نشانه های پاره شدن تاندون پا و نحوه درمان

تاندون ها بافت هایی پیوندی هستند که استخوان ها را به عضلات متصل می کنند، عملکرد طبیعی مفصل های پا برای راه رفتنی طبیعی و بدون مشکل مورد نیاز است. در برخی موارد بنا به دلایلی ممکن است مشکلاتی در تاندون پا ایجاد شود و تاندون دچار پارگی گرد. در این مطلب به بررسی پاره شدن تاندون پا و روش های درمان آن می پردازیم.

پاره شدن تاندون پا و درمان آن

مچ پا مفصلی لولایی می باشد که البته بسیار پیچیده تر از یک مفصل لولایی ساده عمل می نماید. مچ پا از ساختارهای مهم زیادی ساخته شده است. این مفصل طراحی منحصر به فردی دارد و این طراحی باعث شده تا ثبات آن به حد بسیار زیادی بیشتر شود. مفصل پا باید پایداری کافی برای تحمل یک و نیم برابر وزن بدن را در زمان راه رفتن و همچنین هشت برابر وزن بدن را در زمان دویدن داشته باشد.

برای راه رفتنی بدون دردسر باید مفصل عملکرد طبیعی داشته باشد. عضله ها و تاندون ها و رباط هایی که از مچ پا حمایت می نمایند برای جلو بردن بدن به شکل هماهنگ کار می نمایند. برخی از عارضه ها مانند پاره شدن تاندون پا سبب اختلال در عملکرد عادی مفصل مچ پا می گردند و باعث می شوند تا انجام فعالیت های روزانه دچار مشکل شود.

تاندون چیست؟

تاندون ها دسته ای از بافت های پیوندی می باشند که وظیفه ی آن ها اتصال استخوان به عضله های می باشد. تاندون ها دارای ساختارهایی محکم و استوار می باشند که برای انتقال نیرو از عضله به استخوان و در نهایت حرکت مفاصل طراحی شده اند. وقتی که یک تاندون دچار آسیب می شود یا دچار التهاب می شود، درد به وجود می آید و عارضه ی تاندونیت را به وجود می آورد. همانطور که می دانیم تاندون های ناحیه پا اغلب فشار زیادی را تحمل می کنند و امکان دارد تحت فشار بیش از حد دچار پارگی گردند. انواع تاندون های مچ پا که امکان دارد در خطر آسیب قرار داشته باشند شامل موارد زیر می شوند:

تاندون آشیل، تانودن تیبیالیس خلفی، تاندون پرونئال، تاندون تیبیالیس قدامی

تاندون آشیل

تاندون آشیل نواری طنابی شکل از بافت فیبروز می باشد که در پشت مچ پا قرار دارد. این تاندون عضلات نیرومند ساق را به استخوان پاشنه متصل می نماید. آشیل بزرگترین تاندون در بدن انسان می باشد، از این رو برخی اوقات با عنوان طناب پاشنه نیز آن را می شناسند. زمانی که عضله های ساق پا منقبض می گردند، تاندون مچ پا سفت تر می شود و باعث کشیده شدن پاشنه می شود. این موضوع این امکان را ایجاد می کند تا فرد بتواند پاهای خود را در حالت کشیده قرار دهد و بتواند روی نوک انگشتان خود بایستد و یا راه برود. این موضوع، امری حیاتی در فعالیت هایی مثل پیاده روی، دویدن و پریدن می باشد. پارگی کامل تاندون مچ پا که اغلب در محدوده ی ۲ اینچ بالاتر از استخوان پاشنه اتفاق می افتد، پارگی تاندون مچ پا یا آشیل نام دارد.

علل بروز پارگی تاندون پا

• بالا رفتن سن و بدون استفاده ماندن می تواند باعث ضعف و نازکی در تاندون آشیل گردد. این موضوع می تواند این بافت در بدن را متعدد آسیب و پارگی نماید. مشکل پارگی تاندون پا در افرادی که دچار سابقه ی ابتلا به التهاب تاندون آشیل دارند بیشتر دیده می شود.

