بهترین زمان پیوند درخت به عوامل مختلفی بستگی دارد و فصل پیوند درختان با یکدیگر تفاوت دارد. به طور کلی پیوند زدن یک راهکار ساده به منظور افزایش مقاومت درختان و افزایش گلدهی و میوه دهی یک گیاه با ریشه گیاه دیگر می باشد.
بهترین زمان پیوند درخت چه فصلی است؟
قابل ذکر است که پیوند زدن درختان روشی ساده و کاربردی به منظور افزایش مقاومت درختان و افزایش گلدهی و میوه دهی یک گیاه با ریشه های گیاه دیگر می باشد. اطلاع از شرایط فیزیولوژیکی و ضمنا فصل پیوند درختان سبب می شود درصد موفقیت این عمل به میزان بسیاری افزایش یابد.
معمولا زمان مناسب پیوند درختان به عوامل مختلفی بستگی دارد و فصل پیوند درختان مختلف ممکن است با هم تفاوت داشته باشد. ولی به هر روی بهترین زمان پیوند درختان به طور معمول در فصول خاص و در شرایط ویژه ای می باشد. در این مطلب پیرامون بهترین زمان پیوند درخت صحبت می کنیم.
کاربرد پیوند درختان
پیوند درخت راهکار موثری برای ایجاد گونه های جدید از یک درخت و ضمنا مقاوم سازی آن درخت در مقابل شرایط نامساعد می باشد. پیوند زدن درختان موجب می شود درخت زودتر بارور شده و گلدهی و میوه دهی بیشتری داشته باشد. در اکثر مواقع بسیاری از درختان زینتی توسط بذر، تکثیر نشده و بهترین روش برای ازدیاد آن ها قلمه زنی است. این کار موجب تقویت گیاه شده و تایم گلدهی گیاه را کوتاه می نماید.
اطلاع از بهترین زمان پیوند درخت یکی از مواردی است که رعایت آن به خوبی می تواند مزایای پیوند را دو برابر نماید. در ادامه به کاربرد پیوند زدن درختان اشاره می شود:
- استفاده از ریشه های مقاوم جهت رشد بهتر گیاهان
- مقاوم سازی درختان در برابر شرایط نامساعد
- ترمیم قسمت های آسیب دیده درختان
- ایجاد واریته های جدید از درختان
- گلدهی زودتر درختان
- تسریع میوه دهی درختان
برخی از درختان دارای میوه خیلی خوب و بازارپسند بوده اما در مقابل آفات، بیماری ها و شوری مقاوم نیستند. از این رو آن ها را روی پایه هایی که به آفات، بیماری ها و شوری خاک مقاوم هستند، پیوند زده تا عمر مفید آنها را افزایش دهند.
از مهمترین پارامترها به منظور پیوند زنی درختان ایجاد شرایط محیطی و فیزیولوژیکی مناسب درخت می باشد. بیشتر باغبانان برای اهداف مختلف این کار را برای درختان میوه انجام می دهند.
فصل پیوند
فصل پیوند زمانی است که درخت در دوره فعالیت بوده یعنی شیره نباتی در جریان باشد. از لحاظ عملی هر زمان از سال به جز مواقعی که درخت در دوره استراحت و خواب است و شیره نباتی راکد می شود می توان به پیوند زدن اقدام کرد. البته این نظریه در عمل با اشکالاتی همراه است که عملا زمان پیوند زنی را محدود می سازد از جمله:
- میزان زیاد شیره نباتی مانع برقراری تماس بین پیوندک و پایه در ناحیه طبقه مولد و جوش خوردن آن ها با هم می شود و در اصطلاح باغبانی پیوندک در شیره نباتی مانع تماس میان پیوندک و پایه در ناحیه طبقه مولد و جوش خوردن آن ها با یکدیگر می گردد و پیوندک در شیره نباتی خفه می شود.
