خطرناکترین بیماری‌ های مقاربتی (STD) بهمراه علائم و درمان

شاید شما نیز در مقالات بسیار زیادی در مورد رابطه های جنسی به این نکته برخورده باشید که تاکید می شود در صورتی که تصمیم به بارداری ندارید حتما رابطه محافظت شده با وسایل بهداشتی مانند کاندوم داشته باشید. این هشدار علاوه بر روشی برای جلوگیری از بارداری ناخواسته برای پیشگیری از بیماری های مقاربتی به همه زوجین داده می شود.

به دلیل اهمیت بیماری های مقاربتی برخود لازم دانستیم شما را با همه موارد مهم درباره این بیماری ها در این مقاله آشنا کنیم تا از ابتلا به آن ها پیشگیری کرده و در صورت ابتلا بتوانید درمانش کنید.

بیماری های مقاربتی چیست؟ 

اصطلاح بیماری های مقاربتی (STD) برای اشاره به بیماری های منتقل شده از طریق تماس جنسی استفاده می شود.  هر فردی با داشتن رابطه جنسی بدون محافظت از طریق واژن، مقعد یا دهان با شخصی که مبتلا به یکی از انواع این بیماری ها است، می تواند دچار آن بیماری شود زیرا بیماری های مقاربتی قابل انتقال هستند. 

علائم بیماری های مقاربتی در مردان

بیماری های مقاربتی در مردان همیشه همراه با علائم خاص خود را نشان نمی دهند. اما در برخی از بیماری های مزمن مقاربتی علائم شایع زیر مشاهده می شود که بسته به نوع بیماری می توانند متفاوت باشند:

• درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار
• زخم ها، برآمدگی ها یا بثورات در آلت تناسلی، بیضه ها، مقعد، باسن ، ران ها یا دهان
• ترشحات غیرمعمول یا خونریزی از آلت تناسلی مرد
• بیضه های دردناک یا متورم

علائم بیماری های مقاربتی در زنان

بیماری های مقاربتی در زنان نیز مانند مردان، همیشه همراه با علائم خاص خود را نشان نمی دهند. اما در برخی از بیماری های مزمن مقاربتی علائم شایع زیر مشاهده می شود که بسته به نوع بیماری می توانند متفاوت باشند:

• درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار
• زخم ، برآمدگی یا بثورات واژن، مقعد ، باسن ، ران یا دهان
• ترشحات غیرطبیعی یا خونریزی از مهبل
• خارش داخل یا اطراف واژن

انواع بیماری های مقاربتی

بیماری های مقاربتی دارای انواع گوناگونی است. اما برخی از این بیماری ها شیوع بیشتری بین شرکای جنسی و رابطه های بدون محافظت دارد که در زیر به شرح این بیماری ها می پردازیم:

1. کلامیدیا

بیماری کلامیدیا از طریق نوع خاصی از باکتری ها ایجاد می شود. طبق آمار نشان داده شده این بیماری شایع ترین بیماری مقاربتی در بسیاری از کشورها است. متاسفانه این بیماری علائم قابل توجهی ندارد. تنها در صورت شدت گرفتن بیماری ممکن است علائم زیر مشاهده شود:

• درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار در مرد یا زن
• ترشحات سبز یا زرد از آلت تناسلی مرد یا واژن زن
• درد در پایین شکم در مرد یا زن

عدم توجه به درمان این بیماری منجر به آسیب های دیگر می شود. این آسیب ها عبارتند از:

• عفونت ادراری ، غده پروستات یا بیضه ها
• بیماری التهابی لگن
• ناباروری

روش درمانی بیماری کلامیدیا

آنتی بیوتیک ها به راحتی می توانند کلامیدیا را درمان کنند. بنابراین در صورت مشاهده علائم یا مواردی شبیه این علائم بلافاصله و بدون نگرانی به پزشک مراجعه کنید تا هرچه سریعتر با مصرف یک دوره آنتی بیوتیک بیماری را درمان کنید.

2. ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

بیماری های ویروسی یکی از انواع بیماری های مقاربتی هستند. درباره این نوع بیماری ها باید این نکته را بدانید که ویروس ها به راحتی با تماس لمسی (حتی تماس دست ها) نیز می توانند انتقال پیدا کنند. بنابراین اگر فردی این بیماری را داشته باشد به راحتی آن را به دیگران منتقل می کند. در رابطه جنسی نیز به دلیل تماس لمسی در همه بخش های بدن و بخصوص آلت تناسلی این ویروس ها به راحتی انتقال پیدا می کنند.  انواع مختلف ویروس وجود دارد، که برخی از آن ها خطرناک تر هستند.

