رضایت برای جدایی و طلاق

رضایت برای جدایی و طلاق

ازدواج یا در اصطلاح فقهی نکاح، به رابطه بین زوجین گفته می‌شود که طرفین را برای ایجاد یک خانواده مشترک آماده می‌سازد.

تشکیل خانواده از طریق ازدواج در هر کشوری جز مهم‌ترین اتفاقات و تصمیم‌گیری شهروندان محسوب می‌گردد که اثرات فردی و اجتماعی متعددی را به همراه دارد اما میزان و تعدد قوانین و دایره نفوذ قوانین در خصوص ازدواج در همه کشورها به یک سطح و میزان نیست.

در ایران از آنجا که پایه و اساس قوانین و سیستم حقوقی بر مبنای موازین فقهی و اسلامی بنیان شده است شناسایی و نیز تفسیر موضوعات اصولا باید با توجه به ارزش‌های فقهی صورت پذیرد.

ناگفته نماند که فقه در برخی از موضوعات با جزئیات بیشتری ورود کرده است. از جمله پرنفوذترین بخش‌های حقوقی را از منظر حضور و تاثیر فقه باید در مقوله ازدواج یا نکاح جستجو کنیم.

در ازدواج موقت، طرفین به صورت مادام العمر به عنوان زوجین یکدیگر را نمی‌پذیرند بلکه مدت زمان زوجیت آن‌ها محدود است.

هر چند که در ازدواج موقت نیز ممکن است که طرفین مدتی طولانی همچون 99 سال را تعیین نمایند که در عمل برای طول عمر هر دو نفر کفایت می‌کند اما در هر حال به دلیل اینکه مدت زمان برای ازدواج مقرر کرد‌ه‌اند، رابطه آن‌ها از نوع ازدواج موقت خواهد بود.

اما در صورتی که در صیغه نکاح از لفظ برای مدت معلوم و برای مهر معلوم استفاده نشده باشد ازدواج از نوع دائم خواهد بود.

ناگفته نماند که عقد نکاح به عنوان یکی از سنتی‌ترین عقود اسلامی ناگزیر از تبعیت از کلیه جزئیات فقهی است.

برای مثال در این خصوص باید الفاظ صیغه نکاح در هر دو نکاح موقت و نکاح دائم دقیقا بیان شده باشد و همچنین شخصی که صیغه نکاح را بین طرفین جاری می‌سازد باید شرایط مقرر را داشته باشد.

در هر صورت طرفین که به واسطه عقد نکاح به یکدیگر متصل می‌شوند به عنوان اعضای یک خانواده و زن و شوهر در کنار هم قرار می‌گیرند.

اما مشاوره رایگان حقوقی به شما خاطر نشان می‌کند که علاوه بر رعایت مقررات فقهی در تشکیل رابطه زوجیت باید مقررات قانونی و تشریفات و آیین حقوقی نیز در خصوص آن رعایت گردد.

برای مثال درباره عقد دائم ضروری است که یکی از زوجین در مدت مقرر نسبت به ثبت رابطه ازدواج اقدام نماید.

البته ثبت رابطه نکاح وظیفه‌ای بر عهده زوج است و چنانچه هیچ شخصی نسبت به ثبت نکاح در مدت مقرر اقدام نکرده باشد، زوج از تعهد قانونی خود سرباز زده است و به مجازات محکوم خواهد شد.

در هر صورت و با وجود آن که شان رابطه زوجیت استفاده از لفظ قرارداد را ناپسند نشان می‌دهد اما در حقیقت عقد نکاح نیز نوعی قرارداد است.

این قرارداد از نوع تشریفاتی بوده و به همین سبب در تشکیل و نگهداری آن شرایط مقرر قانونی وجود دارد.

همچنین در نحوه بر هم خوردن عقود تشریفاتی نیز ممکن است از منظر قانونی تعهداتی بر طرفین بار باشد و یا جریان امور به نحو خاصی تعیین تکلیف شده باشد که در عقد نکاح دقیقا همین گونه است.

