به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعد نیوز به نقل از همشهری، بودای کوچک بامیان که به دوره بودیسم در افغانستان و در دوره ساسانی در ایران تعلق دارد و تزئینات موجود بر این اثر هند و ساسانی است، یک مجسمه از جنس برنز است که در کاوش‌های باستان شناختی دره باستانی ککرک در افغانستان کشف شد.
این اثر که با عنوان راهب کوچک نیز شناخته می‌شود، سال 2021 همزمان با سقوط استان بامیان به دست طالبان از انبار آثار باستانی دفتر افغان – توکیو در بامیان سرقت شد و سال 1401 یکی از کارکنان محلی تیم باستان شناسی آلمان در افغانستان در گفت‌وگو با یک قاچاقچی عتیقه در افغانستان متوجه شد که این اثر باستانی در بازار زیرزمینی اشیای تاریخی افغانستان 19 هزار دلار برای فروش قیمت‌گذاری شده است.
راهب کوچک با لباس ساسانی
مجسمه راهب کوچک بامیان یک بودای کوچک را با لباس دوره ساسانی و چهره هندو تصویر کرده است که بصورت نشسته یک ظرف در دست چپ دارد و دست راست خود را روی زانو قرار داده است. این مجسمه ترکیبی از هنر هند و ساسانی و کوشانی است که 1200 سال قبل ساخته شده است و متعلق به نیمه اول دوره تاریخی بودیسم در بامیان افغانستان است.
فعالان میراث فرهنگی افغانستان که حالا در خارج از این کشور با ارسال پیامی به صدای میراث خواسته اند در یافتن این اثر به آن‌ها کمک کند. آن‌ها امیدوار هستند با انتشار تصویر این اثر امکان قاچاق آن در صورت خروج از افغانستان و خرید و فروش در حراجی‌ها از بین برود و پلیس و دولت‌ها با استناد به تنها تصویر موجود از آن در صورت مشاهده این مجسمه باستانی آنرا توقیف کنند.
تلاش برای یافتن اثر تاریخی گمشده
باقر احمدی، مدیر حفاظت از آثار باستانی دره بامیان در این باره اعلام کرد: این اثر در دوران پیش از طالبان در حال تحقیق مرمت بود که پس از ورود طالبان به بامیان و سرقت آثار زیاد موجود در انبار آثار باستانی دفتر افغان – ژاپن که در بامیان مستقر بود این اثر نیز به سرقت رفت و دوستداران میراث فرهنگی در افغانستان و خارج از این کشور به دلیل اهمیت این اثر در مشخص کردن بخشی از تاریخ دوره بودیسم افغانستان برای یافتن آن در تلاش هستند.
او افزود: تنها تصویر موجود از بودای کوچک بامیان همین تک عکس است که میدران و کارکنان میراث فرهنگی افغانستان دو سال است برای یافتن این اثر و انتقال آن به یک نقطه امن برای بازگرداندن به افغانستان در دوره پس از طالبان تلاش می‌کنند.
استمداد از فعالان فرهنگی ایران
به گفته باقر احمدی، پس از ورود طالبان به بامیان بسیاری از آثار تاریخی این منطقه غارت و ویران شد و انبار آثار باستانی بامیان نیز از این موضوع در امان نماند و آثار آن به غارت رفت.
مسئول حفاظت از آثار باستانی دره بامیان درگفت‌وگو با صدای میراث با انتشار تصاویر این اثر از فعالان فرهنگی ایران خواست در یافتن آن به فعالان میراث فرهنگی افغانستان کمک کند. او ابراز امیدواری کرد که با انتشار تصویر بودای کوچک فقط مشخص شود این اثر در کجا نگهداری می‌شود.
باقر احمدی گفت: این که بودای کچک بامیان در اختیار چه فردی است واقعا اهمیت ندارد. تنها موضوع مهم آن است که مشخص شود این اثر در کدام کشور یا در چه نقطه ای در افغانستان وجود دارد و از سلامت آن اطمینان پیدا کنیم.