• بعضی از بیماری های خاص مثل روماتیسم مفصلی و دیابت و همچنین مصرف برخی از داروها مثل کورتیکواستروئیدها و بعضی از آنتی بیوتیک ها به ویژه کینولون هایی مثل لوفلوکساسین و سیپروفلوکساسین هم می توانند خطراتپارگی تاندون پا را بیشتر نمایند.
• این نوع پارگی بیشتر در افراد ورزشکار مرد که در سنین میان سالی هستند و ورزشهایی مانند بسکتبال انجام می دهند بیشتر دیده می شود.
• همچنین این آسیب اغلب در طول ورزش های تفریحی که نیاز به پریدن، چرخیدن و دویدن دارند دیده می شود. تنیس، راکت بال، بسکتبال و بدمینتون از جمله ای ورزش ها می باشند.

همچنین این مشکل می تواند در هر یک از وضعیت های زیر به وجود آید:

• وقتی که زانوها به وسیله عضلات توانمند ران در حالت صاف قرار می گیرند، پاها با یک فشار شدید کشیده خواهد شد. حالت استارت مسابقات دو و پرش از جمله نمونه های این وضعیت می باشند.
• پشت پا خوردن و یا سر خوردن یکباره که باعث کشیده شدن پا رو به جلو می گردد، در نهایت می تواند باعث کشیده شدن تاندون به شکل شدیدی شود.
• سقوط و افتادن از ارتفاع بلند و یا افتادن به شکل ناگهانی در یک گودال و یا گیر کردن پا به لبه ی پیاده رو در زمان راه رفتن می تواند پارگی تاندون پا را ایجاد نماید.

علاوه بر موارد بالا برخی دلایل شایع وجود دارند که باعث بروز مشکل پاره شدن تاندون پا می شوند:

• پیشرفت و یا نتیجه ی نهایی یک نوع تاندونیت طولانی مدت و یا صدمه به خاطر استفاده ی بیش از اندازه.
• آسیب رسیدن به مچ پا و یا وارد شدن ضربه ی مستقیم به مچ پا.
• فرود آمدن نامناسب و یا مستقیم بر روی مچ پا
• ایستادن یکباره و یا کم نمودن سرعت که باعث آسیب رسیدن به مچ پا می شود.
• استفاده از استروئید
• داشتن بیماری های خاص سیستمیک

علائم پارگی تاندون ها در مچ پا

برخی علائم و نشانه های پاره شدن تاندون مچ پا شامل موارد زیر می شوند:

• درد ناگهانی و تقریبا شدید که در مچ پا و یا ساق پا حس می شود و اغلب به صورت دردی مانند درد ناشی از برخورد ضربه با لگدمال شدن مچ پا می باشد.
• بروز صدایی مثا صدای ترکیدن بلند و یا صدای تق
• به وجود آمدن شکاف یا فرورفتگی در تاندون ها که امکان دارد حدودا ۲ اینچ بالاتر از استخوان پاشنه پا حس و یا دیده شود.
• درد، ورم و سفتی اولیه که امکان دارد در پی آن کبودی و ضعف همراه شود.
• امکان دارد درد خیلی زود کمتر شود و تاندون های کوچکتر توانایی خود در حرکت دادن انگشت ها را حفظ نموده باشند، اما بدون تاندون آشیل این کار خیلی سخت می شود.
• ایستادن غیر ممکن بر روی انگشتان پا و یا بلند کردن پا
• پترگی کامل اغلب شایع تر از پارگی های جزئی می باشد.

تشخیص

به منظور تشخیص التهاب و پاره شدن تاندون پا، امکان دارد پزشک سوالاتی در مورد درد و تورم پاشنه و یا ساق پا از بیمار بپرسد. ممکن است پزشک از بیمار بخواهد تا روی نوک انگشتان خود بایستد و در همان حالت دامنه ی حرکتی و انعطاف پذیری او را بررسی نماید. همچنین پزشک به منظور تعیین دقیق قسمت هایی از بدن که بیشترین مقدار درد و تورم را دارند، به شکل مستقیم قسمت های اطراف مکان درد را معاینه می کند.