شایع ترین علامت  پاپیلومای انسانی زگیل تناسلی ، دهان یا گلو است. هنوز درمان قطعی برای انواع این بیماری وجود ندارد. تنها برای نوع خاصی از آن واکسن تولید شده است. اما با این وجود در صورت ابتلا به آن نباید نسبت به معاینات پزشکی و آزمایشات غربالگری و بررسی پیشرفت بیماری برای پیشگیری از عوارض این بیماری، بی اهمیت باشید. زیرا برخی از انواع این ویروس ها در اثر عدم توجه و کنترل به سرطان های مختلف در بدن تبدیل می شوند. مهم ترین سرطان ها ی ممکن عبارتند از:

• سرطان دهان
• سرطان دهانه رحم
• سرطان واژن
• سرطان آلت
• سرطان رکتوم

3. سیفیلیس

سیفیلیس (VDLD) یکی دیگر از عفونت های باکتریایی است. این بیماری اغلب اوقات در مراحل اولیه خود هیچ علائمی را ایجاد نمی کند. اولین علامتی که ظاهر می شود ، یک یا چند زخم گرد کوچک در دستگاه تناسلی ، مقعد یا دهان است. این بیماری بدون درد است اما بسیار عفونی است. در مراحل بعدی که بیماری پیشرفت می کند، علائم زیر مشاهده خواهد شد:

• راش یا بثورات پوستی
• خستگی
• تب
• سردرد
• درد مفاصل
• کاهش وزن
• ریزش مو

در صورت عدم درمان، سفیلیس در مرحله پیشرفت خود می تواند منجر به موارد زیر شود:

• از دست دادن شنوایی
• از دست دادن حافظه
• بیماری روانی
• عفونت مغز یا نخاع
• بیماری قلبی
• مرگ

روش درمانی سیفیلیس

خوشبختانه، اگر به محض اطلاع پیدا کردن از علائم و معاینات پزشکی به دنبال درمان این بیماری باشید به راحتی با آنتی بیوتیک درمان می شود. به دلیل عفونی بودن این بیماری در صورت مبتلا بودن، امکان انتقال آن در زنان باردار به نوزادشان در هنگام تولد وجود دارد، به همین دلیل برای همه زنان باردار غربالگری سیفیلیس مهم است. 

4. اچ آی وی

این بیماری می تواند به سیستم ایمنی بدن آسیب برساند و خطر شیوع ویروس ها یا باکتری ها و سرطان های خاص را در بدن فرد مبتلا افزایش دهد. در صورت عدم درمان نیز می تواند پیشرفت کند و به مرحله 3 HIV  معروف به ایدز  برسد. بنابراین درمان آن بسیار مهم است. خبر خوب این است که با روش های درمانی که امروزه برای این بیماری کشف شده است، بسیاری از افراد مبتلا به HIV هرگز به ایدز مبتلا نمی شوند.

در مراحل اولیه یا حاد ، ممکن است علائم HIV را با علائم آنفولانزا اشتباه بگیرید. بنابراین در صورت مشاهده علائم اولیه زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:

• لرز
• درد بدن
• تورم غدد لنفاوی
• گلو درد
• سردرد
• حالت تهوع
• بثورات

این علائم اولیه به طور معمول ظرف مدت یک ماه مشخص می شود. از آن زمان به بعد علائم خاصی وجود ندارد اما همچنان بیماری در بدن فرد هست. و این هم یکی از علت های اشتباه گرفتن این بیماری با آنفولانزا است. تنها در بعضی افراد ممکن است علائم زیر بعد از یک ماه هنوز ادامه دار باشد:

• خستگی مکرر
• تب
• سردردها
• مشکلات معده

روش درمانی اچ آی وی

هنوز هیچ درمان قطعی برای HIV وجود ندارد، اما گزینه های درمانی برای مدیریت آن در دسترس است. درمان زودرس و مؤثر می تواند به افراد مبتلا به HIV کمک کند تا به راحتی به زندگی خود ادامه دهند. همچنین روش های کنترل و مدیریتی وجود دارد که خطر انتقال ویروس از طریق رابطه جنسی را نیز کاهش می دهد.

