خارش مقعد یک بیماری شایع است. خارش اطراف مقعد اغلب شدید است و با تمایل شدید به خاراندن همراه است. ممکن است خارش مقعد را شرم آور و ناراحت کننده بدانید. علل احتمالی خارش مقعد عبارتند از مشکلات پوستی، بواسیر و شستن بیش از حد یا شستن کم. اگر خارش مقعد مداوم است، با پزشک خود مشورت کنید. با درمان مناسب و مراقبت از خود می توانید از شر خارش مقعد رها شوید.
دلیل شایع خارش و سوزش مقعد چیست؟
علائم و نشانه های خارش مقعد چیست؟
خارش مقعدی در کودکان
خارش مقعدی در بارداری
پماد ضد التهاب مقعدی
درمان خارش مقعد
دلیل شایع خارش و سوزش مقعد چیست؟
1- خارش مقعد می تواند ناشی از مواد شیمیایی تحریک کننده در مواد غذایی باشد، مانند مواد موجود در ادویه جات، ترشی جات ، سس های تند و فلفل ها.
2- خارش مقعد می تواند در اثر تحریک ناشی از رطوبت مداوم در مقعد از مدفوع مکرر و آبکی، اسهال یا باقی ماندن کمی مدفوع ایجاد شود. رطوبت احتمال عفونت مقعد (به ویژه عفونت قارچی) را به ویژه در بیماران دیابتی یا HIV افزایش می دهد.
3- درمان با آنتی بیوتیک ها می تواند منجر به عفونت مخمر و سوزش مقعد شود.
4- پسوریازیس می تواند مقعد را تحریک کند.
5- مجرای غیر طبیعی (فیستول) از روده کوچک یا کولون به پوست اطراف مقعد می تواند در نتیجه بیماری (مانند بیماری کرون) تشکیل شود و این فیستول ها مایعات تحریک کننده را به ناحیه مقعد وارد می کنند.
6- به ندرت ممکن است تومورهای مقعد (سرطان مقعد) علت خارش باشد.
سایر مشکلاتی که می تواند باعث خارش مقعد شود عبارتند از:
7- کرمک
8- بواسیر
9- پارگی پوست مقعد (شکاف)
10- مشکلات پوستی (رشد موضعی غیر طبیعی بر روی پوست مقعد) [1]
علائم و نشانه های خارش مقعد چیست؟
علاوه بر خارش مقعد [2] ، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:
- سوزش
- درد
- قرمزی قابل مشاهده
- ورم
- زخم
- بثورات
خارش مقعدی در کودکان
یکی از شایعترین علت های خارش مقعدی در کودکان کرمک است. کرمک بیشتر در کودکان سنین مدرسه شایع است و البته در نوزادان هم دیده میشود. کودکان از خارش مقعد بویژه در شب ها شکایت میکنند و پوست اطراف مقعد قرمز شده است، اما نوزادان با گریه و بیقراری آن را نشان میدهند [3]
خارش مقعدی در بارداری
یکی از مهمترین علت های خارش مقعد در بارداری بواسیر است که بر اثر ابتلا به یبوست وضعیت بدتر میشود. باید در بارداری ابتدا از یبوست جلوگیری کرد . ممکن هم هست بعلت عفونت باشه.
پماد ضد التهاب مقعدی
پمادهایی که در پزشک ها برای خارش مقعد تجویز میکنند:
- پماد آنتی هموروئید
- آنتی فیشر
- پماد رکتول
- پماد کلوتریمازول
- وازلین
- پماد هیدروکورتیزون
درمان خارش مقعد
ابتدا باید دلیل خارش مداوم مقعد را شناسایی کنید. معاینه توسط پزشک به سرعت دلیل خارش مقعد را نشان می دهد. تغییر رژیم غذایی، درمان عفونتها یا عمل جراحی برای اصلاح علت اصلی مورد نیاز می باشد.