در واقع در عقد نکاح، طرق خاتمه رابطه زناشویی شامل موارد مشخص و مصرح قانونی است. این موارد در نکاح موقت از نکاح دائم هستند.

برای مثال در نکاح موقت خاتمه مدت نکاح، بذل مدت نکاح را داریم حال آن که در نکاح دائم مواردی که به رابطه زناشویی خاتمه می‌دهد شامل طلاق طرفین، فسخ قرارداد نکاح و یا فوت یکی از طرفین عقد است.

در هر کدام از روش‌های خاتمه رابطه زوجیت دائم، پس از آن که علت خاتمه رابطه رقم خورد، باز هم تشریفات قانونی بر طرفین بار است. برای مثال ثبت خاتمه رابطه زناشویی و نیز گذشت عده طلاق یا وفات توسط زوجه از جمله این تشریفات است.

همچنین باید اشاره کنم که خاتمه رابطه زناشویی به واسطه طلاق ممکن است به وضعیت‌های مختلفی صورت پذیرفته باشد.

توضیح آن که طلاق به عنوان یکی از روش‌های پایان رابطه زناشویی دائم، ممکن است از طرف زوج درخواست شده باشد، ممکن است از طرف زوجه درخواست شده باشد و یا ممکن است که هر دو نفر با توافق هم درخواست داده باشند.

از میان انواع روش‌های خاتمه رابطه زناشویی یکی از انواع طلاق یعنی طلاقی که با رضایت و توافق هر دو طرف رقم خورده باشد را مفصل‌تر بررسی خواهم کرد.

طلاقی که با توافق هر دو طرف باشد یا اصطلاحا طلاق توافقی، به حالتی گفته می‌شود که هر دو زوج و زوجه نسبت به خاتمه رابطه زناشویی فی‌مابین رضایت دارند.

طبیعتا دو اراده‌ای که قرارداد ازدواج را ایجاد کرده و به آن حیات حقوقی بخشیده‌اند این اختیار و امکان را دارا هستند که آن را خاتمه دهند.

به گزارش مرجع حقوقی ایران خاتمه توافقی رابطه زوجیت دائم ممکن است از ابتدا به عنوان یک حق در اختیار زوجه قرار داده شده باشد. وضعیتی که به عنوان حق طلاق در عرف شناخته می‌شود.

در نظر داشته باشیم که حق طلاقی که در عرف برای زوجه بسیار به کار میرود به معنای آن است که زوج در ابتدای رابطه زناشویی یا هر مقطعی از آن، به زوجه وکالت دهد تا به نیابت از زوج بتواند در خصوص ادامه حیات و یا خاتمه رابطه زناشویی تصمیم بگیرد.

البته نکته‌ای که وجود دارد ضرورت قید حق توکیل در وکالت در طلاق است و در غیر این صورت یعنی زمانی که تنها وکالت در طلاق بدون حق توکیل اعطا شده باشد، عملا به این معناست که زوجه هیچ اختیاری را در این خصوص کسب نکرده باشد.

در هر صورت زمانی که زوجه با اعمال اختیار خود که به واسطه وکالت در طلاق کسب کرده است، نسبت به جریان دادن موضوع طلاق اقدام می‌نماید، نوعی از طلاق توافقی را شاهد هستیم.

لیکن در این صورت هر دو اراده که برای اجرای طلاق توافقی ضروری هستند به واسطه زوجه ایجاد شده‌اند و تنها به ثالث به عنوان امین از طریق وکالت تفویض شده است.

طبیعتا وضعیت دوم از طلاق توافقی حالتی است که زوجه از زوج وکالت در طلاق با حق توکیل را ندارد لیکن هر دو طرف نسبت به خاتمه رابطه زناشویی از طریق طلاق توافق دارند.

