با این ۱۰ روش از چشمان خود در برابر مانیتور و گوشی محافظت کنید

محافظت از چشم در برابر مانیتور از آن کارهایی است که همه ما باید آن را در اولویت‌های خود بگذاریم. در این مقاله از پلازا می‌خواهیم تکنیک‌های مهمی را برای این کار معرفی کنیم که می‌توانند برای چشمان ما مفید باشند.

حتما این ضرب المثل را شنیده اید که میگوید: «مثل چشمام ازش مراقبت می‌کنم». مراقبت از چشم آنقدر کاری مهم و سنگین است که به ضرب المثل تبدیل شده است، اما واقعا ما چقدر هوای چشم‌های خود را داریم؟ اصلا آنطور که باید از آنها مراقبت می‌کنیم؟ حقیقت این است که خیلی از ما به فکر سلامت چشمانمان نیستیم و در ضمن لایف استایل و سبک زندگی ما به سمتی می‌رود که فشار زیادی از صفحه نمایش‌های Monitor و گوشی به چشمان ما وارد می‌شود. در واقع خیلی از ما بیشتر از روزی ۸ ساعت پشت مانیتور کار میکنیم و در اوقات فراغت هم به گوشی متوصل می‌شویم. پس نباید انتظار چشمانی سالم را داشته باشیم. اما با کارایی ساده می‌توان محافظت از چشم در برابر مانیتور را تمام و کمال انجام داد.

در این مقاله قرار است با هم در همین خصوص صحبت کنیم و ببینیم برای محافظت از چشم در برابر مانیتور چه کاری از دست ما ساخته است. قبل از اینکه بخواهیم نکات مربوط به این کار را با هم ببینیم، لازم است در مورد اینکه اصلا مانیتور چطور به چشم ما آسیب می‌رساند و چه عوارضی برای ما دارد بیشتر صحبت کنیم و با این داستان بهتر آشنا شویم.

فهرست مطالب

مانیتور‌ها چطور به چشم ما آسیب می‌رسانند؟

آسیب مانیتور به چشم یکی از آن مواردی است که به صورت علمی و تجربی ثابت شده و خیلی از کسانی که پشت میز نشین هستند و شغل‌های وابسته به کامپیوتر دارند را درگیر کرده است. اما این اتفاق چطور می‌افتد؟ در این خصوص باید گفت عوامل زیادی وجود دارد که می‌توانند منجر به آسیب به چشمان ما شوند. در صورتی که بخواهیم یک تقسیم بندی در این ورد ارائه دهیم، می‌توانیم دو دسته علت برای بیماری‌ها و دردسر‌هایی که در چشمان ما ایجاد می‌شود ارائه دهیم:

• مواردی که مربوط به نور خود نمایشگر‌ها هستند؛
• مواردی که مربوط به استفاده نادرست ما از نمایشگر‌ها هستند؛

در دسته اول ما با عیب و ایراداتی طرف هستیم که خود مانیتور و به اجبار به ما تحمیل می‌کند. ساختار اکثر نمایشگر‌های امروزی مانند LED‌ها به این صورت است که یک نور پس زمینه آن را روشن کرده و لایه ای از کریستال مایع مسئولیت رنگ دهی و نمایش اشکال را بر عهده دارد. این نور پس زمینه مستقیما وارد چشم ما شده و در خیلی از مواقع حجم زیاد آن می‌تواند به چشم ما آسیب بزند. همینطور طیف نور‌های خاص مانند نور آبی در این حالت‌ها آسیب‌های بیشتری به چشم وارد می‌کنند.

علاوه بر مانیتور و نوری که از آن ساطع می‌شود عادات نادرستی مانند خیره شدن طولانی، زاویه دید اشتباه، بد نشستن و عدم توجه به چشم‌ها و تمرینات مربوط به آنها نیز می‌توانند آسیب‌هایی را در این خصوص ایجاد کنند که باید گفت این موارد بیشتر تقصیر خود کاربران است. شاید فکر کنید این موراد چندان شایع نبوده و شما جزو این افراد نیستید، اما باید گفت علائم و مشکلاتی از این دست انقدر زیاد بوده اند که به عنوان یک بیماری به اسم سندروم بینایی کامپیوتر یا همان Computer vision syndrome شناخته می‌شود. تحقیقات نشان داده است که بین ۵۰ تا ۹۰ درصد کسانی که به صورت دائم با موبایل و یا کامپیوتر کار می‌کنند دچار این بیماری می‌شوند.

