اگر استخوان محکم میخواهید این ویتامین را مصرف کنید | ویتامین D چه خاصیتی دارد؟

پایگاه خبری تحلیلی پیشنهاد ویژه :

ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که برای سلامت استخوان، ایمنی و سلامت روان مورد نیاز است.

 ویتامین D برای جذب کلسیم ضروری است. ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که برای سلامت استخوان، ایمنی و سلامت روان مورد نیاز است.

 ویتامین D برای جذب کلسیم ضروری است. ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که برای سلامت استخوان، ایمنی و سلامت روان مورد نیاز است.

ویتامین D یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که بدن ما برای رشد و استحکام استخوان‌ها به آن نیاز دارد. / صد آنلاین

این ویتامین با کنترل تعادل کلسیم و فسفر، افزایش جذب فسفر و کلسیم از روده‌ها و کاهش دفع از کلیه، مانعِ بروز مشکلاتی همچون پوکی استخوان می‌شود. 

این ویتامین نقش مهمی در فرآیند رشد سلولی و فرآیندهای مهم متابولیسمی بدن دارد.

 امروزه در سراسر جهان بسیاری از افراد دچار کمبود ویتامین D هستند که اغلب تغذیه‌ی نادرست و عدم دسترسی به نور خورشید دلیل آن است.

 حداقل ۸۰٪ کودکان ایرانی به درجات شدید و بیش از ۹۰٪ از آنها به درجات متفاوتی دچار کمبود ویتامین دی هستند.

بیوشیمی و فیزیولوژی ویتامین D

ویتامین D و متابولیت هایش ممکن به عنوان کله کلسیفرول (ویتامین D3) و یا ارگوکلسیفرول (ویتامین D2) تقسیم بندی شوند.

کله کلسیفرول (vitamin D3) یک ترکیب از خانواده ویتامین D است که به طور طبیعی در پوست از ۷ – دهیدروکلسترول در اثر مجاورت با  اشعه اولترا ویولت نور خورشید تولید می شود. 

موقعیت جغرافیایی، فصل، سن، مصرف کرم های ضد آفتاب و رنگ پوست، تولید ویتامین D3 به وسیله پوست را تحت تأثیر قرار می دهد.

ویتامین D2 ( ارگوکلسیفرول) یک ترکیب دیگر از خانواده ویتامین D ها است که بوسیله ی تابش به ارگوسترول (تولید شده به وسیله ی مخمر ها) ساخته می شود.

ویتامین D2 از ویتامین D3 به واسطه یک پیوند دوگانه بین کربن ۲۲ و کربن ۲۳ و همچنین یک گروه متیل بر روی کربن ۲۴ متفاوت و متمایز می شود.

تنها تعداد محدودی از غذاها به طور طبیعی حاوی مقادیر قابل توجه ویتامین D هستند که در درجه اول روغن کبد ماهی، ماهی چرب، زرده تخم مرغ و جیگر را می توان نام برد.

قبل از اینکه غذاها با ویتامین D2 و یا D3 غنی شوند، اکثر ویتامین D در بدن در پوست ساخته می شد. 

در شمال امریکا کسر قابل توجهی از ویتامین D به وسیله ی جذب از غذاهای مستحکم (بعضی غلات، نان و شیر) و یا مکمل های ویتامین D کسب و تأمین می شود. 

مقدار پیشنهادی برای جبران نیاز آن روزانه ۴۰۰IU (10µg) می باشد.

ویتامین D از آنجایی که هم می‌تواند از طریق مواد غذایی و هم از طریق نور خورشید جذب بدن ‌شود منحصربه‌فرد است.

با این حال حدود ۵۰ درصد از جمعیت جهان به‌اندازه‌ی کافی نور خورشید دریافت نمی‌کنند و ۴۰ درصد از مردم آمریکا کمبود ویتامین D دارند.

میزان مصرف روزانه‌ی ویتامین D، باید ۴۰۰ واحد در هر روز باشد که از طریق غذا تأمین می‌شود اما بسیاری از سازمان‌های بهداشتی توصیه می‌کنند این میزان به ۶۰۰ واحد در روز برسد.

در دوران کودکی و پیری این میزان بالاتر است.

اگر به‌اندازه‌ی کافی نور خورشید دریافت نمی‌کنید، باید این اندازه را به ۱۰۰۰ واحد در روز برسانید

در بعضی کشورهای اروپایی، پیشنهاد برای افراد بالای ۶۰ سال، IU800 یا µg20 می باشد. 

به هر حال بعضی پزشکان در ایالات متحده امریکا، تا میزان IU2000 روزانه ویتامین D را جهت درمان یا پیشگیری از پوکی استخوان و اطمینان از جذب بهینه کلسیم رژیم غذایی تجویز کرده اند.

این امر تا حدی به این دلیل است که مردم بیشتر وقت خود را در خانه و فضاهای سربسته‌ی دیگر سپری می‌کنند، کرم ضد آفتاب می‌زنند و از رژیم غذایی غربی پیروی می‌کنند که میزان منابعِ ویتامین D آن اندک است.

