ستاره | سرویس سلامت - برای تشخیص علل ناباروری زوجها، از جمله آزمایشاتی که انجام میشود، آزمایش اسپرم است. زن و مرد هر دو ممکن است در باروری دچار مشکل باشند؛ ناباروری مردان دلایل زیادی داشته که برای تشخیص آن باید ابتدا مایع منی او بررسی شود. بهطور کلی نحوه انجام آزمایش اسپرم به دو صورت است؛ آزمایش اسپرم در خانه و آزمایش اسپرم تحت نظر پزشک. آزمایش در آزمایشگاه باید ۲ تا ۷ روز بعد از آخرین نوبت خروج منی صورت گیرد تا معتبر باشد؛ چرا که زودتر از دو روز اسپرمها بیش از حد جوان و دیرتر از آن بیش از حد پیر خواهند بود و بنابراین نمیتوان به نتایج آزمایش اتکا کرد. در ادامه به نحوه انجام این آزمایش و موضوعات مرتبط پرداخته میشود.
در صورتی که مطالعه قسمت خاصی از این مطلب مد نظر شماست، با انتخاب عناوین ارائه شده در فهرست موضوعی زیر، به موضوع دلخواه خود برسید.
۱. نحوه انجام آزمایش
۲. آمادگیهای لازم
۳. تفسیر فاکتورها در آزمایش اسپرم
۴. هزینه های آزمایش
نحوه انجام آزمایش اسپرم
- اسمتناء
- استفاده از کاندوم در طول نزدیکی
- انزال با محرکهای الکتریکی
نمونهگیری اسپرم را میتوان در خانه نیز انجام داد، اما باید توجه داشت که نمونه باید تحت شرایطی خاص (نگهداری در دمای بدن) نگهداری شود. همچنین باید ظرف مدت ۶۰ دقیقه به آزمایشگاه تحویل داده شود. دقت کنید که آزمایش اسپرم در منزل، تنها اطلاعاتی در رابطه با تعداد اسپرمها در اختیار میگذارد. به همین خاطر، کسانی که به دنبال درمان و یافتن علل ناباروری هستند، حتما باید آزمایش اسپرم را در آزمایشگاه انجام دهند.
آزمایش اسپرم معمولا بیش از یک بار انجام میشود تا پزشک از صحت نتایج مطمئن شود. چرا که کیفیت اسپرمها میتواند در روزهای مختلف و تحت شرایط مختلف متفاوت باشد.
توجه داشته باشید که عوامل زیر میتوانند بر نتیجه آزمایش اثر منفی بگذارند:
- استفاده از روانکنندهها یا اسپرمکشها
- نمونهگیری در زمان بیماری یا استرس
- آلودگی نمونه اسپرم
- مصرف الکل یا کافئین
- مصرف برخی داروهای گیاهی و شیمیایی
- مصرف مواد مخدر
هدف از آزمایش اسپرم
یکی از مهمترین دلایلی که پزشک آزمایش اسپرم را تجویز میکند، تشخیص ناباروری در مردان است. برای زوجهایی که با مشکلات ناباروری دست و پنجه نرم میکنند، این آزمایش نشان میدهد که مرد چه میزان در این ناباروری دخیل است. اما در آقایانی که تحت عمل وازکتومی قرار گرفتهاند نیز، آزمایش اسپرم انجام میشود. هدف از این آزمایش تعیین میزان موفقیت عمل وازکتومی است.
آمادگی برای انجام آزمایش اسپرم
- یک تا سه روز قبل از روز آزمایش از انزال اجتناب شود.
- حداقل از دو روز قبل از روز آزمایش از مصرف الکل، کافئین و هرگونه ماده مخدر (ماریجوانا، کوکائین و ...) پرهیز شود.
- با مشورت پزشک، مصرف داروهای گیاهی و هورمونی را قبل از انجام آزمایش قطع کنید؛ بهطور کلی قبل از انجام آزمایش در رابطه با داروهایی که مصرف میکنید با پزشک مشورت کنید.
تفسیر فاکتورها در آزمایش اسپرم
۱.شکل اسپرمها
۲. حرکت اسپرم
- کلاس A: اسپرمهایی هستند که برای باروری ایده آل هستند. این اسپرمها حرکتی با سرعت مناسب و رو به جلو داشته و برای نتایج نرمال باید حداقل ۲۵ درصد از نمونه را تشکیل دهند.
- کلاس B: اسپرمهای کلاس B حرکت خوبی دارند، اما آهسته هستند. در یک نمونه نرمال ۲۵ درصد از اسپرمها را کلاس B تشکیل میدهند؛ بنابراین تا این جای کار، نیمی از مایع منی نرمال، اسپرمهای گروه A و B هستند.
- کلاس C: اسپرمها در این دسته تنها در جای خود حرکت میکنند.
- کلاس D: اسپرمهای ثابتی که در باروری نقشی ندارند.
بیشتر بدانید: همه راهکارهای تقویت اسپرم برای باروری مطمئن
۳. اسیدیته مایع منی
- نبود ترشحات سمینال وزیکول
- انسداد مجاری
منی قلیایی نیز بیانگر مشکلات هورمونی یا عفونت است.
۴. حجم انزال
۵. تعداد اسپرم
در صورتی که هر یک از این عوامل ذکر شده در بالا غیر طبیعی تشخیص داده شوند، به این معنا خواهد بود که اسپرمهای مرد قادر به بارور کردن تخمک نیستند. عواملی که باعث نرمال نبودن فاکتورهای اسپرم میشوند عبارتند از:
- ناباروری
- عفونت
- اختلالات هورمونی
- دیابت
- ژنتیک
- امواج مضر
- آزمایش ژنتیک
- آزمایشهای هورمونی
- آزمایش ادرار بعد از انزال
- نمونبرداری از بیضه