هر چند این بیماری که آن را به اصطلاح CVS می‌نامند چندان بیماری خطرناکی نبوده و می‌توان گفت با کمی رسیدگی چشمکان شما به حالت اول باز می‌گردد، اما می‌تواند علائمی از این دست را داشته باشد:

• سردرد و سرگیجه
• دوبینی موقتی
• تاری دید
• سوزش چشم
• قرمز شدن و خشکی چشم
• احساس درد در گردن و شانه ها

این سندروم به خودی خود خیلی موضوع پیچیده و بیماری حادی نیست و می‌توان آن را درمان و از بروز این موارد جلوگیری کرد. اما در صورت ادامه دار  بودن شرایط آن می‌تواند باعث بروز خستگی چشم یا همان Eye strain شود. در این حالت سوزش و خشکی در چشمان زیاد شده و شما قابلیت تمرکز یا همان فوکوس کردن روی موارد دور و نزدیک را از دست داده و یا این کار را به کندی انجام می‌دهید. در صورتی که وقتی به صفحه مانیتور نگاه می‌کنید و بعد از نگاه کردن به جایی دور مدتی طول می‌کشد تا چشم شما بتواند خود را هماهنگ کند و دورتر را تار می‌بینید، دچار این مشکل هستید.

در واقع باید گفت خیلی از ما با این دردسر‌ها مواجه ایم و اصلا چیز عجیبی نیست. اما این به این معنی نیست که می‌توانیم آن را نادیده بگیریم. شما می‌توانید با کارهایی ساده جلوی این دردسر‌ها را گرفته و از شر آنها خلاص شوید. در بخش بعدی با هم به بررسی روش‌های محافظت از چشم در برابر مانیتور می‌پردازیم.

۱۰ کار مهم برای محافظت از چشم در برابر مانیتور

در این قسمت می‌خواهیم با هم روش‌های مختلفی که برای محافظت از چشم در برابر مانیتور وجود دارد را بررسی کنیم. در خیلی از این روش‌ها لازم نیست کار چندان سختی را انجام داده و همین که در جای خود نشسته اید، کمی تغییر در روند کاری و فعالیت‌های اضافه می‌تواند این کار را برای شما انجام دهد. البته در برخی از موارد نیز لازم است که مانیتور خود را تغییر داده و موارد اینچنینی را هم به دنبال دارد.

عموما کارهایی که میتوان برای محافظت از چشم در برابر مانیتور انجام داد خیلی بیشتر از ده مورد هستند، اما در اینجا یک فهرست ده تایی از بهترین‌ها را برای شما آماده کرده ایم:

1- قانون ۲۰ – ۲۰ – ۲۰

هر جایی که صحبت از محافظت از چشم در برابر مانیتور در میان باشد اولین اصلی که مطرح می‌شود قانون ۲۰ – ۲۰ – ۲۰ است. بر اساس این قانون شما باید بعد از هر ۲۰ دقیقه ای که پای مانیتور نشسته و با آن کار می‌کنید، به مدت ۲۰ ثانیه به چیز دیگری در فاصله ۶ متری نگاه کنید. این عمل به ظاهر ساده یکی از موثرترین کارهایی است که می‌تواند  برای جلوگیری از خستگی چشم انجام داد و یک قانون جهانی به حساب می‌آید.

در صورتی که گرم کار می‌شوید و انجام آن را فراموش می‌کنید، می‌توانید از برنامه‌هایی استفاده کنید که هر ۲۰ دقیقه یک بار با نمایش یک نوتیفیکیشن روی صفحه نمایش از شما می‌خواهند این کار را بکنید. در موارد بعدی چند نوع از بهترین برنامه‌ها را هم معرفی خواهیم کرد.

2- کم کردن نور صفحه نمایش

وقتی نور صفحه نمایش تا آخر زیاد باشد شفافیت و وضوح تصویر بالاتر رفته و به نوعی کیفیت نیز افزایش پیدا می‌کند. از این رو همه ما دوست داریم تا با نور صفحه‌های زیاد کار کنیم و به نتوعی این موضوع علاقه مشترک خیلی از کاربران به حساب می‌آید. اما باید گفت چشمان ما چندان از این قضیه راضی نیستند و این کار با دردسر‌هایی همراه است. وقتی نور زیاد باشد، امواج با طیف نور‌های مضر نیز زیاد خواهند شد و چشم آسیب بیشتری می‌بینید. پس در نظر داشته باشید کم کردن نور می‌تواند در محافظت از چشم در برابر مانیتور نقش بسیار موثری داشته باشد.

اگر همین الان که در حال خواندن این مطلب هستید، نور صفحه نمایش خود را کمی کاهش دهید، از ضرر‌های آن کاسته و به شما قول می‌دهیم که تا قبل از رسیدن به پایان همین مقاله، چشمتان کاملا به میزان نور عادت کرده و اصلا حس نمی کنید که چیزی کم است و باید نور را زیاد کنید!