ضرورت انجام آزمایش اچ آی وی

 با وجود علائمی که گفته شد افراد مشکوک حتما باید آزمایش دهند تا با قطعیت بتوان گفت مبتلا هستند. بهترین کار این است که افراد بین 13 تا 64 سال حداقل یک بار این آزمایش را در طول زندگی خود انجام دهند. با پیشرفت های اخیر در زمینه آزمایش و درمان ، می توان یک زندگی طولانی و سالم را با وجود این بیماری پشت سر گذاشت. بنابراین در صورت ابتلا نباید نگران باشید.

5. سوزاک

سوزاک یکی دیگر از بیماری های مقاربتی باکتریایی شایع است. همچنین به عنوان "کلاه" نیز شناخته می شود. در بسیاری از افراد مبتلا به سوزاک علائم خاصی مشاهده نمی شود. تنها در برخی افراد علائم زیر ایجاد می شود:

• ترشح سفید ، زرد ، بژ یا سبز رنگ از آلت تناسلی مرد یا واژن
• درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار
• تکرر ادرار بیش از حد معمول
• خارش  بیش از حد اطراف دستگاه تناسلی
• گلو درد

در صورت عدم درمان سوزاک احتمال آسیب های دیگری مانند موارد زیر وجود دارد:

• عفونت مجرای ادرار ، غده پروستات یا بیضه ها
• بیماری التهابی لگن
• ناباروری

روش درمانی بیماری سوزاک

در صورت تشخیص به موقع و اهمیت دادن به بیماری از طرف فرد مبتلا، سوزاک معمولاً با آنتی بیوتیک به راحتی قابل درمان است.

6. شپش های خاویاری (خرچنگ)

"خرچنگ" نام دیگری برای شپش های مکنده است. شپش های مکنده حشرات ریز و درشتی هستند که می توانند در بین موهای ناحیه تناسلی شما ساکن شوند. این نوع شپش ها نیز مانند شپش سر و شپش بدن از خون انسان تغذیه می کنند. علائم متداول شپش های موجود در ناحیه تناسلی شامل موارد زیر است:

• خارش اطراف دستگاه تناسلی یا مقعد
• برجستگی های کوچک صورتی یا قرمز در اطراف دستگاه تناسلی یا مقعد
• تب درجه پایین
• کمبود انرژی و خستگی دائمی
• تحریک پذیری برجستگی های بوجود آمده

روش تشخیص شپش های تناسلی

شپش ها یا تخم های ریز سفید در اطراف ریشه موهای پوستی قابل مشاهده هستند. این کار را خود شما نیز قبل از مراجعه به پزشک می توانید با یک ذره بین انجام داده و ببینید که آیا این شپش ها وجود دارند یا خیر؟ در صورت عدم درمان، شپش های پوستی می توانند از طریق تماس پوست به پوست یا لباس های مشترک ، ملافه یا حوله به دیگران منتقل شوند. نیش های خراشیده شده همچنین می توانند آلوده کننده باشند.

روش درمانی شپش های ناحیه تناسلی

اگر شپش های پوستی دارید بهتر است سریعا برای درمان آن اقدام کنید. برای درمان، می توانید از روش های موضعی بدون نسخه و موچین استریل شده استفاده کنید تا آن ها را از بدن خود خارج کنید. همچنین تمیز کردن لباس، ملافه، حوله و خانه  در کاهش و از بین رفتن این شپش ها نیز مهم است. در صورت شدید بودن بیماری باید به پزشک مراجعه کنید تا با راهکارهای دیگر و داروهای مشخص شما را درمان کند.

7. تریکومونیازیس

این بیماری توسط ارگانیسم های کوچکی به نام تریکوموناس واژینالی به وجود می آید. اغلب زنان به این بیماری مبتلا می شوند اما گاهی در مردان نیز مشاهده شده است. تنها راه انتقال این بیماری تماس دستگاه های تناسلی است. در بیش از 50 درصد افراد مبتلا به این بیماری هیچ علائم خاصی مشاهده نمی شود. در برخی افراد ممکن است علائم زیر ایجاد شود:

• ترشح غیر طبیعی از مهبل زن یا آلت تناسلی مرد ( این ترشحات در زن بوی ناخوشایندی مانند بوی ماهی خام می دهد.)
• سوزش یا خارش اطراف واژن یا آلت تناسلی مرد
• درد یا ناراحتی در هنگام ادرار یا رابطه جنسی
• تکرر ادرار

در صورت ابتلا به این بیماری باید سریعا برای درمان اقدام کنید. بی توجهی به درمان این بیماری خطرات زیر را برای شما ایجاد می کند:

• عفونت مجرای ادراری
• بیماری التهابی لگن
• ناباروری

روش درمانی تریکومونیازیس

در صورت تشخیص و اقدام سریع برای درمان، این بیماری به راحتی با آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک قابل درمان است.