متابولیسم، تنظیم و انتقال ویتامین D

ویتامین های D3, D2 در کبد به وسیله آنزیم ۲۵ هیدروکسیلاز ویتامین D، متابولیزه می شوند.

ویتامین D2 و ویتامین D3 به ۲۵و ۱ دی هیدروکسی ویتامین D2 و D3 به عنوان یک هورمون فعال بیولوژیکی، بوسیله 1,25 - ویتامین D دی هیدروکسیلاز (آنزیم سیتوکروم P450) در کلیه ها و جفت متابولیزه می شوند.

نیمه عمر ۱و ۲۵ دی هیدروکسی ویتامین D بین ۶- ۴ ساعت است. 

غلظت های در گردش ۱ و ۲۵ دی هیدروکسی ویتامین D به شدت در درجه اول به وسیله ی PTH، فسفات، کلسیم و خود ۱ و ۲۵ دی هیدروکسی ویتامین D تنظیم می شود.

عملکرد بیولوژیک ۱ و ۲۵ دی هیدروکسی ویتامین D

۱ و ۲۵ دی هیدروکسی ویتامین D به حفظ سطح فسفات و کلسیم خون از طریق عملکرد آن برروی روده کوچک، استخوان، کلیه و پاراتیروئید کمک می کند. 

در روده کوچک، ۲۵ و ۱ دی هیدروکسی ویتامین D ، جذب کلسیم را بخصوص در دئودنوم و جذب فسفات را در ژژونوم و ایلئوم تحریک می کند. 

سه اتفاق جذب کلسیم از رژیم غذایی شامل :

۱- ورود کلسیم به border  brush  سیتوپلاسم

۲- انتشار کلسیم به داخل سلول پرورش داده شده(fostered) 

۳- خروج کلسیم از سلول از طریق غشاء basolateral 

در غلظت های بالا، ۱و ۲۵ دی هیدروکسی ویتامین D ، باعث افزایش باز جذب، از طریق القاء سلولهای بنیادی مونوسایتیک به تمایز به استئوکلاست در مغز استخوان و از طریق تحریک استئوبلاست ها به تولید سیتوکین ها و دیگر فاکتورهایی که فعالیت استئوکلاست را تحت تأثیر قرار می دهند، می شود.

با تحریک استئوبلاست ها، ۱و ۲۵ دی هیدروکسی ویتامین D نیز، غلظت آلکالین فسفاتاز و استئوکلسین در گردش را افزایش می دهد. 

در کلیه ها، ۱ و ۲۵ دی هیدروکسی ویتامین D سنتز خودش را در یک لوپ فیزیکی منفی بسیار کوتاه مهار می کند و متابولیسم خودش را تحریک می کند.

همچنین ۱ و ۲۵ دی هیدروکسی ویتامین D به طور مستقیم برروی غدد پاراتیروئید در مهار سنتز و ترشح PTH تأثیر می گذارد. 

علاوه بر مکانیسم رونویسی مستقیم، ۲۵ و ۱ دی هیدروکسی ویتامین D، غلظت رسپتورهای حس گر کلسیم در  غده پاراتیروئید را افزایش می دهد؛ بنابراین غده را نسبت به مهار کلسیمی حساس می کند.

بنابراین بطور خلاصه متابولیسم ویتامین D3 به این ترتیب است:

در سطح پوست انسان ماده اولیه برای ساخت ویتامین D بنام 7Dehydrocholesterol  وجود دارد. 

در اثر تابش نور مستقیم خورشید ، در سطح پوست این مولکول تبدیل می شود به Cholecalciferol یا همان vitamin D3 

منتهی این ویتامین D3 به شکل فعال نیست 

برای فعال شدن باید ۲ مرحله HYDROXYLATION را پشت سر گذارد

مرحله اول کوله کلسیفرول وارد کبد شده و آنجا یک مولکول OH می گیرد و تبدیل می شود به 25Hidroxy vitamin D3

همینجا باید متذکر شد که ویتامین D3 جذب شده از طریق مواد غذایی هم به کبد آمده و همین اتفاق برای آن روی می دهد ( یعنی هیدروکسیلاسیون مرحله اول )

سپس مولکول ۲۵هیدروکسی ویتامین D از طریق خون به کلیه می رود 

در کلیه مرحله دوم هیدروکسیلاسیون روی می دهد 

یعنی یک OH دیگر هم جذب نموده و تبدیل می شود به 1,25Dihydroxy vitamin D3

حالا این مولکول نهایی فرم فعال ویتامین D3 است که نام دیگر آن calcitriol است

فواید ویتامین D3

دریافت ویتامین دی و کلسیم باعث افزایش قدرت و هماهنگی عضلات در افراد کهنسال می‌شود.

همچنین ویتامین دی باعث پیشگیری از بروز بیماری‌هایی مانند راشیتیسم در کودکان، استئومالاسی در بزرگسالان و پوکی استخوان در کهنسالی می‌شود. 

همچنین این ویتامین به رشد و استحکام استخوان‌ها و رشد سلولها کمک زیادی می‌کند. 

همچنین مصرف ویتامین دی در سلامت مغز و جلوگیری از آلزایمر مؤثر است.