• در اغلب موارد یک پزشک با انجام معاینات فیزیکی مناسب و بررسی نمودن سابقه ی پزشکی بیمار می توانید این مشکل را تشخیص دهد. در اغلب موارد انجام تصویر برداری با اشعه ایکس ضروری نیست.
• فشار دادن عضلات ساق پا در حالی که شخص روی شکم در حالت دراز کش قرار دارد، روشی ساده می باشد که می تواند نشان دهنده متصل ماندن تاندون باشد. این روش اتصال بین عضله های ساق پا و تاندون و دیگر تاندون هایی که امکان دارد سبب ضعف حرکتی باشند را جدا می نماید.

نکته: پاره شدن تاندون آشیل پا اغلب با کشیده شدن و یا صدمان جزئی تاندونی اشتباه گرفته می شود. تورم و ضعف در کشیدن انگشتان پا ممکن است دلیلی برای این تشخیص اشتباه شود.

• انجام دادن اسکن و ام آر آی می تواند در تشخیص این مشکل تاثیر بسیاری داشته باشد. با توجه به شدت جراحت، این آزمون می تواند برای تشخیص بهترین روش درمانی نیز کمک نماید.

درمان های اولیه

انجام روش های مختلف درمان برای بازگرداندن طول طبیعی و همچنین خاصیت کشسانی تاندون می باشد و این درمان ها بیمار را قدر می کند تا کارهایی را که قبل از آسیب دیدن انجام می داده دوباره انجام دهد. روش های درمانی اولیه تعادلی بین حفاظت و حرکات اولیه ایجاد می نمایند. در ادامه با تکنیک های درمانی اولیه پارگی تاندون پا آشنا خواهیم شد:

• رعایت اصول حفاظتی برای فراهم نمودن زمان لازم جهت بهبودی و پیشگیری از آسیب دوباره، ضروری می باشد.
• به منظور پیشگیری از سفتی و از ست رفتن توان عضلانی، نیاز است که پا و مچ پا را مرتبا حرکت دهند.
• انجام دادن جراحی یا روش های بدون جراحی، گزینه های پیش رو در درمان این مشکل می باشند، انتخاب هر یک از روش های درمان نیاز به بررسی توسط پزشک دارد.
• در آغاز چه برای روش های بدون جراحی و چه برای روش های مبتنی بر جراحی، یک دوره شش هفته ای گچ گرفتن با آتل بندی مخصوص نیاز می باشد. این نوع از پانسمان امکان دارد نیاز به تعویض هر دو هفته یک بار داشته باشد تا در نهایت کشیده شدن تاندون به شکل و اندازه ی طبیعی خود برگردد. امکان دارد برای بهبود توان و انعطاف پذیری کلی، این عمل با حرکات ابتدایی هفته اول تا سوم تلفیق یابد.
• جدا از روش درمانی انتخاب شده، استفاده از دستگاه مخصوص به منظور بالا بردن پاشنه ی پا و انجام منظم درمان های فیزیکی به منظور ادامه ی فرآیند درمان در نظر گرفته خواهد شد.

روش های درمان بدون جراحی

در ادامه با روش های درمان پاره شدن تاندون پا بدون جراحی آشنا خواهیم شد:

• RICE (فشار، یخ، بالا بردن، استراحت)

در آغاز باید بیمار استراحت نماید و از تاندون دردناک مراقبت شود. بعلاوه برای کمتر شدن درد و ورم می توان از کمپرس یخ استفاده نمود. کمپرس یخ را روزانه سه بار و یا بیشتر و هر بار به مدت ۱۰ الی ۲۰ دقیقه بر روی محل استفاده شود. بعد از گذشت ۴۸ تا ۷۲ ساعت، وارد کردن فشار روی محل آسیب دیده با استفاده از باند پیچی و بالا بردن مچ پا و قرار دهی آن روی یک بالش می تواند باعث کاهش ورم شود.

• درمان با دارو:

امکان دارد پزشک برای درمان داروهایی را برای بیمار تجویز نماید. داروهای ضد التهابی باعث کاهش درد و ورم مفید می باشند و به فرد در بازگشت سریعتر به فعالیت های عادی کمک می نمایند. از جمله داروها می توانیم به ایبوپروفن و داروهای تزریقی اشاره نمود که البته نیازی به نسخه ی پزشک ندارند.