- حرارت بالا موجب تبخیر زیاد پیوندک شده و پیش از این که سلول های طبقه مولد یکسان شوند و شیره نباتی کافی به پیوندک برسد گرما پیوندک را خشک و از بین می برد.
- سرمای زمستان و یخبندان و کلا حرارت کمتر از ده درجه سانتی گراد در هوای اطراف پیوندک هم مانع فعالیت سلول ها شده و جوش خوردن پیوند را غیر ممکن می نماید.
به این ترتیب عملا در دو فصل به طور قطع می توان درختان را پیوند زد. یکی در فصل بهار بعد از بیدار شدن پایه و قبل از این که شدت جریان شیره نباتی افزایش یابد و یا این که سرمای ابتدای بهار مانع فعالیت سلول های بخش های هوایی درخت شود و مورد بعدی در اواخر تابستان و یا ابتدای پاییز( با توجه به نوع درخت که جریان شیره نباتی تا حدودی کند شده و سرمای زمستان هنوز ایجاد نشده است) می باشد.
پیوند زدن درختان در تابستان توصیه نمی شود و دلیل آن گرمای بیش از اندازه هوا می باشد که به درخت و ریشه آن فشار وارد می شود. البته هر زمان که بتوان با وسایل مناسب اثر سو گرمای تابستان را از بین برد یا این که گرمای هوای محل اجازه بدهد می توان در این فصل نیز عمل پیوند زدن را انجام داد.
از نکات مهمی که هنگام پیوند زدن پایه ها بایستی به آن دقت کرد این است که چه در اواخر خرداد یا شهریور بایستی پایه ها به خوبی و سادگی پوست بدهند. یعنی به راحتی بتوان پوست آن ها را از پایه جدا نمود. بهترین تست برای آمادگی پایه ها و عمل پیوند، آزمون پوست پایه ها می باشد.
برای این کار با چاقو چند شیار در پایه ها ایجاد کنید اگر بعد از شیار زدن پوست به سادگی از پایه جدا شد، زمان پیوند درخت فرا رسیده و در غیر این صورت بایستی پایه مورد نظر با آبیاری و کود دهی به رشد و نمو سریع وادار تا قابل پیوند گردد. به طور معمول در اغلب نهالستان ها، پیوند پاییزه یا پیوند خواب رایج می باشد.
زیرا اولا بیشتر پایه ها برای اواخر تابستان آماده پیوند شده و ثانیا با پیوند بهاره در طول تابستان شاخه های حاصل از رشد جوانه پیوندک به حد کافی قوی نشده و مواد غذایی کافی ذخیره ندارند، از این رو در زمستان دچار سرمازدگی می گردند. البته برخی پایه ها مانند خرمالو به اجبار در بهار پیوند می شوند.
در پیوند بهاره با توجه به زمان پیوند درخت، ابتدا خرمالو (فروردین) و در پیوندهای خواب اول انواع گلابی بعد گیلاس، هلو، زردآلو، بادام، شلیل و سیب پیوند می شوند. پیوند درخت را می توان یک کار ساده دانست ولی اگر درست انجام نشود سبب مرگ درخت می شود.
بهترین فصل پیوند درخت
در بخش قبلی تا حدودی با بهترین زمان پیوند درخت آشنا شدید. به طور کلی شرایط محیطی و فیزیولوژیکی مناسب درختان، از نیازهای اساسی برای پیوند زدن درختان می باشد. یک پیوند هوشمندانه موقعی انجام می شود که درخت در دوره فعالیت خود باشد.
پیوند زدن درخت باید به صورت دقیق و در زمان مناسب اجرا شود تا بهترین نتایج به دست آید. پیوند درختان به دلایل مختلفی صورت می گیرد، از جمله آن ها می توان به اصلاح نژاد، افزایش مقاومت به وضعیت محیطی نامساعد، افزایش محصول و ضمنا افزایش تنوع رنگ و شکل گیاه اشاره کرد.