3- کنار گذاشتن مانیتور‌های قدیمی

اگر هنوز هم از مانیتور‌های CRT قدیمی استفاده می‌کنید، باید گفت که چشم شما در معرض آسیب بسیار شدید و بدی قرار دارد و بهتر است هر چه سریعتر خود را از دست آن نجات دهید. مانیتور‌های قدیمی به دلیل نرخ تازه سازی پایین و جنس نوری که دارند می‌توانند درد سر‌های زیادی را برای شما داشته باشند. پس بهتر است در اولین فرصت فکری به حال تعویض نمایشگر خود بکنید. در صورتی که به گزینه‌های ایده آل و خوبی برای این کار نیاز دارید می‌توانید سری به مقاله بهترین مانیتور‌های گیمینگ بزنید.

اگر هم به دنبال پیشنهاد‌های اقتصاد تر هستید که همین کار را برای شما انجام دهد، مقاله بهترین مانیتور‌های 1080p می‌تواند در این مورد به شما کمک کند.

4- فعال کردن حالت شب یا همان Night Mode و Dark Mode

اکثر برنامه‌هایی که کاربران با آنها کار می‌کنند و مدت زیادی از آنها استفاده می‌کنند، حالت شب یا دارک مود را ارائه می‌دهند. در این حالت‌ها بک گراند و بخش بزرگی از تصویر به حالت تیره در می‌آید و متن‌ها با رنگی روشن تر نمایش داده می‌شود. این موضوع شاید در ظاهر ساده باشد اما با سیاه شدن بخش زیادی از تصویر نور تولیدی توسط مانیتور به شدت کاهش پیدا می‌کند. حتی در صفحه نمایش‌هایی با پنل‌های اولد این پیکسل‌های سیاه به صورت کامل خاموش شده و می‌توان گفت بخش کمی از مانیتور شما روشن است.

با کم شدن این نور، میزان نوری که چشم شما دریافت می‌کند هم کاهش یافته می‌توان گفت چشم شما در معرض آسیب کمتری قرار می‌گیرد. همینطور باید گفت نور‌هایی که در اینجا کم می‌شوند، از طیف نور‌های مضر بوده (عمدتا نور آبی) و آنچه که باقی می‌ماند مشکل چندانی برای شما ایجاد نخواهد کرد.

پس در صورتی که برنامه ای که با آن کار می‌کنید از این ویژگی پشتیبانی می‌کند، حتما آن را فعال کنید. البته در صورتی که از این ویژگی پشتیبانی نمی کند هم باز می‌توانید به صورت نرم افزاری و با کمک برنامه‌ها جانبی این حالت را روی آن فعال نمایید.

5- محافظت از چشم در برابر مانیتور با درشت کردن فونت ها

معمولا وقتی با مانیتور‌هایی با کیفیت و رزولوشن بالا کار می‌کنیم، به طور پیش فرض فونت‌ها و اندازه نوشته‌ها ریزتر هستند. در این حالت چشم شما برای فوکوس کردن باید کار بیشتری را انجام دهد و به آن فشار وارد می‌شود. درشت کردن فونت‌ها می‌ می‌تواند در این مورد به شما کمک کند تا فشار کمتری به چشم خود وارد کنید.

6- پلک زدن زیاد

خیلی از کاربران وقتی در حال کار کردن با مانیتور هستند، پلک زدن را به حداقل می‌رسانند و بیشتر روی کار و متن خود تمرکز می‌کنند. به این حالت خیرگی گفته می‌شود. جالب اینجاست که خود ما اصلا متوجه این خیرگی نمی شویم و فکر می‌کنیم مانند حالت عادی کار پلک زدن را انجام می‌دهیم. اگر به یاد داشته باشید که برای محافظت از چشم در برابر مانیتور لازم است به صورت عمدی پلک زدن را بیشتر کنید می‌توانید از مشکلاتی مانند خشکی چشم جلوگیری کنید.

7- کنترل نور با محافظ

خیلی از گلس‌ها و محافظ صفحه‌هایی که در بازار وجود دارند می‌توانند جلوی اشعه مضر صفحه نمایش را بگیرند. البته اینطور نیست که این محافظ‌ها بخشی از نور را به خود جلب کنند، بلکه می‌توانند طول موج‌های حخص نور را به طرف دیگری ساطع کرده و نوری که از آنها به چشم شما می‌رسد، نوری ملایم باشد. شما می‌توانید از این محافظ‌ها برای گوشی لپ تاپ و حتی مانیتور خود استفاده کنید.

8- کنترل سلامت چشم ها

یکی از مهمترین نکات برای محافظت از چشم در برابر مانیتور این است که کارهایی که تا به اینجا انجام داده اید را مرور کرده و به صورت دوره‌ای چشم‌های خود را معاینه کنید. اینکه شما بدانید آیا کارهایی که انجام می‌دهید واقعا به نفع شما بوده است یا خیر! و در صورتی که چشم شما دچار مشکل و ضعف در بینایی شده است، تا دیر نشده به داد آن برسید از مهمترین موارد برای محافظت از چشم در برابر مانیتور و یا هر مورد دیگری می‌باشد. بهتر است برای این منظور معاینات چشم و کنترل سلامت آن را به صورت دوره ای در برنامه خود جای دهید.

