در روزهای اخیر شعرخوانی رجب طیب اردوغان رییس جمهور جنجالی ترکیه در مورد رود ارس جنجال آفرین شده است. ماجرا از این قرار بود که اردوغان برای شرکت در مراسم رژه نیروهای مسلح آذربایجان که در واقع جشن پیروزی این کشور بر ارمنستان در بازپس گیری منطقه قره باغ بود به دعوت الهام علی اف به آذربایجان سفر کرد. وی در این مراسم چند بیت از شعری در مورد رودخانه ارس را خواند که از نگاه بسیاری دامن زدن به تفکرات جدایی طلبانه پان ترک ها بود و همین موضوع واکنش مقامات سیاسی کشور را در پی داشت تا جایی که پای فرا خواندن سفرای دو کشور برای تذکر و اعتراض نیز به میان آمد.
اردوغان در این مراسم بیتی از شعر یک شاعر آذری زبان ایرانی را به زبان آورد که محتوای آن چنین بود: «ارس را جدا کردند و آن را با میله و سنگ پر کردند / من از تو جدا نمی‌شدم به زور جدایمان کردند». اگر چه این خبر در روزهای اخیر به یکی از خبرهای مهم تبدیل شده اما متن شعری که اردوغان در مورد رود ارس خواند و ریشه آن کمتر مورد بحث قرار گرفته است. در واقع این شعر فولکلور آذری اشاره ای به غرق شدن صمد بهرنگی نویسنده مشهور تبریزی در رودخانه ارس دارد، اتفاقی که بسیاری آن را قتل بهرنگی توسط ساواک تعبیر کرده اند. برخی دیگر نیز آن را اشاره ای به جداسازی بخش هایی از ایران در ماجرای عهدنامه های گلستان و ترکمنچای مرتبط می دانند که پس از سال ها جنگ بین ایران و روسیه صورت گرفته و در نتیجه آن مناطق قفقاز به روسیه واگذار شد. در حالی که این شعر شکواییه ای از ارس به خاطر غرق کردن صمد بهرنگی است، اردوغان از ابیاتی از این شعر، تمامیت ارضی کشور را نشانه گرفته بود. در ادامه این مطلب قصد داریم متن کامل این شعر که در مورد رود ارس است را در اختیار شما قرار دهیم.
آراز، آراز، ای خان آراز
آراز سلطان، آراز خان
الهی که بسوزی تو
بدان دردم را، بفهم
بر روی آراز، بر روی یخ
کباب بر آتش سرخ می شود
بگذار مرا بکشند
برای سخنی که گفته ام
آراز را دو شاخه کردند
با خاک سیرابش کردند
من از تو جدا نمی شدم
با ستم جدایمان کردند
اشکم را جاری کردی
الهی که خشک شوی
الهی که بسوزی تو
دوستت را چه کردی؟
تو می گفتی که هیچ وقت
ماهی سیاه کوچولو نمی خوابید
می رفت تا دوستی پیدا کند
از مرغ های ماهیخوار نمی ترسید
من عاشق، هنگام صبح است
وقت سپیده دمان است
از آب آراز ننوش که
خون سرخ صمد است آن
ای آراز چه کسی از تو رد شد؟
چه کسی غرقه شد و چه کسی رد شد؟
تو که صمد را خفه نمی کردی
بگو چه کسی جگرش را پاره کرد؟
آراز هستم و در خاک فرو نمی روم
او (صمد) به آغوشم آمده بود
او را دشمن از پشت زد
و خونش را به گردنم انداخت
بیشتر بخوانید: جنجال تولد نوه جدید رجب طیب اردوغان و دردسر تازه ترکیه برای کاربران توییتر