در این صورت همانطور که قبلا اشاره کردم، دو اراده ایجاد کننده رابطه ازدواج واسطه خاتمه آن را نیز فراهم می‌سازند. در تحقق طلاق از طریق توافق طرفین، برخی مراحل و تشریفات باید مطابق با قوانین طی شود که در ادامه معرفی می‌کنم.

فقط باید اشاره کنم که این تشریفات از سال 97 مقرر شده است و تاکنون به صحت و قوت خود باقی هستند لیکن در صورت تصویب قانون و مقرره جدید، ممکن است تشریفات جدید جایگزین آن‌ها شود.

در هر صورت در حال حاضر طلاق توافقی از ثبت درخواست آن شروع و پس از اظهار نظر مشاور مورد اعتماد تا خاتمه و ثبت طلاق ادامه می‌یابد. این مراحل را به تفسیر بیان خواهم کرد.

در ابتدا ضروری است که زوجین اراده خود در خاتمه رابطه زناشویی را از طریق طلاق توافقی به مراجع صالح اعلام نمایند. این اعلام از طریق ثبت درخواست طلاق توافقی در سامانه نوبت‌دهی طلاق است.

این سامانه که به عنوان سامانه تصمیم و نیز سامانه مداخله در طلاق نیز شناخته می‌شود، درخواست طرفین را دریافت می‌نماید.

طبیعتا مشخصات هویتی و نیز مشخصات سند ازدواج نیز باید در سامانه مذکور اعلام گردد. پس از آن نوبت به مراجعه به یکی از مراکز غربالگری می‌رسد.

این مراکز که زیر نظر اداره بهزیستی فعالیت می‌کنند، زوجین را برای گذراندن دوره جلسات مشاوره به مشاور مورد نظر و اعتماد معرفی می‌نمایند.

جلسه مشاوره که بیشتر به امید ایجاد صلح بین طرفین و صرف نظر ایشان از ادامه روند طلاق برگزار می‌گردد ممکن است یک تا 5 جلسه به طول انجامد که طبیعتا به طرفین و رابطه آن‌ها بستگی دارد. لیکن در کل قانونا این پروسه در حداقل 45 روز باید خاتمه یابد.

در صورتی که پس از طی کردن جلسات مقرر طرفین همچنان بر ادامه طلاق مصمم باشند، گواهی عدم انصراف از طلاق برای ایشان صادر می‌گردد.

این گواهی به عنوان گواهی عدم سازش نیز شناخته می‌شود و به این معناست که مشاور متخصص خانواده با وجود تلاش و مداخله انجام نتوانسته است زوجین را به ادامه زندگی زناشویی ترغیب نمایند.

پس از آن که گواهی عدم سازش دریافت شد، نوبت به ثبت درخواست طلاق می‌رسد. چنانچه طرفین بدون حضور وکیل اقدام کرده باشند، دادخواست طلاق خود را می‌توانند از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت نمایند.

درخواست طلاق ایشان به یکی از شعب دادگاه خانواده ارسال می‌گردد. دادگاه اصولا در یک جلسه و با مشاهده گواهی عدم سازش و تایید اراده طرفین در خاتمه رابطه زناشویی، رای به طلاق طرفین صادر خواهد کرد.

اجرای رای دادگاه خانواده نیز تشریفات خاص خود را دارد. به نحوی که زوجین ناگزیر هستند که در مهلت حداکثر 90 روز نسبت به ثبت واقعه طلاق اقدام نمایند. ثبت طلاق از طریق دفاتر رسمی ازدواج و طلاق در هر نقطه‌ای از کشور میسر است.

پس از آن که درخواست طلاق در قالب دادنامه به یکی از دفاتر رسمی طلاق ارائه شد و سردفتر ضمن تایید آن در دفاتر ثبتی و نیز شناسنامه طرفین طلاق را قید نمود، زوجین رسما به واسطه طلاق توافقی به رابطه زوجیت دائم خود خاتمه داده‌اند.