9- محافظت از چشم در برابر مانیتور با عینک بلو کات

استفاده از عینک برای محافظت از چشم در برابر موارد مختلفی مانند نور آفتاب و یا حتی عینک‌های محافظی که در کارگاه‌ها استفاده می‌شوند، یک موضوع کاملا طبیعی است. شاید برای شما جالب باشد که پشت میز نشین‌ها هم از این عینک‌های محافظ دارند و می‌توانند از آنها برای محافظت از چشم در برابر مانیتور کمک بگیرند. به این نوع از عینک‌های بلو کات (Blue Cut) یا عینک محافظ چشم کامپیوتر گفته می‌شود.

عینک بلو کات نوع خاصی از عینک است که لنز‌های آن مانع از عبور نور آبی با طول موج بالا به چشم می‌شوند. این عینک‌ها هم برای کسانی که بینایی آنها بدون نقص است ارائه شده اند و هم می‌توان از لنز‌های بلو کات به صورت طبی برای عینک‌های طبی استفاده کرد. شفافیت و کارکرد این لنز‌ها با لنز‌های عادی هیچ تفاوتی نداشته و تنها دلیل خاص بودن آنها هزینه نسبتا بالایی است که نسبت به لنز‌های عادی دارند.

10- استفاده از نرم افزار‌های یادآور و بهینه کننده تصویر

برای محافظت از چشم در برابر مانیتور برنامه‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند کارهای خاصی را برای شما انجام دهید. این برنامه‌ها می‌ می‌توانند در موعد مقرر به شما یادآوری کنند که قانون ۲۰ ۲۰ ۲۰ را انجام داده و یا تمریناتی را برای شانه و گردن به شما بدهند. همینطور خیلی از این برنامه‌ها تصویر را هم دستکاری کرده و نور آبی را به صورت خودکار برای شما کم می‌کنند. بسته به تعداد ساعتی که پشت سیستم نشسته اید، این برنامه‌ها کارهای خاص و مختلفی را برای جلوگیری از آسیب رسیدن به چشم شما انجام می‌دهند که می‌تواند بسیار مفید باشد.

بهترین برنامه‌هایی که می‌توانید برای محافظت از چشم در برابر مانیتور به سراغ آنها بروید این موارد هستند:

• برنامه f.lux: بهترین برنامه برای کامپیوتر (ویندوز و مک بوک) که می‌تواند با تنظیم نور در حالت‌های مختلف و بنا به ساعت‌های روز، کار محافظت از چشم در برابر مانیتور را انجام دهد.
• اپلیکیشن lux lite: این برنامه به عنوان بهترین برنامه محافظت از چشم در برابر مانیتور روی گوشی شناخته می‌شود و می‌تواند نور را برای شما کم و زیاد کرده و از خستگی چشم جلوگیری کند.
• برنامه EyeLeo: یک برنامه حرفه ای برای کامپیوتر که علاوه بر تنظیم نور می‌تواند یادآور خوبی برای حرکات ورزشی و قانون ۲۰ ۲۰ ۲۰ باشد.
• برنامه Bluelight Filter for Eye Care: این برنامه می‌تواند به صورت سبک و راحت روی گوشی شما اجرا شده و کار تنظیم نور و قطع کردن نور آبی را انجام دهد.
• برنامه macOS Dark Mode: نرم افزاری برای سیستم عامل مک که می‌تواند یک دارک مود کامل را روی سیستم اجرا کرده و شدت نور را روی این سیستم عامل به طور قابل توجهی کم کند.

نتیجه گیری

محافظت از چشم در برابر مانیتور کاری است که می‌تواند برای همه ما لازم و ضروری باشد و بهتر است به طور جدی آن را دنبال کنیم. تا همین جای کار با رعایت قانون‌هایی مانند ۲۰ ۲۰ ۲۰  که روش آن را توضیح دادیم و کم کردن نور صفحه نمایش، و یا کمک گرفتن از لیست برنامه‌های که گفته شد، در کمتر از ۵ دقیقه ۵ مورد از کارهای گفته شده را به لایف استایل خود اضافه کنید و در مدتی کوتاه از نتیجه خوبی که در مراقبت از چشمانتان دارد لذت ببرید. در صورتی که شما هم تکنیکی را برای جلوگیری از آسیب به چشم می‌شناسید که می‌تواند در این فهرست جای داشته باشد، خوشحال می‌شویم آن را با ما و سایر کاربران در میان بگذارید.