8. تبخال تناسلی

تبخال نام کوتاه شده ویروس تبخال سیمپلکس (HSV) است.  این بیماری به دو دسته HSV-1 و HSV-2 تقسیم می شود که هر دو از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند. HSV-1 در مرحله اول باعث ایجاد تبخال دهانی می شود. به همین دلیل از طریق تماس دهان شخص مبتلا با دستگاه تناسلی فرد دیگر انتقال پیدا می کند و منجر به تبخال دستگاه تناسلی در فرد مقابل می شود. در HSV-2 این مراحل بصورت برعکس اتفاق می افتد. یعنی در شخص مبتلا تبخال ابتدا در دستگاه تناسلی است و بعد با رابطه دهانی یا تماس آلت های تناسلی به شریک جنسی انتقال پیدا می کند. 

زخمهای تبخال معمولاً  پس از رشد و التهاب دردناک است و طی چند هفته پوسته پوسته می شوند، درد آن بیشتر می شود و پس از تخلیه یا فروکش کردن التهاب کم کم بهبود می یابند

روش درمانی تبخال

هنوز درمانی برای تبخال وجود ندارد. اما داروهایی برای کمک به کنترل شیوع و کاهش درد زخم تبخال وجود دارد. به علاوه این داروها می توانند احتمال انتقال تبخال به شریک جنسی کاهش دهند. درمان مؤثر و اقدامات جنسی ایمن می تواند به شما در داشتن زندگی سالم حتی با وجود تبخال کمک کرده و دیگران را از ویروس محافظت کند.

سایر بیماری های مقاربتی

تا اینجا مهم ترین بیماری های مقاربتی که نسبت به بیماری های دیگر بیشتر رواج دارند را برایتان گفتیم.  بیماری های مقاربتی دیگری نیز وجود دارند که افراد بسیار کمی به آن مبتلا می شوند. این بیماری ها عبارتند از:

• سرطان خون
• لنفوگرانولوم ونیروم
• گرانولومای اینگوینال یا فتق اینگوینال 
• زخم در ناحیه تناسلی

لنفوگرانولوم ونیروم در اصل یک عفونت سیستم لنفاوی است. عفونت از طریق پوست وارد سیستم لنفی و غدد لنفی می‌شود. این بیماری ناشایع، بیشتر در کشورهای توسعه یافته خصوصاً در مردان همجنس‌ گرا رخ می‌دهد.

فتق اینگوینال، تورم و برآمدگی قسمت فوقانی کشاله ران و ناحیه ی مغبنی (کانال های اینگوینال در پایین شکم است )که در اثر ضعیف شدن و پارگی دیواره ی نگهدارنده روده ها،  ایجاد می شود. فتق اینگوینال باعث می شود روده و چربی اطراف آن، به درون ناحیه ی مغبنی وارد شوند.

بیماری های مقاربتی از طریق رابطه جنسی دهانی

باید به این نکته توجه داشته باشید که رابطه جنسی واژینال و مقعد تنها راهی نیست که بیماری های مقاربتی منتقل می شوند. این بیماری ها از طریق رابطه جنسی دهانی نیز قابل انتقال هستند. به عبارت دیگر ، بیماری های مقاربتی می تواند از دستگاه تناسلی یک فرد به دهان یا گلوی شریک جنسی یا برعکس منتقل شود. 

بیماری های مقاربتی و بارداری

همان طور که در بخش های مختلف به آن اشاره کردیم برای زنان باردار امکان انتقال بیماری های مقاربتی به جنین در دوران بارداری یا انتقال به نوزاد در هنگام زایمان وجود دارد.  این امر می تواند خطرات جدی برای نوزاد ایجاد کند. برای کمک به پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی در نوزادان، پزشکان اغلب زنان باردار را تشویق می کنند که حتی در صورت عدم وجود هیچ علائمی آزمایشات مربوط به این بیماری ها را انجام دهند. زیرا برخی از این بیماری ها هیچ علامتی ندارند. 

