مرغان مبتلا شده‌اید، ۲٪ احتمال دارد که به نوزادتان آسیب برسد.

چگونه می‌توانم از کودکم محفاظت کنم؟

بهترین راه محافظت از کودک در برابر آبله مرغان، واکسیناسیون است. اگر فرزند شما هنوز واکسینه نشده و در تماس با کودکی یا فردی از خانواده که آبله دارد، قرار گرفته، اگر واکسینه شود ممکن است از این بیماری در امان بماند.

اگر فرزند شما اختلالی در سیستم ایمنی‌اش داشته باشد و به آبله مرغان مبتلا شود، باید با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک می‌تواند یک نوع خاص از گلوبولین ایمنی (VariZIG) را با تعداد زیادی از پادتن‌ها برای کمک به پیشگیری از عفونت یا درمان زودهنگام با داروهای ضد ویروسی ارائه دهد.