درمان های خانگی خارش مقعد
برای پیشگیری از خارش مقعد ابتدا باید به دقت مقعد را شستشو بدهید. همچنین مقعد را تمیز، خنک و خشک نگه دارید و از تحریک بیشتر پوست جلوگیری کنید. اگر خارش مقعد دارید، اقدامات زیر را انجام دهید:
1- به آرامی پاک کنید:
اطراف مقعد را به صورت روزانه با آب یا صابون ملایم و یک دستمال نرم تمیز کنید. از سایش محل بپرهیزید. محل را خشک کنید یا از درجه کم سشوار برای خشک کردن مقعد استفاده کنید. اگر بی اختیاری مدفوع یا اسهال دارید ، اطراف مقعد را با پنبه مرطوب یا آب تمیز کنید. همچنین می توانید مقداری پنبه مرطوب یا خشک در قسمت بیرونی مقعد قرار دهید.
2- اطراف مقعد را نخارانید:
خاراندن باعث تحریک پوست شما می شود. می توانید یک کمپرسور مرطوب با دمای مساوی دمای اتاق روی محل قرار دهید یا دوش آب ولرم حاوی جو بگیرید تا آرام شوید. ناخن های خود را کوتاه نگه دارید و هنگام خواب دستکش نخی بپوشید تا از خاراندن بدن جلوگیری شود.
3- لباس زیر پنبه ای سفید بپوشید که به هم نچسبد:
این لباس به خشک نگه داشتن منطقه کمک می کند. از پوشیدن جوراب شلواری و سایر لباس های تنگ اجتناب کنید زیرا این لباس ها باعث می شوند رطوبت به دام بیفتد.
4- از استفاده از تحریک کننده بپرهیزید:
از حمام های حبابی، دئودرانت های دستگاه تناسلی ، صابون های خشن یا معطر و دستمال مرطوب خودداری کنید. دستمال توالت سفید و غیرمعطر استفاده کنید.
5- رژیم خود را تغییر دهید:
از مصرف قهوه ، کولا ، الکل ، مرکبات ، شکلات ، غذاهای تند، گوجه فرنگی و غذاهایی که باعث اسهال می شود بپرهیزید یا مصرف آن ها را کاهش بدهید. از استفاده بیش از حد ملین خودداری کنید.
6- پماد یا ژل بمالید:
با اعمال یک لایه نازک پماد اکسید روی (Desitin ، Balmex) یا ژل وازلین از پوست آسیب دیده در برابر رطوبت محافظت کنید. در صورت لزوم، برای تسکین علائم، کرم هیدروکورتیزون 1 درصد را دو تا سه بار در روز بمالید.
7- حرکات منظم روده را حفظ کنید:
اگر مدفوع نرم یا حرکات مکرر روده مشکل ایجاد می کند، به تدریج فیبر را به رژیم غذایی خود بیفزایید. مکمل های فیبر مانند پسیلیوم (متاموسیل) و متیل سلولز (سیتروسل) نیز ممکن است موثر باشند [4].
درمان دارویی خارش مقعد
درمان خارش مقعد به علت مشکل بستگی دارد. این درمان ها شامل اقداماتی برای مراقبت از خود مانند استفاده از کرم ضد خارش بدون نسخه و یا درمان عفونت یا بواسیر می باشد. اگر علائم شما شب ها بدتر می شود، از آنتی هیستامین خوراکی استفاده کنید تا قبل از تاثیرپذیری کرم ضد خارش به بهبود شما کمک کند [5].
با مراقبت مناسب اکثر افراد از خارش مقعد خلاص می شوند. اگر خارش ادامه یافت، به پزشک خود مراجعه کنید.
1-S Siddiqi, V Vijay, M Ward, R Mahendran and S Warren. Pruritus Ani. Ann R Coll Surg Engl. 2008 Sep; 90(6): 457–463.
2-Daniel GL, Longo WE, Vernava AM 3rd. Pruritus ani. Causes and concerns. Dis Colon Rectum. 1994 Jul;37(7):670-4.
3-Amy E. Foxx-Orenstein, DO, Sarah B. Umar. Common Anorectal Disorders. Gastroenterol Hepatol (N Y). 2014 May; 10(5): 294–301.
4-B Havlickova and G H Weyandt.Therapeutic management of anal eczema: an evidence-based review. Int J Clin Pract. 2014 Nov; 68(11): 1388–1399.
5- FEINBLATT TM, FEINBLATT HM. Antibiotic-induced rectal itch (pruritus ani) treated with amino acid ointment. Gastroenterology. 1960 Feb;38:247-9.