فصل پیوند درختان، به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. این عوامل شامل نوع درخت، شرایط آب و هوایی منطقه، شرایط خاک و نور محیطی می باشند. در ادامه به بررسی بهترین زمان برای پیوند زدن درخت بر اساس فصول سال می پردازیم:
پاییز
فصل پاییز بهترین زمان پیوند درخت می باشد. در این فصل، هوا خنک شده و رطوبت هم وجود دارد. این موارد موجب رشد و توسعه سریع گیاه می گردد. علاوه بر این، ریشه درخت در فصل پاییز به خوبی رشد می نماید. بنابراین پیوند زدن درختان در این فصل، سبب بهبود رشد و توسعه آن ها خواهد شد.
بهار
فصل بهار هم یکی از بهترین زمان ها برای پیوند زدن درخت است. در این فصل، درختان به علت افزایش درجه حرارت، شروع به رشد و توسعه سریع نموده همچنین، در فصل بهار، رطوبت و نور محیطی هم به میزان کافی موجود می باشد که سبب بهبود و تسهیل در فرایند پیوند زدن گیاهان می گردد.
به این ترتیب بهار هم برای پیوند درختان زمان مناسبی به شمار می رود. بهترین زمان در فصل بهار موقعی است که پایه و پیوندک به راحتی پوست ایجاد کنند.
تابستان
در فصل تابستان، وضعیت محیطی برای پیوند درختان نامساعد است و پیشنهاد می شود از پیوند زدن در این فصل خودداری نمایید. در این فصل، درجه حرارت و رطوبت محیطی بالا سبب خشک شدن و مرگ درختان می شود. به این ترتیب تابستان فصل پیوند درختان نبوده و به همین علت توصیه می شود، پیوند زدن درختان در فصل تابستان صورت نگیرید.
زمستان
فصل زمستان هم برای پیوند زدن درخت مناسب نبوده زیرا در این فصل، درجه حرارت پایین است و احتمال سرمازدگی درختان بسیار زیاد می باشد. علاوه بر این، در فصل زمستان نور محیطی کمتر است و این موجب کاهش رشد و توسعه گیاهان خواهد شد. به این ترتیب زمستان هم فصل مناسبی برای پیوند درختان نخواهد بود.
با توجه به مطالب اشاره شده، بهترین زمان برای پیوند زدن درخت فصول پاییز و بهار می باشد. در این فصل ها، شرایط محیطی برای رشد و توسعه درختان بهتر بوده، از این رو پیوند زدن در این زمان، موجب بهبود و تسهیل در فرایند رشد و توسعه درختان می گردد.
البته باید دقت کرد که انتخاب بهترین فصل برای پیوند درختان ، به عوامل مختلفی بستگی دارد. با توجه به نوع درخت و وضعیت محیطی، زمان مناسب برای پیوند زدن را انتخاب نمایید. اگر اطلاعات کاملی از این موضوع ندارید، می توانید با توجه به نوع درخت و محصول آن، بهترین و زمان پیوند زدن درختان را کارشناسان کشاورزی سوال نمایید.
قابل ذکر است یکی از علائمی که نشان می دهد پیوند درخت به درستی انجام شده، این است که بعد از چند روز شروع به رشد نموده و جوانه پیوندک سبز مانده است. در صورتی که پوست پیوندک سیاه شد، به معنی ناموفق بودن پیوند زنی است.
مشخصات پایه خوب برای پیوند زنی
از جمله مشخصات پایه خوب برای پیوند زدن درختان عبارت است از:
- پایه می بایست رشد خوبی داشته باشد.
- پایه می بایست به املاح آب، خاک و خشکی مقاوم باشد.
- پایه می بایست نسبت به آفات مقاوم باشد.
- پایه می بایست با پیوندک سازگاری داشته باشد.
- پایه می بایست ساقه صاف و بافت قوی داشته باشد.