• فیزیوتراپی:

با توجه به نوع و همچنین شدت عارضه ی بیمار، امکان دارد پزشک برای کاهش درد و ورم و بازیابی سریعتر توانایی های تحرکی، برای بیمار چند جلسه فیزیوتراپی تجویز نماید. از جمله روش هایی که در فیزیوتراپی به کار می روند عبارتند از:

مگنت درمانی، ماساژ درمانی، طب سوزنی، روش های درمانی کایروپراکتیک، اولتراسوند یا فراصوت

• بریس های طبی و نوارپیچی:

در موارد خفیف، می توان با کمک یک بریس طبی مخصوص با توجه به شرایط بیمار، فشار وارده روی تاندون آسیب دیده را کاهش داد. بعلاوه امکان دارد با استفاده از چکمه های محدود کننده قسمت های تحتانی پا را برای ۲ تا ۴ هفته از حرکت کردن باز داشت.

• سرما و گرما درمانی:

به احتمال خیلی بالا پزشک توصیه می کند برای کاهش درد از گرما و یخ استفاده شود. با توجه به ساده بودن روش های سرما و گرما درمانی، استفاده از این دور روش به شکل درست و با ترکیب مناسب، می تواند باعث کاهش درد شود. در آغاز باید روش و زمان درست استفاده از سرما و گرما را بدانید.

• ورزش مچ پا:

انجام تمرین های تقویتی، کششی و تعادلی مچ پا با کاهش علائم بیشتر می شوند.

جراحی

انجام آزاد سازی تاندون:

وقتی که سطح تاندون آسیب دیده باشد و ملتهب شده باشد. عمل جراحی به منظور برداشتن بافت آسیب دیده از دور تاندون صورت می گیرد. به این روش آزاد سازی تاندون گفته می شود. این روش جراحی با بریدن دقیق غلاف تاندون صورت می گیرد. وقتی که غلاف باز شود، جراح بافت های صدمه دیده را از دور تاندون بر خواهد داشت. غلاف در این روش نیازی به زدن بخیه ندارد و با گذشت زمان بافت زخم محل بریدگی را پر خواهد کرد. پوست برای بسته شدن نیازی به بخیه شدن ندارند.

دبریدمان:

این روش از عمل جراحی برای درمان پاره شدن تاندون پا، شبیه به عمل استفاده شوند برای تنوسینوویت است. با این وجود در انجام این عمل اقدام های گسترده تری برای از بین بردن کامل بافت صدمه دیده در اطراف و درون تاندون انجام می شود.

عمل ترنیم تاندون:

اگر یک تاندون در طول خود دچار پارگی گردد، امکان دارد نیاز به انجام عمل ترمیم تاندون باشد. این نوع از پاره شدن اغلب در تاندون عضله ی نازک نی کوتاه پا اتفاق می افتد. جراح این عمل را با بریدن غلاف اطراف تاندون آغاز می نماید. در ادامه اگر پارگی کوچک تر از یک سوم عرض تاندون باشد، قسمت صدمه دیده برداشته خواهد شد. پارگی بزرگتر در طول تاندون بخیه می شوند، بعد غلاف تاندون نیز ترمیم خواهد شد و پوست با انجام بخیه بسته می گردد.

پیشگیری

انجام دادن برخی از موارد برای پیشگیری از پاره شدن تاندون پا و مچ پا مفید می باشد، این موارد عبارتند از:

• انجام دادن حرکات کششی در طول روز که مناسب تاندون آشیل باشند و گرم نمودن بدن قبل از انجام فعالیت ها

• اگر مدت زمان طولانی از انجام دادن فعالیت های ورزشی به دور هستید، فعالیت های ورزشی و کاری خودتان را تا سطح مشخصی حفظ کرده و کم کم به فعالیت های قبلی خود برگردید.
• حفظ کردن وضعیت عضلانی در شرایط ایده آل برای حفظ تاندون ها بسیار مفید می باشد.