در صورت مثبت بودن یک یا چند تست در حین بارداری پزشک آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد ویروسی یا سایر روش های درمانی را برای شما تجویز می کند. در بعضی موارد ، برای کنترل بهتر و جلوگیری از انتقال بیماری، پزشک روش سزارین را برای تولد نوزادتان انجام می دهد.

آزمایش خون بیماری های مقاربتی

در بیشتر موارد، پزشکان نمی توانند فقط براساس علائم، بیماریهای مقاربتی را تشخیص دهند. اگر پزشکان مشکوک به وجود این بیماری ها شوند، آزمایشات مربوطه را برای بررسی بیشتر تجویز می کنند. بسته به سابقه جنسی شما ممکن است پزشک حتی در صورت عدم وجود علائم این آزمایشات را برایتان تجویز کند.

 این آزمایشات در مراحل اولیه شامل آزمایش ادرار یا خون است که بیشتر بیماری ها از طریق همین آزمایشات قابل تشخیص هستند. در مراحل تشخیص تخصصی تر ممکن است نیاز به نمونه برداری از دستگاه تناسلی باشد. 

پیشگیری از بیماری های مقاربتی

اجتناب از تماس جنسی بدون محافظت، تنها راه جلوگیری از ابتلا به بیماری های مزمن مقاربتی است. در صورت استفاده صحیح، کاندوم محافظت مؤثری در برابر بسیاری از بیماری های مزمن مقاربتی انجام  می دهد. برای محافظت بهینه، استفاده از کاندوم در هر رابطه جنسی بسیار مهم است.  اما به این نکته نیز توجه داشته باشید که کاندوم محافظت صد درصد انجام نمی دهد زیرا تنها می تواند از بیماری هایی جلوگیری کند که از طریق مایعات مثل منی یا خون منتقل می شوند. بنابراین از بیماری های قابل انتقال با تماس لمسی جلوگیری نمی کند. 

به طور کلی غربالگری منظم از طریق آزمایشات مربوط به بیماری های مقاربتی برای هر کسی که از نظر جنسی فعال باشد، لازم است. این امر به ویژه برای افرادی که شریک زندگی جدید یا شرکای مختلفی دارند ، مهم است. تشخیص زودرس و درمان می تواند به متوقف شدن شیوع عفونت ها کمک کند.

به همین دلیل مهم است که قبل از رابطه جنسی با شریک زندگی جدید، در مورد سابقه جنسی خود صحبت کنید. همچنین هر دو شما آزمایشات مربوطه را برای مطمئن شدن انجام دهید. از آنجا که بیشتر بیماری های مقاربتی معمولاً هیچ علامتی ندارند ، آزمایش تنها روش برای اطمینان از وجود یا عدم وجود این بیماری ها است.

زندگی با وجود بیماری های مقاربتی

اگر تست آزمایشات مربوط به بیماری های مقاربتی مثبت شد،  هرچه سریعتر باید اقدام به درمان آن بیماری کنید. وجود یک بیماری مقاربتی بدن شما را برای مبتلا شدن به سایر این بیماری ها مستعد تر می کند. به همین دلیل عدم توجه به درمان منجر به خطرات جبران ناپذیری در طولانی مدت می شود.

خوشبختانه، اکثر بیماری های مقاربتی قابل درمان هستند. در بعضی موارد ، آنها می توانند به طور کامل درمان شوند. در موارد دیگر، درمان زودرس و موثر می تواند به تسکین علائم ، کاهش خطر عوارض و محافظت از شرکای جنسی کمک کند. 

علاوه بر مصرف داروهای تجویز شده برای درمان بیماری، پزشک ممکن است به شما توصیه کند عادت های جنسی خود را تا زمان بهبود کامل تغییر داده و یا تا تکمیل درمان به طور کامل از داشتن رابطه جنسی اجتناب کنید.

 حرف آخر

اکثر بیماری های مقاربتی همان قدر که می توانند خطرناک باشند به راحتی قابل درمان هستند. بنابراین در صورت مشاهده علائم گفته شده و یا مثبت شدن آزمایشات مربوطه سریعا برای درمان اقدام کنید و روند درمانیتان را جدی بگیرید تا از بروز خطرات ناشی از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید و زندگی سالمی داشته باشید.