بهترین فصول پیوند درختان میوه
همانطور که پیشتر اشاره شد فصل پیوند زدن درختان به عوامل مختلفی بستگی دارد. ولی معمولا بهترین زمان اغلب پیوندهای درختان میوه، در فصل تابستان و بین ماه های تیر و شهریور می باشد. در این مدت درخت زمان کافی برای ترمیم پایه و رفتن به حالت خواب قبل از رشد را دارد. در ادامه به زمان تقریبی پیوند زدن بعضی از انواع درختان میوه اشاره می شود:
- بهترین فصل پیوند درخت گیلاس، اوایل بهار است.
- بهترین زمان پیوند درخت زردآلو، خرداد و اوایل تیر است.
- زمان مناسب برای پیوند درخت خرمالو، اوایل بهار و در فروردین ماه است.
- بهترین زمان برای پیوند درخت سیب، اوایل زمستان یا اوایل بهار گزارش شده است.
- بهترین فصل پیوند درخت گردو، اوایل فصل بهار است.
- بهترین فصل برای پیوند درخت توت اوایل فصل پاییز و یا اواخر زمستان است.
به این ترتیب می توان گفت که فصل پیوند درختان به نوع درخت بستگی دارد. اگر درخت میوه دارید و در مورد روش پیوند زدن یا زمان مناسب انجام این کار اطلاع کافی ندارید می توانید با کارشناسان کشاورزی مشورت داشته باشید.
چه عواملی بر زمان پیوند درختان تاثیر دارد؟
برای تعیین بهترین فصل پیوند درختان بایستی شرایط هر درخت را به طور جداگانه بررسی نمایید. همچنین درجه حرارت هوا را قبل از این کار مدنظر قرار دهید. دقت کنید که انجام خودسرانه این کار بدون لحاظ کردن وضعیت مناسب آن می تواند سبب مرگ درختان گردد. به این ترتیب در ابتدای کار حتما شرایط درختان را مورد بررسی قرار داده بعد به پیوند زدن اقدام کنید.
از جمله عوامل تاثیر گذار بر پیوند زدن درختان عبارت است از:
- عدم وجود شیره نباتی فراوان در شاخه ها
- بالا نبودن درجه حرارت محیط
- عدم سردی هوا
- پوست دادن راحت درخت پایه
در ضمن مدت زمان لازم برای رشد درخت بعد از پیوند زدن آن به نوع پیوند و فصل پیوند درختان بستگی دارد. هر اندازه پیوند بزرگتر باشد بالطبع درخت به زمان بیشتری برای بهبود و رشد نیاز دارد. پیوندی که تنها روی یک شاخه انجام می شود معمولا بعد از یک یا دو هفته بهبود می یابد و بخشی از خود درخت می شود.
علائم موفق نبودن پیوند درختان
از جمله علائم عدم موفقیت پیوند زدن درختان عبارت است از:
- تفاوت رشد پایه و پیوندک
- خشک شدن درخت هنگام نهال
- زرد شدن برگ درخت
- رشد بیشتر از محل
- جدا شدن آشکار پایه و پیوندک
- جوش نخوردن پیوندهای صورت گرفته
مراقبت از درختان پیوندی
در راستای پیوند درختان مراقبت های زیر توصیه می شود:
- بالای پیوند را پس از موفقیت در پیوند جوانه قطع نمایید.
- بعد از انجام پیوند تا پیش از خزان طبیعی نهال ها آن ها را مرتبا آبیاری نمایید.
- از درختان در برابر سرما با پوشش های سبک محافظت نمایید.
- پاجوش ها را حذف کنید.
- در برابر خورشید برای درختان سایبان دائمی ایجاد کنید.
- از قیم، برای ممانعت از شکستن پیوندک استفاده کنید.
- بخشی از پایه که بالاتر از پیوندک قرار دارد، در پیوندهای جانبی قطع گردد.
- جوانه هایی که زیر پیوندک شروع به رشد کرده اند را، حذف کنید.
در پایان این مطلب در صورت تمایل برای آشنایی با نحوه پیوند درخت گردو و پیوند زدن درخت پسته روی لینک ها کلیک کنید.
