از هر ۶ زوج تقریبا یک زوج با مشکل ناباروری مواجه هستند. در این بین ناباروری در مردان قریب به ۳۰% موارد را شامل می‌شود. اما دلایل ناباروری در مردان چیست؟
چهار عامل اصلی در ایجاد ناباروری در مردان دخیل هستند
- اختلالات غدد هیپوتالاموس یا هیپوفیز (۱-۲%)
- اختلالات در بیضه (۳۰-۴۰%)
- اختلالات در انتقال اسپرم (۱۰-۲۰%)
- موارد ناشناخته (۴۰-۵۰%)
بطور معمول ناباروری در مردان ناشی از غیر نرمال بودن اسپرم‌ها، ناکافی بودن تعداد اسپرم‌ها یا اختلال در فرآیند انزال است. غیر نرمال بودن اسپرم‌ها از دو جنبه مورد توجه است: عمر کوتاه اسپرم‌ها پس از تولید، و قابلیت تحرک پایین اسپرم‌ها.
علت غیر نرمال بودن اسپرم‌ها ممکن است در نتیجه بیماری‌های التهابی بیضه، تورم رگ‌ها در کیسه بیضه و سایر اختلالات ایجاد شده در بیضه باشد.
از جمله دلایل ناکافی بودن تعداد اسپرم‌ها عبارتند از:
- مشکلات ژنتیکی
- استعمال الکل، دخانیات و سایر مواد مخدر
- عفونت‌های حاد پس از بلوغ
- فتق
- اختلالات هورمونی
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی
- قرار گرفتن در معرض تابش‌های رادیویی
- گرفتگی در مجاری خروج اسپرم در نتیجه عفونت‌های مزمن
- استفاده از لباس‌های زیر تنگ
- آسیب در ناحیه کشاله ران
اختلال در انزال ممکن است ناشی از هر یک از عوامل زیر باشد:
- انزال زودرس
- برگشت اسپرم به مثانه
- اختلالات ناشی از عدم نعوظ
- عوارض جانبی ناشی از پرتو درمانی یا جراحی
سایر عوامل ایجاد ناباروری در مردان عبارتند از:
-عفونت‌های مجاری ادراری
- مصرف داروهای خاص
- سابقه بیماری‌های عفونی مقاربتی
آزمایش‌های لازم برای تشخیص ناباروری در مردان
- بررسی تعداد و کیفیت اسپرم‌ها
- آزمایش خون به منظور بررسی وجود عفونت
- تهیه نمونه آزمایشگاهی از مجاری تناسلی به منظور بررسی وجود عفونت
- بررسی آناتومی مجاری تناسلی و پروستات
حجم ۲ میلی‌لیتر حد نرمال انزال است. حجم کمتر می‌تواند نشانه اختلال در عملکرد غده وزیکول سمینال، گرفتکی مجاری یا اختلال در پروستات باشد. تعداد ۳۰۰-۲۰ میلیون اسپرم در هر ۱ میلی‌لیتر مقدار نرمال بوده و کمتر از ۱۰ میلیون نشانه کمبود اسپرم است. سایز و شکل اسپرم در توانایی آن برای رسیدن به تخمک نیز موثر است. در حالت نرمال ۳۰% اسپرم‌ها از نظر شکل و سایز مناسب هستند.
درمان ناباروری در مردان
درمان ناباروری در مردان معمولا بوسیله یک یا تعدادی از روش‌های زیر انجام می‌شود:
- دارو درمانی برای افزایش تولید اسپرم
- تجویز آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت
- تجویز هورمون برای درمان اختلالات هورمونی
- پرهیز از استحمام طولانی مدت با آب گرم، سونا
- استفاده از لباس‌های زیر آزادتر
- استفاده از مکمل‌های غذایی، ویتامین‌ها
- استفاده از روش‌های بارداری جدیدی نظیر آی وی اف
آیا ناباروری در مردان قابل پیشگیری است؟
اگرچه روشی برای پیشگیری ناباروری ناشی از اختلالات ژنتیکی وجود ندارد، اما برای کاهش احتمال ناباروری فعالیت‌هایی به مردان توصیه می‌شود:
- پیشگیری و مراقبت از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی
- پرهیز از مصرف داروهای غیرمجاز
- قرار نگرفتن در معرض پرتو
- قرار نگرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی
- پرهیز از مصرف بیش از حد و مکرر الکل
- مراقبت از سلامت عمومی بدن و انجام فعالیت‌های ورزشی
- پرهیز از حمام‌های طولانی، گرم، سونا یا حوضچه آب داغ
- پرهیز از پوشیدن لباس‌های تنگ
